Karar Destek Sistemleri Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bir modeldeki karar değişkenleri ve karar değişkenler ile parametreler arasındaki ilişkiyi gösteren kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Olurlu Çözüm |
Olursuz Çözüm |
Kısıt |
Amaç Fonksiyonu |
Optimum |
Kısıt, br modeldeki karar değişkenleri ve karar değişkenler ile parametreler arasındak iilişkiyi gösteren ifadedir.
2.Soru
İşlem tablosunda amaç fonksiyonu için kaç hücrenin tanımlanması gereklidir?
2 |
Karar değişkeni sayısı kadar |
Kısıtlayıcı sayısı kadar |
1 |
3 |
Amaç fonksiyonu için işlem tablosunda tek br tane hücre tanımlanmalıdır. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Karar destek sistemleriyle (KDS) ilgili bilgi sunmak isteyen bir araştırmacının aşağıdaki ifalerden hangisini kullanması uygun olmaz?
KDS özellikle acil durumlarda karar vericilerin yerine kullanılır. |
KDS yapılandırılmış bilgi sistemlerini ifade eder. |
Karar vericilerin karar verme kapasitelerini geliştirmek amacıyla kullanılır |
KDS'ye konu olacak kararların yargı içermesi gerekmektedir. |
KDS'leri web sunucusu ve web tarayıcısı desteklidir. |
Bir kararın kalitesini arttırmak üzere geliştirilmiş, bir karara veya karar vericiye ve onun beklentilerine göre yapılandırılmış bilgi sistemlerini ifade etmek için kullanılır. KDS’ye konu olacak kararların yargı gerektirmesi veya algoritmalar ve yöntemlerle tümüyle çözülemiyor olması gerekir. KDS Web sunucusu ve web tarayıcısı desteklidir. Bununla birlikte KDS karar vericilerin karar verme kapasitelerini geliştirmek ve genişletmek için kullanacakları tamamlayıcılar olup, karar vericilerin yerini tutmaları beklenemez. Dolayısıyla doğru cevap A’dır.
4.Soru
Hedef Programlamayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
Kırılgan kısıtlar, kesin olarak sağlanması gereken kısıtlardır. |
Hedef programlama yaklaşımı, birden fazla amaç fonksiyonu olan problemler için kullanılabilecek tek çözüm yöntemidir. |
Amaç fonksiyonu oluşturulurken, hedeflerden istenmeyen yöndeki sapmalar hedeflerin önem derecelerini temsil edecek ağırlık değerleri (wi ) ile çarpılır. |
Hedef programlama türleri; Ağırlıklı hedef programlama ve Öncelikli hedef programlama olmak üzere iki ana başlık altında toplanabilir. |
Hedef programlamada kırılgan kısıtlar ve esnek kısıtlar olmak üzere iki tür kısıt yapısı bulunmaktadır. |
Hedef programlama yaklaşımı, birden fazla amaç fonksiyonu olan problemler için kullanılabilecek tek çözüm yöntemi değil, yöntemlerinden birisidir.
5.Soru
Her iki amacın (z1 ve z2) en küçükleme olduğu iki amaçlı problemin ilk amacı epsilon kısıt yöntemine ile kısıta dönüştürülürse elde edilen kısıt aşağıdakilerden hangisidir?
z2<=e2 |
z2>=e2 |
z1>=e1 |
z1<=e1 |
z1-z2>=e1 |
Her iki amaç da en küçükleme olduğundan ilk amaç epsilon kısıt yöntemi ile kısıta dönüştürüldüğünde elde edilen kısıt z1<=e1 biçiminde olur. Bu nedenle doğru cevap D olur.
6.Soru
6x2 + 7x3<=30 kısıtının LINGO formatında yazımı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
6x2 + 7x3<=30 |
6*x2+7*x3=30 |
6x2+7*x3<=30 |
6*x2+7x3<30 |
6*x2+7*x3<=30 |
6x2+7x3<=30 kısıtının LINGO formatında yazımı 6*x2+7*x3<=30 şeklinde olur ve bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.
7.Soru
Bir hücreye girilecek verilerle ilgili kısıtlamaları tanımlamada kullanılan excel özelliğine ne ad verilmektedir?
