Yanıt Açıklaması:

Zaman içinde yaşanan ekonomik ve sosyal gelişmelere bağlı olarak sosyal güvenliğin amaç ve kapsamında bireye ekonomik güvence sağlama, risklerin ortaya çıkmadan önce önlenmesi ve kişiliğin geliştirilmesi şeklinde genişleme olmuştur.

Yanıt Açıklaması:

5510 sayılı Kanunun 54. maddesine göre uzun vadeli sigorta kollarından;
• Hem malullük hem de yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya, bu aylıklardan yüksek olanı, aylıklar eşitse yalnız yaşlılık aylığı,
• Malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı ile birlikte, ölen eşinden dolayı da aylığa hak kazanan sigortalıya her 2 aylığı,
• Ana ve babasından ayrı ayrı aylığa hak kazanan çocuklara, yüksek olan aylığın tamamı, az olan aylığın yarısı,
• Birden fazla çocuğundan aylığa hak kazanan ana ve babaya en fazla ödemeye imkân veren ilk 2 dosyadan yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı,
• Hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak aylığı,
• Bu Kanuna göre vazife malullüğü aylığı almakta iken, tekrar sigortalı olanlardan hem vazife malullüğüne hem de malullük aylığına hak kazananlara, bu aylıklardan yüksek olanı, aylıkları eşitse yalnızca vazife malullüğü aylığı, bunlardan hem vazife hem de yaşlılık aylığına hak kazananlara, bu aylıkların her ikisi,
• Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşinden de aylığa hak kazananlara tercih ettiği aylık bağlanır.

Yanıt Açıklaması:

Sendikalar Kanunu kamu işveren sendikaları için aynı işkolundaki kamu işverenleri tarafından kurulma ve aynı işkolunda faaliyette bulunma koşulunu aramamaktadır (STİSK m.3).

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenliğin finansmanına devlet katkıda bulunur. Bu katkı devletin, işçi ve işverenlerde olduğu gibi prim ödemelerinde bulunma, sosyal güvenlik kurumlarının yönetim giderlerini karşılama, sosyal güvenlik kurumlarının açık vermesi halinde bu açığın kapatılması, vergi muafiyeti ve vergi indirimi şeklinde olabilir. Ayrıca, sistemin finansmanı, işçi ve işverenlerden alınan primlerle finanse edilmektedir. Yani, a,b,c, ve e seçenekleri yanlıştır. D seçeneği ise doğrudur. Yani, bazı ülkelerde dolaysız vergilerle sistemin finansmanı sağlanırken bazı ülkelerde ise dolaylı vergilerle sistemin finansmanı sağlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru cevabı e şıkkıdır. Modern sosyal güvenlik teknikleri sosyal sigorta, sosyal yardımlar ve sosyal hizmetlerdir. Geleneksel sosyal güvenlik teknikleri tasarruf, yardımlar, hukuki sorumluluk, yardımlaşma sandıklarıdır.

Yanıt Açıklaması: İşyerinde yürürlükte bulunan bir toplu iş sözleşmesi varken bununla ilgili bir toplu iş uyuşmazlığı ortaya çıkarsa buna toplu hak uyuşmazlığı denilmektedir. Toplu hak uyuşmazlığı, toplu iş sözleşmesindeki bazı hükümlerin taraflarca farklı yorumlanmasından, diğer bir ifadeyle farklı anlaşılmasından dolayı ortaya çıkabileceği gibi, taraflardan birinin mevzuat veya toplu iş sözleşmesinden doğan bir hakkını karşı tarafın ihlal etmesi şeklinde de ortaya çıkabilir. 6356 sayılı Kanunda toplu hak uyuşmazlıklarının çözümünde yorum ve eda davası açılabilmesi öngörülmüştür. Ayrıca toplu hak uyuşmazlıklarının çözümünde özel hakeme gidilebilmesi de mümkündür (m.52/1). Toplu hak uyuşmazlığı yorum farklılığından ortaya çıkmışsa, taraflardan her biri yetkili iş mahkemesinde yoruma ilişkin tespit davası açabilir. Mahkeme 2 ay içinde karar verir. Mahkeme kararına karşı temyiz yolu açıktır. Temyize gidilirse Yargıtay 2 ay içinde uyuşmazlığı kesin olarak çözümler (m.53/1).

Yanıt Açıklaması: Toplu iş sözleşmelerinin iki tarafı olduğuna göre, hem işçi tarafı hem de işveren tarafı toplu iş sözleşmesinden yararlanacaktır. Toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasının üyesi olmayan işçiler de dayanışma aidatı ödeyerek yahut teşmil kararnamesinden yararlanarak ya da taraf işçi sendikasının onayı ile toplu iş sözleşmesinden yararlanabilirler.

Yanıt Açıklaması: Arabulcunun görevi kendisine yapılacak bildirimden itibaren onbeş gün sürer. Bu süre tarafların anlaşması ile en çok altı işgünü uzatılabilir ve görevli makama bildirilir (m.50/3).

Yanıt Açıklaması: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 59. maddesinin 2. fıkrasında da kanuni lokavttan söz edilmiştir. Buna göre, “toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması ve işçi sendikasının grev kararı alması halinde, bu Kanun hükümlerine uygun olarak yapılan lokavt kanuni lokavt” olarak tanımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sendika ve konfederasyonlar, en üst karar organı olan genel kurul kararı ile feshedilebilir (STİSK m.11/1-j).

