İslam Mezhepleri Tarihi Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hz. Muhammed’in ölümünden sonra halîfelik seçimi için ilk girişimde bulunan kesim aşağıdakilerden hangisidir?
Ümeyyeoğulları
|
Muhacirûn
|
Hâşimoğulları
|
Abbasoğulları
|
Ensâr
|
2.Soru
Mâturîdiyye mezhebinin kurucusu olan Ebû Mansur Maturîdî’nin en önemli eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Şerhu’l-Usuli’l-Hamse
|
Kitâbü’t-Tevhid
|
el-İbâne ‘an Usûli’d-Diyâne
|
es-Sehâifu’l-İlahiyye
|
Maturidiyye Akâidi
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mu‘tezile âlimlerinin kendileri hakkında kabul ettikleri isimler arasında yer almaktadır?
El-fırkatü'n-nâciye |
Kaderiyye |
Cehmiyye |
Seneviyye |
Mecûsiyye |
Mu‘tezile mensupları, kaderi tartışmaya açıp inkâr ettikleri veya kulun kendi fiillerini yaratmaya kadir olduğunu söyledikleri için Kaderiyye, Cehm b. Safvân'dan etkilendikleri için Cehmiyye, "Allah şerri yaratmaz" dedikleri için Seneviyye ve Mecûsiyye, tövbe etmeden ölenlerin bağışlanmayacağını söyledikleri için Vaîdiyye, Allah'a bazı kadîm sıfatları nispet etmekten kaçındıkları için Muattıla olarak da adlandırılmıştır. Mu‘tezile âlimleri bu isimlendirmeleri reddetmektedirler. Kendilerine Mu‘tezile”nin dışında, ashâbü'l-adl ve't-tevhîd, adliyye, ehl-i adl, ehlu’l-hak, el-fırkatü'n-nâciye gibi adlar vermektedirler.
4.Soru
Neo-Platonist düşünce biçimi hangi mezhep aracılığıyla İslamiyet’e taşınmıştır?
İsmaililik |
Hakimiyelik |
Caferilik |
Zeydilik |
Keysanilik |
Yunan ve Mısır medeniyetlerine ait felsefi birikim Şii mezhepler içerisinde değerlendirilen İsmaililiğin görüşlerinin şekillenmesine doğrudan tesir etmiştir. Özellikle Neo-Platonist ve Gnostik düşünme biçimi ve fikirler İsmaililik aracılığıyla İslam düşüncesine taşınmıştır.
5.Soru
Ehl-i Beyt imamı Cafer Sâdık’tan sonra imâmetin, onun büyük oğlu İsmail’in ve ondan sonra onun soyundan gelenlerin hakkı olduğunu iddia edenlerin oluşturduğu şii grupların/mezheplerin genel adı aşağıdakilerden hangisidir?
Caferiyye |
İmamiyye |
Şeyhiyye |
Nizariyye |
E. İsmailiyye |
İsmâiliyye, Ehl-i Beyt imamı Cafer Sâdık’tan (ö. 148/765) sonra imâmetin, onun küçük oğlu Musâ Kâzım’ın (ö. 183/799) değil de, büyük oğlu İsmail’in ve ondan sonra onun soyundan gelenlerin hakkı olduğu iddiasıyla, 2/8. Asrın ikinci yarısında İmâmiyye’den ayrılanların oluşturduğu bir Şiî mezhebidir. Söz konusu fırka için Ta‘lîmiyye, Bâtıniye, Melâhide ve Seb‘iyye isimleri de kullanılmaktadır.
6.Soru
Makâlâtü’l-İslâmiyyîn isimli eseri yazan İslam alimi kimdir?
Bağdâdî |
İbn Ebî Hâtim |
İbn Abd Rabbih |
Ebû’l-Hasan el-Eş‘arî |
İbn Kuteybe |
Ebû’l-Hasan el-Eş‘arî, İslâm mezheplerini ve onların görüşlerini tanıttığı meşhur eserine “İslâm’a mensubiyeti olanların fikirleri” anlamında Makâlâtü’l-İslâmiyyîn adını vermiştir. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hz. Peygamber’in vefatından sonra Ensar’ın halife seçimi için toplandıkları yerdir?