Veritabanı işlevleri |
Dış veri al |
Veri doğrulama |
Bul ve değiştir |
Özet tablo |
Bir hücreye girilecek verilerle ilgili kısıtlamaları tanımlamada kullanılan excel özelliği veri doğrulamadır. Bu nedenle doğru cevap C'dir.
8.Soru
Yapay zekâ yöntemleri, veri madenciliği uygulamaları veya dar bir alanda probleme özel kural ve yöntemlerin kullanımını içeren KDS aşağıdakilerden hangisidir?
Yöntembilgisi-yönelimli KDS |
Model-yönelimli KDS |
Veri-Yöenlimli KDS |
İletişim-yönelimli KDS |
Belge-yönelimli KDS |
Bilgi Sistemleri Derneği’nin Karar Destek Sistemleri kategorileri şunlardır: İletişim-yönelimli ve grup KDS, Veri-yönelimli KDS, Belge-yönelimli KDS, Yöntembilgisi-yönelimli KDS, Veri Madenciliği ve Uzman Sistemler ve Model-yönelimli KDS. Bununla birlikte Yöntembilgisi-yönelimli KDS, Veri Madenciligi ve Uzman Sistemler yöntembilgisi teknolojilerinin spesifik karar destek gereksinimlerine uygulanmasını içerirler. Esasen, tüm yapay-zekâ içeren KDS’ler bu kategoridedirler. Büyük veri ile ilgi çekmeye devam eden veri madenciliği çalışmaları da bu KDS türü içinde değerlendirilmiştir. Dolayısıyla doğru cevap A’dır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi analiz merkezci karar vericilerin ortak özellikleri arasında yer almaz?
Problem çözmekten hoşlanma |
Denetim üzerine yönelme |
Büyük hacimde verilerle çalışma |
Optimal peşinde koşma |
Kurallara sıkı sıkıya bağlı |
ANALIZCI (Analiz-merkezli) karar vericilerin ortak özellikleri şunlardır; problem çözmekten hoslanma, optimal pesindi kosma, denetim üzerine yönelme, büyük hacimde verilerle çalışma, çesitlilikten hoslanma, yenilikçi ve analize büyük önem verme. Kurallara sıkı sıkıya bağlı olmak éotoriter karar vericileriné özellikleri arasında yer alır.
10.Soru
Modeldeki parametrelerin değerlerindeki değişimlerin eniyi değeri nasıl etklediğinin belirlenmesi aşağıdakidakilerden hangisi ile gerçekleşir?
Model geliştirme aşaması |
Eniyi değer bulma aşaması |
Duyarlılık analizi |
Amaç fonksyonunu belirleme aşaması |
Kısıtların belirlenmesi aşaması |
Modeldeki parametrelerin değerlerindeki değisimlerin eniyi değeri nasıl etkiledigini, duyarlılık analizi yaparak işlemtablolarında değerlendirmek mümkündür.
11.Soru
Bir veya daha fazla, genellikle büyük ve karmaşık optimizasyon ve benzetim modellerinin kurulması, çözülmesi, duyarlılık analizi ve senaryo analizlerini içeren KDS kategorisi aşağıdakilerden hangisidir?
Yöntembilgisi-yönelimli KDS |
Model-yönelimli KDS |
Belge-yönelimli KDS |
Veri-yönelimli KDS |
İletişim-yönelimli ve grup KDS |
Model-yönelimli KDS: Bu KDS’ler bir veya daha fazla, genellikle büyük ve karmaşık optimizasyon ve benzetim modellerinin kurulması, çözülmesi, duyarlılık analizi ve senaryo analizlerini içerir. Büyük ölçekli karar modellerinin kurulması, çözümlenmesi ve sonuçlarının görsellestirilmesi dahi KDS için önemli br gerekçe ve karar vericiler için önemli bir katkıdır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde amaç fonksiyonları, pozitif ağırlıklarla çarpılıp toplanarak tek bir amaç fonksiyonuna dönüştürülmektedir?
