İşletmelerde Karar Verme Teknikleri Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Çok kriterli bir karar verme probleminde, ........ aralarından tercih yapılacak ........ biçimleridir." cümlesindeki boş bırakılan yerlere gelebilecek en uygun ifadeler sırasıyla hangileridir?
Alternatif - Davranış |
Kriterler - Hareket |
Aletrnatif - Kriterler |
Amaçlar - Karar matriksi |
Kriterler - Karar matriksi |
Çok kriterli bir karar verme probleminde, alternatif (seçenek) aralarından tercih yapılacak hareket (davranış) biçimleridir.
2.Soru
- Bir kümeyi kendine bağlayan ok, kümenin elemanlarının birbirini etkilediğini ifade eder.
- C1kümesinden C2 kümesine çizilen ok, C1 kümesindeki elemanların C2'yi etkilediğini ifade eder.
- Kümeleri birleştiren karşılıklı oklar iki küme elemanlarının karşılıklı bağımlılığını ifade eder.
Yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I-II |
I-III |
II-III |
I-II-III |
Bir kümeyi kendine bağlayan ok, kümenin elemanlarının birbirini etkilediğini ifade eder.
C1kümesinden C2 kümesine çizilen ok, C2 kümesindeki elemanların C1'i etkilediğini ifade eder.
Kümeleri birleştiren karşılıklı oklar iki küme elemanlarının karşılıklı bağımlılığını ifade eder.
3.Soru
"........ genellikle, ........... üzerindeki bir değişiklikten arzulanan sonucu veya diğer bir deyişle karar vericilerin kriterler doğrultusunda meydana gelmesini istedikleri gelişimin yönünü ifade eder."
Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere getirilebilecek en uygun seçenek aşağıdakilerden hangisidir?
Amaçlar/Kriterler |
Kriterler/Amaçlar |
Alternatifler/Amaçlar |
Amaçlar/Alternatifler |
Alternatifler/Kriterler |
Amaç genellikle, kriterlerdeki bir değişiklikten arzulanan sonucu veya diğer bir deyişle
karar vericilerin kriterler doğrultusunda meydana gelmesini istedikleri gelişimin yönünü
ifade eder. Bir kriterin gelişim yönü; fayda-maliyet, maksimum-minimum veya daha çokdaha az olabilir. Araba satın alma örneğinde karar vericinin amacı; fiyat kriterini minimum ve bir depo benzinle gidilen mesafe kriterini maksimum yapmak olabilir. Doğru cevap A seçeneğidir.
4.Soru
I- Seçim
II- Yordama
III- Sınıflama
IV- Sıralama
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri ELECTRE yönteminin kapsamında ele alınan çözüm türlerindendir?
I-III ve IV |
I, II, III ve IV |
I ve II |
II ve III |
III ve IV |
ELECTRE yöntemi, problemin türüne göre seçim, sıralama ve sınıflama olmak üzere üç başlıktan oluşur. Seçim probleminde kullanılan yöntemler ELECTRE I, ELECTRE Iv ve ELECTRE Is yöntemleridir. Sıralama problemlerinde ise ELECTRE II, ELECTRE III ve ELECTRE IV yöntemleri kullanılmaktadır. Sınıflama problemlerinde kullanılan ELECTRE yöntemi ELECTRE TRI olarak adlandırılır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi TOPSIS yönteminin dezavantajlarından biridir?
TOPSIS yönteminin mantığı rasyonel ve anlaşılırdır. |
Yönteme ait hesaplamalar basittir. |
En iyi ve en kötü alternatiflerin belirlenmesinde eş zamanlı ölçeksel değer sunar. |
Her bir alternatif kendi değerini almaktadır |
Probleme yeni bir alternatifin eklenmesi durumunda alternatiflerin sıralamasının tamamen değişebilir. |
TOPSIS yönteminin sahip olduğu avantajlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• TOPSIS yönteminin mantığı rasyonel ve anlaşılırdır.
