İslam Düşünce Tarihi Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İbn Sînâ’nın ruhun varlığının, ruhun bedenden ayrı olarak var olduğunu ispat için kullandığı “Uçan Adam” misalini aynen tekrarlamış olan Batılı filozof kimdir?
Roger Bacon |
Bonaventura |
Albertus Magnus |
Descartes |
William of Occam |
Descartes, İbn Sînâ’nın ruhun varlığının, ruhun bedenden ayrı olarak var olduğunu ispat için kullandığı “Uçan Adam” misalini aynen tekrarlamıştır. Doğru cevap D'dir.
2.Soru
İbn Bacce Batı literatüründe ne şekilde anılır?
Themistius
|
Tufeyl
|
İbnü's-Sâiğ |
Rüşd |
Avempace |
İbnü's-Sâiğ olarak da tanınan İbn Bâcce Batı literatüründe genellikle Avempace diye anılır. Cevap E şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi tarihi “Sadece rivayetleri nakletmek değil, aynı zamanda yorumdur. Akılcılık, tenkitçilik ve faydacılık prensiplerine bağlı kalınarak yapılan bir tarihçilikte amaç geçmiş olayları doğru tesbit etmek, bunları sebepleriyle açıklamak,nihayet bu olaylara dayanıp gelecek için var sayımlar üretmektir” şeklinde tanımlamaktadır?
Bîrûnî
|
İbn Rüşd
|
İbn Haldun
|
Gazneli Mahmud |
İbn Miskeveyh |
İbn Miskeveyh’in tarihçilik anlayışı Tecâribü'l-ümem'in muhtevasında görülebileceği gibi bu eserin kısa önsözünden de çıkarılabilir. İbn Miskeveyh’e göre tari sadece rivayetleri nakletmek değildir. Aynı zamanda yorumdur. Akılcılık, tenkitçilik ve faydacılık prensiplerine bağlı kalınarak yapılan bir tarihçilikte amaç geçmiş olayları doğru tesbit etmek, bunları sebepleriyle açıklamak, nihayet bu olaylara dayanıp gelecek için var sayımlar üretmektir.
4.Soru
“Arapların öyle filozofları var ki, onların uluhiyet hakkındaki his ve fikirleri en yüksek Hıristiyan filozoflarının fikirleri kadar yüksektir.” sözü hangi filozof hakkında söylenmiştir?
İbn Sina |
Gazzali |
İbn Rüşd |
İbn Bacce |
İbn Tufeyl |
Leibniz, İbn Tufeyl’i şu sözleriyle kendince onurlandırmak ister: “Arapların öyle filozofları var ki, onların uluhiyet hakkındaki his ve fikirleri en yüksek Hıristiyan filozoflarının fikirleri kadar yüksektir. Bunu Pococke’un Arapçadan tercüme ile neşrettiği Philosophus Autodidactus (Haya b. Yakzan) adlı eserden anlamak mümkündür.”
5.Soru
Muhammed Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça haftalık bir gazete olan El-Urvet el-Vuskâ'yı çıkaran fikir adamı kimdir?
Mehmet Akif ersoy |
Derviş Vahdeti |
Cemâleddin Afgânî |
İsmail Hakkı İzmirli |
Muhammed İkbal |
Cemâleddin Afgânî, Muhammed Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça haftalık bir gazete olan El-Urvet el-Vuskâ'yı çıkarmıştır.
6.Soru
Batıda ortaya çıkan ve genel olarak “Robinsonad” ya da “Adasal Roman” diye adlandırılan bilimsel roman türleri, hangi islami eseri örnek alarak yazılmışlardır?
Kitâb Tedbiri’l-Mutavahhid |
Risâletu’l-Vedâ |
Hayy b.Yekzân |
Mizanu’l-Amel |
Tehâfutu’l-Felâsife |
Batıda ortaya çıkan ve genel olarak “Robinsonad” ya da “Adasal Roman” diye adlandırılan bilimsel roman türleri, Hayy b.Yekzân’ı örnek alarak almıştır. Bunlar arasında Francis Bacon’ın Yeni Atlantis’i, Thomas Morus’un Ütopya’sı gibi eserler gösterilebilir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi inanma eyleminin özelliklerinden biri değildir?
Olması gereken
|
Anlama
|
İtaat
|
Yatay algı
|
Dikey Algı
|
8.Soru
Gazzali’nin filozoflara yönelttiği eleştirilere ilk ciddi karşı koyuş ve açıklama hangi filozoftan gelmiştir?
