Kent Sosyolojisi Final 19. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkiye'de kentsel dönüşüme dair yasal süreç kaç yılında başlamıştır?
2000 |
2004 |
2005 |
1999 |
2007 |
Kentsel dönüşüme dair yasal süreç 2004 yılında “Kuzey Ankara Girişi Kentsel Dönüşüm Projesi Kanunu” ile başlamıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
2.Soru
1973’ler sonrasında yeni belediyecilik akımlarının gelişmesi sırasında, belediyelerin merkezi hükümete karşı görev alanını genişlettiği tek sosyal işlev aşağıdakilerden hangi seçenekte verilmiştir?
Yeşil alanları arttırma |
Toplu konut çalışmaları |
Sağlık hizmetlerine erişim |
Kentsel dönüşüm |
Alt yapı çalışmaları |
1973’ler sonrasında yeni belediyecilik akımlarının gelişmesi sırasında, belediyelerin merkezi hükümete karşı görev alanını genişlettiği tek sosyal işlev toplu konut girişimleri olmuştur, denilebilir. Gerçekte bu alan 1958 yılından sonra İmar ve İskân Bakanlığının kurulmasıyla, Merkezi Yönetime verilmiştir. Ama merkezi yönetimin bu konuda başarılı olduğunu söylemek olanağı yoktur. Öncülüğünü 1973-1981 döneminde tamamen Belediyelere kaptırmış durumundaydı. 1981 yılında çıkartılan Toplu Konut Yasasıyla merkezi yönetim bu konudaki görev alanına yeniden sahip çıkmaya çalışıyor. Bu durum gerçekte çok öğretici, yerel yönetim ile merkez yönetim arasındaki görev bölüşümünün dinamiğini gösteriyor. Yaratıcı yerel yönetimlerin çalışmalarının, merkezi yönetimi nasıl aşamalar yapmaya zorladığının ilginç bir kanıtı oluyor.
3.Soru
I. Sömürü
II. Sefalet
III. Yoksulluk
IV. Bireysellik
Engels, işçi sınıfının yeniden üretim sürecini yukarıdakilerden hangisini dikkate alarak ayrıntılı bir şekilde tartışmıştır?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
III ve IV |
Marx eşitsizlik ve sömürüyü üretim merkezli kapitalizm çözümlemesinde, Engels ise sömürü, sefalet ve yoksulluğu işçi sınıfının yeniden üretim sürecini (yaşamını) dikkate alarak
ayrıntılı bir şekilde tartışır. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
.............., Osmanlı mali ve iktisadi sisteminde bir köylü ailesinin bir çift öküzle işleyerek geçimini sağlayabileceği büyüklükteki toprak üzerindeki tasarruf hakkını ifade etmektedir.
Yukarıdaki boşluğu aşağıdakilerden hangisi en doğru şekilde tamamlar?
İkta sistemi |
Kapitalist üretim sistemi |
Küçük meta üretimi |
Azalan marjinal fayda ilkesi |
Çift hane sistemi |
Çift hane sistemi, Osmanlı mali ve iktisadi sistemi uyarınca bir köylü ailesinin bir çift öküzle işleyerek geçimini sağlayabileceği büyüklükteki toprak üzerindeki tasarruf hakkını gösterir bir sistemdir. Söz konusu tasarruf hakkı karşılığında köylü aileleri devlete vermekle yükümlü oldukları vergileri ödedikleri müddetçe toprağı babadan oğula geçmektedir.
5.Soru
Gecekondu yasasının çıkması, otomobil üretiminin başlaması, İstanbul'da birinci boğaz köprüsünün ulaşıma açılması gibi gelişmeler hangi dönemde yaşanmıştır?
Erken Cumhuriyet dönemi |
Göç ve hızlı kentleşme dönemi |
Planlı kalkınma dönemi |
Neoliberal kentleşme dönemi |
Hiçbiri |
Bu gelişmeler 1960-1980 yıllarını kapsayan planlı kalkınma döneminde gerçekleşmiştir.
6.Soru
1980 snrası yaşanan dönüşümle birlikte batıda belediyeciliğin temel amacı ne olmuştur?
