İdare Hukukuna Giriş Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi idarenin sadece kusursuz sorumluluğunda zarara ilişkin aranan bir özelliktir?
Zararın özel olması |
Zararın meşru bir menfaat veya hakka yönelik olması |
Zararın anormal olması |
Zararın maddi veya manevi nitelikte olması |
Zararın parayla takdir edilebilir olması |
Zararın anormal olması idarenin sadece kusursuz sorumluluğunda zarara ilişkin aranan bir özelliktir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi idari kolluk yetkilerinin birbiriyle çatışması ile ilgili doğru bir durumdur?
Vali, Bakanlar Kurulu'nun bir kolluk işlemini iptal edebilir. |
Bir kaymakam, valinin gerçekleştirdiği bir kolluk işlemine göre daha sınırlandırıcı bir kolluk işlemi yapabilir. |
Yerel bir yönetim, merkezi idare kolluğunun yaptığı işlemleri geri alabilir. |
Bakanlar Kurulu'nun satışını yasakladığı bir yiyeceği serbest bırakabilir. |
Bir kolluk makamı, aynı anda hem genel kolluk hem de özel kolluk yetkisine sahip olamaz. |
Bir alt kolluk makamı, üst kolluk makamının işlemine göre daha sınırlandırıcı bir işlemi yapabilir. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.
3.Soru
İdârî sözleşmenin koşullarının, idârenin sözleşme yapma yetkisi dışındaki başka bir yetkisine dayanarak aldığı karar veya yaptığı işlemleriyle özel şirket aleyhine ağırlaşmasıdır. Özel şirketin bu ağırlaşma nedeniyle uğradığı zararının karşılanması için kullanılan ilkeye ne ad verilmektedir?
Mücbir Sebep |
Fait Du Prince |
Öngörülemezlik |
İmprevision İlkesi |
Ahde Vefa İlkesi |
İdârî sözleşmenin koşullarının, idârenin sözleşme yapma yetkisi dışındaki başka bir yetkisine dayanarak aldığı karar veya yaptığı işlemleriyle özel şirket aleyhine ağırlaşmasıdır. Özel şirketin bu ağırlaşma nedeniyle uğradığı zararının karşılanması için kullanılan ilkeye “fait du prince” ilkesi denir.
4.Soru
Kolluk yetkisinin kullanışı, doğrudan bireylerin hak ve özgürlüklerinin kullanımı ile ilgili olduğu için sınırsız bir yetki değildir. Bu nedenle kolluk yetkileri toplamda ne kadar sınırlandırılmıştır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Kolluk yetkisinin kullanışı, doğrudan bireylerin hak ve özgürlüklerinin kullanımı ile ilgili olduğu için sınırsız bir yetki değildir. Bu nedenle kolluk yetkileri; amaç, konu, yer ve zaman açılarından sınırlandırılmıştır.
5.Soru
Belli bir il, belde veya köy sınırları içinde yaşayan kişilere sunulan kamu hizmetleridir. Örnekleyecek olursak Konya Tramvay İşletmesinin veya Konya Su ve Kanalizasyon İdâresinin sunmuş olduğu hizmetler aşağıdakilerden hangi hizmetler kapsamına girmektedir?
Yerel Kamu Hizmetleri |
Bölgesel Kamu Hizmetleri |
İdâri Kamu Hizmetleri |
Ulusal Kamu Hizmetleri |
Tekelli Kamu Hizmetleri |
Yerel Kamu Hizmetleri Belli bir il, belde veya köy sınırları içinde yaşayan kişilere sunulan kamu hizmetlerine yerel kamu hizmeti denmektedir (Özay, 1996, s.250; Günday, 2003, s.290). Bu tür kamu hizmetleri, belirli bir yerel idârî birimin coğrafi sınırları içinde yaşamaktan kaynaklanmaktadır. Örneğin Konya Tramvay İşletmesinin veya Konya Su ve Kanalizasyon İdâresinin sunmuş olduğu hizmetler, yerel kamu hizmetlerindendir
6.Soru
İzmir Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme Şubesi Şahinler Timi’nde görevli trafik polis memuru Fethi Sekin, İzmir Adliyesi çevresinde trafiği kontrol ederken, Adliye binasına terör eylemi yapmayı hedefleyen teröristleri silahlı müdahale ile durdurmuştur.
