Kimyasal ve biyolojik tehdit sırasında dikkat edilmesi gereken kurallar aşağıdaki gibidir;

 • Kirlenme riski olan su ve yiyecekler içilip yenilmemelidir.
 • Sıvı ajan kontaminasyonu olan sıvı veya katı tüm besinler yok edilmelidir.
 • Kimyasal ajan buharı ile temas hâlinde;
   • Sıvı besinler yok edilmelidir.
   • Kuru besinler iki gün havalandırmalı ve kaynatılmalıdır.
 • Yetkili makamların izni olmaksızın sebze, meyve, et, süt ve yumurta yenilmemelidir.
 • Mümkün olduğu kadar konserve ve ambalajlı gıdalar kullanılmalıdır.
 • Tüm yiyecekler ağzı sıkıca kapalı cam, teneke veya alüminyum kaplarda saklanmalıdır.
 • Gıdalar soyularak, pişirilerek, yıkanarak yenmelidir.
 • Alkol ve sigara kesinlikle kullanılmamalıdır.                                                                   • Açıktaki su kaynakları ve su birikintileri tehdidin geçtiği doğrulanana kadar          kullanılmamalıdır.
 • Sular dezenfekte edildikten sonra kullanılmalıdır (kaynatma-klorlama).
 • Mümkünse şişelenmiş sular kullanılmalıdır.
 • Çok zorunlu hallerde kirlenmiş su çok iyi kaynatılmak koşuluyla kullanılabilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Böceklerin biyolojik silah olarak kullanımının başlıca sebepleri;
• Böcekler hızlı üreme kapasitesine sahiptir. Bir yıl içinde çok sayıda nesil verebilir, her nesilde binlerce yavru meydana getirebilir. Üretilip çoğaltılmaları pek çok canlıya oranla daha kolaydır.
• Böceklerin önemli bir çoğunluğu uçma yeteneğindedir. Doğal yayılma yetenekleri ile salındıkları yerlerden etrafa kolayca yayılabilirler.
• Böcekler büyük bir biyolojik çeşitliliğe sahiptir. Tanımlanmış bütün canlı türlerinin yarısından fazlası böcektir.
• Böceklerin çevreye adaptasyon yetenekleri yüksektir.  Değişik çevre koşullarında biyolojik silah olarak görev alabilirler.
• Çok değişik beslenme tiplerine sahiptirler. İnsanlar, hayvanlar ve bitkilerde zarar yapabilir ve hastalık yayabilirler.
• Teşhislerindeki güçlük ve büyük çeşitlilikleri sebebiyle biyolojik silah olarak fark edilmeleri ve tanımlanmaları güçtür ve doğal sistemin bir parçası olarak algılanabilirler.
• Genellikle yöntemi kullanan ve hazırlayanlara zararlı değildir. Bazı zoonotik hastalıklar (insanlar ve hayvanların birbirine bulaştırabildikleri ve her iki gruba dâhil bireylerde ortak şekillenen hastalıklar) hariç, silah haline getirilmeleri güç değildir.
• Hedeflerde düşük güvenlik önlemleri vardır.
• Ahlaki olarak daha masum görülebilmektedir, doğal olarak gelişen bir sorun olarak görülebilme olasılığı vardır.
• Ülke dışından birçok noktaya aynı anda saldırabilme kolaylığına sahiptir.

Böceklerin biyolojik silah olarak kullanılmalarının bazı dezavantajları da vardır;

• Belirli bir hedefe yönlendirilip kontrol altında tutulmaları güçtür. Hedef dışı alanlara kolayca yayılabilirler.
• Kitle halinde üretilmeleri bazen zor olabilir. Üretim aşamasında biyolojik silah olarak yetiştirildikleri ülkeler için de risk oluşturabilirler.
• Üretimden sonra depolanmaları ve saklanmaları güçtür. Genellikle ömürleri kısadır ve kısa bir süre içinde kullanılmaları gerekir.
• Hedefe gönderilmede kullanılacak yöntemler sınırlıdır.
• Mevcut karantina uygulamalarında mikroorganizmalara oranla daha kolayca fark edilip önlemler alınabilir.

