Hukukun Temel Kavramları 1 Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Siyasî partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara aşağıdakilerden hangisi tarafından bakılır?
İlgili bölümler |
Genel kurul |
Disiplin kurulu |
Yüksek mahkeme |
Anayasa Mahkemesi Yüksek Kurulu |
Siyasî partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara Genel Kurul’ca bakılır, bireysel başvurular ise bölümlerce karara bağlanır.
2.Soru
Elimizde üç adet hukuk normu bulunmaktadır. Bunlar sırası ile A, B ve C normudur. Söz konusu normlar ile ilgili olarak elimizde şu bilgiler vardır.
- Hukuk düzeni içerisindeki tüm aktörler bu kurala uymak zorundadır. Kura bir fiilin yapılmasının hukuk düzeni tarafından tasvip edilmediğini ve ihlal halinde yaptırım uygulanacağını belirtmektedir. Kuralın bireyler tarafından değiştirilmesi yahut aksinin kararlaştırılması mümkün değildir.
- Bu kural, taraflar aksini kararlaştırmadığı takdirde uygulama bulacaktır. Temelde sözleşmedeki boşlukları doldurmak amacını güden bir kuraldır. Kuralın ihdas edilme amacı, ilgililerin iradelerindeki olası eksiklikleri tamamlamaktır. Kural Münhasıran taraflarca kararlaştırılmış ama eksik bırakılmış alanlarda uygulanmak amacıyla ihdas edilmiştir.
- Kural kişilere bir takım işlemleri yapabilme imkanı verebilmektedir. Kuralın taraflara tanıdığı ve hukuk düzeninden bir şeyi talep etme bağlamında somutlaşan işlevin işlerlik kazanması; yani kuralın işlerlik kazanabilmesi, kural tarafından tanınan imkanın taraflarca kullanılmasını önvarsaymaktadır.
Yukarıda verilen bilgiler ışığında nitelikleri bakımından sırasıyla hangi kategorilere girmektedirler?
Emredici, Tamamlayıcı, Yetki veren |
Yetki veren, Emredici, Yedek Hukuk Kuralı |
Tamamlayıcı, Yedek hukuk kuralı, Emredici |
Emredici, Yorumlayıcı, Yetki veren |
Yetki veren, Yorumlayıcı, Tanımlayıcı |
A normu tanımından da anlaşılacağı üzere emredici bir hukuk normudur. B normu yedek hukuk kurallarının bir alt kategorisi olan yorumlayıcı hukuk normlarındandır. burada önemli olan normun münhasıran taraflarca kararlaştırılmış ama eksik bırakılmış alanlarda uygulanmak amacıyla ihdas edilmiş olmasıdır. Onu tamamlayıcı hukuk normudan ayıran özellik budur. C normu ise yetki veren hukuk normudur. Doğru sıralama: emredici, yorumlayıcı, yetki veren şeklinde olacaktır. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi modern devlette suç karşılığında yaptırım olarak uygulanan cezalardan değildir ?
Adli para cezaları |
Müebbet hapis cezası |
Ağırlaştırılmış müebbet cezası |
Suçlunun cezasının mağdur ve yakınları tarafından verilmesine imkan verme |
Suçluya yurt dışına çıkış yasağı koyma |
Suçlunun cezasının mağdur ve yakınları tarafından verilmesine imkan verme modern hukuk devletleri öncesine ait bir uygulamadır. Doğru yanıt D'dir.
4.Soru
Anayasaya uygunluk denetiminin yokluğu, özellikle çok partili hayata geçilmesinden sonra daha da ciddi sorunlar yaratmaya başlamış, bunun etkisiyle hangi anayasa, kanunların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimine geniş kapsamlı biçimde yer vermiştir?
1876 Anayasası |
1921 Anayasası |
1924 Anayasası |
1961 Anayasası |
1982 Anayasası |
Anayasaya uygunluk denetiminin yokluğu, özellikle çok partili hayata geçilmesinden sonra daha da ciddi sorunlar yaratmaya başlamış, bunun etkisiyle 1961 Anayasası, kanunların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimine geniş kapsamlı biçimde yer vermiştir. Konumuzla ilgili olarak 1961 Anayasasının önemi ilk defa Anayasa Mahkemesinin bu anayasa ile ön görülmüş olmasında kendisini göstermektedir. Şu an yürürlükte bulunan 1982 Anayasası da 1961 Anayasasında yer alan Anayasa Mahkemesi kurumunu korumuştur.
