Hukukun Temel Kavramları 1 Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi adli yargıyı oluşturan yargı teşkilatlarından biri değildir?
ilk derece mahkemeleri |
adliye mahkemeleri |
Yargıtay |
Ceza Mahkemeleri |
Anayasa mahkemesi |
Adli yargıda, üç aşamalı bir yargı teşkilatı bulunur. Bu sistemin en altında asıl karar merci olan ve hüküm veren ilk derece mahkemeleri yer alır. İlk derece mahkemelerinin üzerinde bölge adliye mahkemeleri, bunların da üzerinde Yargıtay bulunur. Adli yargı ilk derece mahkemeleri, hukuk ve ceza mahkemelerinden oluşur (5235 s. Kanun m. 2).
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hak ehliyetinin kapsamına girer ?
Gerçek kişiler maddi durumları ne olursa olsun hak ehliyetine sahiptirler. |
Gerçek kişiler yaşları ne olursa olsun hak ehliyetine sahiptirler. |
Gerçek kişiler, sınıf ve cinsiyetleri ne olursa olsun hak ehliyetine sahiptirler. |
Gerçek kişiler bedensel sağlıklarına bakılmaksızın hak ehliyetine sahiptirler. |
Hepsi |
Bir kişinin haklara ve borçlara sahip olabilme yeteneğine “hak ehliyeti” denir. Gerçek kişiler, yaşlarına, maddi durumlarına, sınıf ve cinsiyetlerine, zihni ve bedensel sağlıklarına bakılmaksızın; hak ehliyetine sahiptirler. Gerçek kişilerin hak ehliyetlerine sahip olmaları için tam ve sağ doğmaları yeterlidir. Doğru yanıt E'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi anayasa yargısında tek mahkemedir?
Anayasa mahkemesi |
Yargı mahkemesi |
Yargıtay |
Danıştay |
Sayıştay |
Anayasa yargısı, Anayasa’nın 146 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.
Anayasa yargısında tek mahkeme, Anayasa mahkemesidir
4.Soru
Medeni Kanun’a göre çocuk ile baba arasında soy bağının kurulmasını sağlayan olaylar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Doğum, tanıma, hakim hükmü |
Doğum, ana ile evlilik, hakim hükmü |
Ana ile evlilik, tanıma, hakim hükmü |
Ana ile evlilik, tanıma, evlat edinme |
Velayetini alma, evlat edinme, miras bırakma |
Çocuk ile ana arasında soy bağı doğumla kurulur. Çocuk ile baba arasında soy bağı, ana ile evlilik, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulur.
5.Soru
Yalnızca hukuki ilişkinin diğer tarafı olan kişi veya kişilere karşı ileri sürülebilen haklar aşağıdakilerden hangisidir?
Nisbi haklar |
Mutlak haklar |
Kamu hakları |
İsteme hakları |
Dilekçe hakları |
Yalnızca hukuki ilişkinin diğer tarafı olan kişi veya kişilere karşı ileri sürülebilen haklara Nisbi haklar adı verilir.
6.Soru
Bir çocuğun 18 yaşını doldurmasıyla birlikte anne-babanın çocuk üzerinde velayet hakkını kaybetmesi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?
