Karar Destek Sistemleri Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yukarıda bir beyaz eşya mağazasının buzdolabı satışı konusunda girdi ve çıktılarını gösterir hesaplama listesi verilmiştir. Bu bilgilerle bağlantılı olarak hazırlanan aşağıdaki veri tablosunu tanımlayan açıklama hangi şıkta doğru verilmiştir?
Aylık satış sayısı, kâr oranı ve toplam kârı karşılaştıran tek yönlü veri tablosu |
Aylık satış sayısı, kâr oranı ve toplam kârı karşılaştıran çift yönlü veri tablosu |
Aylık satış sayısı, birim maliyet ve toplam kârı karşılaştıran tek yönlü veri tablosu |
Birim maliyet, kâr oranı ve toplam kârı karşılaştıran çift yönlü veri tablosu |
Birim maliyet, kâr oranı ve toplam kârı karşılaştıran tek yönlü veri tablosu |
Birim maliyet, kâr oranı ve toplam kârı karşılaştıran çift yönlü veri tablosu
2.Soru
İnsan beyninin çalışma prensiplerinden yararlanan ve beyindeki yapıyı taklit ederek problemleri çözmeyi amaçlayan yöntemler hangi yapay zeka uygulama alanıdır?
Doğal dil işleme |
Robotik ve duyusal sistemler |
Bulanık mantık |
Görsel tanıma |
Yapay sinir ağları |
İnsan beyninin çalışma prensiplerinden yararlanan ve beyindeki sinirsel yapıyı taklit ederek problemleri çözmeyi amaçlayan yöntemler, sinirsel hesaplama (neural computing) olarak adlandırılır. Temel işleme ünitesi nörondur. Bir dizi nöron, katmanlar (layers) halinde gruplanır ve birbirlerine bağlanır. Beynin bu basitleştirilmiş modeline yapay sinir ağı denir. Yapay sinir ağı oluşturulurken, girdiler ve çıktılar için girdi ve çıktı katmanları tanımlanır. Ayrıca bu iki katman arasında ara veya gizli katmanlar kullanılabilir. İki nöron arasındaki bağlantının ağırlığı, sinir ağının içerdiği yöntembilgisidir. Denetimli (supervised) veya denetimsiz (unsupervised) öğrenme için kullanılabilir. Denetimli olması halinde, eğitim veri setlerinden yararlanılır. Eğitim veri setleri, hangi girdiler için hangi çıktıların doğru yanıt olduğunu içerecek şekilde oluşturulur. Öğrenilecek konunun derinliği ve kapsamı veri setlerinin tasarımına yansıtılmalıdır. Denetimli öğrenme, sınıf aralıkları önceden belirlendiğinde, verinin ait olduğu sınıfın belirlenmesine yönelik iken; denetimsiz öğrenme, verilerin kümelenmesinde olduğu gibi doğru yanıtın önceden bilinmediği durumlarda uygulanır. İşletmecilikte en yaygın kullanıldığı yerler arasında yatırım kararları, finansal ararlar, iflas tahmini ve hisse senedi piyasasındaki al-sat kararları yer alır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi raporların en yaygın kullanım amaçları arasında yer almaz?
Tüm departmanların beklenen performansta çalıştığından emin olmak |
Müşteriye güvenle verilebilecek kredi üst limitini hesaplamak |
Durum bilgisi gereksinimini gidermek |
Analiz ve araştırmaların sonuçlarını sunmak, |
Yetkilileri bir konuda harekete geçmeye ikna etmek, |
Raporların en yaygın kullanım amaçları arasında şunlar sayılabilir:
• Tüm departmanların beklenen performansta çalıştığından emin olmak,
• Durum bilgisi gereksinimini gidermek,
• Analiz ve araştırmaların sonuçlarını sunmak,
• Yetkilileri bir konuda harekete geçmeye ikna etmek,
• Kurumsal bir bellek oluşturmak.
4.Soru
Senaryo Yöneticisi üzerinden bir senaryo raporu oluşturmak için işlem süresince aşağıdakilerden hangisi kullanılan bir menü öğesi değildir?
Veri |
Veri Araçları |
Senaryo Veri Girişi |
Durum Çözümleyici |
Ekle |
İşlem tablolarının hazırlığı için kullanılan Senaryo Yöneticisi, Veri Tabloları’ndan daha basittir. Bütün gerekli olan, girdilerin veya çıktıların yer alacağı başlangıç listesinin hazırlanmasıdır. İlgili hücrelere, uygun veri değeri ve formül bilgisi girilmelidir. Senaryo Yöneticisi diyalog penceresini görmek için işlemtabloları menüsünden Veri → Veri Araçları → Durum Çözümleyici açılır penceresinden Senaryo Yöneticisi seçilir. Bir senaryo oluşturmak için sadece Ekle tuşunu tıklayın. Refere edilen bu hücre, işlemtablosu hazırlanırken oluşturulan girdilerin listesi olmalıdır. Bu aşamada ayrıca, Senaryo adlandırılması yapılmalıdır.