Akabe
|
Yesrib
|
Sa’îde Oğulları gölgeliği
|
Mescid-i Nebevi
|
Ğâdir-i Hûm
|
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmail b. Cafer’in ölmediğini, tekrar dönüp dünyayı ıslah edeceğini ileri sürenlerler, her zâhirin bir bâtını bulunduğunu iddia ederek bâtınî tevile yönelenlerdendir?
Muhtâriyye |
Sebeiyye |
Hâşimiyye |
Karmatîler |
Kerbiyye |
Karmatîler
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ehl-i Sünnet’in oluşum sürecinde etkili olan şahsiyetlerden biri değildir?
Hasan el-Basrî
|
Hâris el-Muhâsibî
|
İbn Küllâb el-Basrî
|
Abdullah b. Zübeyr
|
Ebû'l-Abbas el-Kalânisî
|
10.Soru
Ebû Bekir ve Ömer devrinde (11-23/632-644) devlet ve toplum idaresinde tamamıyla liyakat ve ehliyetin hakim olması ve her iki halifenin de adalet ve hakkaniyete uygun hareket etmeleri sebebiyle, toplumda başka bir idareciyi iş başına geçirme özlemi ortaya çıkmamıştır.
Aşağıdakilerden hangisinin yukarıda verilen ifadenin sonucu olduğu söylenebilir?
Ali taraftarlığının belirli ölçüde, siyasî bir taraftarlıktan öteye geçmemesi. |
Hz. Osman'ın Ümeyye ailesine mensubiyeti dolayısıyla valilik ve memuriyetlere yakınlarını tayin etmesi, |
Emevîler’in idare ettikleri yerlerin ahalisine kötü davranmaları, |
Ali ve sevenlerine lanet edilmesi. |
Hz. Hasan’ın 49/671 yahut 51/673 tarihinde, Ca‘de adlı hanım tarafından zehirlenmesi. |
Ali’nin imâmetini kabul ve diğer insanları ona davet etme düşüncesinin, dinî değil siyasî bir tercih olarak başladığı söylenebilir. Ebû Bekir ve Ömer devrinde (11-23/632-644) devlet ve toplum idaresinde tamamıyla liyakat ve ehliyetin hakim olması ve her iki halifenin de adalet ve hakkaniyete uygun hareket etmeleri sebebiyle, toplumda başka bir idareciyi iş başına geçirme özlemi ortaya çıkmamış; dolayısıyla Ali taraftarlığı belirli ölçüde, siyasî bir taraftarlıktan öteye geçmemiştir. Hatta Hz. Ali bu iki halifenin en yakın danışmanı olarak çalışmıştır. Ammâr gibi bir taraftarı da onların valileri
arasındadır. Fakat Hz. Osman devrinde (23-35/644-656) bu durum değişmiş; halifenin yaşlılığı, icraatındaki bazı zaaflar, Ümeyye ailesine mensubiyeti dolayısıyla valilik ve memuriyetlere yakınlarını tayin etmesi, onları kontrol edememesi, yaptıkları yanlış işlere göz yumması, kendilerine ölçüyü aşan ihsanlarda bulunması, Emevîler’in idare ettikleri yerlerin ahalisine kötü davranmaları, sonuçta halk arasında Hz. Osman ve çevresine karşı husumet oluşmasına ve siyasî anlamda Şîa’nın gelişmesine zemin hazırlamıştır.
