Islam Kurumlari ve Medeniyeti Final 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı dönemlerinde muallimlerin yardımcılarına verilen isimdir?
Halife |
Sultan
|
Şah
|
Öğretmen
|
Küttab |
Muallime yardımcı olan halifeler, kendisine verilen görevleri yerine getiren ve muallimin derse gelemediği olağanüstü durumlarda dersleri devam ettirmekle görevli idi.
2.Soru
Emeviler devrinde muhakeme işlerine dair aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Kadı, içtihadının gerektirdiği doğrultuda bizzat kendisi karar verirdi. |
Kadılar, kararlarında bağımsız değil, yargı siyasetten etkileniyordu. |
Halife, kadıların verdiği kararlarla ilgilenir, onlardan adaletten sapanları azlederdi. |
Kadılık görevini yürütenler halkın seçkinlerinden seçilirdi. |
Tasarruflarında mutlak yetki sahibi idiler, |
Emeviler devrinde kadılar, kararlarında bağımsızdılar, yargı siyasetten etkilenmiyordu. Tasarruflarında mutlak yetki sahibi idiler, kararları valiler ve vergi âmilleri hakkında da geçerliydi. Kısacası yargı, siyasetten etkilenmiyordu.
3.Soru
İlk Türk donanması kim tarafından kurulmuştur?
I. Kılıçarslan |
Elbruz Bey |
Çaka Bey |
Alparslan |
Hüsamettin Çoban Bey |
Anadolu’da ilk Türk donanması I. Kılıçarslan zamanında Çaka Bey tarafından kuruldu. Çaka Bey, donanması ile birçok Ege adasını fethetti.
4.Soru
Beytülmalın kurumlaşmasının ve İslâm devletinin mâlî yapısını oluşturacak şekilde teşkilâtlanmasının gerekli hale geldiği dönem aşağıdakilerden hangisi dönemidir?
Hz. Osman |
Hz. Ömer |
Hz. Ali |
Hz. Ebubekir |
Hz. Muhammed |
İslâm topraklarının genişlemesi ve devlet gelirlerinin artması, Hz. Ömer döneminde beytülmalın kurumlaşmasını ve İslâm devletinin mâlî yapısını oluşturacak şekilde teşkilâtlanmasını gerekli hale getirmiştir. Onun döneminde Müslümanlar İran ile Bizans’tan epey yerleri alıp fethetmişlerdi. Bu fetihler sonucunda bir hayli gelir elde edildi. Bu gelirlerin bir deftere yazılmak suretiyle kayıt altına alınması kararlaştırıldı. Böylece gelir ve masrafların miktarı ile bir anlamda bütçenin tespiti sağlanmış oldu.
5.Soru
Osmanlıda açılan ilk sivil yüksek okul aşağıdakilerden hangisidir?
Hendese-i Mülkiye Mektebi |
Ticaret Mektebi |
Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne |
Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne |
Dâru’l-funûn |
Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne; Osmanlıda açılan ilk sivil yüksek okuldur. Kaymakamlık, müdürlük gibi mülkiyede istihdam olunacak elemanları yetiştirmek üzere l859’da İstanbul’da açıldı.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi manevi kültürün unsurları arasında yer almaz?
Dil |
Din |
Ahlak |
Teknoloji |
Estetik |
Manevî kültür unsurları arasında din, dil, ahlâk, hukuk, estetik, eğitim, örf, âdet ve sosyal kurumlar yer alır. Maddî kültür unsurları arasında dikkat çeken en önemli şey teknolojidir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zekat almaya hakkı olanlardan değildir?
Müellefe-i kulub |
Mali durumuna bakılmaksızın kadınlar |
Kölelikten kurtarılacaklar |
Borçtan kurtarılacaklar |
Fakir ve yoksullar |
Zeka^t almaya hakkı olanların başında; 1. Fakir ve yoksullar, 2. Düşkünler, 3. Daha sonra, a^miller (zeka^t işlerinde çalışan ve çalıştırılanlar), 4. Müellefe-i kulu^b (kalpleri müslümanlığa ısındırılacaklar) geliyor, 5. Ayrıca kölelikten kurtulacaklar, 6. Borçtan kurtulacaklar, 7. Allah yolunda çalışmakta olanlar ve 8. Yolda kalanlar da zeka^t almayı hak edenler arasındadır.
8.Soru
Günümüzde bilinen anlamıyla hapishane hangi halife döneminde ortaya çıkmıştır?
Hz. Ebubekir |
Hz. Osman |
Hz. Ali |
Hz. Ömer |
Hz. Peygamber |
Günümüzde bilinen anlamıyla hapishane, Hz. Peygamber ve Hz. Ebubekir devrinde mevcut değildi. Bildiğimiz şekildeki hapishane, ancak Hz. Ömer devrinde ortaya çıkmıştır. Zira Allah Rasulü zamanında tutuklanan sanığın, başkalarından ayrılarak bir ev ya da camide yalnız kalması sağlanırdı.