5.Soru
Aşağıdaki problemlerden hangisinin parametrik değerleri hakkında olasılık (probability) kuramından değil, olabilirlik (possibility) kuramından yararlanılmaktadır?
Stokastik problemler |
Belirgin (deterministik) problemler |
Bulanık problemler |
Yapılandırılmış problemler |
Yarı yapılandırılmış problemler |
Bulanık problemler, parametrik değerleri hakkında olasılık (probability) kuramından değil, olabilirlik (possibility) kuramından yararlanılan problemlerdir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi benzetim–tabanlı bir karar destek modeline yönelik doğru bir ifadedir?
Model içerisinde verilerin analizinde yapılmak istenen işlemler, işlemtabloları kullanılmaksızın kolay bir şekilde yapılabilmektedir |
Benzetim–tabanlı bir karar destek modelinde, bir sistem için kurulmuş model çalıştırılarak istenilen en iyi çıktı değeri tespit edilmektedir. |
Model ile elde edilen çıktılar tablo haline getirildikten sonra grafik olarak raporlamaya gereği duyulmaz |
Modelde işlem tabloları verilerin analizinde nadiren kullanılmaktadır |
Model üzerinden hazırlanan raporlar sonrası karar vericilerin fonksiyonu kalmamaktadır |
Benzetim–tabanlı bir karar destek modelinde, bir sistem için kurulmuş model çalıştırılarak istenilen eniyi çıktı değeri için eniyi girdi değerleri tespit edilmektedir. Model içerisinde verilerin analizinde veya belli bir mantık içerisinde yapılmak istenen işlemler, işlemtablolarının sunuduğu fonksiyonlar ile kolay bir şekilde yapılabilmektedir. Bu fonksiyonlara örnek olarak şunlar verilebilir: Rasgele sayı üreteci, belirtilen sayılar arasında rasgele sayı üreteci, birikimli beta olasılık işlevi, binom dağılımının olasılığı, bir değer kümesinin enküçük ve enbüyük değeri, belli bir aralık için ortalama değer. Bununla birlikte, elde edilen çıktılar tablo haline getirildikten sonra grafik olarak raporlanması ve çıktıların diğer karar vericilere sunulması konusunda işlemtabloları birçok araç sunmaktadır
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir problemin bazı girdi ve çıktıları için fonksiyon veya formül içeren hücrelere atıfta bulunmak için işlem tablolarını kullanmaktadır?
Aşağıdakilerden hangisi bir problemin bazı girdi ve çıktıları için fonksiyon veya formül içeren hücrelere atıfta bulunmak için işlem tablolarını kullanmaktadır?
Destek birimi |
İşlemler |
Veri tabloları |
Hesap kalemi |
Betimleme |
Veri tabloları, bir problemin bazı girdi ve çıktıları için fonksiyon veya formül içeren hücrelere atıfta bulunmak için işlem tablolarını kullanmaktadır.
8.Soru
Senaryo yöneticisi kaç adet girdi verisine değişiklik yapılmasına izin vermektedir?
100 |
32 |
50 |
126 |
30 |
Senaryo Yöneticisi, 32 girdi hücresine kadar, çeşitli değer veya senaryo ve birçok çıktı hücresinin sonucundaki değişiklikleri gözlemlemeye imkân vermektedir. Doğru cevap B'dir.
9.Soru
Pareto-optimal çözümler grafiğinde aşağıdaki ifadelerden hangisi grafiğin üzerine bir başlık ekleyebilmek amacıyla kullanılmaktadır?
ActiveChart.SetSourceData Source |
ActiveChart.ChartTitle.Text |
ctiveChart.Axes(xlCategory).MinimumScale |
ActiveChart.ChartArea.Left |
Sheets(“Transport”).ChartObjects.Count |
Ünitede paylaşılan örnek incelendiğinde:
- Sheets(“Transport”).ChartObjects.Count ifadesi Transport isimli sayfada kaç adet grafik nesnesi olduğunu saymaktadır.
- Sheets(“Transport”).ChartObjects.Delete ifadesi çalışma sayfası üzerindeki grafik objelerinin tamamının silinmesini sağlamaktadır.
