İstihdam ve İşsizlik Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkiye’de ilk olarak 4857 sayılı İş Kanunu’nda yer alan, 2008 yılında yapılan değişiklik ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu içerisinde düzenlenen pasif istihdam politikası aşağıdakilerden hangisidir?
Kısa Çalışma Ödeneği |
Kıdem Tazminatı |
Ücret Garanti Fonu |
İşsizlik Sigortası |
Erken Emeklilik |
İşsizlik sigortası ile ücret garanti fonuna ilave olarak uygulanan bir diğer pasif istihdam politikası ise kısa çalışma ödeneğidir. Türkiye’de ilk olarak 4857 sayılı İş Kanunu’nda yer alan kısa çalışma ödeneği, 2008 yılında yapılan değişiklik ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu içerisinde düzenlenmiştir. Düzenlemeye göre, sigortalı sayılan kişileri iş sözleşmesine bağlı olarak çalıştıran işveren; “genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya işyerinde faaliyetini tamamen veya kısmen geçici olarak durması hâlinde”, çalışanlar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt A'dır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Klasik İktisatçıların istihdamla ilgili görüşlerinden biri değildir?
Tam istidamın otomatik olarak sağlanacağını kabul etmişlerdir.
|
Ücretlerin esnek olması ekonominin tam istihdam düzeyine ulaşması için yeterlidir.
|
Eksik istihdam uzun sürelerle görülebilir.
|
Ekonomi tam istihdam sınırında üretim yapmaktadır.
|
İstihdam konusu üzerinde fazla durmamışlardır.
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi istihdamın niteliği hakkında önemli göstergelerden biridir?
İstihdamın nüfusa oranı |
Reel ücretler |
İşsiz sayısı |
Çalışma süreleri |
Çalışma koşulları |
İstihdamın nüfusa oranları nasıl istihdam miktarı/niceliği hakkında önemli bir gösterge ise işgücü verimliliği ve reel ücretler de istihdamın niteliği hakkında önemli göstergelerdir. İstihdamın niteliği birçok değişken çerçevesinde ölçülebilir olmasına karşın, verimlilik ve reel ücretler hem genellenebilir hem de karşılaştırılabilir olmasından dolayı tercih edilmektedir. Doğru cevap B'dir.
4.Soru
Referans haftasında istihdamda olan, esas işinde ve diğer işinde/işlerinde toplam olarak 40 saatten daha az süre çalışmış olup daha fazla süre çalışmak istediğini belirten ve mümkün olduğu takdirde daha fazla çalışmaya başlayabilecek olan kişilere ne ad verilir?
Kayıt dışı istihdam |
İşsizlik |
Yetersiz istihdam |
İşgücü |
Zamana bağlı eksik istihdam |
Zamana bağlı eksik istihdam; Referans haftasında istihdamda olan, esas işinde ve diğer işinde/işlerinde toplam olarak 40 saatten daha az süre çalışmış olup daha fazla süre çalışmak istediğini belirten ve mümkün olduğu takdirde daha fazla çalışmaya başlayabilecek olan kişilerdir.
5.Soru
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’nün, 2003 yılı için yaptığı belirlemelere göre dünyada işsizlerin kaç milyona ulaştığı kabul edilmektedir?
180 milyon |
185 milyon |
188 milyon |
190 milyon |
192 milyon |
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’nün, 2003 yılı için yaptığı belirlemelere göre dünyada işsizlerin 180 milyona ulaştığı kabul edilmektedir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de işsizliğin nedenlerinden değildir?
