Karşılaştırmalı Siyasal Sistemler Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Amerikan siyasal sisteminde Kongre’nin güç ve otoriteye sahip olduğu alanlardan biri değildir?
Temsil
|
İdari Gözetim
|
Yargı
|
Mali Yetki
|
Onay
|
2.Soru
Birleşik Krallık’ta “toplumdaki temel ayrışmanın sadece toplum sınıfları olan aristokrasi-bujuvazi-işçi sınıfı biçiminde olması, diğer ayrışmaların görece olarak önemsiz olması” temeline dayanan rejim aşağıdaki isimlerin hangisiyle anılmaktadır?
Kensington demokrasisi |
Westminister demokrasisi |
Fulham demokrasisi |
Wembley demokrasisi |
Brixton demokrasisi |
Bazen siyaset bilimi yazınında Westminster Demokrasisi diye anılan siyasal rejimin temel dayanaklarının dokuz noktada toplanabileceğini A. Lijphart (1984, 4 - 6) önermiştir: 1. Yürütme gücü tek bir parti ve onun oluşturduğu bakanlar kurulunda (kabine) toplanmaktadır. 2. Yürütme ve yasama yakın bir ilişki içinde olup neredeyse kaynaşmıştır. 3.Yasama organı iki meclisten oluşmuş olmakla birlikte halkın seçtiği alt meclis hemen tüm siyasal iktidarı elinde bulundurmaktadır (asimetrik meclis ilişkisi). 4. Bu sistem biri iktidar birisi de ana muhalefet rolü oynayan iki büyük partiden oluşan bir parti sistemi sayesinde çalışır. 5. Bu iki partililik toplumu oluşturan bireyleri birbirinden ayıran tek bir toplumsal fay hattına sahip olduğunda ki, (bu ayrım Britanya’da sosyo-ekonomik bir ayrım olan sınıfsal farklılıklardan ibarettir), işlerlik kazanır. 6. Çoğunluk oyunu kazanan aday veya siyasal partinin seçimi kazandığı anlayışına göre düzenlenen bir seçim sistemi iki partili sistemi güçlü kılmaktadır. 7. Britanya hükümeti üniter ve merkeziyetçi bir yapıya sahiptir. 8. Britanya’nın çok yakın zamana kadar anayasası yoktur. Yerleşik adetler, normlar, geleneklerden oluşan hukuk uygulamaları Bagehot’un 1867’de öne sürdüğü gibi adeta yazısız bir anayasa olarak kabul edilmiştir. Bu durum Parlamento üstünlüğünün uygulanmasının bir sonucudur. Yazılı bir anayasa ve anayasa yargısı yasamanın tabi olacağı sınırlamalar getirir. Oysa Parlamento’nun üstünlüğü ilkesine göre çalışan sistemde yasamanın sınırları yoktur. Yasama kurumu istediği gibi karar alır ve aldığı kararlar yasal olarak bağlayıcı ve halkın yokluğunda onların temsilcileri tarafından alınan kararlar olduğundan halkın kararları ile özdeş ve demokratik olarak da meşrudur. Bu durumda anayasaya gerek yoktur. 9. Yasama organı her durumda gerekli olan kararı alıp yasal düzenlemeyi özgürce yapacak konumda olduğundan yazılı bir metin olarak anayasa üretmek yoluna gidilmemiştir. Mutlak bir temsili demokrasi uygulaması biçiminde olan Westminster demokrasisinde siyasal iktidar Parlamento’da, daha doğrusu Avam Kamarası’nda toplanmış olduğu için doğrudan demokrasi uygulamalarına hiç yer vermez.
3.Soru
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ne zaman ortaya çıkmıştır?
17.yy. ortalarında
|
13.yy. ortaları
|
18. yy sonları
|
20.yy başları
|
16.yy başında
|
4.Soru
Mekezi hükümetin fevkalade zayıf olduğu demokratik devlet biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
Üniter devlet
|
Totaliter devlet
|
Westminister tipi devlet
|
Yarı-başkanlıkla yönetilen devlet
|
Konfederasyon tipi devlet
|
5.Soru
Başkan ve yardımcısını aşağıdakilerden hangisi seçmektedir?