Hz. Hasan’ın 49/671 yahut 51/673 tarihinde, Ca‘de adlı hanımı tarafından, tarihi rivayetlere göre, Muaviye’nin teşvikiyle zehirlenerek öldürüldüğü konusunda yaygın bir şüphe ortaya çıkmıştır. Hasan’ın ölümünü takiben Muaviye’nin baskıcı idaresinden rahatsızlık duyan Ali taraftarları, imâmeti kabul etmesi için Hüseyin b. Ali’ye yöneldiler. Fakat Hasan’ın Muaviye ile yaptığı antlaşmaya uyan Hz. Hüseyin, Muaviye’nin vefatına kadar ona ettiği biata sadık kalmış ve o hayatta iken herhangi bir siyasî
teşebbüste bulunmamıştır. Hasan’ın vefatından sonra Kufe Şîası’nın Muaviye’ye isyan teklifini, Muaviye ile kendi arasında feshi caiz olmayan bir antlaşma olduğunu hatırlatarak reddetmiştir. Muaviye devrinde, Ali ve sevenlerine lanet edilmiş ve Ali taraftarları zulüm ve baskı altında tutulmuştur. Buna tepki gösteren Hucr b. Adiy’le birlikte yakınlarından beş kişi Muaviye tarafından öldürülmüştür. İşte Emevîler’in bu tür uygulamaları, özellikle Kufe’deki Ali taraftarları ve Müslümanlar’ın genelinde derin nefret
duygusu meydana getirmiştir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ali’nin ilahlığını, vasîliğini, Ali evlâdının kutsallığını, geleceği bildiklerini, tenâsüh, rec‘at, bedâ ve ibâha ile ilgili iddiaları ileri süren Keysâniyye müşterek ismi altında toplanan fırkalardan biri değildir?
Beyâniyye |
Cenâhiyye |
Harbiye |
Hâşimiyye |
Şîatu Osman |
Ali’nin ilahlığını, vasîliğini, Ali evlâdının kutsallığını, geleceği bildiklerini, tenâsüh, rec‘at, bedâ ve ibâha ile ilgili iddiaları ileri süren Keysâniyye müşterek ismi altında toplanan Beyâniyye, Cenâhiyye, Harbiye, Hâşimiyye, Kerbiyye, Muhtâriyye ve Rizâmiyye gibi fırkalar, ğâlî fırkalar olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap 'E'dir.
12.Soru
Günahın imana zarar vermediği tezini savunarak, büyük günah işleyene ümit veren ve onun hakkındaki nihai kararı Allah'a havale edip tehir edenler olarak bilinen mezhep aşağıdakilerden hangisidir?
Cebriyye |
Kaderiyye |
Mu’teziler |
Mürcie |
Hariciler |
Murcie mezhebi bahsi geçen tezi savunmaktadır.
13.Soru
I. Hz. Ali’nin Hz. Peygamber’den sonra insanların en üstünü olduğu ileri sürülür.II. Hz. Ali’nin bizzat Hz. Peygamber tarafından imamlığa tayin olunduğu kabul edilir.III. İmamların büyük günahlardan korunduğu fakat küçük günahlar işleyebilecekleri kabul edilir.Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri şia fırkasının temel görüşlerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I-II |
II-III |
I-II-III |
Sünnî ve Şiî kaynakların bu tariflerine göre Şîa:
a) Hz. Ali’ye taraftar olanların,
b) Hz. Ali’nin bizzat Hz. Peygamber’den sonra insanların en üstünü (efdal) olduğuna inananların,
c) Hz. Ali’nin bizzat Hz. Peygamber tarafından imamlık ve halifeliğe tayin olunduğunu; dolayısıyla halifeliğin onun ve Ehl-i Beyt’inin hakkı olduğunu ileri sürenlerin,
d) Hz. Ali’den sonraki imamların da mutlaka onun soyundan (Ehl-i Beyt), açık veya gizli bir nass ile tayin ve vasiyet olunacağını kabul edenlerin,
e) İmamların büyük ve küçük günahlardan korunmuş (masûm) ve özel (vehbî) bir bilgiyle donatılmış olduklarını söyleyenlerin teşkil ettiği bir topluluktur.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, çağrıştırdığı anlam bakımından tefrika kavramıyla yakından ilgilidir?