Sermaye |
Genç nüfus |
İşgücü nitelikleri |
Göç |
Yoksulluk |
Türkiye her ne kadar sanayi hamleleri ile gün be gün gelişme gösterse de tarım toplumu olma özelliğinden tam olarak sıyrılabilmiş değildir. Bu durum istihdam alanlarının görece daralmasına neden olmamakta ve işsizliği artırmaktadır. Ayrıca her yıl işgücü piyasasına giren önemli ölçüde genç nüfus, kış aylarında oluşan mevsimlik işsizlik, göç, işgücü nitelikleri, işgücü piyasası kurumlarının etkinliği, coğrafi mobilite zorlukları gibi konular ve yapısal problemler işsizliğin nedenleri arasında sıralanabilir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangileri Hayat Boyu Öğrenme Stratejisi Belgesi'nin öngördüğü önlemlerdendir? I. Eğitimin tüm kademelerinde okullaşma oranlarının arttırılması. II. Eğitim kurumlarının fiziki altyapısı ile eğitici personeli sayısının ve niteliğinin ihtiyaçlara uygun hale getirilmesi? III. İşgücü piyasasına ilişkin analizlerin periyodik olarak yapılması ve değerlendirilmesi. IV. Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımının etkin hale getirilmesi? V. İşgücünün niteliğinin uluslararası rekabet edebilir seviyeye ulaştırılması.
I,II, III ve V
|
II, IV ve V
|
I, III ve IV
|
I, II, IV ve V
|
I, II, III, IV ve V
|
8.Soru
Okuma yazma bilmeyen kişilerin büyük çoğunluğu % kaçı kayıt dışı çalışmaktadır?
%46 |
%28 |
%53 |
%16 |
%93 |
Okuma yazma bilmeyen kişilerin büyük çoğunluğu (%93) kayıt dışı istihdam içindedir. Okuma yazma bilip bir okul bitirmeyenlerde bu oran düşmeye başlamaktadır (%83). İlkokul mezunlarında kayıt dışılık % 54 seviyelerinde iken ortaokul veya dengi meslek okulu mezunlarında %34 civarındadır. Genel lise mezunu olarak istihdam edilenlerin % 26’sı kayıt dışı çalışırken lise dengi meslek yüksekokullarından mezun olanların %22’si kayıt dışıdır. Yüksekokul veya fakülte mezunları arasında kayıt dışı istihdam oranı %8 ile en düşük seviyelerdedir. Görüldüğü üzere eğitim seviyesi yükseldikçe kayıt dışılık sorunu azalmaktadır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangileri Mahreçler yasası açısından doğrudur?
- Her arz kendi talebini yaratır
- Esas olan mübadelede paradır
- Kazanılan gelir derhal ve tamamen harcanmaz
- Piyasada arz ve talep daima birbirine eşit olur
I ve III |
I ve IV |
I ve II |
II ve III |
II ve III |
Mahreçler Yasası, Fransız iktisatçılarından Jean Baptiste Say (1767 -1832) tarafından geliştirilmiştir. Buna, yazarın adından dolayı, “Say Yasası” da denir. Mahreçler Yasasına göre, esas olan, mallarla malların mübadele edilmesidir. Para bu mübadelede sadece bir aracı durumundadır. Gerçek satın alma gücü, para değil, mallar tarafından temsil edilmektedir. Bir mal üretildiği zaman yalnız bir arz yapılmış olmamakta, aynı anda ve aynı miktarda talep de yaratmaktadır. Örneğin bir çift ayakkabı üretmiş olan bir kimse, yalnız bunu satmak (arz etmek) istemeyecek, aynı zamanda ayakkabıya eş değerde diğer bir mal ya da mallar satın almak (talep etmek) isteyecektir. Bütün diğer mallar için de durum aynıdır. Piyasaya mal arz eden herkes, bir taraftan malını satmaya çalışırken diğer taraftan da eş değerde başka mallar almaya uğraşmakta ve böylece piyasadaki arz ve talep daima birbirine eşit olmaktadır. Diğer bir ifadeyle her mal kendi satış olanağını (mahrecini) bizzat kendisi yaratmaktadır.
