Hukukun Temel Kavramları 1 Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesi'nin özellikleri arasında değildir ?
Anayasa mahkemesi taleple bağlıdır. |
Anayasa Mahkemesi Yüce Divan sıfatıyla baktığı davalar dışında kalan işleri dosya üzerinde inceler. |
Bireysel başvurularda duruşma yapılmasına karar verilebilir. |
Anayasa Mahkemesi norm denetimi yaparken ilgililer tarafından ileri sürülen gerekçelere dayanmak zorundadır. |
Mahkeme , gerekli gördüğü hallerde sözlü açıklamalarını dinlemek üzere ilgilileri ve konu üzerinde bilgisi olanları çağırabilir. |
Anayasa Mahkemesi norm denetimi yaparken ilgililer tarafından ileri sürülen gerekçelere dayanmak zorunda değildir. Doğru cevap D'dir.
2.Soru
Ahlak kurallarına ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Ahlak kuralları iyilik-kötülük, doğruluk-yanlışlık gibi değer yargılarından oluşur. |
Ahlak kuralları topluma, zamana ve coğrafyaya göre değişebilir. |
Hukuk düzeni tarafından benimsenmeyen ahlak kurallarına uymamanın yaptırımı yoktur. |
Kimi ahlak kuralları toplumdaki azınlık bireyler için baskı aracı olarak kullanılabilir. |
Ahlak kuralları hukuk kurallarına göre daha kapsayıcıdır. |
A, B, D ve E seçeneklerinde verilen önermeler doğru olup yanlış önerme C seçeneğinde yer alan "Hukuk düzeni tarafından benimsenmeyen ahlak kurallarına uymamanın yaptırımı yoktur." bilgisidir. Ahlak kurallarına uymamanın yaptırımı genel olarak manevi niteliktedir. Ancak aynı zamanda hukuk düzeni tarafından benimsenen ahlak kurallarının yaptırımı ise maddi niteliktedir. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.
3.Soru
Belirli bir durum veya ilişki için öngörülen kuralın, o durum veya ilişkiye benzeyen fakat hakkında hiç veya yeterli düzenleme bulunmayan bir başka duruma uygulanması için kullanılan mantık aracı aşağıdakilerden hangisidir?
Kıyas |
Aksi ile kanıt |
Evleviyet |
Sistem |
İlke |
Yorumlarda başvurulan üç mantık aracı kıyas, aksi ile kanıt ve evleviyettir. Kıyas, belirli bir durum veya ilişki için öngörülen kuralın, o durum veya ilişkiye benzeyen fakat hakkında hiç veya yeterli düzenleme bulunmayan bir başka duruma uygulanmasıdır.
4.Soru
- Görgü kuralları toplumsal düzen kuralları içerisinde ahlak ve din kuralları kadar etkili değildir.
- Görgü kurallarının yaptırımları manevi niteliktedir.
- Görgü kuralları statiktir.
Görgü kurallarına ilişkin yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Görgü kurallarına ilişkin yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Görgü kuralları toplumsal düzen kuralları içerisinde ahlak ve din kuralları kadar etkili değildir. Görgü kurallarının yaptırımları manevi niteliktedir. Görgü kuralları dinamiktir, zaman içerisinde değişebilirler. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Adli para cezasının bir gün karşılığı en az kaç TL olabilir?
10 |
20 |
50 |
80 |
100 |
Adli para cezasının bir günlük karşılığı en az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirasıdır.
6.Soru
"Boşanma halinde, velayeti anneye verilen çocuğun, onu annesine teslim etmek istemeyen babanın elinden devlet zoruyla alınarak anneye verilmesi" aşağıda verilen yaptırım türlerinden hangisinin kapsamına girmektedir?
Ceza |
Hükümsüzlük |
Cebri icra |
Tazminat |
Nispi butlan |
Cebri icra, herhangi bir borç ya da başka bir hukuki yükümlülüğün, yükümlüsü tarafından rızayla yerine getirilmediği hallerde, devlet gücü eliyle zorla yerine getirilmesini ifade eden yaptırımdır. Cebri icra, sadece para borçlarına ilişkin yükümlülükler bakımından söz konusu olmaz. Örneğin boşanma halinde, velayeti anneye verilen çocuğun, onu annesine teslim etmek istemeyen babanın elinden zorla alınarak anneye verilmesi; sözleşmesi sona erdiği halde kiraladığı dükkandan çıkmayan kiracının zorla tahliye ettirilmesi, birer cebri icra örneğidir.
7.Soru
Azı yasak olan şeyin çoğunun da yasak olacağı, çoğu yapmaya yetkili olanın azı da yapmaya yetkili olacağı fikrinden ortaya çıkan mantık aracı, aşağıdakilerden hangisidir?