• Yönteme ait hesaplamalar basittir.
• En iyi ve en kötü alternatiflerin belirlenmesinde eş zamanlı ölçeksel değer sunar.
• Her bir alternatif kendi değerini almaktadır. Böylece alternatifler arasındaki farklılıklar
ve kriterlerin birbirlerinden ne kadar farklı oldukları konusunda iyi bir görüş
elde edilebilir.
Bu avantajlarının yanısıra, yöntemin bazı dezavantajları da vardır:
• Yöntemin dezavantajlarından biri, probleme yeni bir alternatifin eklenmesi ya da
bir alternatifin çıkarılması durumunda alternatiflerin sıralamasının tamamen değişebilmesidir.
• Alternatiflerin değerlendirilmesinde bazı alternatifler için sayısal değerler yerine karar
vericilerin kişisel yargılarına dayanan sözel değerler girdi olarak kullanılabilirken,
çıktıların (ideal çözüme olan yakınlık hesaplamaları) daima sayısal değerler olmasıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi TOPSİS yönteminin avantajlarından değildir?
Mantığı rasyonel ve anlaşılırdır. |
Yönteme ait hesaplamalar basittir. |
En iyi ve en kötü alternatiflerin belirlenmesinde eş zamanlı ölçeksel değer sunar. |
Her bir alternatif kendi değerini almaktadır. |
Probleme yeni bir alternatifin eklenmesi durumunda alternatiflerin sıralaması değişebilir. |
TOPSIS yönteminin sahip olduğu avantajlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• TOPSIS yönteminin mantığı rasyonel ve anlaşılırdır.
• Yönteme ait hesaplamalar basittir.
• En iyi ve en kötü alternatiflerin belirlenmesinde eş zamanlı ölçeksel değer sunar.
• Her bir alternatif kendi değerini almaktadır. Böylece alternatifler arasındaki farklılıklar ve kriterlerin birbirlerinden ne kadar farklı oldukları konusunda iyi bir görüş elde edilebilir. Bu avantajlarının yanısıra, yöntemin bazı dezavantajları da vardır:
• Yöntemin dezavantajlarından biri, probleme yeni bir alternatifin eklenmesi ya da bir alternatifin çıkarılması durumunda alternatiflerin sıralamasının tamamen değişebilmesidir.
• Alternatiflerin değerlendirilmesinde bazı alternatifler için sayısal değerler yerine karar vericilerin kişisel yargılarına dayanan sözel değerler girdi olarak kullanılabilirken, çıktıların (ideal çözüme olan yakınlık hesaplamaları) daima sayısal değerler olmasıdır.
7.Soru
"ELECTRE yönteminin temel yaklaşımı, her bir kriter için ayrı ayrı alternatifler arasındaki .... karşılaştırmaları kullanmasıdır."
Boşluğa hangi kavram gelmelidir?
ikili |
dinamik |
durumsal |
çözümsel |
içsel |
ELECTRE yönteminin temel yaklaşımı, her bir kriter için ayrı ayrı alternatifler arasındaki ikili karşılaştırmaları kullanmasıdır.
8.Soru
Electre yönteminde “çekirdek diyagramının oluşturulması” sürecinde alternatifler ikili olarak karşılaştırılır bunun sonucunda diğer alternatiflere üstünlük sağlayan alternatiflerin oluşturduğu küme ortaya çıkar bu küme için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Bu kümenin adı Çekirdek (K) kümedir. |
Çekirdek diyagramı Electre yönteminde çözüm sürecinde kullanılır. |
Alternatifler arasında yapılan ikili karşılaştırmalarla Çekirdek diyagramı denilen bir grafik elde edilir. |
Çekirdek diyagramı alternatiflerin arasındaki sıralama ilişkisini görmek çözüm sürecini kolaylaştırmak ve en iyi alternatifi belirlemek için kullanılır. |
On alternatifli ikili karşılaştırmalar ve en iyi sonuç süreci oluşturulan Çekirdek diyagramı ile elde edilir. |
Alternatiflerin ikili karşılaştırmaları sonucunda, karşılaştırıldığı diğer alternatiflere üstünlük sağlayan alternatiflerin oluşturduğu kümeye Çekirdek (K) Küme denir. Alternatifler arasında gerçekleştirilen ikili karşılaştırmalar Çekirdek Diyagramı olarak adlandırılan bir grafik yardımıyla gösterilir. Çekirdek diyagramı, ELECTRE yöntemlerinin çözümünde, alternatifler arasındaki sıralama ilişkisini görmek, çözüm sürecini kolaylaştırmak ve en iyi alternatifleri belirlemek amacıyla kullanılır. Sekiz alternatifin ikili karşılaştırılması sonucunda oluşturulan bir çekirdek diyagramı gösterilmiştir.