Tehlike ortamında kullanılacak olan koruyucu elbisenin düzeyi çok önemlidir. 3 tip korunma düzeyi vardır:A tipi, B tipi ve C tipi . A tipi korunma ortamdaki KBRN ajanının teşhis edilemediği durumlarda uygulanır. En yüksek seviyede, deri cilt, göz ve solunum koruması gerektirmektedir. Tamamen kapalı giysi ve kapalı devre solunumu sağlamak için oksijen tüpü kullanılmaktadır. B tipi korunma , en yüksek solunum düzeyi koruması gerektiren ama daha düşük seviyede cilt korumasına ihtiyaç duyulan durumlarda tercih edilmektedir. Genellikle dekontaminasyon (temizleme) bölgelerinde görevli personel tarafından kullanılmaktadır. Kullanılan ajanın türünün belli olduğu ancak miktarının bilinmediği durumlarda uygulanır. C tipi korunma ise ortamdaki KBRN ajanının türünün ve miktarının bilindiği durumlarda uygulanır. A ve C seçeneğinde verilen ifadeler C tipi korunma; B ve E de verilen ifadeler ise B tipi korunma için geçerlidir.

Fotoiyonizasyon teknolojisine dayanan sistemlerde, Ultraviyole (UV) ışınları gibi yüksek enerjili fotonlar kullanılarak, moleküller pozitif yüklü iyonlara dönüştürülür. 

1899 ile 1907 yıllarında toplanan Lahey Barış Konferanslarında silahsızlanma uluslararası boyutta ilk kez kapsamlı bir şekilde görüşülmüştür. Söz konusu konferansları müteakiben başlayan I. Dünya Savaşı esnasında kullanılan KBRN ajanlarından kaynaklı acı tecrübelerden sonra silahsızlanma uluslararası gündemde daha fazla yer almıştır. Doğru cevap D’dir.

Radyolojik silah; nükleer patlayıcı ve cihazların
haricinde, içinde özel olarak bulunan radyoaktif
maddenin yarılanması sebebiyle ortaya çıkan radyasyonu yayarak hasar, yaralanma veya ölüme sebebiyet veren her türlü teçhizattır. Bu silahlara aynı
zamanda radyasyon silahı da denilmektedir.

Kargaşa bastırma ajanları, göz yaşartıcı ajanlar olarak adlandırılmaktadır. Göz yaşartıcı ajanlar göze temas ettikten sonra, gözde kızarıklık, yaşarma ve yanma meydana getirmektedir. Bu ajanlar kimyasal savaş ajanı olmalarının yanında, polisiye maksatla izinsiz gösteri ve protestoya katılan kişileri dağıtmak ve diğer asayiş olayları içinde kullanılmaktadır. Bilinen bazı göz yaşartıcı gazlar; kloroasetofenon(CN), O-Klorobenzalmalononitril(CS) ve dibenzoksazepin(CR)’dir. Doğru cevap B’dir.

1993 yılında imzalanan kimyasal silahlar konvansiyonu ise; kimyasal savaş ajanlarını kullanmak için gerekli cihaz ve mühimmatlar ile bunların kullanımına yönelik özel olarak tasarlanmış her türlü teçhizatı kimyasal silah olarak tanımlamıştır.

AFAD

Dünya Savaşında BSA kullandığı tespit edilen tek ülke Japonya’dır. Kimyasal ve biyolojik silahların kullanımı ilk kez 1925 yılında yasaklanmıştır. Kimyasal ve biyolojik silahların kullanımı ilk kez 1940 yılında yasaklanmıştır.40 ülkenin Cenevre Protokolünü imzalaması ile yasaklanmıştır Kirletilen içme suları, zehir sürülen mızraklar ve virüs içeren kıyafetler BSA olarak kullanılmıştır. Tarihte bilinen en eski BSA kullanımı M.Ö. 14. yy’a dayanmaktadır. Tarihte meydana gelen pek çok savaşta uygarlıklar krallıklar çeşitli hastalıkları, çeşitli bitkileri, vebalı hayvanları savaşılan uygarlıklara karşı kullanmıştır. Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Böceklerin kullanıldığı tarımsal terörün neden olabileceği başlıca sorunlar şunlardır:

• Tarımsal üretimi azaltabilir ve beslenme sorunu yaratabilir.
• Ekonomik dengenin bozulmasına neden olabilir.
• Toplumsal panik yaratabilir.
• Uluslararası ticareti ve ilişkileri bozabilir.
• Hastalıklardan kaynaklanan doğrudan kayıplara neden olabilir.
• Teşhis ve mücadele masrafları arttırabilir.
• Dayanıklılık ıslahı ve yeni bir pestisitin geliştirilmesi masrafları arttırabilir.
• Hastalıktan zarar görmüş ürünlerin imhası gerekebilir.
• Tüketici güvenliği bozulabilir.
• Enfekte alanlar uzun süre karantina altına alınabilir.