I. Adli kolluk
II. İdari kolluk
III. Siyasi polis
IV. Özel güvenlik
Yukardaki olayda hangi tür kolluk faaliyeti gerçekleştirilmiştir?
I |
II |
III, IV |
I, II |
I, II, III |
Adli kolluk, İşlenmiş bir suçun takibine, delillerin elde edilmesine, faillerin kovuşturulmasına, yakalanmasına yönelmiş faaliyetlerdir. Fethi Sekin'in teröristlere yaptığı müdahale bu niteliktedir. İdari kolluk, kural olarak düzenleyici, önleyici ve durdurucu niteliktedir. Amacı, kamunun düzen içinde yaşamasını sağlamaktır. Fethi Sekin'in olay öncesinde yaptığı trafiğin kontrolü faaliyeti bu niteliktedir. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
İdârenin bazı durumlarda uygulayabildiği, kendiliğinden davranarak kamu düzenini tehdit eden eylemleri önlemek ve bozulanı geri getirmek yetkisi aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilmektedir?
Re’sen İcra |
İdârî Yaptırım |
Orantılılık |
Kamu Gücü |
Düzenleme yetkisi |
Re’sen icra; idârenin bazı durumlarda uygulayabildiği, kendiliğinden davranarak kamu düzenini tehdit eden eylemleri önlemek ve bozulanı geri getirmek yetkisidir.
Doğru cevap A seçeneğidir.
8.Soru
"Bir idari işlemi yapmaya yetkili makam onu kaldırmaya da yetkilidir."
Bu durum hangi ilkenin sonucudur?
Yetkide paralellik |
Usulde paralellik |
Özelleştirme |
Eşitlik |
Genellik |
Kural olarak bir idârî işlemi yapmaya yetkili makam o işlemi kaldırmaya veya değiştirmeye de yetkilidir. Bu durum yetkide paralellik ilkesinin sonucudur.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir kuruluşta üstün ast üzerindeki denetim türüdür?
İdarenin kendini denetlemesi |
Hiyerarşik denetim |
Organik idari denetim |
Vesayet denetimi |
Dış denetim |
Bir kuruluşta üstün ast üzerindeki denetimine hiyerarşik denetim adı verilir. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yer bakımından kolluk yetkisinin genişleyip daraldığı yerlerden biri değildir?
Nahiye ve köyler |
Özel işyerleri |
Umumi yerler |
Başkent ve taşra |
Büyük şehirler ile kasabalar |
Kolluk yetkisinin genişleyip daraldığı yerleri; konutlar, özel işyerleri ve umuma açık yerler, kamusal yerler, başkent ve taşra, büyük şehirler ve kasabalar, yoğun trafiği olan yollar ve az gelip geçilen yollar olmak üzere ayırmak suretiyle incelemek gerekmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kolluk yetkisinin kullanılışında benimsenen ilkelerden biri değildir?
Hukukilik ilkesi |
Genel ahlak ilkesi |
Ölçülülük ilkesi |
Gecikmede tehlike bulunması ilkesi |
Müdahalede haklılık ilkesi |
Kolluk yetkisinin kullanılışında dört temel ilke vardır. Bu ilkeler, hukukilik ilkesi, ölçülülük ilkesi, gecikmede tehlike bulunması ilkesi ve müdahalede haklılık ilkesidir.
12.Soru
İradenin sözleşmecinin görevlerinin denetlemesi sonucunda eksiklik görmesi sonucunda kusurlu sözleşmeciyi cezalandırmasını sağlayan yetki türü aşağıdakilerden hangisidir?
Tek yanlı değişiklik yetkisi |
Yönlendirme yetkisi |
Denetleme yetkisi |
Yaptırım uygulama yetkisi |
Fesih etme yetkisi |
İdare, sözleşmecilerin taahhütlerinin sözleşmeye uygun bir şekilde yerine getirilip getirilmediğini denetleyebilir. Bunun sonucunda hizmetin aksaklığının giderilmesi ve kusurlu sözleşmecinin cezalandırılması amacıyla yaptırım uygulama yetkisi kullanılır. Doğru cevap D' dir.