Molla Lütfi |
Molla Fenari |
İbn Rüşd |
Kayserili Davud |
Kindi |
Gazzâlî’nin filozoflara yönelttiği eleştirilere ilk ciddi karşı koyuş, Endülüslü filozof ve fakîh İbn Rüşd’den (ö.1198) gelmiştir. İbn Rüşd, Tehâfütü’t Tehâfût adlı eseriyle, Gazzâlî’nin filozofları eleştirdiği yirmi ayrı meselenin her birini ayrı ayrı ele alarak, kendine göre onun eleştirilerinde haksız olduğu noktaları ortaya koymuştur.
9.Soru
“İnsan sanatlarının değer ve mertebe bakımından en üstünü felsefedir.” diyen İslam düşünürü kimdir?
Kîndî
|
Farabi
|
İbn Rüşd
|
İbn Sînâ |
Gazzâli |
Kindî, felsefenin tarifini verip değerini açıkladığı bir ifadesinde şöyle demektedir: “İnsan sanatlarının değer ve mertebe bakımından en üstünü felsefedir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mukaddime eserinin yazarıdır?
Farabi |
İbn Haldun |
Biruni |
Khan |
İbn Miskeyevh |
İbn Haldun ünlü Mukaddime'sini, tarih düşüncesine dair görüşlerini ve ümran ilmini böyle bir bilgi ve deney birikimiyle yazmıştır. Devletlerin yükseliş ve düşüşlerine dair bu kişisel tecrübesi İbn Haldun’un tarih düşüncesi konusundaki analizleri bakımından son derece belirleyicidir. Böylesi bir yaşam tecrübesi toplumsal değişimi merak ettiren fikrî çerçeve ve yaratıcı gücü vermiştir. Toplumsal değişimi kendisine araştırma konusu yapmış, bu değişimin sebep ve sonuç ilişkilerini teorik bir çerçeve içerisinde açıklamaya çalışmıştır.
11.Soru
Muhammed Abduh’un fikir olarak en çok etkilendiği ve örnek aldığı düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Cemaleddin Afgani
|
İsmail Hakkı İzmirli |
Babanzade Ahmet Naim |
Mehmet Akif Ersoy |
Muhammed İkbal |
Muhammed Abduh’un fikir olarak en çok etkilendiği, derin etkiler bıraktığı ve örnek aldığı düşünür Cemaleddin Afgani’dir.
12.Soru
Aşağıdaki batılı düşünürlerden hangisi İbn Tufeyl’in “Hayy bin Yakzan” adlı eserini Hollandaca’ya çevirmiştir?
Descartes
|
Spinoza
|
Sartre
|
Malebranche
|
Kant
|
13.Soru
Bazı modern felsefî meselelere öncülük eden ve nedensellik ilkesini tenkid ederek reddeden ünlü filozof kimdir?
İbn Haldûn |
Gazzâlî |
İbn Sînâ |
Fârâbî |
Kindî |
Gazzâlî, bazı modern felsefî meselelere de öncülük etmiştir. Bunlardan önemli bazıları şunlardır: Birincisi yöntemsel şüpheciliktir ki, daha sonra Descartes ondan mülhem olarak konuyu yeniden ele almıştır. İkincisi, varlıksal iyimserlik düşüncesidir; bu onun şu meşhur sözünde ifâdesini bulmuştur: “Bu dünya mümkün dünyaların en iyisidir”. Gazzâlî’den etkilenen Leibniz’de aynı sözü tekrar etmiştir. Gazzâlî’nin üçüncü önemli katkısı, nedensellik ilkesini tenkid ve reddetmesidir; bu görüşüyle o,
kendisinden etkilendiği düşünülen D.Hume’e öncülük etmiştir.
