İslam Mezhepleri Tarihi Final 24. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmailiyye'ye verilen isimlerden biri değildir?
Ta’lîmiyye
|
Seb’iyye
|
Bâtıniye
|
Melâhide
|
Sufriyye
|
2.Soru
Alevilik ve Bektaşilik'te "Ali" hangi kavramı temsil eder?
Velayet |
Hak |
Nübüvvet |
Vahdet-i vücut |
Vehdet-i mevcut |
Hak Allah; Nübüvvet Peygamber; temsilcisidir. Vahdet-i vücut Hak'ın tasavvuftaki biçimlendiriliş şekli; Vahdet-i mevcut, Hak'ın panteist temelde ifade edilişidir. Cevap A şıkkıdır.
3.Soru
Yüzyılda Hindistan’da Gulam Ahmed tarafından ortaya atılan görüşler doğrultusunda ortaya çıkan ve Ahmedilik olarak da bilinen dini hareket aşağıdakilerden hangisidir?
Bahailik |
Haricilik |
Şiilik |
Kadiyanilik |
Caferilik |
Mirza Gulam Ahmed Kadiyani (1835-1908) tarafından Hindistan, Pencap, Kadiyan’da 19. Yüzyılın sonlarına doğru kurul bir dini hareket olan Ahmedilik, Mirzailik ve Kadiyanilik adlarıyla da anılmaktadır. Hareketin kurucusu ve bağlıları, kendileri için Ahmediyye ismini kullanmışlar ve resmi makamlarca da bu isimle anılmışlardır. Ancak İslam dünyasında tanımlandıkları isim genellikle Kadiyanilik olmuştur.
4.Soru
İmâmiyye’nin sekizinci imamı kimdir?
Ali Ekber |
Muhammed b. Ali |
Cafer Sâdık |
Musâ b. Cafer |
Ali Rıza |
Doğru cevap E şıkkında verilmiştir.
5.Soru
Bâbîlik kim tarafından kurulmuştur?
Subh-i Ezel Mirza Yahya |
Mirza Hüseyin Ali |
Şeyh Ahmed el-Ahsaî |
Kazım Reştî |
Mirza Ali Muhammed |
Mirza Ali Muhammed
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ilk İhyacı/İslamcılardan biri değildir ?
Seyydi Ahmet Han |
Cemaleddin Efgani |
Muhammed Abduh |
Mustafa Sabri Efendi |
Said Nursi |
İhyacı/İslâmcı düşüncenin mimarları ya da öncüleri diyebileceğimiz bazı sembol isimler şu şekilde sıralanabilir : Seyyid Ahmet Han ( 1871-1898), Cemaleddin Efgani ( 1838 1897), Muhammed Abduh ( 1849-1905), Mustafa Sabri Efendi ( 1869-1954)
Said Nursî (1873–1960), hayatının ilk döneminde anayasa ve özgürlük hareketlerini desteklemiş, bu yüzden padişahla ters düşmüş, çeşitli siyasal partilerde görevler almış bir İslâmcı Osmanlı âlimiydi. Cumhuriyet’ten sonraki, kendi ifadesiyle ‘Yeni Said’ döneminde ise siyasetten uzaklaştı ve kendisini ilmi-kültürel çalışmalara adadı. Yeni rejimle bazı konularda görüş ayrılığı içinde olması dolayısıyla zorunlu ikamete tabi tutulduğu yerlerde, Nur Risaleleri adı verilen kitaplarını yazmaya başladı. Bu eserlerinde dini konuları, modern sorunları da dikkate alarak ele aldı. Özellikle gençleri etkileyen çağdaş ideolojilerden kaynaklanan imanî problemlere çözümler üretmeye çalıştı. Bu bağlamda pozitif bilimlerin verilerinden geniş ölçüde faydalandı.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam’da Mehdi’nin gelişinin habercileri arasında değildir?
Yeryüzünde fitne ve fesadın hakim olması |
Zulmün yayılıp adaletin ortadan kalkması |
İslamiyetin yayılmasının durması |
Toplum düzeninin bozulması |
Allah’ın inkar edilmesi |
Sünni kaynaklarda mehdilik konusu ile ilgili genellikle şu hususların ön plana çıktığı görülmektedir: Mehdi, kıyamet kopmadan önce dünyaya gelecek ve Mekke’de mehdiliğini ilan edecektir. Onun gelişi aynı zamanda kıyametin büyük alametlerinden biri olacaktır. Yedi yıl sürecek idaresi sırasında zulme son verip yeryüzünü adaletle dolduracak, barışın tüm dünyaya egemen olmasını ve herkesin Müslüman olmasını sağlayacaktır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nusayrilik'teki "büyük şeyhlik" için söylenemez?
Hz. Ali'nin yer yüzündeki gölgesi olarak kabul edilir. |
Atalarının melek olduğuna inanılır. |
Geniş bir otoriteye sahiptir. |
Babadan oğula intikal eden bir özellik taşır. |
Dini hiyerarşinin en üst basamağındadır. |
Babadan oğula intikal eden bir özellik taşır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gulam Ahmed’ın biat için öngördüğü on madde halinde düzenlenen şartlardan biri değildir?