İyonlaştırıcı radyasyon, elektronları atomlardan veya moleküllerden ayırmak için yeterli enerjiyi taşıyan radyasyondur ve böylece onları iyonize eder. Bu tipteki radyasyon, yüksek hızlarda (genellikle ışık hızının %1’inden daha fazla) hareket eden enerjik atom altı parçacıkları, iyonları, atomları ve elektromanyetik spektrumun yüksek enerjili ucundaki elektromanyetik dalgaları içerir. İyonlaştırıcı radyasyonun Alfa, Beta, Gamma ve X ışınları olmak üzere dört farklı türü bulunmaktadır. İyonlaştırıcı olmayan radyasyon, atomları veya molekülleri iyonize etmek için gereken kuantize enerjiyi (foton enerjisi) taşımayan her türlü elektromanyetik radyasyon anlamına gelir, daha düşük frekanslı, düşük enerjili elektromanyetik dalgalardır.

Sinir ajanına solunum yoluyla maruz kalınan miktar 100 mg.min/m3 olduğunda sinir ajanına solunum yoluyla maruz kalınan miktar 100 mg.min/m3 olduğunda solunum yetmezliği nedeniyle ölüm gerçekleşir.

Gamma ısınlarının algılanması için tercih edilen bu yöntemde kristal sintilatörler kullanılmaktadır.

Kimyasal silahların kullanıldığı bu olaylar sonucunda, Soğuk Savaş döneminden hemen sonra (1993 yılında) olmak üzere iki ayrı uluslararası sözleşme imzalanmıştır. Bu sözleşmeler ile biyolojik ve kimyasal savaş ajanlarıyla etkin bir şekilde mücadele edilmesi amaçlanmıştır. Bu sözleşmeler Biyolojik Silahlar Sözleşmesi ve Kimyasal Silahlar Sözleşmesi’dir. Türkiye, Biyolojik Silahlar Sözleşmesine 1974, Kimyasal Silahlar Sözleşmesine ise 1997 yılında taraf olmuştur.

Beyaz ikaz tehlikenin veya taarruzun bittiği anlamına gelir. Basın-yayın organları ve şehirde bulunan yayın sistemleri vasıtası ile bildirilir. Beyaz ikaz ile beraber sığınaklardan veya sığınılan yerlerden çıkılır. Doğru Cevap E'dir.

Biyolojik Silahlar Sözleşmesi ile biyolojik silahların bir savaş yöntemi olarak kullanılmasından vazgeçilmiş ve ayrıca, mevcut stokların imha edilmesi, biyolojik silahların üretilmesi, depolanması da yasaklanmıştır. Doğru cevap D'dir.

KSS’yi bugüne kadar imzalayan devlet sayısı 192 olup bu sayı dünyadaki ülkelerin %90’ını
ifade etmektedir. Ancak KSS’yi imzalayan devletlerden İsrail ve Myanmar henüz Sözleşmeyi
onaylamamıştır. Suriye’nin, ise 14 Eylül 2013 tarihinde KSS’yi onaylaması ile taraf devlet sayısı 190’a ulaşmıştır. Ayrıca; Mısır, Kuzey Kore, Angola ve Güney Sudan sözleşmeyi henüz imzalamayan ülkelerdir. Doğru cevap B şıkkıdır.

BSA’ların üretim maliyetleri düşüktür. Bir km2’de yaşayan kişilerin %50’sinin ölümüne neden olan doz (LD50) baz alınarak maliyet hesaplandığında, konvansiyonel silahlar 2000 $’a, nükleer silahlar 800 $’a, kimyasal silahlar ise 600 $’a üretilmektedir. Aynı etki biyolojik silahlar ile sadece 1 $’a mal olmaktadır. Bu nedenle biyolojik silahlar “Fakirin Atom Bombası” olarak tanımlanmaktadır.

Bazı BSA’lar bulaşıcıdır. Bulaşma insandan-insana, hayvandan-hayvana olabildiği gibi hayvandan-insana ve insandan-hayvana da olabilmektedir.

BSA’ların kuluçka süresi vardır. BSA’lar atıldıkları bölgede hemen hastalık meydana getirmezler. Hastalıkların ortaya çıkması için belirli bir zaman geçmesi gerekmektedir.

BSA’lar beş duyu ile hissedilemezler. BSA’ları hızlı tespit edebilen cihaz ve biyosensörler araştırma aşamasındadır. Hali hazırda kullanılan bu tip cihazların belirleme yetenekleri çok sınırlıdır.

BSA’lar %60-80 nem oranı olan ortamlarda canlılıklarını devam ettirip etkili olmaktadırlar. Dolayısıyla çok kuru ve çok sıcak ortamlar, mikroorganizmaların hayatta kalma sürelerini kısaltmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır?