Yanıt Açıklaması:

Bir ülkenin eğitilmiş insan gücünün tek başına ekonomik geliş- me için yeterli olmadığını vurgulamak gerekir. Eğitilmiş insan gücünün fiziksel sermaye ile birleşmesi gerekmektedir. Eğitilmiş bireyler eğer eğitimlerinin gereği olan yerlerde ve koşullarda çalışamıyorlarsa bilgi teknolojilerinin de yardımıyla çalışabilecekleri yerlere göçmektedirler. Ekonomi yazınındaki adı ile beyin göçü, eğitilmiş insan gücünün kendi ülkesinde uygun koşullar bulamaması nedeniyle sanayileşmiş ülkelere yerleşmesini ve çalışmasını ifade etmektedir. Örneğin, 2001’de 100.000 Hintli uzman ABD için vize başvurusunda bulundu. Bu, Hindistan için 2 milyar dolarlık tahmini kayıp anlamına gelmektedir. Dolayısıyla beyin göçü eğitilmiş insan kaynakları açısından bakıldığında gelişmekte olan ülkelerin sanayileşmiş ülkeleri sübvanse etmeleridir.

Yanıt Açıklaması: Şekil 3.1

Yanıt Açıklaması: Tablo 3.2’den de görülebilece¤i gibi, patent gelirlerinin büyük k›sm›n› kazanan Japonya’n›n ihracat›n›n %80’ini teknoloji ürünlerinden oluflmaktad›r.

Yanıt Açıklaması:

1994 yılında Fas’ta, hizmet ticaretinde serbestleştirmeyi gerçekleştirmek üzere Hizmet Ticaret Genel Anlaşması yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Hizmetlerin depolanamaz olması (nonstorability) ve fiziki varlığının olmaması (intangible) şeklinde ifade edilen iki özelliği teoride genel kabul görmektedir. Hizmetin depolanamaz yani saklanamaz olması, hizmetin üretildiği anda tüketiliyor olduğunu ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Burada eksik rekabete yol açan sorunları ve asimetrik bilgi kavramını iyi anlamış olmanızda yarar vardır.

Yanıt Açıklaması:

1980’li yıllarda hizmetlerin teknolojik içeriklerine göre sınıflaması bilgi temelli hizmetler ve üçüncül hizmetler olarak yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması:

Hizmet ticaretinin küreselleşme ve bilgi teknolojileriyle değişen yapısı, iş gücü açısından yüksek becerili insan kitlesine ihtiyaç duymaktadır. Ekonomi yazınında beşerî sermaye olarak adlandırılan eğitilmiş insan gücü, Sanayi Devrimi sırasında da ülkeler arasında gelişmişlik farklılıkları yaratmıştır. İnsanın önemi hizmetler sektörüne dayalı yeni ekonomik gelişmede de ön plana çıkmaktadır. Yeni hizmetler sektörü alanları, eğitimleri giderek artan iş gücüne ihtiyaç duymaktadır. Teknoloji üretimi, bilgi birikimi aracılığı ile yapıldığı için eğitilmiş insan gücü sanayi ötesi toplum ve üretim tarzı için aslında bir zorunluluktur. Dolayısıyla beşerî sermaye; üretime katılan iş gücünün sahip olduğu ve diğer üretim faktörlerinin daha verimli kullanılmasına imkân veren bilgi, beceri, tecrübe, dinamizm gibi pozitif değerler olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: 1990-2010 y›llar› aras›nda bütün bölgeler ve farkl› gelir düzeyleri için ‹nternet kullan›m› yayg›nlaflm›flt›r. Bununla birlikte Kuzey Amerika ve Avrupa için de¤erlerin, dünyan›n geri kalan›ndan önemli oranda farkl› oldu¤u dikkat çekmektedir. ‹nternet kullan›m›n›n bilgiye ulaflman›n maliyetini önemli oranda düflürdü¤ü dikkate al›nd›¤›nda, en dezavantajl› bölgenin Güney Asya oldu¤u görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi’nin en önemli aya¤›n› oluflturmufl olan ulaflt›rma hizmetleri günü- müzde de büyük önem tafl›maktad›r. 1500-1840 y›llar› aras›nda atl› araba ve yelkenli gemilerin dünyas›nda en yüksek h›z saatte 16 km idi.