Üretilen her mal satılabileceğine göre, istenmeyen malların üretimi fiyat mekanizması sayesinde önlenmekte, herkes üretimini arzu ettiği en yüksek düzeye çıkarmaktadır. Mahreçler Yasasına göre, üreticilerin arzu ettikleri en yüksek düzeyde üretim yapmaları ekonomik faaliyet hacminin tam istihdam düzeyine çıkmasını sağlamaktadır.
Mahreçler Yasası kazanılan gelirlerin derhal ve tamamen harcanacağı varsayımına dayanmaktadır. Ancak insanlar elde ettikleri gelirin bir kısmını harcamaz ve tasarruf ederse Mahreçler Yasası işlemez duruma düşmektedir. Bu durumda piyasada, toplam talep-toplam arzdan az olacak, yani bir genel talep yetersizliği ortaya çıkacaktır. Talep yetersizliği mallarını satamayan üreticileri üretimlerini kısmaya zorlayacaktır (Aren, 1981: 24).
Doğru cevap B‘dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi içeridekiler-dışarıdakiler teorisinin açıklamaya çalıştığı konudur?
Hükümetin altyapı yatırımları ile içsel rekabeti arttırması, işe alma ve işten çıkarma maliyetlerini azaltmasını
|
Herhangi bir anda arz edilen emek miktarının, çalışanlara sağlanan ekonomik teşviklere bağlı olduğunu
|
Heterojen emek piyasası koşullarında değişik sektörlerde işsizlerin dağılımını ve göreli yapısını
|
Firmaların işçilerinin kapasiteleri hakkında eksik bilgiye sahip olduklarını
|
Serbest rekabetin özellikle işgücü piyasasında her zaman işlemediği görüşünü
|
11.Soru
Türkiye’de en yüksek istihdam oranının okuma yazma bilmeyen ve ilkokul mezunları arasında olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
İlkokul mezunlarının daha girişken olması
|
İyi düzenlenmiş bir işgücü piyasası olması
|
Gelişmiş bir ekonomik yapılanmanın olması
|
Teknoloji ağırlıklı üretimlerin yoğun olması
|
Nitelik gerektirmeyen işlerin yoğun olması
|
12.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Türkiye’de istihdam kentlerde yoğunlaşmaktadır. |
Türkiye genlinde istihdamın en yoğun olduğu alan Marmara bölgesidir. |
Türkiye’de otomotiv sanayi Bursa, İzmit, Sakarya üçgeninde yoğunlaşmıştır. |
İstihdamın en fazla olduğu iller Rize, Artvin ve Gümüşhane’dir. |
İstihdamın en az olduğu iller Kırıkkale ve Kars'tır. |
Doğru cevap E seçeneğidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Yatırımları ve İstihdamı Teşvik Eden Düzenlemeler”den, en az gelişmiş illere yatırım yapacak yatırımcılara sağlanan desteklerden biri değildir?
KDV istisnası |
Gümrük vergisi muafiyeti |
Gayrimenkul sermaye iradı istisnası |
Asgari ücret üzerinden sigorta primi işveren hissesi desteği |
Yatırım yeri tahsisi |
Ocak 2012 tarihinde itibaren geçerli olacak teşviklerle cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malların üretiminin arttırılması hedeflenmektedir. Teşviklerin il bazlı verileceği yeni sistemde en az gelişmiş illere yatırım yapacak yatırımcılara KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, asgari ücret üzerinden sigorta primi işveren hissesi desteği, faiz desteği, yatırım yeri tahsisi, gelir vergisi stopaj desteği ve KDV iadesi destekleri sağlanacaktır.
14.Soru
Türkiye’de kadın işsizliğinin kırsal alanda erkek işsizliğinden daha az olmasının nedenlerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?