Seçiciler Kurulu |
Temsilciler Meclisi |
Senato |
Yüksek Mahkeme |
Doğrudan Halk |
Amerikan başkanlık seçimlerinin ilginç fakat zor anlaşılan yönlerinden biri de başkanın ve yardımcısının gerçekte seçmenler tarafından doğrudan değil, Seçiciler Kurulu (electoral college) diye bilinen bir sürecin sonunda dolaylı olarak seçilmeleridir. Yanıt A seçeneğidir.
6.Soru
“Bugüne kadar Britanya siyasal rejimini anlamak için kullanılan temel eser işlevi gören 19. yüzyılda yazılmış olan The English Constitution (1867) adlı çalışma ilk derli toplu anlatımla Birleşik Krallığın siyasal rejimini betimleyen ve Amerikan başkanlık rejimi ile karşılaştıran bir içeriktedir.”
Yukarıdaki paragrafta sözü edilen eserin yazarı kimdir?
Kraliçe II. Elizabeth |
Walter Bagehot |
Arthur Koestler |
Doris Lessing |
Donald Adamson |
19. yüzyılda Bagehot tarafından yazılmış olan The English Constitution (1867) adlı çalışma bu alandaki ilk derli toplu anlatımla Birleşik Krallığın siyasal rejimini betimleyen ve Amerikan başkanlık rejimi ile karşılaştıran bir içeriktedir. Bugüne kadar da Walter Bagehot’un bu çalışması Britanya siyasal rejimini anlamak için kullanılan temel eser işlevi görmüştür.
7.Soru
Çoğunlukçu (majoritarian) demokrasi ilk uygulama modeli nerede geliştirilmiştir?
Çoğunlukçu (majoritarian) demokrasi ilk uygulama modeli nerede geliştirilmiştir?
Japonya |
ABD |
Britanya |
İzlanda |
Finlandiya |
Yönetilenlerin çoğunluğunun seçim ve yönetim sırasında etkili olması esasına dayanan çoğunlukçu (majoritarian) demokrasi ilk uygulama modelini Britanya’da geliştirdiğinden Westminster Tipi Demokrasi diye anılır. Doğru cevap C'dir.
8.Soru
Siyasal sistemlerde karşılaştırma ile aşağıdakilerden hangisi amaçlanmaktadır?
Bir siyasal sistemin başka hiçbir siyasal sisteme benzemediği
|
Bir siyasal sistemin tamamen kendisine özgü olduğu ve genel olarak başka sistemlerle onun karşılaştırılmasının mümkün olmadığı
|
Siyasal olguların ne kadar ayrı veya farklı olduklarını saptamayı
|
Kaç tane ulus devletin bir karşılaştırma yöntemi uygulaması için yeterli olarak kabul edileceğini
|
Az sayıda ve çok benzer ülkeleri belirli bir zaman aralığında gözlemlemeyi
|
9.Soru
Fransa'nın 5. Cumhuriyet dönemi hangi sebeple bir parlamenter sistem olarak ele alınır?
Güçler ayrılığı ilkesini getirmesinden |
Seçim sisteminin iki turlu olmasından |
Cumhurbaşkanlarının yetkilerinin hükümetin yetkilerinden daha sınırlı olmasından |
Millet Meclisi’nin, “güven oyu” aracılığı ile hükümeti düşürme yetkisine sahip olmasından |
Hükümetin icraat sırasında emri altında bakanlıkların yönetim birimleri ve bütçesi olmasından |
De Gaule ile birlikte Fransız siyasal yaşamına televizyonun etkisi de girmeye başladı. General, ünlü basın toplantıları dışında Fransızlara televizyon aracılığı ile doğrudan hitap etmeyi sürekli yeğlemiştir. Siyasal partileri kısa devreye alarak, bizzat seçmenlerle diyalog kurma siyasetini benimsediği söylenebilir. 5. Cumhuriyet’in sonraki başkanları da aynı yöntemi izlediler. Yeni düzen, alışılmış Millet Meclisi çoğunluğunun yanı sıra bir de başkanlık çoğunluğu kavramını Fransız siyasal yaşamına getirdi. Yeni başkanlık çoğunluğu, siyasal yaşamda giderek önem kazandı ve sistemin ana unsurlarından biri haline geldi. Bu durum, Fransızların parlamenter siyasal geçmişlerinde yaşadıklarından farklı bir durum oluyordu. Yürütmenin içinde ve üst bir konumda, arkasında seçmen çoğunluğunu bulunduran yeni bir iktidar odağı oluşturuldu.