Kıyas |
Evleviyet |
Analoji |
Aksiyle kanıt |
Yorum |
Evleviyet kuralının temelinde, azı yasak olan şeyin çoğunun da yasak olacağı, çoğu yapmaya yetkili olanın azı da yapmaya yetkili olacağı fikri yatmaktadır. Örneğin bir kişi evini satabiliyorsa, evleviyetle kiraya da verebilir. Cevap B dir.
8.Soru
Hukuk kuralları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Hukuk kurallarının açık veya örtülü olmak üzere, konu, emir (irade) ve yaptırım şeklinde üç temel öğesi bulunur. |
Hukuk kuralları, emredici bir irade ve yasaklama içerir. |
Hukuk kuralları, soyutturlar, yani her somut durum için ayrı olarak var olmazlar; soyut kurallar olarak, somut olaylara uygulanırlar. |
Hukuk kurallarının bağlayıcılığı onu koyan kimseler hariç tüm toplum için söz konusu olmaktadır. |
Hukuk kurallarının en temel özelliklerinden biri, maddi yaptırımlarla desteklenmesidir. |
Hukuk kurallarının bağlayıcılığı onu koyan kimseler için dahi geçerlidir. Ancak kimi durumlarda, kimi hukuk kurallarından bazı kimseler bağışık tutulabilirler. Örneğin, 2016 yılı sonunda kaldırılana kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi milletvekilleri, milletvekillikleri süresince işledikleri suçlardan ötürü dokunulmazlık sahibi olmuşlardır. Ancak bu durumda dahi hukuk kuralları bu kimseler için bağlayıcıdır. İşledikleri suça ilişkin yargılama ve soruşturmalar, milletvekillikleri sona erdiği tarihte yapılır.
9.Soru
Hukuk kurallarını diğer sosyal düzen kurallarından ayıran özellik nedir?
Genel olması |
Yaptırım içermesi |
Maddi yaptırım içermesi ve yazılı olması |
Süreklilik arz etmesi |
Soyut kurallar olması |
Hukuk kurallarının diğer sosyal düzen kurallarından ayrılan farklı özellikleri de mevcuttur. Hukuk kurallarının diğer sosyal düzen kurallarından en temel farklılığı, bunların maddi yaptırımlarla desteklenmesi ve yazılı olmasıdır.
10.Soru
Bir hukuk kuralını ihlal ederek bir başkasının zarara uğramasına neden olan kimsenin bu zararı gidermesini ifade eden yaptırım türüne ne ad verilir?
Haksız fiil |
Tazminat |
Ceza |
Cebri icra |
Hükümsüzlük |
Bir hukuk kuralını ihlal ederek bir başkasının zarara uğramasına neden olan kimsenin bu zararı gidermesini ifade eden yaptırım türüne tazminant adı verilir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hükümsüzlük türlerindendir ?
Yokluk |
Mutlak butlan (kesin hükümsüzlük) |
Nispi butlan (nispi hükümsüzlük, iptal edilebilirlik) |
A, B,ve C seçenekleri |
Hiçbiri |
Hukuksal işlemlerdeki hukuka aykırılıkların ağırlığı (niteliği) değişik derecelerde olabilir. Bu bağlamda kanunkoyucu da hukuki işlemler yapılırken gerçekleştirilen hukuka aykırılığın ağırlığına göre hükümsüzlüğü de değişik türlerde ve ağırlıkta kabul etmiştir. Bu bağlamda genel olarak hükümsüzlük türleri yokluk, mutlak butlan (kesin hükümsüzlük) ve nispi butlan (nispi hükümsüzlük, iptal edilebilirlik) olarak sayılabilir. Dolayısıyla doğru yanıt D'dir.
12.Soru
Yargısal denetimin merkezi yargı organları tarafından gerçekleştirildiği durumlarda denetimin gerçekleştiği zamana göre iki tip denetim biçimi vardır. Aşağıdakilerden hangisinde zamana göre denetim tipleri doğru olarak verilmiştir?
İlk Denetim ve Son Denetim |
Klasik Denetim ve Çağdaş Denetim |
Önleyici Denetim ve Bastırıcı Denetim |
Esas Bakımından Denetim ve Şekil Bakımından Denetim |
Soyut Denetim ve Somut Denetim |
Yargısal denetimin merkezi yargı organları tarafından gerçekleştirildiği durumlarda denetimin gerçekleştiği zamana göre iki tip denetim biçimi vardır: Önleyici Denetim ve Bastırıcı Denetim.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hukuksal bir işlemin hiç gerçekleştirilmemiş ve hukuk alanında doğmamış sayılmasıdır?
Nispi butlan |
Mutlak butlan |
Yokluk |
İcra |
Haciz |
Hukuksal bir işlemin hiç gerçekleştirilmemiş ve hukuk alanında doğmamış sayılmasına yokluk adı verilir. Doğru cevap C'dir.