Kadın nüfusunun erkeklerden daha az olması |
Ücretsiz aile işçiliğinin kadınlar arasında yaygın olması |
Kadınların tarımsal alanda daha rahat iş bulabilmeleri |
Kadınların eğitim düzeyinin daha yüksek olması |
Erkeklerin kırsal alanda daha az iş talebinde bulunmaları |
Kadın ve erkek işsizlik oranı Türkiye genelinde benzerlik gösterse de kır ve kent ayrımında farklılaşmaktadır. Kentlerde kadın işsizliği erkeklere göre daha yüksekken kırda daha düşüktür. Örneğin Tablo 5.16'ya göre 2010’da kentlerde 20-24 yaş aralığı erkek işsizliği %23,3 seviyesinde iken kadınlarda %30’larda gerçekleşmiştir. Aynı dönem kır işsizliğine bakıldığında bu oranın erkeklerde %20,2; kadınlarda ise %13,2 seviyesinde gerçekleştiği görülür. Bu durumu açıklamak için kırsal alan işsizliğini kadınlar lehine azaltan hususun başında ücretsiz aile işçiliği geldiğini söylemek yanlış olmayacaktır.
15.Soru
Gizli işsizlik ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru değildir?
Gizli işsizlik işgücünün istihdam edilmesine rağmen, çok düşük verimlilikle çalışması durumunda ortaya çıkmaktadır. |
Herhangi bir üretim alanında bir miktar işgücünün üretimden çekilmesi durumunda eğer üretim miktarı düşüyorsa bunun nedeni gizli işsizliktir. |
Gizli işsizlik daha çok tarım, hizmetler ve kamu sektörlerinde görülmektedir. |
Gizli işsizliğin çözümü büyük ölçüde ekonomik etkinliğin sağlanması ve bürokratik |
Bu işsizlik türünde görünürde piyasada iş arayanlar olmamasına rağmen, işsizlik |
- Gizli işsizlik işgücünün istihdam edilmesine rağmen, çok düşük verimlilikle çalışması durumunda ortaya çıkmaktadır.
- Herhangi bir üretim alanında bir miktar işgücünün üretimden çekilmesi durumunda eğer üretim miktarı düşmüyorsa bunun nedeni gizli işsizliktir.
- Gizli işsizlik daha çok tarım, hizmetler ve kamu sektörlerinde görülmektedir.
- Gizli işsizliğin çözümü büyük ölçüde ekonomik etkinliğin sağlanması ve bürokratik
mekanizmaların kaldırılmasına bağlı kalmaktadır. - Bu işsizlik türünde görünürde piyasada iş arayanlar olmamasına rağmen, işsizlik
saklı, gizli bir nitelik taşır.
16.Soru
Tasarrufların yatırıma sarf edileceğini iddia eden teori aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
Tasarrufların yatırıma sarf edileceğini iddia eden teori aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
Doğal ücret teorisi |
Faiz teorisi |
Mahreçler yasası |
Ücret fonu teorisi |
Artık değer teorisi |
Faiz teorisi, tasarrufların yatırıma sarf edileceğini iddia eder. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
“üretimde emek ve sermayenin birbirinin tamamlayıcısı olması durumunda sermaye miktarının artması emeğin de marjinal ürününü arttırarak istihdamın artmasını sağlayacaktır” sözü hangi politikayı desteklemektedir?
“üretimde emek ve sermayenin birbirinin tamamlayıcısı olması durumunda sermaye miktarının artması emeğin de marjinal ürününü arttırarak istihdamın artmasını sağlayacaktır” sözü hangi politikayı desteklemektedir?
