İslam İbadet Esasları Ara 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Üstün yaratılmıştırII. En güzel şekilde yaratılmıştırIII. Günahkar yaratılmıştırIV. Akıl ile yaratılmıştırKur’ana göre insan yukarıda verilen özelliklerin hangisi veya hangileri ile yaratılmıştır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I, II ve III |
I, II ve IV |
I, II, III ve IV |
Kur’ân’a göre insan, yaratılmışların en üstünü ve en güzel şekilde yaratılmış olanıdır. Bu kadar özel bir varlığın yaratılmasının derin bir anlamı ve yüce bir amacı olmalıdır. Bu açıdan dinin temel kaynağı olan Kur’ân’a baktığımız zaman insanın başıboş ve amaçsız değil aksine yüce gayeler için yaratılmış olduğunu görürüz (ez-Zâriyât 51/56; el-Kıyâme 75/36; et-Tîn 95/4). Çünkü ona yaratılmışların hiçbirine verilmeyen akıl nimeti verilmiştir. Verilen bu nimet insanı diğer varlıklardan ayrı ve üstün bir konuma çıkarmıştır. Bir taraftan da ona başka varlıklarda olmayan sorumluluklar ve ilâhi emanet yüklemiştir.
2.Soru
Günlük farz namazları toplam kaç rek‘attır?
17 |
21 |
23 |
25 |
30 |
Günlük farz namazların rek‘at sayıları; sabah iki, öğle dört, ikindi dört, akşam üç ve yatsı dört olmak üzere toplam on yedi rek‘at olarak Peygamberimiz’in uygulamalarıyla sabit olmuştur.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sehiv secdesi ile ilgili olarak doğrudur?
Namazda bir farzın sehven terk edilmesi durumunda yapılır. |
Bir sünnetin kasten terk edilmesi durumunda yapılır. |
Gerekli durumlarda sehiv secdesi yapmak farzdır. |
Sehiv secdesi gerekli olan durumlarda yapılmaz ise namaz borcu devam eder. |
Sehiv secdesi bir vacibin terk edilmesi durunda yapılır. |
Sehiv secdesi, yanılarak (sehven) farzın te’hîr’inden (geciktirilmesinden) veya vacibin terk ve te’hîr edilmesinden dolayı namazda meydana gelen eksiklikleri telâfi etmek ve namazı tamamlamak için namazın sonunda yapılan secdeleri ifade eder. Herhangi bir namazda bir farzın kasten (bilerek) veya sehven (yanılarak) terk edilmesi, o namazın iade edilmesini yani yeniden kılınmasını gerektirir. Çünkü bir farz eksikliği telâfi etmek için sehiv secdesi yeterli olmaz. Sehiv secdesi sadece bir vacibin sehven (yanılarak) terk edilmesi veya bir farzın geciktirilmesi halinde yapılır. Kendisine sehiv secdesi vacip olup onu yerine getirmeyen bir kişinin namaz borcu düşer.
4.Soru
Öğle ile ikindiyi öğle vaktinde, akşam ile yatsıyı akşam vaktinde birleştirilerek peş peşe kılmak ne anlama gelmektedir?
Cem-i Takdim |
Cem-u's- Salateyn |
Cem-i Tehir |
Cem-i Suri |
Cem-i Tedbir |
Öğle ile ikindiyi öğle vaktinde, akşam ile yatsıyı akşam vaktinde birleştirilerek peş peşe kılmak Cem-i takdim anlamına gelir ve doğru cevap A'dır
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi orucu bozmayan fakat mekruh olan davranışlardan birisi değildir?
Genç oruçlunun eşini öpmesi |
Diş fırçalamak |
Yemeği yutmadan sadece tadına bakmak |
Şekersiz sakız çiğnemek |
Ağır işlerde çalışmak |
Orucu Bozmayan Fakat Mekruh Olan Davranışlar
Orucu bozulma tehlikesi ile karşı karşıya getirebilecek davranışlar mekruhtur, bunlardan kaçınmakta yarar vardır. Mesela abdest esnasında ağız çalkalanırken boğaz kısmının iyice ıslanması için aşırı hassasiyet gösterildiği takdirde suyun boğaza kaçma tehlikesi vardır. Öyleyse oruçlunun, ağzını çalkalarken boğazını tamamen ıslatmaya çalışması mekruhtur. Bu esnada boğaza su kaçarsa oruç bozulur. Burna su çekmedeki aşırı hassasiyet de aynıdır. Oruçluya mekruh olan diğer hallerin bir kısmı şöyle sıralanabilir:
1. Genç oruçlunun eşini öpmesi, kucaklaması, ona sarılması.
2. Yemeği yutmadan sadece tadına bakmak.
3. Şekersiz sakız çiğnemek.