9.Soru
VIKOR tekniğinin adımlarını sıraladığımızda en son adım aşağıdakilerden hangisidir?
Her kriter için en iyi ve en kötü değerler belirlenir. |
Normalize karar matrisi oluşturulur. |
Ağırlıklı normalize karar matrisi oluşturulur. |
Ortalama grup faydası ve en büyük pişmanlık değerleri hesaplanır. |
Alternatifler sıralanıp koşullar denetlenir. |
VIKOR tekniğinin adımları aşağıda verildiği gibidir:
1. Karar matrisi oluşturulur.
2. Her kriter için en iyi ve en kötü değerler belirlenir.
3. Normalize karar matrisi oluşturulur.
4. Ağırlıklı normalize karar matrisi oluşturulur.
5. Ortalama grup faydası ve en büyük pişmanlık değerleri hesaplanır.
6. Qi değerleri hesaplanır.
7. Alternatifler sıralanıp koşullar denetlenir.
10.Soru
VITOR Tekniğinin temeli neyin ölçümüne dayanır?
İdeal çözüme yakınlık |
Yakın çözümü bulmak |
İdeal çözümü aramak |
Alternatifleri araştırmak |
Araştırma tekniklerini karşılaştırmak |
Tekniğin temeli “ideal çözüme yakınlık” ölçümüne dayanır. Doğru cevap A seçeneğidir.
11.Soru
ELEKTRE' de alternatiflerin ikili karşılaştırmaları sonucunda, karşılaştırıldığı diğer alternatiflere üstünlük sağlayan alternatiflerin oluşturduğu kümeye ne denir?
Çekirdek Küme |
Dinamik Küme |
Çözüm Kümesi |
Belirgin Küme |
Sistem Kümesi |
Alternatiflerin ikili karşılaştırmaları sonucunda, karşılaştırıldığı diğer alternatiflere üstünlük sağlayan alternatiflerin oluşturduğu kümeye Çekirdek (K) Küme denir.
12.Soru
"Problemin bileşenleri olarak değerlendirilebilecek amaç, kriterler, varsa alt kriterler ve seçenekler tanımlanır."
Yukardaki adım, analitik ağ sürecinin hangi çözüm aşamasında gerçekleştirilir?
İkili karşılaştırmaların yapılması ve özvektörlerin elde edilmesi. |
Bütünsel öncelik değerlerinin belirlenmesi. |
Karar probleminin belirlenmesi ve ağ modelin geliştirilmesi. |
Süpermatrisin oluşturulması. |
En iyi alternatifin seçimi. |
Karar probleminin belirlenmesi ve ağ modelin geliştirilmesi
Bu adımda; problemin bileşenleri olarak değerlendirilebilecek amaç, kriterler, varsa alt kriterler ve seçenekler tanımlanır. Doğru cevap C'dir.
13.Soru
VIKOR tekniğinde kriter ağırlıkları oran olarak ifade edilmekte ve toplamı hangi rakama eşit olmaktadır?
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
VIKOR tekniğinde kriter ağırlıkları oran olarak ifade edilmekte ve toplamı 1’e eşit olmaktadır.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.