Mezhep
|
Cemaat
|
Makâle
|
Nıhle
|
Fırka
|
15.Soru
Aşağıdakilerden hangileri Mezhepler Tarihi edebiyatının gelişim dönemi özellikleri arasında yer alır?I. Büyük bölümü günümüze ulaşan bu dönemin kaynakları, oluşum dönemindeki edebiyata kıyasla daha hacimli ve sistematik bir yapıya sahiptir.II. Dönemin bazı tanınmış müellifleri, eserleri vasıtasıyla Şia ve Ehl-i Sünnet gibi büyük mezheplerin mensubiyet sınırları ve inanç prensiplerini ortaya koymak suretiyle mezhepsel oluşumun son aşamasına önemli katkılarda bulunmuşlardır.III. Dönemin müelliflerinin çoğunluğu Sünnî kelamcılardır. Bunlar arasından Mekhul en-Nesefi’nin er-Red ‘ale’l-Bida’daki metodunu izleyen Hanefi-Maturidi yazarlar, diğerlerine nispeten daha muhafazakâr, normatif ve reddiyeci bir üslup benimsemişlerdir.
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I ve III |
Üçüncü seçenekte yer alan ''Dönemin müelliflerinin çoğunluğu Şia kelamcılardır.'' ifadesi ''Dönemin müelliflerinin çoğunluğu Sünnî kelamcılardır.'' olacağından yanlıştır. Doğru cevap I ve II seçeneklerin yer aldığı C'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarih kitaplarında Hz. Osman döneminde yaşanan kargaşanın baş sorumlusu olarak gösterilmiştir?
Talha b. Ubeydullah
|
Zübeyir b. Avvâm
|
Muaviye b. Ebî Süfyân
|
Abdullah b. Sebe
|
Selman el-Fârisî
|
17.Soru
İslâmiyet kökenli çeşitli mezhepler ile ilgili aşağıda yer alan ifadelerden hangileri doğrudur? I. Hz. Muhammed’in vefatından sonra siyasi, dini ve fikri konularda birleştiler.II. Mezhep ayrılıkları hicri 30’lu yıllardan itibaren çeşitli cemaatleşme ve hizipleşmelere yol açtı. III. Mezheplerin bir kısmı geniş topluluklara hitap eder oldular ve kurumsallaştılar.IV. Her mezhep oluşumunun kendine mahsus farklı yorumları birer kesin inanç halini aldı.
Yalnız II ve IV |
Yalnız I ve III |
I.II.IV |
II.III.IV |
I.III.IV |
Birinci seçenekte yer alan ifade ''Hz. Muhammed’in vefatından sonra siyasi, dini ve fikri konularda ayrılığa düştüler.'' olması gerektiğinden yanlış bir ifadedir. Diğer ifadeler ise doğrudur. Doğru cevap D'dir.
18.Soru
Hz. Ali döneminde, Müslümanlardan ayrılarak Harura'da toplanan 12.000 dolayında harici kitle aşağıdaki isimlerden hangisini namaz kıldırmak için seçmişti?
Abdullah b. Kevva el-Yeşkuri |
Şebes et-Temimi |
Hz. Ali |
Müstevrid b. Ullefe et-Teymi |
Abdullah b. Vehb el-Rasibi |
Abdullah b. Kevva el-Yeşkuri; Hz. Ali döneminde, Müslümanlardan ayrılarak Harura'da toplanan 12.000 dolayında harici kitle tarafından namaz kıldırmak için imam olarak seçilmişti.
19.Soru
Müteşâbihat olarak adlandırılan ayetlerin zahirî anlamlarına göre yorumlanması aşağıdaki mezheplerden hangisinin doğmasına yol açmıştır?
Mürcie
|
Şîa
|
Mutezile
|
Mücessime
|
İsmailiyye
|
20.Soru
Hariciler tarafından Hz. Ali’nin öldürülmesi için görevlendirilen kişi kimdir?
Hz. Ebu Bekir |
Salman-ı Farisi |
Abdurrahman b. Mülcem |
Hz. Osman |
Ebu Süfyan |
Hz. Ali’nin öldürülmesiyle görevlendirilen kişi Abdurrahman b. Mülcem idi. Sabah namazına gitmekte olan halîfeye saldırarak onu yaraladı. Bu yara neticesinde Ali, 21 Ramazan 40 (28 Ocak 661) tarihinde şehid oldu.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