4. Ağır işlerde çalışmak.
5. Oruçluya yakışmayan davranışlarda bulunmak.
Diş fırçalamak veya misvak kullanmak ise orucu bozmayan hallerdendir. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi abdestin fazlarından biri değildir?
Yüzü yıkamak. |
Kolları dirseklerle birlikte yıkamak |
Başı meshetmek. |
Enseyi meshetmek. |
Ayakları topuklarla birlikte yıkamak. |
Abdestin farzları, bir fiilin abdest sayılabilmesi için onda bulunması zorunlu
olan ana unsurları ifade eder. İlgili ayette de zikredildiği üzere abdestin
farzları dörttür:
1. Yüzü yıkamak.
2. Kolları dirseklerle birlikte yıkamak.
3. Başı meshetmek.
4. Ayakları topuklarla birlikte yıkamak. Doğru yanıt D'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi temiz ve temizleyici olmakla birlikte kullanılması mekruh olan sular arasındadır?
İnsanın içerek artık bıraktığı su |
Devenin içerek artık bıraktığı su |
Atın içerek artık bıraktığı su |
Yırtıcı kuşların içerek artık bıraktığı sular |
Yırtıcı olmayan kuşların içerek artık bıraktığı sular |
1-Temiz ve temizleyici özellik taşıyan sular: İnsanın, koyun, keçi, sığır,
deve gibi eti yenen hayvanların, atın ve yırtıcı olmayan kuşların içerek
artık bıraktığı sular, içlerine necâset düşmediği/karışmadığı sürece, temiz
ve temizleyici sayılır.
2-Temiz ve temizleyici olmakla birlikte kullanılması mekruh olan sular:
Tavuk ve ördeğin, kedi gibi eti yenmeyen ve evde bulunması câiz olan
evcil hayvanların (köpek böyle değildir), çaylak, doğan gibi yırtıcı
kuşların artığı olan sular bu gruba dâhildir.
8.Soru
Günlük farz namazlar, sabah , öğle , ikindi , akşam ve yatsı olmak üzere bir günde toplam kaç rekâttır?
40 Rekât
|
37 Rekât
|
27 Rekât
|
20 Rekât
|
17 Rekât
|
Günlük farz namazlar, sabah iki, öğle dört, ikindi dört, akşam üç ve yatsı dört olmak üzere bir günde toplam on yedi rekâttır.
9.Soru
Bir kudsî hadiste oruç aşağıdakilerden hangisine benzetilmiştir?
Su |
Amel |
Kask |
Kalkan |
Yol |
Oruç, çok faziletli bir ibadettir. Bir kudsî hadiste ifade edildiğine göre Allah “İnsanoğlunun her ameli kendisi içindir fakat oruç bundan hariçtir; o, benim içindir ve onun karşılığını ben vereceğim” buyurur. Bu ifadesiyle o, oruca ayrı bir değer verdiğini açıklamaktadır. Hadisin devamında oruç, kalkana benzetilir (Buhârî, “Savm”, 2). Kalkan, sahibini muhtemel tehlikelerden koruduğu gibi oruç da oruçluyu çeşitli kötülüklerden ve günahlardan korur. Yalnız bunun için orucun sırf yeme-içmeyi terk etmekten ibaret kalmaması, oruçlunun davranışlarına da yansıması gerekir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi namazda imam olmak ve imamlık etmek için aranan şartlardan değildir?
Arapça bilmek |
Müslüman olmak |
Bâliğ olmak |
Namazın câiz olabileceği kadar sûre ve ayeti ezberden okuyabilmek, |
Erkek olmak |
Namazda imam olmak ve imamlık etmek için aranan başlıca şartlar şunlardır: Müslüman olmak, bâliğ olmak, akıllı olmak, namazın câiz olabileceği kadar sûre ve ayeti ezberden okuyabilmek, erkek olmak ve özürlü olmamak.
11.Soru
Ülkemizde ikindi namazı vakti aşağıdakilerden hangisi esas alınarak belirlenir?
Tağlis |
Asr-ı sani |
İstiva |
İbrad |
Asr-ı evveli |
Ülkemizde ikindi namazı vakti asr-ı evvel esas alınarak belirlenir. doğru cevap E'dir
12.Soru
İki namazın, bunlardan birincisinin vakti içinde birleştirilerek peş peşe (öne alarak birleştirmek) kılınmasına ne ad verilir?