- Range(“U3:V23”).Select ifadesinin ardından ActiveSheet.Shapes.AddChart2(240,xlXYScatterLinesNoMarkers).Select ifadesinin gelmesi, XY dağılım grafiğinin bir türünün U3:V23 aralığını esas alarak oluşturulduğunu göstermektedir.
- ActiveChart.SetSourceData Source:=Range(“Transport!$U$3:$V$23”) ifadesinin bu aralığı kullanmış olmasının sebebi bir önceki Select ifadesinin seçimindendir.
- ActiveChart.Axes(xlCategory).MinimumScale = 25000 değerine set edilerek grafiğin 0 değerinden başlamasının önüne geçilmiştir.
- ActiveChart.ChartTitle.Text=“Z1-Z2 Pareto Grafigi” ifadesi grafiğin üzerine bir başlık eklemektedir.
- ActiveChart.ChartArea.Left = 0 ve ActiveChart.ChartArea.Top = 0 grafiğin, Excel ekranı üzerinde görüneceği konumu ayarlamaktadır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.
10.Soru
Kişisel karar destek sistemlerine yönelik aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
İşletme bünyesindeki karar destek sistemlerinin büyük çoğunluğunu oluşturmaktadır |
Maliyet genellikle çok düşük seviyelerdedir |
Kişisel karar destek sisteminin bakım, güncelleme ve iyileştirme süreçlerinin etkinliği karar vericinin kontrolünde değildir. |
Excel ve VBA kullanarak kişisel karar destek sistemlerini geliştirmek mümkündür |
Kişisel KDS için geliştirme süresi kısadır |
Kişisel karar destek sisteminin bakım, güncelleme ve iyileştirme süreçlerinin etkinliği karar vericinin kontrolünde olmaktadır. Bu nedenle doğru cevap C'dir.
11.Soru
Hiç bir belirsizlik içermeyen problemlere ne ad verilmektedir?
Karar problemleri |
Karar değişkeni |
Stokastik problem |
Bulanık problem |
Deterministik problem |
Hiçbir belirsizlik içermeyen problemler belirgin (deterministik) problemler olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Seçeneklerden hangisi bir işletmenin Optimizasyon-yönelimli Karar Destek Sisteminin(OKDS) kullanımını sağlayan bir durum değildir?
İşletmelerin kurumsal amaçları konusunda farklı departmanların anlayışlarının farklı olması ve bu farklı amaçlar açısından problemin analizine ve çözümün duyarlılığına ihtiyaç duyulması |
Karar vericilerin öncelik ve tercihlerinin zamanla değişmesi |
Rekabet karşısında işletmenin stratejik yönelimlerindeki değişimin kararlara yansıtılması |
Modele yansıtılan gerçeklerin niceliksel ve niteliksel olması |
Çözümlerin farklı varsayımlar altında duyarlılıklarının incelenmesi |
Bir işletmenin OKDS’den etkili bir şekilde yararlanabileceği bazı durumlar şunlardır:
1. İşletmelerin kurumsal amaçları konusunda farklı departmanların anlayışlarının farklı olması ve bu farklı amaçlar açısından problemin analizine ve çözümün duyarlılığına ihtiyaç duyulması,
2. Karar vericilerin öncelik ve tercihlerinin zamanla değişmesi,
3. Rekabet karşısında işletmenin stratejik yönelimlerindeki değişimin kararlara yansıtılması,
4. Modele yansıtılan gerçeklerin niceliksel olması; niteliksel gerçeklerin modellerde yer almaması veya son derece sınırlı yer bulması,
5. Çözümlerin farklı varsayımlar altında duyarlılıklarının incelenmesi,
6. Bazı bilgi ve parametrelerdeki belirsizliğin içerdiği riskin analizi,
7. Karar vericilerin kendi kararlarının geçerliliğini ve uygunluğunu görme arzusu,
8. Kontrol dışı etmenlerin veya rakiplerin olası hamlelerine karşı alternatif planların
oluşturulması.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veri kümesindeki örnekleri bulmak amacıyla doğal evrim sürecinin benzetimini yapmak için bilgisayarları kullanan akıllı bir yöntemdir?
Karşılıklı yer değiştirme mutasyonu |
Genetik operatörler |
Genetik algoritmalar |
İterasyon |
Konum tabanlı çaprazlama |
Genetik algoritmalar, veri kümesindeki örnekleri bulmak için doğal evrim sürecinin benzetimini yapmak için bilgisayarları kullanan akıllı bir yöntemdir.
Belirli bir problem için çözüm, kromozom olarak temsil edilir.
14.Soru
Model ve veriden yararlanarak karar vericilerin akıl yürütme sürecine katkı sağlayan sisteme ne ad verilir?
