İktisat Tarihi Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Geleneksel olarak Osmanlı yönetimi ithalatı teşvik edici, buna karşılık ihracatı
engelleyici bir politika izliyordu.
II. 1838’den sonra Osmanlı dış ticaret rejimi, dünyanın en liberal ticaret rejimlerinden biriydi.
III. İhracat, ithalattan daha hızlı yükseldiğinden lehte bir dış ticaret dengesi
söz konusuydu.
19. yüzyılda Osmanlı'nın dış ticaretiyle ilgili verilenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Geleneksel olarak Osmanlı yönetimi ithalatı teşvik edici, buna karşılık ihracatı
engelleyici bir politika izliyordu. 1838’den sonra Osmanlı dış ticaret rejimi, dünyanın en liberal ticaret rejimlerinden biriydi. İthalat, ihracattan daha hızlı yükseldiğinden aleyhte bir dış ticaret dengesi söz konusuydu. Cevap C şıkkıdır.
2.Soru
Nüfus ve kaynaklar arasındaki ilişkiyi inceleyen ve uzun dönemde nüfusun kaynaklardan daha hızlı artacağını ve bunun nüfusu dengeleyeceğini öngördüğü bir döngü öneren İngiliz iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir?
John Maynard Keynes |
Adam Smith |
Jean-Baptiste Say |
Thomas Malthus |
Douglass North |
19. Yüzyılda İngiltere’de yaşamış Thomas Malthus, kaynakların sınırlılığı varsayımından hareketle kaynakların her zaman nüfustan daha hızlı artacağı ve bunun uzun vadede bir denge noktası oluşturacağını söylemiştir. Ancak sanayi devrimiyle birlikte kaynakların daha verimli kullanılması neticesinde hızla artan nüfus beslenebilmiştir.
3.Soru
I. Ekonomide devletin rolünün artması
II. Üçüncü Dünya ülkelerinde ithal ikamesine dönük sanayilerin geliştirilmesi çabaları
III. Altın standardından vazgeçilmesi
Büyük bunalımın sonuçları ile ilgili verilenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
1929 Ekiminde New York Borsasının çöküşü, daha sonra özellikle sanayileşmiş dünyayı etkileyen büyük bir krize dönüştü. Krizin kaynağı konusunda ihtilaf varsa da onun şiddetinin ve uzunluğunun nedenleri üzerinde uyuşma vardır. Bu neden, İngiltere ve ABD’nin politikalarının farklılığı idi. Eğer ABD’nin yönetimleri daha açık politikalar izleseydi, bunalım daha kısa süreli ve daha hafif olabilirdi. Bunalımın uzun dönemdeki en önemli sonucu ise ekonomide devletin rolünün artması ve Üçüncü Dünya ülkelerinde ithal ikamesine dönük sanayilerin geliştirilmesi çabalarıydı. Cevap C şıkkıdır.
4.Soru
Yirminci yüzyılda ekonomik kaynaklarla ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
20.yy.'da petrol sentetik ve plastik ürünlerin ana ham maddesi oldu. |
20.yy. boyunca enerji kaynağı olarak kömür her zaman üstün olmuştur. |
Suudi Arabistan’da zengin petrol yataklarının keşfi 19.yy.'da olmuştur. |
20.yy. sonlarına doğru petrol ve doğal gaz hala enerji kaynağı olarak kömüre eş değerdi. |
20.yy. boyunca petrol yalnızca aydınlanma ve yağlama amacıyla kullanıldı. |
20. yüzyılın başında enerji kaynağı olarak kömürün üstünlüğü tartışma götürmezdi. 1950’lerde hala kömür toplam enerjinin yarısını sağlarken petrol ve doğal gazın payı %30’a yükseldi. Ancak 1980’lerde bu oranlar tamamen tersine döndü: Kömürün payı %27’ye düşerken petrol ve
doğal gazın payı %64’e yükseldi. 20. yüzyılda başta petrol ve doğal gaz olmak üzere yeni enerji kaynakları büyük ölçüde onun yerini aldı. Petrol ticari olarak 19. yüzyılda üretilmeye başlandığı
halde yalnızca aydınlanma ve yağlama amacıyla kullanılmaktaydı. Yirminci yüzyılın ikinci yarısında petrol sentetik ve plastik ürünlerin ana ham maddesi oldu. 1948’de Suudi Arabistan’da zengin
petrol yataklarının keşfi, dünya enerji arzında İslam dünyasının jeopolitik yansımaları günümüzde de devam eden büyük bir önem kazanmasına neden oldu. Cevap A şıkkıdır.
5.Soru
Sanayileşme ile nüfus artışının paralel olmadığı hangi ülke nüfusuna bakılarak söylenebilir?
