İktisat Tarihi Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nüfus artışının ekonomik gelişmeye olumsuz etkisi arasında sayılabilir?
Nüfus artışı teknolojik gelişmeyi sağlar |
Herhangi bir ürün için pazarı genişletir |
Kaynakların azalmasına neden olur |
İş bölümünü artırır |
Ekonomik gelişimi sağlar |
Nüfus ve kaynaklar arasındaki ilişkiler karmaşık ve çok yönlüdür. Nüfus artışının ekonomi üzerinde olumlu ve olumsuz etkilerinden söz edilebilir. Thomas Malthus uzun dönemde nüfusun kaynaklardan daha hızlı artacağını ve böylece bir kaynak yetersizliğinin kaçınılmaz olacağını ileri sürmüştür. Bu yaklaşım uzun süre ekonomik gelişme açısından nüfusun olumsuz bir faktör olarak değerlendirilmesine neden olmuştur. Ancak Malthus’ün açıklamasını tersine çeviren Ester Boserupa göre nüfus artışı teknolojik değişimi uyararak kaynakların geliştirilmesini sağlar. Ayrıca nüfus artışı herhangi bir ürün için pazarı genişleterek iş bölümünü, iş bölümü de teknolojik gelişmeyi ve dolayısıyla ekonomik büyümeyi teşvik eder. Nüfus artışının ekonomi üzerindeki nihai etkisini, toplumun nüfus artışına cevap verme şekli ve kapasitesi belirleyecektir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ortaçağ Avrupa’sında paranın değerinin düşmesinin sebeplerinden birisi değildir?
Altın ve gümüş miktarının sınırlı olmasına karşılık, ekonominin daha çok paraya dayalı hale gelmesi |
Nüfusla gelirin artması sebebiyle para talebinin artmış olması |
Devletlerin para basarak ek gelir yaratma arzusu |
Avrupa’dan Latin Amerika’ya değerli maden ithal edilmesi |
Enflasyondan çıkar sağlayan sosyal grupların baskısı |
Paranın değerinin düşmesinin birçok sebebi vardır. Ticaretin gelişmesiyle ekonomi daha çok paraya dayalı hale gelmiş, ancak değerli maden arzı yeterince olmamıştır. Paraya olan talep, iktisadi gelişmeyle doğru orantılı olarak artmıştır. Bunun yanında devletler de para basarak senyoraj gelirleri elde etmek istemişlerdir ve bu durumdan karlı çıkan bir takım elit gruplar vardır. Ancak Avrupa’dan Amerika’ya değil, tam tersine Amerika’dan Avrupa’ya değerli maden akışı olmuştur ve bu enflasyonun sebeplerinden birisidir.
3.Soru
I. İspanyollar, Batı yarım küresine, buğday ve diğer tahıllar, şeker kamışı, kahve ve çeşitli meyvelerle sebzeler getirdiler.
II. Atı, sığırı,koyunu, eşeği, keçiyi, domuzu ve pek çok kümes hayvanını Amerika’ya İngilizler getirdi.
III. Amerika kıtasının üretim potansiyeli Avrupa kıtası ile temasla birlikte önemli ölçüde azaldı.
Yukarıdakilerden hangisi Avrupa ile Amerika kıtasının temasının sonuçlarındandır?
Yalnız I. |
Yalnız II. |
Yalnız III. |
I. ve II. |
II. ve III. |
Avrupa ile temas Amerika kıtasını tamamen değiştirdi. İspanyollar Batı yarım küresine daha önce bilinmeyen yeni ürünler getirdiler: Buğday ve diğer tahıllar, şeker kamışı, kahve ve çeşitli meyvelerle sebzeler bunlar arasındaydı. Atı, sığırı, koyunu, eşeği, keçiyi, domuzu ve pek çok kümes hayvanını Amerika’ya İspanyollar getirdi. Kıtanın üretim potansiyeli bu ekolojik ve teknolojik transferlerle önemli ölçüde arttı. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Orta Çağ Avrupası’nda nüfusta görülen değişimlerin ekonomi üzerindeki en belirgin etkisi ne olmuştur?