10.Soru
ABD'de uygulanan Federalizm yapısına dair seçeneklerden hangisi doğrudur?
Federal yapı ile devlet yapısı arasındaki bir uyuşmazlık ulusal hükumetinin lehine sonuçlanır. |
Federal yapı ile devlet yapısı arasındaki bir uyuşmazlık federal hükumetin lehine sonuçlanır. |
Federalizm yapısıyla devlet yönetimi ilk olarak Rusya'da ortaya çıkmış ve daha sonra ABD'de uygulanmıştır. |
ABD anayasası federal hükumet ile ulusal hükumet arasında net bir çizgi çizmez. |
Federal hükumetlerin ayrıca bir anayasası bulunmaz ulusal anayasaya tabi olunur. |
ABD’de federalizmin uygulanması ile ilgili önemli bir mesele eyaletlerle ulusal devlet arasındaki uyuşmazlık durumunda yetki üstünlüğü ile ilgilidir. Geçmişte, bu türden uyuşmazlıklar genellikle anayasaya ve (anayasa ile uyumluysa) ulusal devletin yasalarına bakılarak çözümlenmiştir. Diğer bir deyişle, federal hükumetle eyaletler arasında bir uyuşmazlık söz konusu olduğunda genellikle federal hükumetin kararları uygulanmaya konmuştur. Örneğin, ırk eşitliği sorunu konusunda federal hükumetle bazı güney eyaletleri arasında 1960’lı yıllarda ortaya çıkan uyuşmazlıklar genellikle federal hükumetin lehine sonuçlanmıştır.
11.Soru
Anayasal Konsey’in yetkisi aşağıdakilerden hangisidir?
Hükümete siyasal danışmanlık
|
Yasaların Anayasaya uygunluğunun denetimi
|
Cumhurbaşkanına danışmanlık
|
Uluslararası antlaşmaları onaylama
|
Yargı kararlarını denetlemek
|
12.Soru
Fransa'da dördüncü cumhuriyet hangi dönemde kurulmuştur?
1848 devrimleri ertesinde |
1871 Paris Komünü sonrasında |
I. Dünya Savaşı ertesinde |
II. Dünya Savaşı sırasında |
II. Dünya Savaşı sonrasında |
4. Cumhuriyet, 2. Dünya Savaşı ertesinde kurulmuştur.
13.Soru
Kanunların Ruhu adlı eser kime aittir?
Montesquieu
|
René Descartes
|
Edgar Morin
|
Émile Durkheim
|
Voltaire
|
14.Soru
I. İsviçre başta olmak üzere, Hollanda, Belçika gibi Avrupa ve Lübnan gibi Asya ülkelerinde ise parlamenter rejim uygulamaları çoğulculuk esasına göre yaygınlık kazanmıştır. II. Yarı-başkanlık rejimini esas popüler hale getiren uygulama 1958 yılında kabul ettiği Beşinci Cumhuriyet anayasası ile Fransa olmuştur. III. Yarı-başkanlık rejimleri parlamenter rejimlerle başkanlık rejimlerinin bir karması görüntüsünde olan melez rejimler olup yalnızca cumhuriyet ile yönetilen sistemlerde kullanılabilirler. IV. Hükümet kuvvetlerinin birbirinden bağımsız, eşit güçle birbirlerini dengeleyen ve denetleyen, onların uzlaşması durumunda yönetimin sağlandığı, uzlaşmadıkları durumda da yönetimin mümkün olmadığı bir demokrasi uygulaması Amerika Birleşik Devletleri ve diğer ülkelerde başkanlık rejimi olarak adlandırılmaktadır. Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
I-III-IV
|
II-III
|
I-III
|
I-II-III-IV
|
I-II-IV
|
15.Soru
"Toplumdaki her kültürel, ideolojik, hukuki, siyasal olgular; ekonomik ilişkiler tarafından belirlenir" görüşünü savunan kuram hangisidir?