13.Soru
Üniversiteler tarafından sunulan yükseköğretim faaliyetleri ....................... kapsamında değerlendirilmektedir.
Yukarıdaki boşluğa gelmesi gereken ifade aşağıdakilerden hangisidir?
Bölgesel kamu hizmetleri |
Ulusal kamu hizmetleri |
Evrensel kamu hizmetleri |
Yerel kamu hizmetleri |
Coğrafi kamu hizmetleri |
Demiryollarının sunduğu ulaşım hizmetleri veya üniversitelerin sağladığı yükseköğretim faaliyetleri ulusal kamu hizmetleri olarak değerlendirilir. Doğru cevap B' dir.
14.Soru
Bir özel kişinin, idâreyle yaptığı bir sözleşme gereğince, idâreye ödeyeceği belirli bir ücret karşılığında, bir kamu hizmetini kendi kâr ve zararına işletmesi usulüne, ne ad verilmektedir?
Emanet Usulü |
Müşterek Emanet Usulü |
İltizam Usulü |
Ruhsat (İzin) Usulü |
İmtiyaz Usulü |
İltizam Usulü, bir özel kişinin, idâreyle yaptığı bir sözleşme gereğince, idâreye ödeyeceği belirli bir ücret karşılığında, bir kamu hizmetini kendi kâr ve zararına işletmesi usulüdür. İdâre için gerekli altyapı tesisleri ile inşaatların yaptırılması da iltizam olarak anılmaktadır. Yeni anlamıyla iltizamın imtiyazdan farkı, birincisini sadece inşaat diğerinin ise işletmeyi de kapsar nitelikte oluşudur. İltizam usulünde de idâre ile özel hukuk kişisi arasında bir idârî sözleşme imzalanmaktadır. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
İmtiyaz sözleşmesi tarafı sözleşmecinin, sözleşme konusu inşaat eserinin temelini kazarken zeminin beklenenden oldukça fazla yumuşak olması sebebiyle maliyet gideri artmıştır. Sözleşmeci taraf uğradığı zararın belli ölçüde idare tarafından giderilmesi için aşağıdaki yöntemlerden hangisine başvurmalıdır?
Mücbir sebep |
Fait Du Prince |
Öngörülemezlik |
Tahkim |
Rachat |
Kamu hizmetini sözleşmeyle yürüten özel hukuk kişisinin kullandığı hammadde veya diğer girdilerde, sözleşmenin karşı tarafı olan idâreden kaynaklanmayan aşırı derecedeki artış nedeniyle hizmetin artık yürütülemez duruma gelmesinden dolayı, özel hukuk kişisinin uğradığı zararların belirli ölçüde idâre tarafından giderilmesini sağlayan ilkeye, öngörülemezlik (imprevision) ilkesi denmektedir. Olayda da sözleşmeci taraf bu yönteme başvurmalıdır. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
İmtiyaz usulü ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Bir özel kişinin idâreyle yaptığı bir sözleşme gereğince, hizmetten faydalananlardan alacağı bir ücret karşılığında kendi kâr ve |
Devlet tüzel kişisi adına imtiyaz verme yetkisi cumhurbaşkanına aittir. |
İmtiyaz usulünde idarenin, denetim, yönlendirme ve yaptırım uygulama yetkisi bulunur. |
İmtiyaz usulünde, imtiyaz sahibi anonim şirket, tekel olma, idâreye ait bazı yaptırımlar uygulama, lehine kamulaştırma yapılmasını isteme, idâreye ait araç ve gereçleri kullanma, kamu malları üstünde veya altında tesisler yapma hakkına sahiptir. |
İmtiyaz sahibi, hizmet ve kamu yararı gerektiriyorsa idarenin zararını karşılayarak sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebilir. Buna "rachat" adı verilir. |
Rachat; idârenin imtiyaz sahibinin hiçbir kusuru olmasa dahi, hizmet ve kamu yararının gerektirmesi nedeniyle, sözleşmeyi tek yanlı feshettiğinde, imtiyaz sahibinin zararını tamamen gidermek zorunda olmasıdır.