Rusya |
İtalya |
Almanya |
İngiltere |
İspanya |
19. yüzyılda Avrupa’nın en önde gelen sanayi ülkeleri olan İngiltere ve Almanya’da nüfus her yıl %1 artıyordu. Avrupa’nın en az sanayileşmiş ülkelerinden biri olan Rusya, Avrupa ülkeleri içinde %2 ile en yüksek nüfus artış oranına sahip ülkeydi. Bu rakamlar sanayileşme ile nüfus artışı arasında bir paralellik olmadığını göstermektedir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sanayi Devrimi sonrasında tarım alanında görülen değişikliklerden değildir?
Ekili alanların genişlemesi |
Maliyet düşürücü tekniklerin yaygınlaşması |
Sık nadas uygulamalarına geçilmesi |
Tahılların daha erken biçilmeye başlanması |
Yoğun hayvan besiciliğinin benimsenmesi |
1790-1870 döneminde elle kullanılan araçlar şekil olarak geliştirildi ve tahıllar daha erken biçilmeye başlandı. Sık nadas uygulamaları terk edilerek baklagillerin de yer aldığı çeşitli rotasyon şekilleri benimsendi. Aynı topraklardan sırasıyla tarla ve çayır olarak yararlanıldı. Böylece hem etkin olarak ürün alınan alanlar genişledi, hem de hayvanlar için daha bol kış yemi sağlandı.
7.Soru
1760’da buharlı makinayı icat eden mucit kimdir?
W.W. Rostow |
J. A. Schumpeter |
James Watt |
Richard Arkwright |
James Hargraeves |
James Watt !760 yılında buharlı makinayı icat etmiştir. Buharlı makina ucuz ve kolaylıkla kontrol edilebilen bir güç kaynağı olarak endüstrinin gelişiminde büyük rol oynadı.
8.Soru
Üretim araçlarının mülkiyetinin bir kısmının kamuda bir kısmının özel kesimde olduğu ekonomik yapı hangisidir?
Karma ekonomi |
Planlı ekonomi |
Geçiş ekonomisi |
Yaratıcı kapitalizm |
Yıkıcı kapitalizm |
Çözüm: Karma ekonomide kaynakların tahsisi özel kesim için tavsiye niteliğinde, kamu kesimi için zorlayıcıdır.
9.Soru
19. Yüzyıl ortalarında sanayileşmiş ülkelerde kapitalistler ve proletaryadan oluşan iki sınıfın kutuplaşarak mücadele edeceğini ve mücadeleyi de proletaryanın kazanacağını ileri süren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
David Ricardo |
Adam Smith |
John M. Keynes |
David Singer |
Karl Marks |
Yüzyıl ortalarında sanayileşmiş ülkelerde kapitalistler ve proletaryadan oluşan iki sınıfın kutuplaşarak mücadele edeceğini ve mücadeleyi de proletaryanın kazanacağını ileri süren düşünür Karl Marks’tır.
10.Soru
İngiliz sanayileşmesini 1750’lerde İngiltere ekonomisindeki köklü değişiklere bağlayan ve bunu 1850’lere doğru tamamlanan genel bir sanayileşme sürecinin izlediğini savunan iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir?
John U. Nef |
J. H. Clapham |
W.W. Rostow |
Arnold Toynbee |
Adam Smith |
Arnold Toynbee İngiliz sanayileşmesini 1750’lerde İngiltere ekonomisindeki köklü değişiklere bağlamış ve bunu 1850’lere doğru tamamlanan genel bir sanayileşme sürecinin izlediğini savunmuştur. Daha sonra pek çok iktisat tarihçisi Arnold Toynbee’nin önerdiği tarihlere itiraz etmiştir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangileri yabancı sermayenin genel anlamdaki ekonomik yararlarındandır?
I. Sermaye birikimine katkı sağlar.
II. Teknolojik gelişmeye katkı sağlar.
III. Reel ücretlerin artmasına olanak sağlar.
IV. Uygulanan teknoloji sonucunda, üretim pahalanır, kalite düşer.
Yalnız I |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
II ve III |
I, III ve IVI, III ve IV |
Yabancı sermayenin genel anlamdaki ekonomik yararları:
- Sermaye birikimine katkı sağlar.
- Teknolojik gelişmeye katkı sağlar.
- Reel ücretlerin artmasına olanak sağlar.
- Uygulanan teknoloji sonucunda, üretim ucuzlar, kalite yükselir.
- Devletin almış olduğu vergi gelirlerinde bir artış sağlanır.
- Yabancı sermaye, iş yönetimi ve teknik eleman kadrosunun gelişmesine yardımcı olur.