14.Soru
İslam düşüncesinin batıya etki etmesini sağlayan en önemli gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
Batılıların İslâm ülkelerine eğitim için gitmeleriyle |
İslâm eğitim kurumlarının taklit edilmesiyle |
Diplomatik ilişkilerle |
Hıristiyanların Müslümanlarla Sicilya, Endülüs (İspanya) ve kısa süreli olarak Güney İtalya’nın fetihlerinde doğrudan temasıdır. |
Arapçadan yapılan tercüme hareketleri |
İslâm düşüncesi Batı’ya birkaç yolla geçmiştir. Bunlardan en önemlisi Arapçadan yapılan tercüme hareketleridir. Kendisi gençliğinde Endülüs ve Kuzey Afrika’da Arapça öğrenerek Müslüman memleketlerde İslâm ilimlerini öğrenen Papa Slyvestre Saccy, papa seçildikten sonra Kuzey İspanya’nın Rippol şehrinde, aynen Beytü’l-Hikme gibi 910 yılı civarında bir tercüme okulu açtırdı. Burada Müslüman bilginlerin eserlerini Latinceye çevirtmeye başladı. Tercüme işi için önce Arapça bilen dönemin Yahudi asıllı bilginleri görevlendirildi. Arapça’dan Latinceye tercüme faaliyetleri Batı’da 18. yüzyıla kadar devam etti. XII. Ve XIII. yüzyıllardan itibaren Hıristiyan bilginler de Arapça, hatta Türkçe ve Farsça öğrenerek tercüme faaliyetlerine katıldılar. Ünlü İngiliz filozofu John Locke (1632-1704) bile Arapça öğrenme ihtiyacı duymuştur.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslâm Düşüncesinin Kelam okulları kapsamında, kader ve cebr konuları etrafında ortaya çıkan okullardan değildir?
Mürcie |
Cehmiyye |
Cebriyye |
Mutezile |
Kaderiyye |
Mürcie, hilafet meselesi etrafında ortaya çıkan gruplardandır. Doğru cevap A şıkkıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi felsefî metotla dini savunanlardır?
Islahatçılar
|
Filozoflar
|
Meşşailer
|
Fıkıhçılar |
Kelamcılar |
Yunan felsefesinin tercümesiyle beraber, Müslümanlar tarafından tanınan felsefe, Müslüman düşünürleri üçe ayırdı: Sırf felsefe yapanlar, Felsefeyi dinle uzlaştıranlar ve Felsefî metotla dini savunanlar. Yukarıdaki tasnifte yer alan ikinci grubu filozoflar, üçüncü grubu ise kelâmcılar temsil etmektedirler.
17.Soru
Muhammed Abduh’un fikir olarak en çok etkilendiği ve örnek aldığı düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Cemaleddin Afgani |
İsmail Hakkı İzmirli |
Babanzade Ahmet Naim |
Mehmet Akif Ersoy |
Muhammed İkbal |
Muhammed Abduh’un fikir olarak en çok etkilendiği, derin etkiler bıraktığı ve örnek aldığı düşünür Cemaleddin Afgani’dir.
18.Soru
Getirildiği önemli görevlerden bir tanesi de Darü’l-Hikmet-i İslâmiye üyeliği ve başkan vekilliği olan ve sayıları 3 bin cildi bulan kitapları için, kendi adına izafeten Süleymaniye Kütüphanesinde bir oda tahsis edilen fikir adamı kimdir?
Hilmi Ziya Ülgen |
Nurettin Topçu |
Muhammed Abduh |
Mehmet Akif Ersoy |
İsmail Hakkı İzmirli |
İsmail Hakkı İzmirli’nin getirildiği önemli görevlerden bir tanesi de Darü’l-Hikmet-i İslâmiye üyeliği ve başkan vekilliğidir. Sayıları 3 bin cildi bulan kitapları için, kendi adına izafeten Süleymaniye Kütüphanesinde bir oda tahsis edildi. Darü’l-Hikmet-i İslâmiye’de bulunduğu süre zarfında ilmi müzakerelere katıldığı gibi, önemli yazılar da yazdı.
19.Soru
II. Abdülhamid'in Londra Türk sefîri vasıtasıyla Afgânî’yi İstanbul’a davet ettiğinde sene kaçtı?
1872 |
1882 |
1892 |
1902 |
1907 |
892’de II. Abdülhamid Londra Türk sefîri vasıtasıyla Afgânî’yi İstanbul’a davet etti. O da bu davete icabet ederek ikinci kez İstanbul’a geldi. Kendisine hem ikametgâh hem de maaş bağlandı.
20.Soru
Osmanlı topraklarında ilk kez matbaayı kim kurmuştur?
İbrahim Müteferrika
|
Bedreddin Simavi (Şeyh)
|
Molla Fenari
|
Kemal Paşazade (İbn Kemal) |
Katip Çelebi |
Osmanlı yönetimi, askeri, ilmi, teknik anlamda Avrupa’daki gelişmeleri ve kendi sıkıntısını ciddi biçimde fark etmeye başladığında Avrupa’ya elçiler göndermiş ve oradaki gelişmelerden kendilerinin haberdar edilmesini istemiştir. Bu teşebbüsler sonrasında Osmanlı topraklarında ilk kez İbrahim Müteferrika’nın matbaa kurmasına izin verildiğini görüyoruz.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