Ekonomik istikrarsızlık ortaya çıkmıştır.
|
Ucuz iş gücü artmıştır.
|
Kaynaklar yetersiz kalmıştır.
|
I. Dünya Savaşı’nın temelleri atılmıştır.
|
Avrupa Ekonomi topluluğu kurulmuştur.
|
5.Soru
Lord'un doğrudan yararlandığı toprağa ne denir?
Angarya
|
Serf
|
Rezerve
|
Hansa
|
Açık tarla sistemi
|
6.Soru
İlk çağ ekonomilerinin çöküş nedenlerinden biri olan ve emek arzı artarken iş gücü birimi başına üretimin düşeceğini ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Latifundia |
Polis |
Azalan verim |
Ekonomik bağımlılık |
İhtisaslaşma |
Sanayi öncesi dönemde toprak niteliği gereği arzı sabit olan temel bir üretim faktörüydü. Bu sınırlı arz, teknolojik bir değişim olmadıkça emek arzı artarken iş gücü birimi başına üretimin düşeceğini ifade eder. Sonuç olarak nüfus artarken kişi başına gelirler düşer. Bu yüzden de nüfus artışı ve bunu izleyen azalan verim olgusu, geçmiş ekonomilerin çöküşünün ilk hazırlayıcısı olmuştur.
7.Soru
Osmanlı şehirlerinin gelişmesinde ve fizik planlarının oluşumunda aşağıdakilerden hangisi önemli rol oynamıştır?
Şeyhülislam |
Ticaret |
İstanbul'un başkent olması |
Üniversiteler |
Külliye Kurumu |
Osmanlı şehirlerinin gelişmesinde ve fizik planlarının oluşumunda külliye kurumu önemli rol oynamıştır. Külliyeler cami, medrese, hastane, kervansaray, han, çeşme, yol ve köprüler gibi kuramlarla birlikte, bunların bakımı için gelir sağlayan han, çarşı, kervansaray, hamam, değirmen, boyahane, mezbaha ve sabunhane gibi ticari ve sınai tesisleri de kapsıyordu.
Külliyeler genellikle vakıf olarak kuruluyordu. Vakıflar sistemi, İstanbul’da ve diğer şehirlerde kültürel ve ticari tesislerin kurulmasında önemli rol oynamıştır.
8.Soru
Avcı ve toplayıcı toplumlardan yerleşik tarım toplumuna geçiş hangi dönemde gerçekleşmiştir?
M.Ö. 10000
|
M.Ö. 9000
|
M.Ö. 8000
|
M.Ö. 7000
|
M.Ö. 6000
|
9.Soru
Çeçe sineğinin Afrika’da yayılmasının nedeni nedir?
Kahve üretiminin azalması |
Çalılık alanlarının artması |
Şeker kamışı üretiminin başlaması |
Mısır üretiminin başlaması |
Patates üretiminin azalması |
1500 ile köle ticaretinin tamamen yasaklandığı 1870 yılları arasında Amerika’ya 11 milyon Afrikalı götürüldü. Köle Atlantik ötesine taşman en emek-yoğun ve önemli maldı. Köle ticaretinin Afrika nüfusu üzerine etkisi son derece olumsuzdu. Köle ticareti geniş alanların nüfusunu yok ederek ve buraları çalılığa çevirerek uyku hastalığına yol açan çeçe sineğinin yayılmasına neden oldu. Eğer Atlantik köle ticareti olmasaydı Afrika nüfusu daha hızlı artabilecekti.
10.Soru
Klasik İktisat Okulu hangi özelliği nedeniyle Tarihçi Okul tarafından eleştirilmiştir?