Kent içi ulaşım sorunlarına yönelmek |
ÇArpık kentleşme ile mücadele etmek |
Artan alt yapı gereksinimlerini karşılamak |
Alt gelir gruplarına yönelik projeler geliştirmek |
Sermayenin yeniden üretimine öncelik vermek |
1980 sonrasında yaşanan dönüşüm ve bunu hazırlayan yeniden yapılandırma programının temel hedefi, emeğin yeniden üretimini merkeze alan bir kent
yöneticiliği modelinden sermayenin yeniden üretimine öncelik veren, kent işletmeciliği ve girişimciliği (urban entrepreneurialism) temelli bir kent yönetimi modeline geçişin sağlanmasıydı.
7.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisinde kentsel dönüşüm politika biçimi ve uygulanan dönemi doğru şekilde verilmiştir?
Kentlerin Yeniden İnşası (Reconstruction) - 1960'ler |
Kentsel İyileştirme (Revitalisation) - 1950’ler |
Kentsel Yenileme (Renewal) - 1970’ler |
Kentsel Yeniden Yapılandırma (Redevolopment) - 1990’lar |
Kentsel Yenileşme -Canlandırma (Regeneration) - 1980’ler |
Doğru cevap C dir. Kentsel Yenileme (Renewal) 1970’lerde uygulanmıştır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İznik şehrinin fethinden hemen sonra 1331'de kurulan ilk Osmanlı medresesidir?
Orhaniye Medresesi |
Bursa Medresesi |
İznik Medresesi |
Edirne Medresesi |
Söğüt Medresesi |
Osmanlı şehir hayatının önemli bir kurumsal parçası da o şehirdeki entelektüel niteliğin ve faaliyetlerin artmasına yönelik kurumların kurulmasıdır. İznik şehrinin fethinden hemen sonra kurulan ilk Osmanlı medresesi (Orhaniye Medresesi, 1331) ve sonra Bursa, Edirne ve diğer fethedilen şehirlerde külliyeler içerisine dâhil edilen ilim mekânları bunun tarihsel örnekleridir. Doğru cevap A'dır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yoksulluk çözümlemesinde kullanılabilecek verileri toplamak için yapılan veri toplama tekniklerinden biri değildir?
Nüfus sayımı |
Hanehalkı anketleri |
Milli gelir hesapları |
Nüfus ve sağlık araştırması |
Yerel seçimler |
Yerel seçimler, yoksulluk çözümlemesinde kullanılabilecek verileri toplamak için yapılan veri toplama tekniklerinden biri değildir. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
1980'li yıllarda belediyelerin merkezi yönetimin etkisini azaltmak ve daha rahat hareket etmekiçin başvurduğu en etkili yöntem seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
Özkaynakları kullanma |
Dış borç alma |
Şirketleşme |
İktisadi teşekküller kurma |
Örgütlenme maliyetlerini azaltma |
Belediyelerin örgütsel yapısında ortaya çıkan bir başka çeşitlenme ise belediyelere bağlı, ancak piyasa mekanizması içinde çalışan şirketlerin kurulmasıdır. Bu şirketler, bir yandan belediyelerin merkezi yönetimin kontrolünden uzaklaşmalarını fırsat verirken, diğer yandan bu piyasa mantığının
yerel yönetimlere yerleşmesine olanak sağlamıştır. Sınırlı kamusal denetim anlamına gelen şirketleşme, “özelleştirme” olarak adlandırılan sürecin belediyeler eliyle yürütülmesi anlamına gelmektedir.
11.Soru
Aşağıdakilerin hangisi meta üreticiliğin Türkiye tarımında pekiştiği dönemdir?