Yanıt Açıklaması:

1/4'ünden

Yanıt Açıklaması:

Dilaverpaşa Nizamnamesi

Yanıt Açıklaması:

İş sözleşmelerini sona erdiren genel sebepler arasında “ölüm, tarafların uzlaşması ve saptanan (belirli) sürenin dolması” sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: 10. yüzyıla kadar süren bu dönemden sonra feodal beylerin güçlenmesiyle ortaya çıkan “Feodal Düzen” ise 10. yüzyıldan 15. yüzyılın sonuna kadar sürmüştür. Bu dönem içinde bazı dağınık derebeyliklerin ortaya çıktığı görülür. Derebeylerin idaresi altında çalışan serfler toprağın işletilmesinden sorumluydular. İşledikleri toprak ve üretim araçları üzerinde mülkiyet değil yalnızca kullanım hakkına sahip bulunan serfler, çalışmaları karşılığında da elde ettikleri tarımsal ürünlerin bir kısmını kendileri için ayırmaktaydılar. 15. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar süren “Korporasyon Dönemi”nde ise, feodal düzen yıkılarak yerlerini prenslikler, beylikler, derebeylikler, krallıklar gibi daha güçlü merkezi otoriteler almıştır. Korporasyon, aynı meslek ve sanatı sürdürenlerin, birbirlerine yakın bir ortamda toplanarak oluşturdukları örgütler olarak ifade edilebilir ve bu mesleki örgütler, 18. yüzyıl ortalarına kadar birçok ülkede ekonomik yapının temel taşlarını oluşturmuştur. Varlığını Fransız Devrimi’ne kadar sürdürmüş bu toplulukları lonca olarak da ifade etmek mümkündür. Bu koşulların biçimlendirdiği ortam içinde, çeşitli zanaatların yapıldığı küçük atölyeli işyerlerinde, o zanaatı öğrenmek amacı ile yamak, çırak, kalfa ve usta gibi statüler altında çalışan kişiler de o dönemin çalışma hayatı içinde yer almaya başlamışlardır

Yanıt Açıklaması:

Grev ve lokavtın ertelenmesi halinde, erteleme süresi içinde anlaşma sağlanamazsa, süre sonunda uyuşmazlık Yüksek Hakem Kuruluna intikal ettirilecek ve kanuni hakem (zorunlu tahkim) müessesesi ile çözülecektir. Erteleme süresi boyunca ve erteleme süresi sonunda grev ve lokavta devam
edilmesi artık mümkün değildir.

Yanıt Açıklaması:

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu

Yanıt Açıklaması:

Konfederasyon, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun tanımlar başlığını taşıyan 2. maddesinde tanımlanmıştır. Bu tanıma göre konfederasyon, “Değişik işkollarında en az beş sendikanın bir araya gelerek oluşturdukları tüzel
kişiliğe sahip” kuruluşlardır.

Yanıt Açıklaması: Türk Hukuku uyuşturucu madde temini ve bunların satışının yapılmasını yasaklamıştır. Ayrıca bu maddelerin satışının kamu düzenine, ahlak ve adaba aykırı olduğu kabul edilir. Bir iş sözleşmesinin konusunun kanunun emredici hükümlerine, kamu düzenine, kişilik haklarına, ahlak ve adaba aykırı olması, iş sözleşmesinin geçersizliği sonucunu doğurur. Bu sebeple sözleşme şekil şartlarına uygun olarak yapılmış olsa bile geçerli sayılamaz. Ayrıca sözleşmenin bu sebeplerle sakat olması iptal edilebilirlik yaptırımını değil, geçersizlik yaptırımını gerektirir. Bunun anlamı sözleşmenin baştan itibaren hükümsüz sayılmasıdır.

Yanıt Açıklaması:

Kanunun 6. maddesinde kısa ve uzun vadeli sigorta kolları hükümlerinin uygulanmasında sigortalı sayılmayacak olanlar sıralanmıştır. Buna göre,
a. İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi,
b. Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar arasında ve aralarına dışardan
başka kimse katılmaksızın, yaşadıkları
konut içinde yapılan işlerde çalışanlar,
c. Ev hizmetlerinde çalışanlar ( Ek. Madde
9/2kapsamında sigortalı olanlarla, ücretle aynı kişi yanında ay içinde 10 gün
ve daha fazla süreyle çalışanlar hariç).
d. Askerlik hizmetlerini er ve erbaş olarak
yapmakta olanlar ile yedek subay okulu
öğrencileri

Yanıt Açıklaması: Toplu İş Sözleşmesi Yapma Ehliyeti Toplu iş sözleşmesi yapma ehliyeti, belirli kişi ya da kişi birliklerine kanun tarafından tanınmış hukuki bir nitelik olup, toplu iş sözleşmesine taraf olabilmeyi ifade eder. İşçi tarafı olarak sadece işçi sendikaları toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetine sahiptir. Bu anlamda işçi konfederasyonları toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetine sahip değildirler. Aynı şekilde işçiler de kendi başlarına, işçi sendikası olmadan toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetine sahip değildirler. İşveren tarafı olarak da işveren ve işveren sendikaları ehliyet sahibidir. İşveren konfederasyonlarının da toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetleri yoktur.