Cem |
Cem‘u’s-salâteyn |
Cem-i te’hîr |
Cem-i takdîm |
Cem-i sûrî |
İki namazın, bunlardan birincisinin vakti içinde birleştirilerek
peş peşe kılınmasına “cem-i takdîm” (öne alarak birleştirmek) denir. Buna göre öğle ile ikindiyi öğle vaktinde, akşam ile yatsıyı akşam vaktinde birleştirilerek peş peşe kılmak cem-i takdîm olur.
13.Soru
Namazda aşağıdaki hangi hükmün terki ile sehiv secdesi vacip olur?
Farzın terki
|
Sünnetin terki
|
Vacibin sehven terki
|
Âdâbın terki
|
Vacibin kasden terki
|
14.Soru
Büşra hanım dört rek'atlık öğle namazının farzını kılmış ve selam verdikten sonra seccadesinden hiç ayrılmadan bir anda namazında yanıldığını fark etmiştir. Buna göre Büşra hanımın yapması gereken aşağıdakilerden hangisidir?
Namazını tekrar kılması |
Oturduğu yerden devam etmesi |
Sehiv secdesi yapması |
Tilavet secdesinde bulunması |
Namazını başka bir vakit kaza etmesi |
Sehiv secdesi, yanılarak (sehven) farzın te’hîr’inden (geciktirilmesiden) veya vacibin terk ve te’hîr edilmesinden dolayı namazda meydana gelen eksiklikleri telâfi etmek ve namazı tamamlamak için namazın sonunda yapılan secdeleri ifade eder. Herhangi bir namazda bir farzın kasden (bilerek) veya sehven (yanılarak) terk edilmesi, o namazın iade edilmesini yani yeniden kılınmasını gerektirir. Bir sünnetin kasden veya yanılarak terk edilmesi ise, bir kusur olmakla birlikte, bunlar için sehiv secdesi yapmak gerekmez. Sehiv secdesi sadece bir vacibin sehven (yanılarak) terk edilmesi veya bir farzın geciktirilmesi halinde yapılır ve yapılacak bu secde ile namazda meydana gelen eksiklikler telâfi edilmiş olur. Sehiv secdesi namazın son oturuşunda (ka‘de-i ahîre) yapılır. Tek başına kılan kişi tahiyyat, salli-bârik dualarını okuyup sağ ve sol taraflara selam verdikten sonra, imam ise –cemaatin karışıklığa uğrayıp dağılmasına yol açmamak için- tahiyyatı okuyup sağ tarafa selam verdikten sonra sehiv secdesini yapar. Selam verdikten sonra namazda yanıldığını hatırlayan bir kimse, yüzünü kıbleden çevirmemiş ve konuşmamış ise yine sehiv secdesi yapabilir. Buna göre C doğru cevaptır.
15.Soru
Aşağıdaki durumların hangisinde namazı bozmak vaciptir?
Hırsızlık yapmakta olana engel olmak. |
Yemeğin yanmasından korkmak. |
Yırtıcı bir hayvanı savmak. |
Abdestin bozulmuş olduğundan şüphe etmek. |
Kıbleye yanlış yöneldiğini fark etmek. |
Namazı bozmak bazı durumlarda vacip, bazı durumlarda müstehab, bazı durumlarda da câiz olabilir. Hiç şüphesiz, namaz kılanın kendisi veya başkası için can ve mal kaybının veya tehlikesinin söz konusu olduğu durumlarda başlanılmış bir ibadetin bozulması vacip olur. Mesela, bir yangını söndürmek, kalp krizi geçirmekte olan birini tedavi etmek veya onu hastaneye götürmek, boğulmakta olan birini kurtarmak, yırtıcı bir hayvanı savmak için namazı bozmak gibi. Hatta bu gibi hallerde namazın kazâya bırakılmasında da bir günah bulunmamaktadır. Cemaate katılmak veya malı çalmakta olan hırsıza engel olmak ve benzeri durumlar için namazı bozmak ise müstehaptır. Namazın bozulmasının câiz olduğuna, çocuğunun başına bir tehlike gelmesinden endişelen veya yemeğin yanmasından korkan birisinin namazını bozması örnek olarak gösterilebilir. Dolayısıyla, doğru cevap C seçeneğidir.
16.Soru
Cuma namazının farz olmasının (vücup) şartlarından değildir?