Ölüm, |
Bir malın telef olması, |
Zamanın geçmesi, |
Zorlayıcı neden, |
Beklenmeyen durum, |
Bir hakkın kaybı, hakkın tamamen ortadan kalkması şeklinde olursa, buna hakkın mutlak kaybı denir. Hakkın mutlak kaybı;
* Zaman geçmesi: Zamanın geçmesi çoğu kez yasa gereği, bir hakkın ortadan kalkmasına neden olur. a) anababanın velayet hakkı, küçüğün, onsekiz yaşını doldurması ya da başka bir nedenle reşit sayılması halinde ortadan kalkar. b) Dava zamanaşımının kaçırılması davanın düşmesine yol açar. c) Bazı hakların ''hak düşürücü süre'' geçirilmeksizin kullanılması gerekir. Aksi halde dava hakkı bir yana, bizzat hakkın kendisi kaybedilmiş sayılır. Hak düşürücü sürenin kaçırılıp kaçırılmadığı ise yargı mercileri tarafından, zaman aşımı süresinin aksine, re'sen dikkate alınır. d) Zaman geçmesinin hakların kaybedilmesi ile ilgisi bakımından önemli bir sürede zaman aşımıdır. Belli bir zamanın parçasının geçmiş olması da hakların mutlak biçimde kaybına yol açan bir olaydır. Bu duruma hakkın zamanaşımıyla kaybı denir. Zamanaşımına tabi hakların süresi içinde kullanılmaması durumunda, hak sahibi, hakkının devlet organlarınca korunmasını talep edemez. Daha doğrusu talep etse bile istenen sonucu gerçekleştiremez.
* Ölüm: Ölüm, kişiye sıkı sıkıya bağlı hakların sona ermesidir. Bir kimsenin ölümü, onun şahsına bağlı hakların mutlak biçimde sona ermesine yol açar. * Bir malın telef olması: Hakka konu olan eşyanın bir şekilde yok olması ya da tamamen değersiz hale gelmesi de eşyaya dayalı hakkı sona erdirir. * Zorlayıcı neden: Önceden tahmin edilemeyecek, hayatın olağan akışına göre önüne geçilemeyecek dış etkenlerden ileri gelen, sonuçları beklenmeyen durumlar ya da üçüncü kişilerin fiillerinden kaynaklanır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir kişinin para ile ölçülebilen hak ve borçlarının bütünüdür?
Rehin |
İpotek |
İntifa Hakkı |
Malvarlığı |
Geçit Hakkı |
Malvarlığı bir kişinin para ile ölçülebilen hak ve borçlarının bütünüdür.
8.Soru
Kişilerin bir işi yapması veya emek harcamayı gerektiren bir faaliyet sonucu ortaya çıkan fiil hukuk düzeninde nasıl tanımlanmaktadır?
Maddi fiil, |
Bilgi ve haber veren açıklamalar, |
Duygu açıklamaları, |
İrade açıklamaları, |
Bu tür tanım yoktur, |
Hukuka uygun fiiller, hukuk kurallarına aykırılık oluşturmayan fiillerdir. Hukuka uygun fiiller, ''bilgi ve haber verme açıklamaları'', ''duygu açıklamaları'', ve ''irade açıklamaları- iş ve emek açıklamaları'' olmak üzere başlıca üç gruba ayrılır. Hukuk düzeni, kişinin, gerçekleşmiş bir olayı ilgili kişi veya kişilere bildirmesine (bilgi veya haber verme açıklamaları), sevgi, nefret, saygı, kızgınlık, affetme gibi duygularını açıklamasına (duygu açıklaması), bir hakkın veya hukuki ilişkinin kurulması, değiştirilmesi veya sona erdirilmesi amacıyla yaptığı irade açıklamalarına (hukuki işlem) hukuki sonuca bağlamıştır. Ayrıca hukuk düzeni, kişilerin, herhangi bir hukuki sonuca yönelik olmayan, sadece dış dünyada bir değişikliğe yol açan iş ve emek açıklamalarına maddi fiil adı altında hukuki bir sonuç bağlamıştır. Maddi fiiller kişilerin irade açıklamaları sonucunda değil, kişilerin bir işi yapması veya emek harcamayı gerektiren bir faaliyette bulunması sonucu ortaya çıkar. Bir kişinin başkasına ait olan bir ağaç parçasını yontarak bir şey yapması durumunda maddi fiil söz konusudur. Hukuk düzenin pratik sonuca yönelik bu irade açıklamasına TMK'nun ''işleme'' başlıklı 775'inci maddesinde hukuki bir sonuç bağlanmıştır. Buna göre, bir kimse başkasına ait bir şeyi işler veya başka bir şekle sokarsa, emeğin değerinin o şeyin değerinden fazla olması durumunda, yeni şeyin sahibi olabilir. Görüldüğü üzere kişinin davranışlarıyla ortaya çıkan bazı fiili durumlara kanun koyucu hukuki sonuç bağlamıştır.