17.Soru
İdari sözleşmeler ve türleri hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
İda^renin Sözleşmeleri, ida^ri^ sözleşme kavramından daha geniş bir kavram olup hem ida^ri^ sözleşmeleri hem de ida^renin özel hukuk sözleşmelerini kapsar. |
İda^renin yaptığı sözleşmeler, tabi olduğu hukuk dalına göre ida^renin özel hukuk sözleşmeleri ve ida^renin ida^ri^ sözleşmeleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İda^renin ida^ri^ sözleşmelerine kısaca “ida^ri^ sözleşmeler” denmektedir. |
Eğer yasalar ida^renin taraf olduğu bir sözleşmeyi ida^ri^ sözleşme olarak belirlemişse, içeriği ne olursa olsun o sözleşmeyi ida^ri^ sözleşme olarak kabul etmemiz gerekecektir. |
Eğer yasalar ida^renin taraf olduğu bir sözleşmeyi özel hukuk sözleşmesi olarak belirlemişse, içeriği ne olursa olsun o sözleşmeyi özel hukuk sözleşmesi olarak kabul etmemiz gerekecektir. |
Eğer yasalar ida^renin taraf olduğu bir sözleşmeyi ida^ri^ sözleşme olarak belirlememişse; taraflardan en az biri ida^re tüzel kişisi olursa sözleşme ida^ri^ sözleşmedir. |
Eğer yasalar ida^renin taraf olduğu bir sözleşmeyi ida^ri^ sözleşme olarak belirlememişse; taraflardan en az biri ida^re tüzel kişisi olursa, sözleşme kamu hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin ise ve sözleşme özel hukuk hükümlerini aşan hükümler içeriyorsa, sözleşme ida^ri^ sözleşmedir, aksi halde söz konusu sözleşme, ida^renin özel hukuk sözleşmesidir.
18.Soru
İdari sözleşmelerde idareye tanınan hak ve yetkilerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Sözleşmede öngörülmese bile idare sözleşmeciyi denetleyebilir. |
İdare sözleşmeciye yaptırım uygulama yetkisine sahiptir. |
Sözleşmecinin kusuru olmaksızın, idare sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedemez. |
İdare sözleşmede tek taraflı olarak değişiklik yapabilir. |
İmtiyaza konu kamu hizmeti işletmesi, idare tarafından satın alınabilir. |
İdâre istediği zaman sözleşmecinin sözleşme hükümlerine uygun olarak yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini denetleyebilir ve bu amaçla sözleşmeciden her çeşit bilgi ve belge isteyebilir. İdârenin bu yetkisi, idâre hukukunun genel ilkelerinden kaynaklanmaktadır. Bundan dolayı, sözleşmede öngörülmese bile idârenin sözleşmecinin edim ve yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini idâre her zaman denetleyebilir. İdâre, taahhütlerini sözleşmeye uygun bir biçimde ve zamanında yerine getirmeyen sözleşmeciye karşı yaptırım uygulama yetkisine sahiptir. Sözleşmecinin çok ağır bir kusurlu davranışı sonucunda, idâre sözleşmeyi bir yaptırım olarak tek taraflı olarak feshedebilir. Hizmet yararına fesih, sözleşmecinin kusurlu davranışından kaynaklanan yaptırım niteliğindeki fesihten farklıdır. Bu tür fesih yetkisine, sözleşmecinin hiçbir kusuru olmasa bile idâre sahiptir. Ancak hizmet yararına fesih yetkisi, idârenin özel hukuk hükümlerine göre imzaladığı sözleşmelerde kullanılamaz. Çünkü bu tür sözleşmelerde tarafların eşitliği ilkesi geçerlidir. Hizmet yararına fesih durumunda sözleşmecinin tazminat isteme hakkı vardır. İdârî sözleşmelerin tek yanlı olarak idâre tarafından değiştirilebileceği kabul edilmektedir. İdârî sözleşmelerde idâreye tek yanlı olarak değişiklik yapma yetkisinin tanınmasının nedeni, kamu hizmetlerinin değişkenliği ve günün koşullarına uyarlanmasının zorunlu olmasıdır. Ancak idâreye tanınan bu yetkinin kullanılmasının bazı koşulları bulunmaktadır. Bu koşullardan birincisi, değişikliklerin sözleşmenin malî hükümlerine ve süresine ilişkin