Somut olması |
Tümevarımcı olması |
Statik olması |
Tarihsel olması |
Gerçekçi olması |
Tarihçi Ekolün, Klasik İktisat Ekolü’ ne önemli bir itirazı, metoduyla ilgiliydi. Tarihçi Okul, tümdengelim metoduna dayanarak iktisadı soyut bir bilim haline getiren Klasik İktisat Ekolünün tarihi dışlayan ve gerçekçi olmayan özelliklerini eleştirerek böyle bir yöntemle ekonomik ve toplumsal sistemin ancak bir karikatürünün çizilebileceğini belirtiyordu. Başka bir deyişe, Tarihçi Okul, Klasik İktisat Okulu’nun soyut, tümdengelimci, statik, tarih dışı ve gerçekçi olmayan özelliklerini eleştirmiştir.
11.Soru
Aşağıda verilen açıklamalardan hangisi Roma ekonomisinin gerilmesini açıklamak için kullanılamaz?
Askeri üstünlükteki nispi düşüşle birlikte imparatorluğun harcamalarının artması
|
Doğu ile yapılan ticaretin açık vermesi
|
Roma yönetimlerinin ekonomiyi daha zor şartlara iten tedbirlere başvurması
|
Ekonomik faaliyetlerin doğal afetler nedeniyle kesintilere uğraması
|
Hızlı enflasyonun reel vergi gelirlerinde önemli düşüşlere neden olması
|
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı tımar sisteminde vergi toplama işi ile ilgilenmiştir?
Kapıkulu |
Sipahi |
Yeniçeri |
Akıncı |
Azap |
Osmanlı Devleti de ürün olarak alınan bu vergileri paraya çevirecek bir mali örgüte sahip olmadığından harcamalarını karşılayabilmek için vergi gelirlerini mültezimlere ihale etmek, yani belirli bir bedel karşılığında satmak zorunda kalıyordu. İltizam olarak adlandırılan bu yöntemde gelirlerinin bir bölümünü mültezimlere kaptıran devlet, askerlerin ücretlerini ödemek için yeterli fonları toplayamıyordu. Bu yüzden devletin zirai vergi gelirleri, ücretleri karşılığında doğrudan doğruya toplayacak sipahi olarak adlandırılan askerlere tahsis edilerek problem çözümleniyordu
13.Soru
Avrupa tarımının ortaçağdaki ana karakterini aşağıdakilerden hangisi oluşturmaktaydı?
Malikâne denen birimler oluşturmaktaydı
|
Tımar sistemi oluşturmaktaydı
|
Tek öküzlü saban oluşturmaktaydı
|
Gelişmiş sulama sistemi oluşturmaktaydı
|
Tarında sermaye yoğun tekniklerin kullanımı oluşturmaktaydı
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ’ın ilk yarısındaki Avrupa’da yaşanan ticari daralmanın nedenlerinden sayılamaz?
Doğudan ithal edilen malları sürekli altınla ödemesi ve altın rezervlerinin doğuya kayması |
Malikane sisteminin gelişmesi |
Müslüman fetihlerinin artması |
Bizans ile Müslümanlar arasında yaşanan düşmanlıklar |
Barbar Krallıklarının kurulması |
Ortaçağda malikane sistemi idari ve ekonomik yapının bir parçası olmuştur fakat uluslararası ticaretin daralmasında etkileri yoktur. Ekonomik açıdan daha ileri olan ve Batı’nın talep ettiği ipek, baharat, mücevher ve hububatı gibi malları sağlayan Doğu’ya karşı Batı’nın köle dışında satabileceği önemli bir malı yoktu ve bu yüzden ithalatını altınla ödemek zorundaydı. Sonuç, altın rezervlerinin Doğu’da birikmesi ve Batı’nın ithalatının karşılığını ödeyemez duruma gelmesiydi. Buna ek olarak 476’da barbar krallıklarının kurulmasıyla Akdeniz bölgesinin siyasal birliği kaybolunca, bazı iktisat tarihçileri 5. yüzyılda Akdeniz’in iki ucundaki büyük ticaretin sona erdiği sonucuna vardılar. Pirenne, Akdeniz ticaretinin 5. yüzyıldaki Cermen istilaları yüzünden değil de 7. yüzyılın sonlarındaki Müslüman fetihlerinden dolayı kesintiye uğradığını ileri sürdü. Lopez’e göre, Müslümanların ilerlemesiyle Akdeniz ticaretinin kesilmesi Bizans ile İslam İmparatorluğu arasındaki düşmanlıktı.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağda en geniş ve yaygın sanayi koludur?