9.Soru
Önceden hiçbir kimseye ait olmayan bir hakkın bir kişi tarafından ilk olarak elde edilmesi nasıl tanımlanmaktadır?
Sağlararası hukuki işlem, |
Kazandırıcı hukuki işlem, |
Devren kazanma, |
Tesisen kazanma, |
Aslen kazanma, |
Haklar, aslen, devren ve tesisen olmak üzere üç şekilde kazanılmaktadır. Ancak hakların kazanılması bakımından çok tanınan iki yol vardır. Bunlar aslen kazanma ve devren kazanmadır.
Aslen kazanma, önceden hiçbir kimseye ait olmayan bir hakkın bir kişi tarafından ilk olarak elde edilmesidir. Bu yolla kazanılan haklar, eşya üzerinde yani maddi mallar üzerinde haklar olabileceği gibi, maddi olmayan veya kişiler üzerindeki haklar da olabilir. Aslen kazanmada hak, kazanıldığı anda doğmaktadır. Tutulan bir balık üzerinde mülkiyet hakkı, anne babanın velayet hakkı, yazarın kitap üzerindeki telif hakkı hakların aslen kazanılmasına birer örnek olarak gösterilebilir. Bunların yanı sıra önceden başkasına ait iken terk edildiği için sahipsiz kalan haklar da aslen kazanıma konu olabilir. Örneğin bir kimse vapurda terk edilmiş bir gazeteyi alırsa bu gazetenin mülkiyetini aslen kazanmış olur. Çünkü terk edilen gazeteyi sahiplenmiştir. Gazete taşınır bir mal olduğu için de bu durum hukuken sahiplenme (ihraz) olarak adlandırılır. Eğer taşınmaz bir malın mülkiyeti bu şekilde kazanılmış olsaydı işgal adını alırdı. * Devren kazanma; en çok karşılaşılan hak edinme yolu, bir hakkın devren kazanılmasıdır. Devren kazanma, önceden başkasına ait olan bir hakkın, eski sahibinden yeni sahibine geçme durumudur. Örneğin, satım sözleşmesi ile otomobilin mülkiyetinin satıcıdan alıcıya geçmesi devren kazanmaktır. Bu hak kazanma yolunda hem kazanan hem kaybeden taraf vardır. Devren kazanmanın cüzi intikal ve külli intikal olmak üzere iki türü vardır. Cüzi intikal, bir kimsenin sahip olduğu haklardan birinin veya bir kaçının bir başkasına devridir. Külli intikal ise bir kimsenin sahip olduğu hak ve borçlardan oluşan malvarlığı, tüm aktif ve pasifi ile bir bütün olarak bir başka kişiye devredilmektedir. Devralan kişiye ''külli halef'', bu devir işlemine de ''külli halefiyet'' denilmektedir. Hakların kazanılması konusunda iki önemli husus vardır. Birinci husus hakkı devreden kişinin hakkı devretmeye yetkisi olmadığı durumlarda hakkın kazanılıp kazanılmayacağıdır. Unutulmamalıdır ki bir hakkın devren kazanılabilmesi için hakkı devreden kişinin hakkın sahibi olması, başka bir deyişle hak üzerinde tasarruf yetkisine sahip olması gereklidir.Hakkı devreden kişinin böyle bir yetkisi yoksa hakkı devralan açısından hukuken geçerli bir devir işlemi yapılmamış sayılır. Yani hak devren kazanılmış olmaz. Ancak devralan iyiniyet ilkesine dayanarak hakkı kazandığını ispatlayabilir. İkinci olarak devren kazanılan bir hakkın hangi anda kazanılmış sayılacağı