5.Soru
Aşağıdaki sosyal düzen kurallarından hangisinin devlet yaptırımı vardır?
Hukuk kuralları |
Ahlak kuralları |
Örf-adet kuralları |
Görgü kuralları |
Din kuralları |
Hukuk kurallarının devlet yaptırımı vardır.
6.Soru
Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşuna ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Anayasa Mahkemesi başkanı beş yıl için seçilir. |
Anayasa Mahkemesi başkan ve başkan vekilleri açık oylamayla seçilir. |
Süresi biten Anayasa Mahkemesi başkanı tekrar seçilebilir. |
Anayasa Mahkemesi üyeleri altmış yaşını doldurunca emekliye ayrılır. |
Anayasa Mahkemesi üyeleri yedi yıl için seçilir. |
Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile dört yıl için bir Başkan ve iki başkanvekili seçilir. Süresi bitenler yeniden seçilebilirler. Anayasa Mahkemesi üyeleri oniki yıl için seçilirler. Bir kimse iki defa Anayasa Mahkemesi üyesi seçilemez. Anayasa Mahkemesi üyeleri altmışbeş yaşını doldurunca emekliye ayrılırlar. Zorunlu emeklilik yaşından önce görev süresi dolan üyelerin başka bir görevde çalışmaları ve özlük işleri kanunla düzenlenir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal düzen kurallarının türlerinden birisi değildir?
Hukuk kuralları |
Din kuralları |
Ahlak kuralları |
Örf-adet kuralları |
Meslek kuralları |
Sosyal düzen kuralları sayılamayacak kadar çoktur. Ancak genel kabul gören sınıflandırmaya göre sosyal düzen kurallarını, din kuralları, ahlak kuralları, görgü (nezaket) kuralları, örf ve adet kuralları ile hukuk kuralları olarak beş ana başlık altında toplamak mümkündür
8.Soru
- Kural içi boşluğun olduğu durumlarda uygulanır.
- Öncelikle örf ve adet hukukuna bakılması gerekmektedir.
- Ortada uygulanacak bir hukuk kuralı mevcut değildir.
- Boşluğun hakkaniyet göz önüne alınarak doldurulması gerekir.
- Bu yetki sınırsız değildir.
Yukarıda verilen öncüllerden hangileri "hakimin takdir yetkisi" kurumunun kapsamı içerisindedir?
i, ii ve iii |
ii, iii ve iv |
i, iii ve iv |
i, iv ve v |
ii, iv ve v |
Hakimin takdir yetkisi kurumunda ortada olaya uygulanacak bir soyut hukuk kuralı mevcut olsa da bu kuralın somuta tatbiki noktasında bir boşluk vardır. Bu boşluk söz konusu soyut hukuk kuralından bağımsız olmayıp, soyut hukuk kuralının sınırları içinde bir boşluktur ve bu nedenle de kural içi boşluk olarak adlandırılır. Hakim bu yetkisini hukuk düzeninin ve ilgili soyut hukuk kuralının sınırları içerisinde ve hakkaniyet ilkesini göz önüne alarak kullanır; bu bağlama da hakimin takdir yetkisi sınırsız değildir. Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal düzen kurallarının ortak özelliklerinden değildir?
Genel nitelik taşımaları |
Süreklilik taşımaları |
Emir ve yasaklama içermeleri |
Yaptırım öngörmeleri |
Zamana ve mekana göre değişmeleri |
Sosyal düzen kurallarının farklı özelliklerine rağmen temelinde bazı ortak yanları vardır. Öncelikle sosyal düzen kuralları genel nitelik taşır, yani herkese uygulanır. Bunun yanında bu kurallar süreklilik taşır; yani uzun süre ve aralıksız olarak uygulanır. Üçüncü olarak ise bu kurallar, emir ve yasaklama içerir (normatiftir) ve bunlara uyulmaması durumunda da birtakım yaptırım öngörürler.
10.Soru
Yaptırımın en temel karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Kişisel Çatışma |
Maddi Zorlama |
Çoğunluk Zorlaması |
Devlet Zorlaması |
Hukuk Zorlaması |
Yaptırım her şeyden önce bir devlet zorlamasıdır. Ancak bu zorlamayı diğer zorlamalardan ayıran en önemli husus, bu zorlamanın hukuk kurallarının ihlali halinde devlet tarafından yapılıyor olmasıdır.Doğru yanıt D'dir.
11.Soru
Kanunların anayasaya uygunluğunun denetlenmesi konusunda bir temel ayrım, siyasal ve yargısal denetim sistemleri arasında yapılmaktadır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu denetimi yapan siyasal organlardan biri değildir?
Devlet başkanı |
İkinci meclis |
Yasama meclisi komisyonu |
Özel kurul |
Anayasa mahkemesi |
Kanunların anayasaya uygunluğunun denetlenmesi konusunda bir temel ayrım, siyasal ve yargısal denetim sistemleri arasındadır. Siyasal denetim sistemini seçmiş olan ülkeler, bu denetimi çeşitli siyasal organlardan bir veya birkaçına bırakabilirler. Bunlar arasında, kanunlar üzerindeki veto yetkisi dolayısıyla devlet başkanı, ikinci meclis, yasama meclisinin bir komisyonu veya siyasal organlar tarafından seçilmiş özel bir kurul sayılabilir. Doğru cevap E şıkkıdır.
12.Soru
- Genel nitelik taşıma
- Süreklilik taşıma
- Emir ve yasaklama içerme
- Uyulmaması durumunda maddi yaptırım içerme
Sosyal düzen kurallarının türleri göz önünde bulundurulduğunda yukarıdaki özelliklerin hangileri tüm türlerde ortaktır?
Sosyal düzen kurallarının türleri göz önünde bulundurulduğunda yukarıdaki özelliklerin hangileri tüm türlerde ortaktır?
I ve III |
II v IV |
I, II ve IV |
I,II ve III |
I, II, III ve IV |
Sosyal düzen kurallarının farklı özelliklerine rağmen temelinde bazı ortak yanları vardır. Öncelikle sosyal düzen kuralları genel nitelik taşır, yani herkese uygulanır. Bunun yanında bu kurallar süreklilik taşır; yani uzun süre ve aralıksız olarak uygulanır. Üçüncü olarak ise bu kurallar, emir ve yasaklama içerir (normatiftir) ve bunlara uyulmaması durumunda da birtakım yaptırım öngörürler. Ancak bu yaptırımların maddi veya manevi olması olması sosyal düzen kuralına göre değişir. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Din kurallarına ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
Din kuralları insanların dünyevi ilişkilerini değil uhrevi ilişkilerini düzenler. |
Tek tanrı inancına sahip din kuralları genellikle kutsal kitaplara dayanmaktadır. |
Din kurallarına maddi yaptırım uygulanamaz. |
Din kurallarının hukuk kurallarıyla iç içe bulunması mümkün değildir. |
İlkel toplumlarda din kuralları yerine ahlak kuralları sosyal düzende etkili olmuştur. |
A, C, D ve E seçeneklerinde yer alan önermeler yanlış olup doğru önerme B seçeneğinde yer almaktadır. İlkel dinlerde dini inançların kaynağı, genellikle doğadaki farklı nesnelere duyulan korku ve hayranlık olurken; tek tanrı inancına dayalı dini inançların kaynağı, yaratıcıya olan inanç, saygı ve korkudur. Tek tanrı inancına sahip din kuralları genellikle kutsal kitaplara dayanmaktadır. Gerçekten de şu an dünyada en etkili dinler olan Hristiyanlık, İslamiyet ve Musevilik dinlerinin ve bu dinlerin kurallarının kaynağı kutsal kitaplardır. Doğru cevap B seçeneğidir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hukuk kurallarının özelliklerinden değildir?
Hukuk kuralları, toplumdaki egemen güç, yani siyasal iktidar tarafından belirlenir. |
Hukuk kuralları, kişilerin dışa yansıyan davranışlarını düzenler. |
Hukuk kuralları, genel olarak devletin kişiler ile arasındaki ilişkiyi düzenler. |
Hukuk kuralları, örtülü siyasal mekanizma aracılığıyla gerçekleşir. |
Hukuk kuralları, maddi yaptırımlarla desteklenir. |
Hukuk kuralları, genel olarak kişiler arasındaki ilişkileri düzenler. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
Herhangi bir borç ya da başka bir hukuki yükümlülüğün, yükümlüsü tarafından rızayla yerine getirilmediği hallerde, devlet gücü eliyle zorla yerine getirilmesini ifade eden yaptırım aşağıdakilerden hangisidir ?
Cebri icra |
Tazminat |
Hükümsüzlük |
Adli para cezası |
Hiçbiri |
Cebri icra, herhangi bir borç ya da başka bir hukuki yükümlülüğün, yükümlüsü tarafından rızayla yerine getirilmediği hallerde, devlet gücü eliyle zorla yerine getirilmesini ifade eden yaptırımdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, hukuka aykırı fiilden önceki durumun yeniden sağlanmasını amaçlayan yaptırım türüdür?