Kurumsal politikalar |
Sözleşmeye dayalı politikalar |
Liberal politikalar |
Talep yönlü politikalar |
Arz yönlü politikalar |
İşsizlikle mücadelede uygulanan arz yönlü politikaların amacı emek piyasası içerisinde emek arz edenler ile emek talep edenlerin karşılaştırılması, bir başka ifadeyle etkin bir eşleşmenin sağlanmasıdır. Bu amacı gerçekleştirmek için işgücünün eğitim düzeyini geliştirmeye, emek piyasasındaki bilgi eksikliklerini gidermeye ve emek hareketliliğini sağlamaya yönelik bazı politikalar uygulanması gerekmektedir. Bu politikalardan ilki, fiziksel sermayeyi geliştiren politikalardır. Buna göre, “üretimde emek ve sermayenin birbirinin tamamlayıcısı olması durumunda sermaye miktarının artması emeğin de marjinal ürününü arttırarak istihdamın artmasını sağlayacaktır”. Beşeri sermayeyi geliştiren politika uygulamalarıyla ise işsizliğin - burada kapsama alınan yapısal işsizliktir - azaltılması için kamunun eğitim programları düzenlemesi ve/veya işletmeleri eğitim yatırımı konusunda maddi olarak desteklemesi ifade edilmektedir. Doğru cevap E'dir.
18.Soru
Türkiye'de kayıt dışı istihdamın en düşük olduğu grup aşağıdakilerden hangisidir?
Genel lise mezunları |
İlkokul mezunları |
Meslek lisesi mezunları |
Üniversite mezunları |
Okuma yazma bilmeyenler |
Kayıt dışılığa neden olan en önemli unsurlardan biri eğitimdir. Eğitim seviyesi arttıkça sorun azalmaktadır. Tablo 5.7’ ye göre okuma yazma bilmeyen kişilerin büyük çoğunluğu(%93) kayıt dışı istihdam içindedir. Okuma yazma bilip bir okul bitirmeyenlerde bu oran düşmeye başlamaktadır (%83). İlkokul mezunlarında kayıt dışılık % 54 seviyelerinde iken ortaokul veya dengi meslek okulu mezunlarında %34 civarındadır. Genel lise mezunu olarak istihdam edilenlerin % 26’sı kayıt dışı çalışırken lise dengi meslek yüksekokullarından mezun olanların %22’si kayıt dışıdır. Yüksekokul veya fakülte mezunları arasında kayıt dışı istihdam oranı %8 ile en düşük seviyelerdedir. Görüldüğü üzere eğitim seviyesi yükseldikçe kayıt dışılık sorunu azalmaktadır.
19.Soru
I. Emek piyasasındaki işleyiş bozukluklarını iyileştiren politikalar
II. Mesleki becerileri geliştiren politikalalar
III. İşgücü piyasasının etkinliğini arttıran politikalar
Yukarıdakilerden hangileri OECD tarafından emek piyasasında bireyi istihdama dahil etmeyi sağlayabilecek “aktif istihdam politikaları” olarak nitelendirilmektedir?
Yalnız I |
Yalnız III |
II ve III |
I ve III |
I, II ve III |
OECD, işsizlere sadece gelir desteği yapılmasına yönelik politikaları pasif politikalar olarak kabul ederken emek piyasasındaki işleyiş bozukluklarını iyileştiren, mesleki becerileri geliştiren ve işgücü piyasasının etkinliğini arttıran politikaları da aktif istihdam politikaları olarak nitelendirmektedir.
20.Soru
İşverenin sosyal güvenlik prim borcu olmaması haline çalıştırılan işçiler için ödenecek işveren sigorta prim oranını indiren teşvik hangisidir?
İlave İstihdam Sağlayan İşverenlere Prim Desteği |
Özürlü İstihdamını Teşvik |
Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri Teşviki |
Kadınlar ve Gençler İçin Sağlanan Teşvik |
5 Puanlık Prim Teşviki |
Türkiye’de ücretler üzerindeki vergi ve sigorta prim payı yüksekliği öteden beri bilinen bir sorundur. OECD ülkeleri ile kıyaslandığında ülkemizi dezavantajlı konuma yerleştiren ve istihdamın artması önünde engel teşkil eden bu sorunu gidermek için 26.05.2008 tarihinde 5763 sayılı Kanun ile bir düzenleme yapılmış ve işverenin sosyal güvenlik prim borcu olmaması hâlinde çalıştırılan işçiler için ödenecek işveren sigorta primi oranı brüt ücretin % 19,5’undan % 14,5’una indirilmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