14.Soru
Ağ modeldeki iki kümenin elemanlarının karşılıklı olarak bağımlı olması durumu seçeneklerden hangisidir?
Hiyerarşi |
Etki matrisi |
İç bağımlılık |
Geri besleme |
Dış bağımlılık |
Kriterler kümesinden seçenekler kümesine çizilen ok A ve B seçeneğinin kriterler kümesinin elemanlarını etkilediğini göstermektedir. İki küme arasındaki her iki yönde dış bağımlılık ise geri besleme olarak adlandırılır.
15.Soru
Karar matrisini oluşturan değerleri birimlerinden arındırmak ve karşılaştırılabilir seviyeye getirmek üzere aşağıdaki hangi işlem uygulanır?
Normalizasyon |
Standardizasyon |
Kombinasyon |
Permutasyon |
Mutasyon |
Karar matrisini oluşturan değerleri birimlerinden arındırmak ve karşılaştırılabilir seviyeye getirmek üzere normalizasyon işlemi uygulanır.
16.Soru
aşağıdakilerden hangisi karar probleminin öğelerinden biri değildir?
karar verici |
amaç |
hedefler ve kriterler |
seçenekler |
karar problemi |
karar problemi
17.Soru
En iyi ve en iyiye en yakın seçenek arasında belirgin bir fark olduğunun kanıtlanmasına yönelik koşula ne ad verilir?
Kabul edilebilir Avantaj Koşulu |
Kabul Edilemez İstikrar Koşulu |
Kabul edilemez Avantaj Koşulu |
Kabul Edilebilir İstikrar Koşulu |
Uzlaşık çözüm kümesi |
Kabul edilebilir Avantaj Koşulu (C1): En iyi ve en iyiye en yakın seçenek arasında belirgin bir fark olduğunun kanıtlanmasına yönelik koşuldur.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.
18.Soru
En iyi ve en iyiye en yakın seçenek arasında belirgin bir fark olduğunun kanıtlanmasına yönelik koşula ne denir?
Kabul Edilebilir İstikrar Koşulu |
Kabul edilebilir Avantaj Koşulu |
Kabul edilebilir Dezavantaj Koşulu |
Kontrol Edilebilir İstikrarsızlık Koşulu |
Kontrol Edilebilir İstikrar Koşulu |
Kabul edilebilir Avantaj Koşulu (C1): En iyi ve en iyiye en yakın seçenek arasında belirgin bir fark olduğunun kanıtlanmasına yönelik koşuldur. Doğru cevap B seçeneğidir.
19.Soru
ELEKTRE yöntemi Türkçe'de hangi adla bilinmektedir?
uyum-uyumsuzluk yöntemi |
bütçeleme yöntemi |
sistematiklik yöntemi |
kurumsallaşma yöntemi |
küreselleşme yöntemi |
ELEKTRE yöntemi Türkçe'de uyum-uyumsuzluk yöntemi olarak bilinmektedir.
20.Soru
TOPSIS yönteminin son adımı aşağıdakilerden hangisidir?
Normalize edilmiş karar matrisi oluşturulur. |
İdeal ve negatif ideal çözüm belirlenir. |
Her bir alternatifin ideal ve negatif ideal çözüme olan uzaklıkları hesaplanır. |
İdeal çözüme olan göreli yakınlık hesaplanır. |
Alternatifler en iyiden en kötüye doğru sıralanır. |
TOPSIS yöntemi 6 adımdan oluşmaktadır. Bu adımlar aşağıdaki gibidir:
• Normalize edilmiş karar matrisi oluşturulur.
• Ağırlıklandırılmış karar matrisi oluşturur.
• İdeal ve negatif ideal çözüm belirlenir.
• Öklid uzaklığı yardımıyla her bir alternatifin ideal ve negatif ideal çözüme olan uzaklıkları hesaplanır.
• İdeal çözüme olan göreli yakınlık hesaplanır.
• Alternatifler en iyiden en kötüye doğru sıralanır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