- Rekabet yapısının ve sürecinin iyileşmesini ve piyasa ekonomisi bilincinin yaygınlaşmasını sağlayarak iç piyasaya bir dinamiklik getirir.
- Yabancı sermaye ile birlikte yeni is ve istihdam olanaklarına kavuşulur, uluslararası turizm piyasasında tanıtım sağlanmış olur.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanayi devrimi sürecinde Alman sanayisinin özellikleri arasında yer almaz?
İşletmelerin göreceli büyüklüğü |
Kartellerin ekonomiye hakim olması |
Dinamik sektörlerinin yatırım ve ara malları üreten sektörler olması |
1. Dünya Savaşı arifesinde Avrupa'nın en güçlü sanayisi olması |
Firmaların birbiri arasında yaptığı anlaşmaların yasak olması |
Alman sanayisi 1. Dünya Savaşı arifesinde Avrupa'nın en güçlü sanayisiydi. Ancak kartellerin oluşumuna imkan veren firmalar arası anlaşmalar Amerika ve İngiltere'nin aksine yasalarca mümkün kılınmıştı. Doğru cevap E'dir.
13.Soru
I. Almanya; İngiltere, ABD, Belçika ve Fransa’nın aksine sanayileşme yarışına
girmemiş bir ülkeydi.
II. Almanya 19. yüzyılın ilk yarısında politik olarak bölünmüş, geri ve yoksul bir tarım ülkesiydi.
III. Politik bölünmüşlüğün sonucu olan ayrı para sistemleri ve para politikaları gelişmeyi hızlandırdı.
Almanya'nın sanayileşmesiyle ilgili verilenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Almanya; İngiltere, ABD, Belçika ve Fransa’dan daha sonra sanayileşme yarışına
giren bir ülkeydi. Almanya 19. yüzyılın ilk yarısında politik olarak bölünmüş, geri
ve yoksul bir tarım ülkesiydi. Politik bölünmüşlüğün sonucu olan ayrı para sistemleri ve para politikalarıyla diğer ticari engeller gelişmeyi daha da geciktiriyordu. Cevap B şıkkıdır.
14.Soru
İktisat tarihinin temel görevlerinden biri ekonomilerin performanslarında uzun dönemde meydana gelen değişimleri açıklamaktır. Bu cümleye göre aşağıdakilerden hangisi ekonominin performanslarından biri değildir?
Üretimin istikrarı
|
Üretim miktarı
|
Teknoloji
|
Maliyet
|
Faydaların dağılımı
|
15.Soru
I. Sanayi dallarından madencilik imalat sanayinden daha önce ve hızlı gelişti. II. 1. Dünya Savaşı sonrası Osmanlı kamu borçlanmasında en büyük pay İngiltere’ye aitti. III. Kırım Savaşı’ndan sonra yabancı sermaye ile Osmanlı Bankası ve diğer bankalar kuruldu. Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
I ve III |
Osmanlı kamu borçlanmasında en büyük pay Fransa’ya aitti. Birinci Dünya Savaşı öncesinde İngilizler giderek paylarını küçültürken Almanların payı büyü- dü. 1881’de Fransa ve İngiltere üçte birer paya sahipken 1914’te Fransa’nın payı %60’a yükseldi, İngiltere’nin payı %10’a düştü, Almanya’nın payı %20’ye çıktı.
16.Soru
20. yüzyılın ortasında gelişmiş Batılı ülkelerde hayat süresi ümidi kaç yılı aşmıştır?
50 |
60 |
70 |
55 |
65 |
20. yüzyılın ortasında gelişmiş Batılı ülkelerde hayat süresi ümidi 60 yılı aşmış-
tır. İkinci Dünya Savaşı’ndan beri tüm ülkelerde ortalama hayat süresi yükselmeye
devam etmektedir. Yirmi birinci yüzyılın başında gelişmiş ülkelerde hayat ümidi 80
yıla yaklaşmıştır. Ortalama hayat süresindeki artış kişi başına gelirlerdeki, beslenme
düzeylerindeki ve tıbbi bakım şartlarındaki iyileşmelerle yakından alakalıdır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sanayi Devriminin sonuçlarından değildir?