9.Soru
Hilâfetin özünde büyük değişiklik yaparak babadan oğula veya hanedanın bir başka üyesine intikal etmesini sağlayan veraset sistemi ilk defa kim tarafından uygulanmıştır?
Hz. Hasan |
Hz. Ömer |
Yezid |
Muaviye |
Ebu Müslim Horasânî |
Muaviye b. Ebî Süfyan ile başlayan ve Ümeyyeoğullarına dayandığı için de Emevi Devleti adını alan bu süreçle birlikte İslâm tarihinde yeni bir dönem başlar. Ülkenin başkenti Şam’a taşınmış, Muaviye kendinden önceki halifelerin genellikle kullandığı emîru’l-mü’minîn veya söylenmesine izin verdikleri halifetü Resûlillah yerine halifetullah (Allah’ın halifesi) sıfatını kullanmaya başlamıştır. Muaviye, Hz. Hasan ile yaptığı anlaşmada kendisinden sonra halifeyi şuranın seçmesini öngören maddeye uymamış ve oğlu Yezid’i veliaht tayin etmiştir. Sadece tayinle de yetinmemiş, Arap dâhilerinden biri olan danışmanı Mugire b. Şu’be’nin de katkılarıyla, Yezid’in halifeliğini sağlama almak için, muhatabın durumuna göre bazen ikna ederek iyilikle bazen de tehdit ederek zorla bizzat kendisi oğluna biat almıştır. Bu uygulamasıyla Muaviye, hilâfetin özünde büyük değişiklik yaparak verâset sistemini getirmiştir. Böylece hilâfet, babadan oğula veya hanedanın bir başka üyesine intikal eder duruma gelmiş ve saltanata dönüşmüştür. Bir başka ifadeyle, devlet Emevilerin siyasî mülkü haline gelmiştir.
10.Soru
Adalet bakanı veya başsavcı durumunda bulunan Emir-i Dâd’ın görevde olduğu dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Abbasiler |
Sümerliler |
Selçuklular |
Osmanlılar |
Emeviler |
Selçuklularda adalet bakanı veya başsavcı durumunda bulunan Emir-i Dâd’ın başkanlık ettiği bir çeşit “mezâlim mahkemesi” vardı ve bu mahkemede daha ziyade örfî hukuk geçerli idi.
11.Soru
- Abbasiler devrinin en önemli kurumu olan Beytü’l-Hikme’yi kuran halife aşağıdakilerden hangisidir?
Me’mün |
Hulefâ-yı Râşidîn |
El-Mu‘tasım |
El-Mansur Kalavûn |
El- Hakem |
830 yılında Bağdat’ta, Abbasî halifesi Me’mûn tarafından kurulduğu kabul edilen Beytü’l-Hikme ilmî gelişmelerin tetikleyicisi olmuştur.
12.Soru
İslâm dünyasında sağlık kurumları yaygın olarak hangi adla anılmışlardır?
Darüşşifa |
İmaret |
Kervansaray |
Cami |
Mektep |
Sağlık kurumlarının İslâm dünyasında çeşitli adlar aldıkları görülmektedir. Bunlar arasında en yaygın olanı darüşşifadır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İdadilerle ilgili doğru bir bilgidir?
1862’de mekteplere dönüştürüldü |
4 yıllık rüşdiyeler üzerine 3 yıl olarak açılan okullardır. |
Derslerden çok pratiğin temel alındığı medreselerdir. |
Bu okullar orta öğretimin ikinci kademesi olarak belirlenmiştir |
Bahriye zabitlerini yetiştirmek için açılmış bir yüksek okuldur. |
İdadiler: 1869’da orta öğretimin ikinci kademesi olarak açılan okullar 1869 tarihli Maarif-i Umumiye Nizamnamesi’yle açılmıştır. Bu okullar, bugünkü lise karşılığı okullardır. Bu okullar, 4 yıllık rüşdiyeler üzerine 3 yıl olarak açılan okullardır. Nizamname, bu okulları rüşdiyelerin üstünde ve sultanîlerin altında göstermektedir.
14.Soru
Türkçe’nin güzelliklerini Araplara göstermek için yazılan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Kutadgu Bilig |
Divan-I Lügatıt Türk |
Tarih-I Kaşgari |
Sindbadnâme |
A‘râzu’s-Siyâse fî ‘Arâizi’r-Riâye |
Bu dönemin diğer bir önemli eseri de Kaşgarlı Mahmud tarafından 1073- 77 yılları arasında Bağdat’ta yazılan ve Abbasi halifesi Muktedî Billah’a (1074-1094) sunulan Divânu Lügati’t-Türktür. Türkçe’nin güzelliklerini, yabancılara özellikle Araplara göstermek için kaleme alınan bu eserde, Karahanlı devri Türk tarihi, kültürü, coğrafyası, folkloru, siyasî ve sosyal hayatı ile inançları hakkında önemli bilgiler bulunmaktadır.