olmamasıdır. İkincisi, değişikliğin sözleşmenin özüne dokunmamasıdır. Üçüncüsü, yapılan değişiklikten sonra sözleşmecinin uğradığı bir zarar varsa idâre tarafından karşılanmasıdır. Hizmet yararına fesih yetkisinin kullanılmasının özel bir türü, rachatdır. İmtiyaza konu olan kamu hizmeti işletmesinin, kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesindeki öngörülen koşullar çerçevesinde idâre tarafından satın alınmasına rachat denmektedir. İmtiyaz sözleşmesinde öngörülen süre bitmeden, imtiyaz tüm işletmesiyle birlikte bedeli karşılığında idâre tarafından satın alınarak imtiyaza son verilir. İmtiyazın satın alınması, idârenin kamu hizmetinin aslî sahibi ve sorumlusu olmasından kaynaklanan bir yetkidir. Ancak idâre, imtiyazı satın alma yoluna başvurup imtiyaz sözleşmesini tek yanlı olarak fesih ettiği zaman, imtiyaz sahibinin işletmeden beklediği normal kazanç ve kârları da tazmin etmek zorunda kalır. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
İşçi niteliği taşımayan kamu görevlileri ile idâre arasında, Devlet Memurları Kanunu veya özel bir yasaya dayanılarak ve belli bir kamu hizmetinin yürütülmesi konusunda, idâre ile sözleşmenin karşı tarafı olan kamu görevlisi adayı arasında yapılan sözleşmelere ne ad verilir?
İdari hizmet sözleşmesi |
Abonman sözleşmesi |
İltizam sözleşmesi |
İstihkam sözleşmesi |
İmtiyaz sözleşmesi |
İdari hizmet sözleşmesi
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi adlî kolluğun görev, yetki ve sorumluluklarından birisi değildir?
Olay yeri incelemesine engel olanlarla ilgili gerekli işlemleri yapmak |
Cumhuriyet savcılarının adlî görevlere ilişkin verdikleri emirleri geciktirmeden yerine getirmek |
Suç işlenmesinden önce harekete geçerek kamu düzenini tehdit eden veya tehlikeye düşüren tutum |
Adlî kolluğa yapılan suç ihbar ve şikayetlerini, el koydukları olayları, yakalanan kişiler ile uygulanan önlemleri derhal Cumhuriyet savcılığına bildirmek ve Cumhuriyet savcısının talimatı doğrultusunda işin aydınlatılması için gerekli soruşturma işlemlerine başlamak |
Bir ölümün doğal nedenlerden meydana gelmediği kuşkusunu doğuracak bir durumun varlığı veya ölünün kimliğinin belirlenememesi hâlinde; durumu derhâl Cumhuriyet başsavcılığına bildirmek ve Cumhuriyet savcısının emri doğrultusunda soruşturma işlemlerine başlamak |
Adlî kolluğun görev, yetki ve sorumlulukları, Adlî Kolluk Yönetmeliğinin 6. maddesinde düzenlenmiştir.
Bu görev, yetki ve sorumluluklardan bazıları şu şekilde özetlenebilir:
- Cumhuriyet savcılarının adlî görevlere ilişkin verdikleri emirleri geciktirmeden yerine getirmek.
- Adlî kolluğa yapılan suç ihbar ve şikayetlerini, el koydukları olayları, yakalanan kişiler ile uygulanan önlemleri derhal Cumhuriyet savcılığına bildirmek ve Cumhuriyet savcısının talimatı doğrultusunda işin aydınlatılması için gerekli soruşturma işlemlerine başlamak.
-Olay yeri incelemesine engel olanlarla ilgili gerekli işlemleri yapmak
- Bir ölümün doğal nedenlerden meydana gelmediği kuşkusunu doğuracak bir
durumun varlığı veya ölünün kimliğinin belirlenememesi hâlinde; durumu derhâl Cumhuriyet
başsavcılığına bildirmek ve Cumhuriyet savcısının emri doğrultusunda soruşturma işlemlerine başlamak.
Suç işlenmesinden önce harekete geçerek kamu düzenini tehdit eden veya tehlikeye düşüren tutum
ve davranışların ortaya çıkması halinde harekete geçerek önleyici ve durdurucu niteliği ağır basan görevleri yerine getirmek ise adli kolluğun değil, idari kolluğun görev ve yetkileri arasındadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