Her konuda Gulam Ahmed’e kayıtsız şartsız itaat edilmesi |
Dinin dünya hayatından ve nimetlerinden üstün tutulmaması |
Kur'ân'ın gösterdiği yolda yürünmesi |
Her hususta Allah'a bağlı kalınması |
Bütün insanlara iyi davranılması |
Gulam Ahmed’ın biat için öngördüğü şartlar, hareketin daha sonraki gelişimine ilişkin bazı ipuçları sunmaktaydı. O bu şartları on madde halinde düzenlerken, muhtemelen Tevrat’ın on emriyle bir çağrışım kurmaya çalışmaktaydı. Bu şartlar, şirkten ve her türlü büyük günahtan sakınılmasını, namazların aksatılmadan kılınmasını, bütün insanlara iyi davranılmasını, her hususta Allah'a bağlı kalınmasını, Kur'ân'ın gösterdiği yolda yürünmesini, İslâm'a bağlılığa her şeyden çok değer verilmesini, dinin dünya hayatından ve nimetlerinden üstün tutulmasını ve son olarak her konuda Gulam Ahmed’e kayıtsız şartsız itaat edilmesini içeriyordu. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
İbadilere ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Devlet başkanı belirlemek dinî bir görevdir. |
İbadiler Kur’an’ı mahluk kabul ederler ve ahirette şefaati inkar ederler. |
Nimet küfrü halinde olan birisi tevbe ederse Müslümanlığa döner. |
Nimet küfrü halinde olan Müslümanın canı, malı, ırzı diğer Müslümanlara haramdır. |
İbadiler diğer mezhep mensuplarıyla evlilik münasebeti kuramazlar. |
İbadiler mezhep ayrılığı gözetmeksizin birbirleriyle evlilik münasebeti kurabilmektedirler. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gelenekçi akımlara ait bir niteliktir
Sorgulayıcı bir mantığa sahip olması |
Akli çözümlere ağırlık vermesi |
Kadınların faliyetlere katılım göstermesi |
Liderlikte akademik liyakata önem vermesi |
Silsileye önem vermesi |
Gelenek birikimi içinde sıhhatli unsurlar yanında sıhhatsiz, temelsiz,
marazi unsurlar da tabii ki bulunacaktır. Gelenekçilik, muhafazakâr bir
tutumla sıhhatli-sıhhatsiz ayrımına çok itibar etmeden, sadece “müslümanlar
arasında intikal etmesi” özelliğini dikkate alarak geleneğin sürdürülmesini,
yaşanmasını ister. Gelenekçi oluşumların liderleri çoğunlukla şeyh, üstad,
mevlâna, âlim, imam gibi lakaplarla anılırlar ve geleneksel dini eğitim almış
kişiler arasından çıkarlar. Silsile sistemi bu yapılarda bugünü geçmişe bağlar.
Ayrıca gelenek içinde bazı mertebeler oluşmuştur ve bu hiyerarşiye saygılı
davranışlar beklenir. Yapılanmada erkek egemen bir çalışma sistemi
mevcuttur. Meseleler karşısında aklî olanlardan ziyade naklî çözümler tercih
edilmektedir. Günümüz İslâm dünyasının en önemli gelenekçi yapıları, selefi,
tasavvufi ve medrese kökenli olanlardır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisini muhalifler İmâmiyye mezhebi için kullanırlar?
Râfıza |
İsnâaşeriyye |
Caferiyye |
Kâimiyye |
Ashâbu’l-intizâr |
Muhalifleri ise mezhebi, Râfıza ya da Râfiziyye diye anmışlardır.
13.Soru
Hangisi Alevilik ve Bektaşilikte önemli olan dört kapıdan biri değildir?
Şeriat |
Tarikat |
Marifet |
Hakikat |
Zekat |
Zekat, ibadetlerden biridir. Cevap A şıkkıdır.
14.Soru
Aşağıdaki isimlerden hangisi İbâdiyye fırkasının kurucusudur?
Nâfi b. el-Ezrak
|
Necde b. Âmir
|
Abdullah b. Saffâr
|
Abdullah b. İbâd
|
Abdullah b. Vehb er-Râsıbî
|
15.Soru
On İki İmam adına hutbe okutup para bastırarak 1501 yılında Safevî Devleti’ni kuran kimdir?
Şeyh İsmail |
Şeyh Ali |
Şeyh Haydar |
Şeyh İbrâhim |
Şeyh Cüneyd |
Şeyh İsmail, Azerbaycan, Nahçıvan gibi yerleri ele geçirip büyük zaferler elde etmiş ve Tebriz’de şahlık tahtına oturmuş, On İki İmam adına hutbe okutup para bastırmış ve 1501 yılında resmen Safevî Devleti’ni kurmuştur. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
Nusayri inancına göre "zâhirde imam, bâtında ilah" olan kimdir?