Buharlı makineler
|
Gemicilik
|
Dokumacılık
|
Madencilik
|
Demircilik
|
16.Soru
Aşağıdakilerde hangisi orta çağ Avrupa’sında ölüm oranlarının yüksek olmasının sebeplerinden birisi değildir?
Savaşlar |
Açlık ve kıtlık |
Yangınlar |
Salgın hastalıklar |
Tıbbi yetersizlikler |
Avrupa’da orta çağda ölüm oranlarının yüksek olması, savaşlara, açlık ve kıtlık dönemlerine, salgın hastalıklara ve tıbbi yetersizliklere bağlanabilir. Ancak yangınların, böylesi önemli bir tarihsel fenomeni yaratmış olduğu söylenemez.
17.Soru
Onaltıncı yüzyıldan sonra altın ve gümüş devletler için ne işe yarıyordu?
banknot kullanımının artışı sebebi ile daha kıymetsiz hale geliyordu |
Mahalli tüccar birlikleri ve loncalar ücretleri için önemliydi |
Merkantilist politikaların diğer bir uygulaması idi |
Güçlü bir ekonomiye sahip olma durumu idi |
farklı ülkeler arasında büyük borçların tek ödeme aracıydı |
On altıncı yüzyılda mali metotları daha gelişmiş ve karmaşıklaşmış olarak zengin altın ve gümüş stoklarına olan ilgi devam etti. Külçecilik olarak adlandırılan bu ekonomik politika ülke içinde mümkün olduğu kadar çok altın ve gümüş biriktirmeyi amaçlıyordu. İspanya ve Portekiz bu amaca deniz aşırı sömürgeleri aracılığıyla ulaşmaya çalıştılar. Fransa, İngiltere ve Hollanda’nın kolonileri çok az altın ve gümüş ürettiğinden onlar için kıymetli maden elde etmenin tek yolu dış ticaretti. Bu çerçevede lehte bir dış ticaret dengesi büyük önem taşıyordu. Eğer ihracat ithalatı aşarsa bu genel olarak ülkeye altın girişine yol açacaktı. Aksine ithalat ihracatı aşarsa, açık altın ve gümüş ihracı ile finanse edilecekti. Çünkü o dönemde altın ve gümüş farklı ülkeler arasında büyük borçların tek ödeme aracıydı.
18.Soru
Sümer uygarlığının ekonomik temeli nedir?
Tarım
|
Avcılık
|
Sanayi
|
Madencilik
|
Denizcilik
|
19.Soru
Batı Avrupa’ya kıymetli maden akışının ikinci önemli sonucu neydi?
uluslararası ticaret |
ücret artışlarının fiyat artışlarını izleyememesi |
faiz hadlerinin düşmesi |
fiyat ihtilali |
zirai malların fiyatlarının sınai malların fiyatlarına oranla nispi olarak daha fazla artması |
Batı Avrupa’ya kıymetli maden akışının ikinci önemli sonucu faiz hadlerinin düşmesiydi.
20.Soru
Şehirlerin doğuşunun önemli bir sonucu aşağıdakilerden hangisi olabilir?
feodal toplumların daha çok güçlenmesi
|
feodal olmayan bir yönetim şeklinin ortaya çıkması
|
statü kaybının önüne geçmiş olması
|
halkın daha güçsüz hale gelmesine neden olması
|
eğitim seviyesinin azalması
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