TOPSIS |
Hedef programlama |
Epsilon kısıt yöntemi |
Ağırlıklı toplam amaç birleştirme yöntemi |
LINGO |
Ağırlıklı toplam amaç birleştirme yöntemi, çok amaçlı problemleri tek amaçlı yapıya dönüştürmek için kullanılan en yaygın ve eski amaç birleştirme yöntemlerinden birisidir. Bu yöntemde amaç fonksiyonları, pozitif ağırlıklarla çarpılıp toplanarak tek bir amaç fonksiyonuna dönüştürülürler.
13.Soru
Çok ölçütlü karar problemlerinin çözüm yöntemlerinden olan TOPSİS le ilgili bilgi sunmak isyeten bir araştırmacının aşağıdaki ifadelerden hangisini kullanması uygun olmaz?
TOPSİS'de ilk adıma geçmeden karar verici tarafından karar matrisi oluşturulmalıdır. |
Eksi-ideal çözüm tüm ölçütlerde en kötü değerlere sahip olan varsayımsal seçenek olarak tanımlanmaktadır |
G1 ne kadar küçük ise ilgili seçeneğin o kadar çok tercih edildiği anlamına gelir. |
A+ her ölçütte “en iyi” değerleri alan varsayımsal seçenektir. |
Karar matrisinin satırları seçeneklere, sütunları ise karar vermede kullanılacak ölçütlere karşı gelir. |
Çok ölçütlü karar problemlerinde ideal çözüm, tüm ölçütlerde ulaşılabilecek eniyi değerlere sahip olan varsayımsal seçenek; eksi-ideal çözüm ise tüm ölçütlerde en kötü değerlere sahip olan varsayımsal seçenek olarak tanımlanmaktadır. İlk adıma geçmeden önce, karar verici tarafından karar matrisi oluşturulmalıdır. Karar matrisinin satırları seçeneklere, sütunları ise karar vermede kullanılacak ölçütlere karşı gelir. A+, her ölçütte ‘eniyi’ değerleri alan varsayımsal seçenektir. A- ise her ölçütte “en kötü” değerleri alan bir diğer varsayımsal seçenektir. Bununla birlikte G1 ne kadar büyük ise ilgili seçeneğin o kadar çok tercih edildiği anlamına gelir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.
14.Soru
Çok değişkenli bir modelin kurulmasında en zor aşama nedir?
Karar değişkenini belirlemek |
Girdileri belirlemek |
Kısıtları tanımlamak |
Amaç fonksiyonunu oluşturmak |
İndisleri tanımlamak |
Çok değişkenli modellemenin en zor kısmı, hangi değişkenin karar değişkeni olarak seçileceğini ve hangi değişkenlerin bu karar değişkenlerinden tespit edileceğini belirleyebilmektir. Dolayısıyla doğru cevap A’ dır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kullanıcının içerisinden seçim yapmasına olanak sağlayan bir diyalog yönetimi modülüdür?
Liste Kutusu ve Birleşik Giriş Kutusu (ListBox/ComboBox) |
Etiketler ve Metin Kutusu (Label/Textbox) |
Onay Kutuları ve Seçenek Düğmeleri (Checkbox/OptionButton) |
Liste Kutusu ve Birleşik Giriş Kutusu (ListBox/ComboBox) |
Excel Çalışma Sayfasının Hücre Yapısı |
Liste kutusu, kullanıcının içerisinden seçim yapmasına olanak sağlayan bir diyalog yönetimi modülüdür. Liste kutusu değerleri önceden tanımlanmış değerler olmakla beraber kullanıcının liste kutusu içerisinden yaptığı seçim değeri döndürülmektedir.
16.Soru
KDV işlevi excelin sunduğu hangi özellik içinde yer almaktadır?
Excel işlevleri |
Kütüphane işlevleri |
Excelin sayfa yapısı |
Kullanıcı tanımlı işlevler |
Grafikler |
KDV işlevi excelin sunduğu kullanıcı tanımlı işlevler arasında yer almaktadır. Bu nedenle doğru cevap D olmaktadır.
17.Soru
İnsanın akıl yürütmesine uygun kuralları geçerli durum bilgileri ile işleme ve yorumlama yeteneğine sahip bilgi sistemlerine ne ad verilir?
Ofis otomasyon sistemleri |
Kişisel bilgi sistemleri |
Üstyönetim bilgi sistemleri |
Kayıt işleme sistemleri |
Uzman sistemler |
İnsanın akıl yürütmesine uygun kuralları geçerli durum bilgileri ile işleme ve yorumlama yeteneğine sahip bilgi sistemlerine uzman sistemler denilir. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kişisel KDS geliştirmenin sakıncalarından biridir?
KDS geliştirmeye yönelik problemler azalır. |
KDS için ayrıntılı bir gerekçeler listesinin ve spesifikasyonlarının raporlanması ve sözleşme formatında hazırlanmasına gerek kalmaz. |
Maliyet genellikle çok düşüktür. |
KDS’nin sahip olduğu özelliklerin düzeyi ve kalitesi, karar vericinin bilgi sistemleri ve bilgisayar programlama konusundaki bilgi ve becerileri ile sınırlı olacaktır. |
KDS’nin bakımı, güncellenmesi ve iyileştirilmesi süreçlerinin etkinliği karar vericinin kontrolü altındadır. |
Kişisel KDS geliştirmek bazı sakıncaları yanında getirmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır: 1. KDS’nin sahip olduğu özelliklerin düzeyi ve kalitesi, karar vericinin bilgi sistemleri ve bilgisayar programlama konusundaki bilgi ve becerileri ile sınırlı olacaktır. 2. Veri ve bilgi güvenliği konusunda eksikler olabilir. 3. KDS’nin taşıdığı özelliklere, kullanımı ve bakımına ilişkin belgelendirmelerin eksik olma olasılığı vardır.
19.Soru
Kontrol edilemeyen sabit değerli katsayılar olarak ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Amaç fonksiyonu |
Parametre |
Karar değişkeni |
Kısıt |
Olurlu çözüm |
Parametreler, kontrol edlemeyen sabit degerli katsayılardır. Örneğin, bir adet sedan araba satışından elde edilecek kâr. Parametreler, teknolojk katsayılar ve sağ taraf sabitleri olarak iki alt başlıkta incelenebilir. Doğru Cevap B'dir.
20.Soru
Eniyileme problemlerinin işlemtablosunda en iyi değeri araştırırken izlenmesi gereken yolların neler olduğuyla ilgili bilgi sunan bir araştırmacının aşağıdaki ifadelerden hangisini kullanması uygun olmaz?
Temel olarak izlenen iki adım model geliştirme ve en iyi değeri bulma aşamasıdır. |
Model geliştirme aşamasında amaç fonksiyonu, karar değişkenleri ve kısıtların neler olacağına ve bunların birbirleriyle uyumuna bakılır. |
En iyi değeri bulma aşaması en fazla zaman ve çaba gerektiren aşamadır. |
İşlemtablosunda bir model geliştirirken, uygun hücre formülleriyle tüm değişkenler birbiri ile ilişkilendirilmelidir. |
En iyi değeri bulma aşamasında çözücüye amaç fonksiyonu, karar değişkeni ve modelinin türüne ait bilgiyle ilgili tanımlamalar yapılır. |
Eniyileme problemlerinin işlemtablosunda eniyi değeri araştırılırken temel olarak izlenen iki adım vardır. Birinci adım, model geliştirme aşaması olarak adlandırılmaktadır. Bu aşamada, amaç fonksiyonunun ne olacağına, karar değişkenlerinin ve kullanılması gereken kısıtların neler olacağına ve bunların birbirleriyle nasıl uyum içerisinde olacağına karar verilir. İşlemtablosunda bir model geliştirirken, uygun hücre formülleriyle tüm değişkenler birbiri ile ilişkilendirilmelidir. Herhangi bir eniyileme modelinin ikinci aşaması, eniyi değeri bulma aşamasıdır. Eniyi değerin bulunması aşamasında Çözücü ’ye (Solver) amaç fonksiyonu hücresinin, karar değişkenlerin değer alacağı değişken hücrelerin yeri ve modelin türüne ait bilginin (doğrusal, doğrusal olmayan veya tamsayı model) tanımlanması gerekir. Bununla birlikte eniyi değeri bulma aşaması değil model geliştirme aşaması enfazla çaba ve zaman gerektiren aşamadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