önemli bir konudur. Hakkın kazanılma anı hakkın konusu alan şeyin niteliği belirler. Örneğin taşınmaz eşyalar üzerindeki ayni hakların kazanılma anı tapu siciline tescil anıdır. Taşınır eşyalar üzerindeki haklar ise eşyanın teslimi yani zilyetliğin devredildiği anda kazanılır. * Tesisen kazanma, bir hakkın devri söz konusu olmaksızın, bir kimsenin, sahip olduğu bir hakka dayanarak, bir başkasına yeni bir hak sağlamasıdır. Bu durum ''tesisen iktisap'' veya ''tesisen kazanma'' olarak ifade edilir. Burada, yeni ortaya çıkan hak sahipliğine rağmen önceki hak sahibi hakkını kaybetmez, hak sahipliği devam eder. Örneğin, bir kişinin maliki olduğu bir taşınmaz üzerinde komşusu yararına bir geçit hakkı tanıması, alacaklısı lehine bir ipotek hakkı tanıması, intifa hakkı tanıması.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hakların mutlak kaybına yol açan hukuki olaylardan değildir?
Ölüm |
Mücbir sebep |
Kaza |
Zamanın geçmesi |
Feragat edilmesi |
Feragat etme, hakların mutlak kaybına yol açar ancak hukuki bir olay değildir, hukuki bir işlemdir.
11.Soru
Önceden başkasına ait olan bir hakkın, eski sahibinden yeni sahibine geçmesi durumuna ne ad verilir?
Devren kazanma |
Aslen kazanma |
Tesisen kazanma |
Mecburen kazanma |
Şartlı kazanma |
Önceden başkasına ait olan bir hakkın, eski sahibinden yeni sahibine geçmesi durumuna devren kazanma denir.
12.Soru
Bir hakkın devri söz konusu olmaksızın, bir kimsenin, sahip olduğu bir hakka dayanarak, bir başkasına yeni bir hak sağlaması hangi hak kazanma tipidir?
Devren kazanma |
Aslen kazanma |
Tesisen kazanma |
Mecburen kazanma |
Şartlı kazanma |
Bir hakkın devri söz konusu olmaksızın, bir kimsenin, sahip olduğu bir hakka dayanarak, bir başkasına yeni bir hak sağlaması, tesisen kazanmadır.
13.Soru
Mutlak haklarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Hak sahibine geniş bir yetki alanı sağlarlar. |
Herkese karşı etkisi olan haklardır |
Herkes tarafından ihlal edilebilirler |
Ancak kanun ile yaratılabilirler |
Sınırsız sayıdadırlar. |
Mutlak haklar ancak kanun ile yaratılabilen, sınırlı sayıdaki haklardır.
14.Soru
Medeni Kanun’un 28. maddesinin 1. fıkrasında aşağıdakilerden hangisi yer alır?
Kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle sona erer. |
Çocuk hak ehliyetini, sağ doğmak koşuluyla, ana rahmine düştüğü andan başlayarak elde eder. |
Gaiplik kararının verilmesiyle şahsi haklar sona erer, malvarlığı hakları ise mirasçılara intikal eder. |
Cenin kişi değildir ancak sağ ve tam doğmakla kişilik kazanacaktır. |
Ölüm kişiliği kesin bir biçimde sona erdirir. |
Medeni Kanun’un 28. maddesinin 1. fıkrasında, “Kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle sona erer.” şeklinde belirtilmektedir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi inşai hakları açıklar ?