14.Soru
Modernleşme anlayışında ve temel insan haklarının gelişiminde etkili olan hukuk aşağıdakilerden hangisidir?
Doğal hukuk |
Pozitif hukuk |
Normatif hukuk |
Objektif hukuk |
Subjektif hukuk |
Modernleşme anlayışında ve temel insan haklarının gelişiminde doğal hukukun etkileri mevcuttur. Zira modernleşmeden önce temel insan hakları çok sınırlı olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak modern topluma geçişte özellikle Fransız İhtilali, derebeyliklerin yıkılışı gibi siyasi gelişmeler neticesinde gelişen hukuk anlayışında insan hakları daha büyük önem kazanmıştır. Temel insan haklarının belirlenmesinde ve pozitif hukukun buna göre düzenlenmesinde doğal hukuk etkili olmuştur. Doğru cevap A'dır.
15.Soru
''Yaptırımın işlevini yerine getirmesinde en etkili olan hususun çoğu kez ....... ........... olduğu göstermektedir.'' Noktalı boşluğa hangi sözcük grubu gelirse cümle anlam kazanır?
Yaptırım türü, |
Yaptırımın içeriği, |
Yaptırımın miktarı, |
Yaptırımın uygulanabilirliği, |
Takibatın etkinliği, |
Hukuk düzeninde kuralların ihlali halinde öngörülen yaptırımların bu işlevlerini layıkıyla yerine getirebilmesi ise bazı koşulların varlığına bağlıdır. Bunlar;
*Yaptırımın türü ve içeriği: Hukuk düzeninde öngörülen yaptırımların türü ve içeriği, kuralın ihlalinin kamusal düzene verdiği zarara ve yaptırımın amacına bağlı olarak değişmektedir. Bu bağlamda kural olarak, kamusal düzenin ağır ihlalleri için ağır nitelikte yaptırımlar öngörülürken, hafif nitelikte ihlalleri için ise daha hafif nitelikteki yaptırımlar öngörülür. * Yaptırımın miktarı: Hukuk ihlalleri için öngörülen yaptırımın miktarı da yaptırımın etkinliğinin sağlanması bakımından önemlidir. Bu bağlamda aynı tür yaptırıma tabi kılınmış hukuka aykırılıklar bakımından bile, yaptırımın miktarı belirlenirken ihlalin kamusal düzen bakımından ortaya çıkardığı zarar göz önünde tutulmalıdır. Aksi taktirde birçok kez yaptırımın etkinliğinin sağlanması mümkün olmayabilir. * Yaptırımın uygulanabilirliği: Bazen bazı hukuk kurallarının ihlali için öngörülen yaptırımlar, adli uygulamalarda sıklıkla göz ardı edilebilmektedir. İhlaller için öngörülen yaptırımların uygulanmasında ortaya çıkan bu tür aksaklıklar, onların etkinliğini önemli ölçüde azaltmaktadır. Nitekim göz önünde olan bazı ihlal örneklerinde, yetkili mercilerin ilgililere yaptırım uygulamak konusunda harekete geçmediklerini gören toplumdaki bazı kimseler, benzer ihlalleri gerçekleştirmek konusunda cesaretlenmektedirler. Bu durumda hukukun ve yaptırım sisteminin etkinliği önemli ölçüde azalmaktadır.
* Takibatın etkinliği: Yapılan araştırmalar yaptırımın işlevini yerine getirmesinde en etkili olan hususun çoğu kez takibatın etkinliği olduğunu göstermektedir. Gerçekten de hukuk ihlallerini önlemekte, gerek yaptırımın türü ve içeriği gerekse miktarı, ihlale ilişkin takibatın etkinliği kadar büyük önem arz etmemektedir. Takibatın etkinliği, yaptırımın uygulanabilirliğine çok benzer bir etken gibi görünse de; aralarında temel bir fark bulunmaktadır. Nitekim takibatın etkin olmadığı durumlarda genel olarak ihlali gerçekleştirenler tespit edilemezken; yaptırımın uygulanabilir olmadığı hallerde ihlali gerçekleştirenler bilinmekle birlikte, yetkili organlar bunlar hakkında yaptırım uygulamak için harekete geçmemektedirler. Eğer bir devlette, hukuk ihlalleri karşısında etkin bir tatbikat yapılarak ihlalleri gerçekleştirenler başarıyla tespit ediliyor ve kendilerine hakettikleri yaptırımlar uygulanıyorsa; bu husus muhtemel failleri ihlalde bulunmaktan caydırıcı etki göstermektedir. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
- Yaptırımın etkinliği,
- Yaptırımın içeriği,
- Yaptırımın uygulanabilirliği
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri hukuk düzeninde kuralların ihlali halinde öngörülen yaptırımların işlevlerini yerine getirmelerinde bağlı oldukları koşullardandır?