1920-1940 |
1940-1963 |
1963-1980 |
1980-1990 |
1990-2000 |
1963-1980 dönemi Türkiye tarımında küçük meta üreticiliğinin egemenliğini pekiştirdiği dönem olmuştur. 1963 yılında planlı ekonomiye yeniden geçişle birlikte tarımda “devlet desteğinde modernizasyon” diye ifade edilebilecek birim alana verimi artırmaya dönük tarımsal politikalar uygulanmaya başlanmıştır. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Planlı kalkınma dönemiyle ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
1960’lı yıllarda hızla devam eden gecekondu ve yapsatçılık, 1970’lerde konut sorununa bir çözüm olmaktan çıkmasıyla yavaşlamıştır. |
1967 yılında İkinci Beş Yıllık Plan’ına alınan toplu konut sunum biçimi, sonraki yıllarda büyük kentlerde uygulanmaya başlamıştır. |
1966 yılında çıkan Gecekondu Yasası’nda, gecekondu alanlarının varlığının kabul edilmesi, gecekondu yapımının yasalarla güvence altına alınması anlamına gelmektedir. |
Bu dönemde kent-içi ulaşımında belediyeler tarafından alınan yeni otobüsleri hizmet vermeye başlamış, bununla birlikte özel otobüs yolları yapılmıştır. |
Ankara'nın başkent olarak ilan edilmesi bu dönemin en önemli olayıdır. |
Ankara'nın başkent olarak ilan edilmesi erken Cumhuriyet dönemine rastlamaktadır.
13.Soru
Geçinebilmek için içinde bulunulan toplumun ortalama yaşam standardının altında bir gelir ve tüketime sahip olan yoksulluk türü nedir?
Mutlak yoksulluk |
Göreli yoksulluk |
İnsani yoksulluk |
Nesnel yoksulluk |
Öznel yoksulluk |
Göreli yoksulluk geçinebilmek için içinde bulunulan toplumun ortalama yaşam standardının altında bir gelir ve tüketime sahip olmasıdır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gecekondularda kümelenmelerin sebeplerinden biri değildir?
Kentte karşılaşılan sorunların çözümünde yardımlaşma ve dayanışma
|
İlk yerleşen akraba ve hemşehrilerine yakın olabilmek
|
Kıra bağımlılık ve kır geleneklerini korumak
|
Gecekondu dışındaki dünya ile ilişkilerde ortak çıkar doğrultusunda ortak eylem geliştirebilmek |
Evliliklerin tanıdık bildik insanlar arasında yapılmasını sağlamak |
Kümelenmenin önemli nedenlerinden arasında kentte karşılaşılan sorunların çözümünde yardımlaşma ve dayanışma arayışı ve gecekondu dışındaki dünya ile olan ilişkilerde ortak çıkarların korunması yer almaktadır.
15.Soru
Seçeneklerden hangisi Osmanlı'daki merkeziyetçi devlet yapısının sonuçlarından biridir?
Farklı amaçlara yönelik sivil toplum kuruluşlarının oluşması |
Yerel güçlerin gelişmesi ve kendisini temsil etmesi |
Yerel düzeyde siyasal normların ortaya çıkışı |
Belediyeciliğin batıya kıyasla daha az gelişmiş olması |
Topraksal özerkliğe imkan verilmiş olması |
Osmanlı’da devletin dışında özerk bir sivil toplumun varlığından söz edebilmek mümkün değildir. Artık değere el koyan aşırı merkezileşmiş devlet yapısı, bir yandan sivil toplumun gelişimini engellerken, diğer yandan yerel güçlerin gelişmesine ve kendisini temsil etmesine ket vurmuştur. Heper (1989:3), bu tür bir anlayışı şöyle özetlemektedir: “Osmanlı-Türk siyasal yapısında, çevre merkezce tamamen boyunduruk altına alınmıştı. Osmanlı klasik çağında (1300-1600) merkez siyasal yapının normlarını, yani adaleti, herkesin yerini yurdunu
belirlemeyi ve kullarını korumayı kendisi belirliyordu. Batı’daki feodalizmin tersine, Osmanlı patrimonyalizminde, yerel güçler yaygın siyasaltopraksal özerkliğe sahip olmadılar. Osmanlı sisteminde özgür şehirler de yoktu.”
16.Soru
I. Çocuk işçiliği
II. Sokakta yaşayan çocuklar
III. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yeniden üretilmesi
IV. Aile içi şiddet ve suç gibi nedenlerin yol açtığı düşük toplumsal sermaye
V. Okul çağındaki gençler için yapıcı aktivite eksikliği
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri eğitim olanaklarına ulaşamamanın kent yoksulluğu üzerindeki etkileri arasında yer almaktadır?
I ve II |
III ve V |
II, III ve V |
I, II, III ve V |
Hepsi |
Eğitim olanaklarına ulaşamamanın kent yoksulluğu üzerine etkileri ise;
• Düzenli ve sürekli bir iş sahibi olamamak;
• Çocuk işçiliği,
• Sokakta yaşayan çocuklar,
• Okul çağındaki gençler için yapıcı aktivite eksikliği ve bunun gençler arasında suça
yatkınlığı arttırması;
• Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yeniden
üretilmesi,
• Okula devam ve okulda kalma süresinin
düşük olmasının getirdiği kalitesiz eğitimin
geleceğin niteliksiz işgücünü yaratması olarak açıklanabilmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
17.Soru
Bir kentsel alanda yitirilen ekonomik etkinliğin yeniden kazanılması sosyal sorunların iyileştirilmesi anlamına gelir.Tanımlamasının başlığı aşağıdakilerden hangisidir?
Çevre Kirliliği |
Kentsel Dönüşüm |
Çevre Duyarlılığı |
Kent Yaşamı |
Çevre ve İnsan |
Kentsel dönüşüm: Bir kentsel alanda yitirilen ekonomik etkinliğin yeniden kazanılması sosyal sorunların iyileştirilmesi anlamına gelir.
18.Soru
1980li yılların belediyeciliği 1970li yılların belediyeciliğinden hangi özelliği ile ayrılmaktadır?
Yerel ve küçük yatırımlara yönelmeleri |
Kendi kaynaklarının projeler için yeterli olması |
Uluslararası sermayeden uzak durması |
Kentsel hizmet için sermayeden destek alması |
Yap-işlet-devret türü uygulamaların yaygınlaşması |
Yerel yönetimler 1980’li yılların ortasından itibaren metro gibi büyük altyapı projelerine girişirken, bu yatırımlar sadece merkezi yönetimden yapılan kaynak transferi ile gerçekleşmedi. Belediyelerin doğrudan uluslararası para piyasalarından çeşitli yöntemlerle borçlanmaları sıkça rastlanır bir durum haline geldi. Bu tür bir borçlanma stratejisi de 1970’li yılların belediyecilik anlayışından önemli ölçüde ayrışmaktadır. Önceki dönemde, belediyeler daha çok kendi kaynaklarını kullanmaya yönelmişlerdi. Oysa 1980 sonrasında sosyal demokrat belediyeler de dâhil olmak üzere, bütün büyük kent belediyeleri sadece dış kredi kullanmakla kalmamış, aynı zamanda yap-işletdevret türü uygulamalarla uluslararası sermaye tarafından kentsel hizmetlerin sağlanması ve işletim haklarına bu sermayenin ortak edilmesi uygulamalarına yönelmişlerdir. Bu durum sadece metro türü projelerle sınırlı değildir. Antalya örneğinde olduğu gibi, kent suyunun sağlanmasında uluslararası şirketlere imtiyazlar verilmektedir.
19.Soru
Aşağıdaki partilerden hangisinin girişimleri küçük meta üretimin Türkiye tarımında uzun yıllar sürecek olan egemen üretim biçimi haline gelmesini sağlamıştır?
Cumhuriyet Halk Partisi |
Demokrat Parti |
Demokratik Sol Parti |
Anavatan Partisi |
Milliyetçi Hareket Partisi |
Demokrat Parti’nin toprak genişlemesine dönük hamlesini takiben uygulamaya koymuş olduğu iki politika hamlesi küçük meta üretiminin Türkiye tarımında uzun yıllar sürecek olan egemen üretim biçimi olması bakımından büyük önem taşımıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
20.Soru
Osmanlı mali ve iktisadi sistemi uyarınca bir köylü ailesinin bir çift öküzle işleyerek geçimini sağlayabileceği büyüklükteki toprak üzerindeki tasarruf hakkını gösteren sistem aşağıdakilerden hangisidir?
Ortakçılık
|
Meta Üretimi
|
Geleneksel Üretim
|
Çift Hane Sistemi |
Feodal Üretim |
Çift hane sistemi, Osmanlı mali ve iktisadi sistemi uyarınca bir köylü ailesinin bir çift öküzle işleyerek geçimini sağlayabileceği büyüklükteki toprak üzerindeki tasarruf hakkını gösterir bir sistemdir. Söz konusu tasarruf hakkı karşılığında köylü aileleri devlete vermekle yükümlü oldukları vergileri ödedikleri müddetçe toprağı babadan oğula geçer biçimde işlemeye devam etmekte idiler.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