15.Soru
Devrin üniversite öğrencilerinin de yararlandığı ve yoksullarla yolcuların yemek ihtiyacının temin edildiği ve dar manasıyla “aşevi” demek olan terim aşağıdakilerden hangisidir?
Cami |
Medrese |
Kervansaray |
İmaret |
Mektep |
İmaret terimi geniş anlamıyla, bir şehrin veya kasabanın nüvesini teşkil eden külliye diyebileceğimiz bu müesseselerin kapsamına giren cami, medrese, bîmârhane, aşevi, tâbhane, mektep, kervansaray, kütüphane, hângâh, arasta, hamam, meşrûta binâlar vs. gibi insanlara faydalı tesisler anlamına gelmektedir. İmaret (külliyenin) kapsamına giren tesislerin azlığı veya çokluğu, vakfın imkânlarına göre değişmektedir.
16.Soru
“Ve dahi anda kim ki hasta olan olursa ona hekim götüreler, ilaç ettireler ve hekim hakkın vereler. Ve edviye baha^sını (ilaç bedelini) vereler. Ve anda ölen olursa kefin ala, ahsen kılalar” şeklinde ifade edilen tanımlama kim tarafından yapılmıştır?
İzzeddin Keyka^vus |
Gevher Nesibe |
Yakup C¸elebi |
Sultan Ahmed |
Hafsa Sultan |
Soru kökünde verilen tanım Kütahya’da Germiyanoğlu Yakup C¸elebi’ye ait 21 Aralık 1886 tarihinde yenilenen vakfiyede yer almaktadır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi vakıf ihtiyaçlarından biri olamaz?
Civara gelen leyleklere yiyecek sağlama |
Mahallede dolaşan köpeklere ekmek temin etmek |
Fakir muthaç ve ihtiyaç sahiplerinin ihtiyaçlarını karşılamak |
Tüccarlara kar sağlamak |
Dul ve yetimlerin ihtiyaçlarını karşılama |
Bu bakımdan, bölgelere ve zamana göre ihtiyaç duyulan hususlar farklılık gösterdiğinden, Türk-İslâm tarihinde çok değişik alanlarda vakıflar tesis edildiği anlaşılmaktadır. Çevreye gelen leyleklere yiyecek temininden, mahallede dolaşan köpeklere ekmek dağıtımına kadar, insanların dışındaki varlıklar, canlılar için bile vakıf belgelerinde şartlar bulunduğu, fakat daha çok insanların fakir, muhtaç, dul ve yetimlerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere vakıflar tesis edildiğini bilmekteyiz.
18.Soru
Osmanlı döneminde çeşitli konularda kadılara vekâlet eden ve kadılar tarafından geçici veya daimi olarak belirli bir iş için görevlendirilen kişi kimdir?
Naib
|
Kadı
|
Kazasker
|
Muhzır
|
Katib |
Osmanlı döneminde çeşitli konularda kadılara vekâlet eden ve kadılar tarafından geçici veya daimi olarak belirli bir iş için görevlendirilen nâibler vardı.
19.Soru
Emeviler zamanında bir Donanma Komutanlığı kuruldu. Bu gemilerin komutanlarına ne ad verilmiştir?
Müderris |
Kaid |
Kazasker |
Muhzır |
Sipahi |
Emeviler zamanında bir Donanma Komutanlığı kuruldu. Bu gemilerin komutanlarına Kaid adı verildi.
20.Soru
Emeviler, Hz. Ömer devrindeki askerî sistemde bir değişiklik yapmadı. Düzenli, dâimî ve paralı askerlik sistemini devam ettirdi. Orduyu, II. Mervan’a kadar hamîs adı verilen beş bölüm halinde düzenledi. Aşağıdakilerden hangisi bu bölümlerden biri değildir?
Ortada başkumandanın emrinde savaşan merkez birlikleri |
Sağ kanat |
Sol kanat |
Süvarilerden oluşan öncü birlikler |
Bahriyeliler |
Orduyu, II. Mervan’a kadar hamîs adı verilen beş bölüm halinde düzenledi: Buna göre ordu, ortada başkumandanın emrinde savaşan merkez birlikleri (kalbü’l-ceyş), sağ kanat (meymene), sol kanat (meysere), süvarilerden oluşan öncü birlikler (talîa veya mukaddem ve artçı birliklerden (sâkatü’l-ceyş) meydana geliyordu.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