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri hukuk düzeninde kuralların ihlali halinde öngörülen yaptırımların işlevlerini yerine getirmelerinde bağlı oldukları koşullardandır?
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Hukuk düzeninde kuralların ihlali halinde öngörülen yaptırımların işlevleri layıkıyla yerine getirebilmesi ise bir takım koşulların varlığına bağlıdır. Bu bağlamda yaptırımın etkinliği, onun türü ve içeriği (niteliği), miktarı (niceliği), uygulanabilirliği ve takibatın etkinliği gibi unsurlara bağlıdır. Bu unsurlarda önemli ölçüde eksiklik bulunması halinde, yaptırımın etkinliği de söz konusu olmayacak; bu durumda da ondan yukarıda açıklanan işlevleri yerine getirmesi beklenemeyecektir.
17.Soru
Görgü kurallarına ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Görgü kuralları yazılı sosyal düzen kurallarındandır. |
Görgü kuralları zamana ve topluma göre farklılık gösterirler. |
Görgü kuralları iyi ve kötü olgusuna dayanır. |
Görgü kuralları toplumsal düzen kuralları içerisinde ahlak ve din kuralları kadar etkili değildir. |
Görgü kurallarının hukuksallaşabilmesi mümkündür. |
Görgü kurallarının hukuk kurallarından ayrılan bir diğer temel özelliği görgü kuralları yazılı olmayan kurallarken; hukuk kuralları yazılı kurallardır. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.
18.Soru
Bir toplumsal çevre içerisinde, çok uzun zaman içinde, zamana yayılarak oluşan ve toplumca benimsenen sosyal
düzen kurallarına ne ad verilir?
Ahlak kuralları |
Din kuralları |
Görgü kuralları |
Örf ve adet kuraları |
Hukuk kuralları |
Örf ve adet kuralları, bir toplumsal çevre içerisinde, çok uzun zaman içerisinde, zamana yayılarak oluşan ve toplumca benimsenen sosyal düzen kurallarıdır. Örf ve adet kuralları, bu kuralları benimseyen ve özümseyen toplulukların geliştirdiği ve belirli durumlarda verdikleri bir nevi toplumsal tepki, refleks olarak da anılabilirler. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesi’nin norm denetimi ile ilgili olmayan görevlerindendir?
Kanunların anayasaya uygunluğunu denetlemek |
Siyasi partilerin idari denetimini yapmak |
Milletvekillerinin yargılanması işlemini gerçekleştirmek |
Siyasi partilerin kapatılması hakkındaki davalara bakmak |
Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başkanlık edecek üyeyi TBMM içinden seçip görevlendirmek |
Anayasa, Anayasa Mahkemesi’ne norm denetimi ile ilgili olmayan başka birtakım görevler de vermiştir. Bu görevler şöyle sıralanabilir:
a. Cumhurbaşkanını, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanını, Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay (…) Başkan ve üyelerini, Başsavcılarını, Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Hakimler ve Savcılar (…) Kurulu ve Sayıştay Başkan ve üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılamak (m. 148/3).
b. Siyasi partilerin kapatılması hakkındaki davalara bakmak (m. 69/4).
c. Siyasi partilerin malî denetimini yapmak (m. 69/3).
d. Milletvekillerinin yasama dokunulmazlıklarının kaldırılmasına veya üyeliklerinin düştüğüne TBMM’ce karar verilmesi hâllerinde, ilgililerin iptal istemlerini karara bağlamak (m. 85).
e. Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başkanlık edecek üyeyi kendi üyeleri arasından görevlendirmek (m. 158/2).
20.Soru
- Hukuk kuralları, toplumdaki siyasal iktidar tarafından belirlenir.
- Hukuk kuralları, kişilerin dışa yansıyan davranışlarını düzenler.
- Hukuk kuralları, maddi yaptırımlarla desteklenir.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri hukuk kurallarının özelliklerindendir?
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri hukuk kurallarının özelliklerindendir?
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I ve III |
I, II ve III |
Hukuk kurallarının özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Hukuk kuralları, toplumdaki egemen güç, yani siyasal iktidar tarafından belirlenir,
- Hukuk kuralları, kişilerin dışa yansıyan davranışlarını düzenler,
- Hukuk kuralları, genel olarak kişiler arasındaki ilişkileri düzenler,
- Hukuk kuralları, örtülü siyasal mekanizma aracılığıyla gerçekleşir,
- Hukuk kuralları, maddi yaptırımlarla desteklenir,
- Hukuk kuralları, toplumsal barışı, hukuk güvenliğini ve adaleti sağlamayı amaçlar. Doğeu cevap E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