Rutin Sistemler |
Algoritma Sistemleri |
Yapay Zeka Sistemleri |
Yönetim Bilgi Sistemleri |
Karar Destek Sistemleri |
Karar destek sistemleri; model ve veriden yararlanarak karar vericilerin akıl yürütme sürecine katkı sağlar. Hangi modelin hangi verilerle çalıştırılarak karara yönelik ne tür bilgi türetilmesi gerektiği, türetilen veri ve bilgilerin hangi değerlendirmeleri tetiklemekle sonuçlanacağı karar vericinin yargısına bırakılmıştır.
15.Soru
Yöntembilgileri ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
YY’de kullanılan yöntembilgisi dolabı ile uzman sistemlerde kullanılan yöntembilgisi tabanı aynı şeylerdir. |
Uzman sistemlerin yöntembilgisi tabanı bir problemin çözümüne ilişkin bilgileri tutar. |
Kurumsal yöntembilgisi dolapları tüm kurum içi anlamlı belgelerin saklandığı ve erişildiği bir ortamı ifade eder. |
Yöntembilgisi dolabı, kurumsal yöntembilgisinin elektronik metin belgeleri şeklinde biriktirilmesidir. |
Yönergeler ve yazışmaların bazıları yöntembilgisi dolabında saklanmalıdır. |
YY’de kullanılan yöntembilgisi dolabı ile uzman sistemlerde kullanılan yöntembilgisi tabanı apayrı şeylerdir.
16.Soru
Yöntembilgisi yönetimi; işletmelerin sahip olacağı teknolojik bir çözüm değil, işletmenin benimsediği bir yöntemdir. Aşağıdakilerden hangisi YY’nin yaşama geçirilmesinde yararlanılacak teknolojidir?
Kurumsal Dedikodu |
İş Birliği Teknolojisi |
İletişimin Tek Yönlü Olması |
Düzenli Yazışma |
Erişimin Engellenmesi |
Yöntembilgisi yönetimi; işletmelerin sahip olacağı teknolojik bir çözüm değil, işletmenin benimsediği bir yöntemdir. Buna rağmen teknolojik çözümlerin niteliği YY’nin başarısını etkiler. YY’nin yaşama geçirilmesinde yararlanılacak üç temel teknoloji vardır. Bunlar: 1. İletişim teknolojileri, 2. İşbirliği teknolojileri, 3. Depolama ve erişim teknolojileri.
17.Soru
Bir problemin çözüm uzayındaki tüm çözümlerin tek tek incelenerek eniyi çözümün bulunması sürecinene ad verilmektedir?
Sezgisel Yöntemler |
Tam sayımlama |
Olurlu Olmayan Çözüm |
Bütünsel Optimum |
Yöntem Bilim |
Tam Sayımlama: Bir problemin çözüm uzayındaki tüm çözümlerin tek tek incelenerek eniyi çözümün bulunması sürecine verilen isimdir. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi analitik sistemlere yönelik başlıklardan birisi değildir?
Bütünsel |
Betimsel |
Tanısal |
Buluşsal |
Kestirimci |
Analitik sistemler, sundukları işlevlere göre betimsel (descriptive), tanısal (diagnostic), buluşsal (discovery), kestirimci (predictive) analitik ve karar ) analitiği (bazen çözümsel analitik de denir) olarak beş ana başlıkta ele alınabilir.
19.Soru
Belirli bir probleme çözüm bulmayı garantileyen ve başlangıç ve bitiş noktaları iyi tanımlanmış adım-adım izlenecek bir komutlar listesi olarak adlandırılan kavrama ne ad verilir?
Problem |
Yapay Zeka |
Algoritma |
Hipotez |
Uzmanlık |
Algoritma, belirli bir probleme çözüm bulmayı garantileyen ve başlangıç ve bitiş noktaları iyi tanımlanmış adım-adım izlenecek bir komutlar listesidir.
20.Soru
Senaryo Yönetici için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Girdilerde tek bir veri veya iki farklı verinin değişmesine bağlı olarak sonuçların nasıl değiştiğini analiz etmek mümkündür. |
32 girdi verisine kadar değişiklik yapılmasına ve sonuçlarının karşılaştırmalı bir tablo ile değerlendirilmesine imkân vermektedir. |
Senaryo Yöneticisi’nin kullanımı Veri Tabloları’na göre daha karmaşıktır. |
Senaryo oluşturmak için Düzenle tuşu tıklanır. |
Senaryo Yöneticisi penceresi, Gözden Geçir › Veri Araçları adımları kullanılarak açılır. |
32 girdi verisine kadar değişiklik yapılmasına ve sonuçlarının karşılaştırmalı bir tablo ile değerlendirilmesine imkân vermektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