Yokluk |
Mutlak butlan |
Nispi butlan, |
Cebri icra |
Tazminat |
Tazminatın yaptırımı ile hukuka aykırı fiilden önceki durumun yeniden sağlanması amaçlanır. Tazminatın ortaya çıkan zararın türüne göre maddi veya manevi olabilir. Bazen her ikisinin birlikte ortaya çıkması da mümkündür. Maddi tazminat hukuka aykırı fiil nedeniyle kişide oluşan somut zararın giderilmesine yönelik olarak öngörülürken, manevi tazminat somut bir zarar olmasa da, hukuka aykırı fiil nedeniyle kişide ortaya çıkan üzüntü ve elemin giderilmesi, saygınlıkta meydana gelen azalmanın telafi edilmesi amacıyla belirlenir. Tazminat yaptırımı bazen başkaca yaptırım türleriyle birlikte de uygulanabilir. Örneğin bir başkasını kasten yaralayarak işinden üç hafta ayrı kalmasına neden olan kimse, bu cezai fiilin nedeniyle hem hapis cezasına mahkum olurken hem de yaraladığı kimseye işinden ayrı kaldığı sürede kaybettiği gelir nedeniyle maddi tazminat, çektiği acı nedeniyle de manevi tazminat ödemek durumundadır. Doğru cevap E'dir.
17.Soru
Aynı tarihte yürürlüğe girmiş iki yönetmelikte belirli bir konuyu düzenleyen hükümler varsa ve bunlar çatışırsa, hangi hükmün uygulanacağını bulmak için aşağıdakilerden hangisinden faydalanılır?
Lex superior |
Lex posterior |
Lex specialis |
Tarihsel yorum |
Amaçsal yorum |
Lex specialis, aynı düzeyde bulunan ve aynı tarihte yürürlüğe girmiş olan iki hüküm arasında çatışma söz konusu olduğunda, özel hüküm niteliğindeki hükmün uygulanmasını gerektiren ilkedir. İki yönetmelik aynı tarihte yürürlüğe girdiğine göre bunlar arasında öncelik - sonralık ilişkisi yoktur. Her ikisinin de yönetmelik olduğu bilgisiyle astlık - üstlük ilişkisi olmadığını da anlıyoruz. Öyleyse genel hüküm - özel hüküm ilkesi yani lex specialis bu durumu çözecektir. Diğer şıklar ilgisizdir. Cevap C dir.
18.Soru
İptal kararının geriye yürümezliği ilkesi hangi anayasa ile kabul edilmiştir?
1961 |
1982 |
1876 |
1921 |
1924 |
1961 (m.152/3) ve 1982 (m.153/5) Anayasası, iptal kararının geriye yürümezliği ilkesini kabul etmişlerdir.
19.Soru
İdari suçlar ve disiplin suçları ceza hukuku anlamındaki suçlardan hangi bakımdan ayrılır ?
İdari suçlar ve disiplin suçları ceza hukuku anlamındaki suçlardan hangi bakımdan ayrılır ?
İdari suçlar ve disiplin suçları ceza hukuku bakımında hiçbir ayrıcalık göstermezler. |
İdari suçlar ve disiplin suçları kurum çalışanlarının kararı ile belirlenen yaptırımlara tabidir. |
İdari suçlar ve disiplin suçları için öngörülen yaptırımlara yetkili diğer makamlarca da karar verilebilir. |
İdari suçlar ve disiplin suçları sadece yerel mahkemelerce karar verilen yaptırımlara tabiidir. |
Hiçbiri |
Ceza hukuku anlamındaki suçlar için öngörülen yaptırımlara karar verebilecek yargılama makamlarından farklı olarak, idari suçlar ve disiplin suçları için öngörülen yaptırımlara yetkili diğer makamlar da karar verebilir. Doğru yanıt C'dir.
20.Soru
Yazılı hukuk kuralları arasında, bunları çıkaran organların Devlet yapısı içerisindeki yeri ve önemi bakımından bir hiyerarşi bulunmaktadır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi diğerlerine göre en üstündür?
Anayasa |
Kanunlar |
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri |
Tüzükler |
Yönetmelikler |
Normlar hiyerarşisinin en tepesinde anayasa, onun altında kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, bunların altında tüzükler; ve tüzüğün de altında yönetmelikler yer almaktadır. Bu şekliyle anayasalar bütün düzenleyici işlemlerin oluşturduğu normatif hiyerarşide en üstün konumda bulunmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