Kolektif Eylem Kuramı
|
Bağımlılık Kuramı
|
Yeniden Kurumsalcılık
|
Konusal Karşılaştırma Kuramı
|
Kurumsal-Yapısalcılık
|
16.Soru
Amerikan siyasi kültürünün bazı genel özellikleri nelerdir?
Bireycilik,
|
Demokrasiye bağlılık,
|
Ortak görüşlerin oluşturulmasına dayalı siyaset tarzı
|
Yerel düzeydeki kuruluş ve derneklere katılım
|
Hepsi
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangi olayı Davies’in J- eğrisi ile açıklayabiliriz?
İstanbul'un fethi |
Avrupa'ya kitlesel göçler |
İran Devrimi |
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu |
Arjantin'deki devalüasyon |
Bu durumu bir siyasal örnekle de açıklayabiliriz. Çok farklı tarihlerde, çok farklı coğrafyalarda ve çok farklı siyasal ve toplumsal ortamlarda toplumsal ihtilaller olmuştur. ABD (1776), Fransız (1789), Rus (1917) ve İran (1979) Devrimleri bu tür ihtilallerin başlıca örnekleridir. Bu dört ülkenin
de siyasal kültür ortamları, iktisadi yapıları ve gelişmişlik düzeyleri farklıdır. Bunların üçü krallıkla yönetilmekle birlikte ABD bir sömürgeydi ve kendisinin bir kralı yoktu. Onun dışında bu dört devletin hemen hemen her özelliği birbirinden farklıydı. Ancak, siyaset sosyologu olan James C. Davies yaptığı bir araştırmada bu ihtilallerden önce ülke ekonomilerinin hızlı bir büyüme sürecine girdiğini, ancak tam halk ayaklanması öncesindeyse birdenbire büyük bir yavaşlamaya ve hatta küçülmeye tabi olduğu saptanmıştır. Davies’in J- eğrisi olarak bilinen bu önermesine göre, büyük hızla süren iktisadi büyüme dönemlerinin arkasından iktisadi büyümede rastlanılan ani ve hızlı duraklama halk ayaklanmalarına yol açan bir toplumsal psikolojik
etki yaratır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ABD’de kamu siyasetinin en önemli alanlarından biri değildir?
Ekonomi |
Savunma |
Çevre |
Dış ilişkiler |
Sosyal refah |
ABD’de kamu siyasetinin en önemli alanları ekonomi, sosyal refah, savunma ve dış ilişkilerdir. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Birleşik Krallık'taki dört bölgeden birisi değildir?
Galler |
Kuzey İrlanda |
İngiltere |
İzlanda |
İskoçya |
Britanya toprakları üzerinde İngiltere (England), İskoçya, (Scotland), Galler (Wales) ve Kuzey İrlanda (Ulster) olmak üzere dört bölgeden oluşan Birleşik Krallık, dünya dillerinin birçoğunda ve Türkçe’de de kısaca İngiltere olarak anılmaktadır. İzlanda bu bölgelerden birisi değildir. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
Bazen siyaset bilimi yazınında siyasal rejim Westminster Demokrasisi diye anılır. Bu rejimin temel dayanaklarının dokuz noktada toplanabileceğini A. Lijphart (1984, 4 - 6) önermiştir. Aşağıdakilerden hangisi rejimin temel dayanak noktalarından değildir?
Asimetrik meclis ilişkisi mevcuttur. |
Yürütme ve yasama neredeyse kaynaşmıştır. |
Yürütme gücü tek bir partide toplanmaktadır. |
Britanya hükümeti federatif bir yapıya sahiptir. |
Britanya’nın çok yakın zamana kadar anayasası yoktur. |
Britanya hükümeti federatif bir yapıya sahip değildir. Britanya hükümeti üniter ve merkeziyetçi bir yapıya sahiptir. Westminster Demokrasisi diye anılan siyasal rejimde Yasama kurumu istediği gibi karar alır ve aldığı kararlar yasal olarak bağlayıcı ve halkın yokluğunda onların temsilcileri tarafından alınan kararlar olduğundan halkın kararları ile özdeş ve demokratik olarak da meşrudur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