Yanıt Açıklaması: Hizmet ticareti bankacılık sektöründeki gelişmeler ile yakından ilişkilidir. Bankacılık hizmetleri, uzak mesafeli hizmet satın alımlarının ödeme garantisini oluşturmaktadır. Bu hizmetler, alışveriş yapan taraflar arasında güvenin oluşturulmasının önemli araçlarındandır. Aynı zamanda hizmet ticaretinin serbestlik derecesinin görünen yüzüdür. Mal veya hizmet ticareti üzerinde denetim gücü olan ülkeler, bankacılık alanında da bu güce sahip olup paranın giriş ve çıkışlarını denetlemektedirler. Bankacılık sisteminin yerelliği ise dünyadaki büyük bankaların yerel bankalar ile birleşmeleri ile sağlanabileceği gibi, yerel bankalar ile hizmet anlaşması yapmaları ile de sağlanmaktadır. Örneğin, Türkiye’de pek çok yabancı banka hizmet vermektedir. Uluslararası ticarette yurt dışına yapılacak ödemeler ya da yurt dışından alınacak ödemeler bu bankalar aracılığı ile yapılabilmektedir. Türk bankalarının da genellikle yurtdışında farklı ülkelerin ulusal bankaları ile karşılıklı hizmet anlaşmaları bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tablo 3.2

Yanıt Açıklaması: Beşerî sermaye üretime katılan iş gücünün sahip olduğu ve diğer üretim faktörlerinin daha verimli kullanılmasına imkân veren bilgi, beceri, tecrübe ve dinamizm gibi pozitif değerler olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1980’li ve 1990’lı yıllar iktisadi serbestleştirme programlarının tüm dünyada uygulandığı yıllardır. Bu programlar ABD ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerdeki kontrol ve düzenlemelerin kaldırılmasını içeren deregülasyon ve özelleştirme programlarından Çin ve Orta ve Doğu Avrupa’da uygulandığı şekilde olduğu gibi açık piyasa reformlarına kadar değişmektedir. Latin Amerika ülkeleri de benzer liberal iktisadi reformlara başvurmuşlardır. 1980’li yıllardan itibaren diğer gelişmekte olan ülkelerin çoğu da piyasanın serbestleştirilmesi akımına katılmıştır. Bu katılımın kaynağında kuşkusuz önemli bir korku yatmaktadır. O da gelişmekte olan ülkelerin günümüzde küreselleşmenin yol açtığı sürekli değişmeleri yakalayamama ve sürecin dışında kalma korkusudur. Seksenli yıllarda her türlü kaynak dağılımında var olan devlet-piyasa dengesi değişmiş ve hemen her ülkede bu denge piyasa lehine kaymıştır. Bu olgu, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı değişime eşlik etmiştir. Bu teknolojik değişim de tüm dünyayı içeren küresel pazarı kaçınılmaz kılmıştır. Bu teknolojik ve ideolojik değişimi de piyasanın rolünü artıran-devletin rolünü azaltan politikalar izlemiştir. Bu süreçte dünya mal ve hizmet ticaretinin ve tüm sermaye hareketlerinin önündeki engeller kaldırılmaya çalışılmış, iş gücü sıkı denetim altına alınmış ve iş gücü hareketliliği mal ve hizmet ticaretinin gelişmesinin gerektirdiği sınırlar içinde ve çok dar bir kapsamda öngörülmüştür. Keza, ilgili çalışmalarda DTÖ ticaret sisteminin genellikle eleştirilen bir yönü iş gücü hareketliliği önündeki engellerin kaldırılması alanında etkili olamamasıdır.