Tüm dünya üzerinde gelir ve servet dağılımında eşitlik sağlanmıştır |
Batılı devletler şehir toplumu haline gelmiştir |
Sürekli teknolojik gelişme kural haline gelmiştir |
Batılı devletlerin hayat standartları artmıştır |
Tarım hakim ekonomik faaliyet olma özelliğini yitirmiştir |
Evet Sanayi Devrimi gelir ve servet dağılımında önemli değişmeler neden olmuştur fakat bu değişim batı toplumları için geçerlidir. Avrupa’da Sanayi Devrimi öncesinde servet ve gelir eşitsizliği aşırı düzeydeydi. Sanayileşmenin ilk safhalarında gelir bölüşümü daha da eşitsiz hale geldi. Ancak zamanla sanayileşen toplumlarda insanlar arasında nispeten eşit dağılan ve toprak ve sermaye gibi devralınarak biriktirilemeyen tek gelir kaynağı olan emeğin önemi arttı. Böylece gelir ve servet eşitsizliği azaldı. Öte yandan Sanayi Devrimi sanayileşen toplumlarda daha eşitlikçi bir gelir dağılımı sağlar ve hayat standartlarını önemli ölçüde yükseltirken, 19. yüzyılın ortalarından itibaren dünya ölçeğinde toplumlar arasında olağanüstü bir gelir ve servet eşitsizliğine neden oldu.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikinci dünya savaşının uluslararası ilişkilere olan etkilerinden biri değildir?
Komünist yönetimler serbest mal ve üretim faktörleri piyasalarına karşıydılar |
İkinci Dünya Savaşı sömürgeciliğe büyük bir darbe vurdu |
Güney ülkeleri giderek temel mallar ihracatına bağımlı olmaktan kurtularak artan şekilde ve daha fazla sayıda ve miktarda sanayi ürünü ihraç etmeye başladı |
Yirminci yüzyılın ortalarından itibaren zengin ülkeler ticaret rejimlerini giderek liberalleştirirken gelişmekte olan çevre ülkeler dışa kapalı kaldı |
Sovyet sistemi etkisi altındaki bölgede ağır sanayinin teşvik edilmesi sonucu, sanayi ürünleri karşılığında Batı Avrupa’nın tarım ürünleri ihracatına dayalı Avrupa’nın geleneksel iş bölümü son buldu |
İkinci Dünya Savaşı uluslararası ilişkilerde önemli değişimlere neden oldu. Komünist yönetimler serbest mal ve üretim faktörleri piyasalarına karşıydılar. İkinci Dünya Savaşı sömürgeciliğe büyük bir darbe vurdu. Güney ülkeleri giderek temel mallar ihracatına bağımlı olmaktan kurtularak artan şekilde ve daha fazla sayıda ve miktarda sanayi ürünü ihraç etmeye başladı. Yirminci yüzyılın ortalarından itibaren zengin ülkeler ticaret rejimlerini giderek liberalleştirirken gelişmekte olan çevre ülkeler dışa kapalı kaldı. Sovyet sistemi etkisi altındaki bölgede ağır sanayinin teşvik edilmesi sonucu, sanayi ürünleri karşılığında Doğu Avrupa’nın tarım ürünleri ihracatına dayalı Avrupa’nın geleneksel iş bölümü son buldu.
19.Soru
Verilenlerin hangisi birinci dünya savaşının ekonomik sonuçları arasındadır?
Savaş sonrasında ise korumacılık ve devlet müdahaleleri azaldı. |
Savaş dünya tarımının öncesine göre artmasına neden oldu. |
Dış pazarların hızla artması da uzun ömürlü etkilere yol açtı. |
İngiltere savaşın finansmanı için bir önlem olarak 1914’te altın standardına dönmüştü. |
Milli ve uluslararası düzeyde nihai bir ekonomik problem de enflasyon oldu. |
Ekonomik açıdan uzun dönemde fizikî yıkımdan daha zararlı olan normal ekonomik ilişkilerin bozulmasıydı. Daha ciddi bir problem, dış ticaretin altüst olmasından ve savaşan ülkeler,
özellikle de Almanya ve İngiltere arasındaki ekonomik savaştan kaynaklanıyordu. Uluslararası ticaretin kesintiye uğraması ve devlet müdahalelerinin ortaya çıkması kadar dış pazarların kaybedilmesi de uzun ömürlü etkilere yol açtı. Savaşın yol açtığı diğer bir önemli ekonomik kayıp da dış yatırım gelirleriydi. Milli ve milletlerarası diğer bir ekonomik problem de enflasyondu. İngiltere savaşın finansmanı için bir önlem olarak 1914’te altın standardını terk etmişti. Cevap E şıkkıdır.
20.Soru
19. yüzyılda sanayileşmenin sembolü ve en önemli aracı aşağıdakilerden hangisidir?
Telgraf |
Matbaa |
Telefon |
Buharlı lokomotif |
Buharlı gemi |
Buharlı lokomotif 19. yüzyılda sanayileşmenin yalnız sembolü değil, aynı zamanda onun en önemli aracıydı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