Bir kişinin para ile ölçülebilen hak ve borçlarının bütünüdür. |
Herkese karşı değil, belli bir kişi veya kişilere karşı ileri sürülebilen haklardır. |
Kişinin kendisi üzerinde olan, maddi ve manevi varlığını korumayı amaçlayan hakkına haklardır. |
Kişinin tek taraflı irade beyanı ile bir hukuki durumda değişiklik yapabilme yetkisini öngören, bu yetkiyi bu kişiye veren haklardır. |
Bir maddi maldan yararlanma, faydalanma hakkı veren sınırlı ayni haklardır |
Yenilik Doğuran Haklar, kişinin tek taraflı irade beyanı ile bir hukuki durumda değişiklik yapabilme yetkisini öngören, bu yetkiyi bu kişiye veren haklardır. Bu özellikteki hakların kaynağı dolaysız olarak yasa olacağı gibi tara ar arasında mevcut bir anlaşma da olabilmektedir. Doğru yanıt D'dir.
16.Soru
I. Anayasa göre, herkes Anayasa’da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi kapsamında herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiası ile Anayasa mahkemesine başvurabilir.
II. Bireysel başvuruda, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlarda inceleme yapılamaz. Bireysel başvuruya ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.
III. Başvuruda bulanabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şart değildir.
Yukarıda verilen önermelerden hangi veya hangileri doğrudur?
Yalnız II |
I ve III |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasa’sının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkındaki
Kanun ile Anayasa mahkemesine bireysel başvuru hakkı getirilmiştir. Anayasa göre, herkes Anayasa’da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiası ile Anayasa mahkemesine başvurabilir. Başvuruda bulanabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır. Bireysel başvuruda, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlarda inceleme yapılamaz. Bireysel başvuruya ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.
17.Soru
‘Olan hukukun aksine, olması gereken, mutlak adaleti sağlamayı amaçlayan ve ütopik yani aslında olmayan ancak tasarlanan ideal’ şeklinde içeriği ortaya konabilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Pozitif hukuk |
Adalet |
Hukuk devleti |
Dürüstlük ve İyiniyet |
Doğal (tabii) hukuk |
Doğal (tabii) hukuk ise, olan hukukun aksine, olması gereken, mutlak adaleti sağlamayı amaçlayan hukuktur. Bu yönüyle doğal hukuk, ütopik yani aslında olmayan ancak tasarlanan idealdir. Başka bir anlatımla doğal hukuk, ütopik, yani yalnızca ideal bir fikirler birliği halinde olan, pozitif hukuka göre daha soyut ve belirlemesi daha güç olan hukuktur. Olanı değil, olması gerekeni konu edinir.
18.Soru
Önalım (şufa) hakkı hangi nitelikte bir haktır?
Kurucu yenilik doğurucu |
Bozucu yenilik doğurucu |
Değiştirici yenilik doğurucu |
Bozucu yalın hak |
Değiştirici yalın hak |
Kurucu yenilik doğuran hakların kullanılmasıyla daha öne mevcut olmayan bir hukuki durum yaratılmaktadır. O nedenle bu hak grubuna “Yaratıcı Yenilik Doğuran Haklar” adı da verilmektedir. Bu haklardan istifade eden kişi, tek taraflı irade beyanı ile yepyeni bir hukuki durumun oluşmasına neden olmaktadır. O¨nalım (şufa) hakkının kullanılması bu haklara iyi bir örnektir. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Gaibin terekesi mirasçılara güvence karşılığında teslim edilir ve mirasçılar terekeye kanunda belirtilen süre için geçici ................. olurlar. Boşluğa ne gelmelidir?
Zilyet |
Mülkiyet |
Aidiyet |
Teslimiyet |
Ehliyet |
Gaibin terekesi mirasçılara güvence karşılığında teslim edilir ve mirasçılar terekeye kanunda belirtilen süre için geçici zilyet olurlar.
20.Soru
Belirli bir hukuki amaca ulaşmak için, usulüne uygun gerçekleştirilen irade açıklamaları aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilir?
Disiplin suçu |
İdari suç |
İradi unsur |
Hükümsüzlük |
Hukuki işlem |
Belirli bir hukuki amaca ulaşmak için, usulüne uygun gerçekleştirilen irade açıklamalarına hukuki işlem denir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