Erkek olmak |
Mukîm olmak |
Hür olmak |
Sağlıklı olmak |
Okur-yazar olmak |
Cuma namazı herkese farz değildir. Cuma namazının vücup şartları yani bir kimseye - Müslüman, akıllı ve bâliğ olma şartlarına ek olarak- farz olmasının şartları şunlardır:
1. Erkek olmak
2. Hür olmak
3. Mukîm olmak
4. Sağlıklı olmak
5. Mazereti olmamak.
17.Soru
Kaynaklar, beş vakit namaz farz kılınmadan önce, namazın kaç vakit kılındığını belirtmektedir?
Bir |
İki |
Üç |
Beş |
Kırk |
Kaynaklarda, Mekke döneminde beş vakit namaz farz kılınmadan önce sabah ve akşam olmak üzere ikişer rek‘at halinde iki vakit namaz kılındığı belirtilmektedir.
18.Soru
Namazın maddi ve manevi birçok faydası vardır. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde namazın herhangi bir faydasından bahsedilmemektedir?
Tevazu sahibi yapar |
Kötülüklerden alıkoyar |
Ruhu yüceltir |
Huzur verir |
Ömrü uzatır |
Namazın maddi ve manevi pek çok faydası vardır. Hakkı verilerek ve ihlâs ile kılınan bir namaz, ruhu yücelten, insanı kötülüklerden alıkoyan, kalbi nurlandıran, mümini Allah’a yaklaştıran, insanı hayra, tevazuya, düzen ve intizama sevk eden güzel bir ibadettir. Ayrıca, bağışlama, fedakârlık, karşılıklı lütufkârlık gibi faziletlere erebilmek için gerekli bulunan manevi eğitimin en önemli aracıdır.
19.Soru
Aşağıdaki vakitlerin hangisinde nafile namaz kılmak mekruhtur?
İkindi namazının farzı kılındıktan sonra güneşin batımına kadar geçen sürede |
Akşam namazının farzından sonra yatsı vaktine kadar olan sürede |
Kerahet vakti çıktıktan sonra zevalin başlamasına kadar olan sürede |
Vitir namazını kıldıktan sonra imsak vaktine kadar olan sürede |
Cuma namazının farzından sonraki sürede |
Aşağıda zikredeceğimiz vakitlerde sadece nâfile (buna sünnetler dahil) namaz kılmak mekruhtur.
- İkinci fecrin yani fecr-i sâdığın doğmasından güneşin doğacağı zamana kadar olan vakit. Bu vakitte nâfile namaz olarak sadece sabah namazının iki rek‘at sünneti kılınabilir.
- İkindi namazının farzı kılındıktan sonra güneşin batımına kadar geçen sürede nâfile namaz kılmak mekruhtur.
- Akşam namazının farzından önce nâfile namaz kılmak mekruhtur. Ancak Şâfiî mezhebine göre akşam namazının farzından önce iki rek‘at namaz kılmak, sünnet-i gayri müekkede olup müstehaptır.
- Bayram namazlarından önce ve sonra nâfile namaz kılmak mekruhtur. Ancak Ebû Hanife’ye göre bayram namazından sonra evde nâfile namaz kılmak mekruh değildir.
- Farz namaz için kâmet getirilirken sabah namazının iki rek‘atlık sünneti dışında nâfile namaz kılmak mekruhtur.
- Hac esnasında Arafat ve Müzdelife’de namazlar cem‘ edilirken aradaki sünnetleri kılmak mekruhtur.
- Hatip hutbeye çıktığı zaman ve hutbe esnasında nâfile namaz kılmak mekruhtur. Ancak hatip hutbeye çıkmadan önce başlanılan sünnet tamamlanır.
- Farz namaz için vakit daraldığı halde nâfile namaz kılmak mekruhtur. Dolayısıyla, doğru cevap A seçeneğidir.
20.Soru
Hangi durumda teyemmüm edilmesi zorunlu değildir?
Etrafta temiz olmayan su kaynağı olması |
Su kaynağı yakınında timsah, yılan gibi hayvanların oluşu |
suyun alınamayacak kadar pahalı olması |
Suyun kaynağından fokurdayarak kaynar gelmesi |
Kenarında kedi gezinen bir akarsu |
E şıkkı hariç tüm diğer şıklarda temizlik için gerekli suyun ya gerekli temizleyici sıfatından uzak ya da insan için hayati tehlike yaratması söz konusudur. Bu durumlarda teyemmüm edilir. Ancak su kenarında kedi dolaşan akıcı su ile abdest alınabilir. Zira kedi necis sayılmaz. Doğru yanıt 'E'
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