Şît |
Hâbil |
Yûşa |
Ali |
Süleyman |
Ali
17.Soru
Afganistan’da Diyobend medreselerinde eğitim gören öğrencilerden oluşan, 1979 yılında Sovyet işgaline karşı başlatılan mücadelede yer alan ve işgalden sonra istikrarsızlaşan ülkede 1995 yılında ülkenin bir bölümünü ele geçiren örgüt aşağıdakilerden hangisidir?
El Kaide |
Boko Haram |
Taliban |
IŞİD |
Hizbullah |
Taliban, öğrenci anlamındaki talib sözcüğünün çoğuludur ve Pakistan ile Afganistan'daki geleneksel Diyobend medreselerinde dini eğitim gören öğrencilere verilen isimdir. 1979 yılında Sovyet işgaline karşı başlatılan sıcak mücadelede yer alan ve büyük yararlılıklar gösteren medrese öğrencileri, Sovyet ordusunun 1988’de çekilesinden sonra medreselerine dönmüşlerdi. Fakat işgalden sonra Müslüman gruplar arasında baş gösteren iç savaş Afganistan'ı istikrarsızlaştırınca, Taliban medreseden çıktı ve örgütlenip silahlanarak 1995 yılından itibaren ülkenin büyük bölümünü ele geçirdi.
18.Soru
Yezidi inancın dini hiyerarşisinde aşağıdaki sınıflardan hangisi görülmez?
Mirler |
Pirler |
Fakirler |
Peşimamlar |
Diyakonlar |
Yezidî toplumu dini hiyerarşi bakımından Müritler ve Ruhaniler olmak üzere ikiye ayrılır. Müritler genellikle çiftçilikle uğraşan toplumun alt ve en kalabalık kesimini teşkil eder. Ruhaniler ise şu kesimlerden oluşur: a) Mirler veya Emirler: Dini ve dünyevi gücü elinde tutan en yüksek sınıftır. b) Şeyhler: Toplumu dini bakımdan aydınlatmakla yükümlüdürler. c) Pirler: Şeyhlere yardım eden kesimdir. d) Fakirler: Vaaz, nasihat ve telkinlerin yanında aileler arasındaki anlaşmazlıkları çözmekle yükümlüdürler. e) Peşimamlar: En önemli görevleri nikah kıymaktır. f) Kavallar: Emir ve şeyhlere hizmet eder, bayramlarda ilahi söylerler. g) Köçekler: Kavallara yardımcı olan ve okunan ilahilere uygun olarak oynayıp toplumu aynı zamanda eğlendiren kimselerdir.
19.Soru
Muhammed b. Muhammed tarafından kurulmuş ve 13. yüzyıl Anadolu’sunda Baba İshak ve Baba İlyas Horasanî tarafından temsil edilmiş olan tasavufi yapı aşağıdakilerden hangisidir?
Yesevîlik |
Babaîlik |
Haydarîlik |
Kalenderîlik |
Vefâîlik |
Diğer bir tasavufi yapı Vefâîlik’tir. Kurucusu Ebû’l-Vefâ’nın asıl adı Muhammed b. Muhammed Arîz olup 1026 yılında Irak’ın Kûsan bölgesinde doğmuştur. Tahsilinin önemli bir kısmını Bağdat’ta yaptıktan sonra Buhara’ya gitmiş, ardından tekrar Bağdat’a dönerek Ebu Muhammed eşŞünbükî’ye intisap etmiştir. Şeyhi kendisine karşı gösterdiği vefadan dolayı ona Ebû’l-Vefâ künyesini vermiştir. Sağılığında iken kendi etrafında halkalanan, daha sonra çeşitli halifeleri vasıtasıyla farklı mıntıkalara yayılan Vefâîlik, söz gelimi, 13. yüzyıl Anadolu’sunda Baba İshak ve Baba İlyas
Horasanî tarafından temsil edilmiştir. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Mirza Ali Muhammed tarafından hazırlanan ve Kuran’ın neshedildiğini ileri sürdüğü kutsal kitabın adı aşağıdakilerden hangisidir?
El-Hayat |
El-Beyan |
İncil |
El-Bab |
Bahai |
Mirza Ali Muhammed, hareketin İran’ın büyük şehirlerinde taban bulmasından aldığı cesaretle iddialarını daha ileri bir boyuta taşıdı ve kendisinin Allah tarafından insanlara gönderilen bir peygamber olduğunu ileri sürdü. El-Beyan adı altında kaleme aldığı eserini, bu yeni peygamberliğin kutsal kitabı olarak niteledi ve Kur’an’dan daha üstün oluşunu temellendirmeye çalıştı. O kendisinin peygamberliği ile birlikte Kur’an’ın neshedildiğini, dolayısıyla İslam şeriatının emir ve yasaklarının kaldırıldığını ve el-Beyan ile yeni hükümlerin getirildiğini ileri sürdü.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