Yanıt Açıklaması: Saint Simon, “endüstri toplumu” kavramını kullanan ilk düşünürdür.

Yanıt Açıklaması:

Lukacs kapitalizmi açıklamak üzere, pek çok kavramsal çerçeveye başvurmuştur: şeyleşme, yabancılaşma, metalaşma, fetişizm, nesnelleşme, rasyonalleşme, nicelikselleşme, hesaplanabilirlik ilkesi vb. Lukacs kendi sistemi için önemi tartışılmaz birtakım kilit kavramları (rasyonelleşme, nicelikselleşme, hesaplanabilirlik ilkesi) Weber sosyolojisinden doğrudan devralmıştır.

Yanıt Açıklaması: Lukacs

Yanıt Açıklaması:

Hegel’e göre evrendeki olay ve olguları anlamamıza yarayan diyalektik değişme sürecinin birbiriyle ilişkili ve birbirinden ayrılmaz dört yasası bulunmaktadır: Bunlar; bütünlük yasası, çelişme yasası, hareket yasası ve nitel değişme yasasıdır. Burada önemli olan nokta, her bir yasa ancak diğerleriyle ilişkili olarak ve bir bütün içinde ele alındığında anlam kazanacaktır. Diğer bir deyişle bir düşünüce, tutum veya bir yaklaşım bu yasalar, bir bütün içinde ele alındığında diyalektik bir nitelik veya anlam kazanacaktır. Ancak Hegel için varlığın temelinde düşünce yatmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Cemaatin tersi olan cemiyet kavramı, endüstrinin egemen olduğu kent yaşamında insanların diğer insanlarla yakın duygusal ilişkilerden çok çıkara dayalı, rasyonel ilişkiler kurdukları rekabetçi ve dinamik bir yaşamın sürüldüğü toplumları ifade etmek için kullanılır. Bu toplumların belirgin özelliklerinden biri, ortak mülkiyet yerine bireysel mülkiyetin egemen olmasıdır.

Yanıt Açıklaması:

Bir bilim dalı olarak sosyolojinin çalışma konusunun ne olduğu ve bunun hangi yöntemle incelenmesi gerektiğine dair yaptığı katkılar, onu sosyolojinin en önemli kurucularından bir olarak kabul edilmesine neden olmuştur. Onun toplum bilimin yöntemi, toplumsal işbölümü, sanayileşme, intihar, din ve ahlâk konuları üzerine yaptığı çalışmalar sosyolojinin gelişiminde çok önemli bir yere sahiptir.

Yanıt Açıklaması:

Marx, tarihsel materyalist teorinin kurucusu olarak bilinmektedir. Marx’ın toplum teorisinin oluşumunda Almanya, Fransa ve İngiltere’deki felsefi, politik, ekonomik gelişmeler ile bunlar üzerine yapılan tartışmalar oldukça etkili olmuştur. Bu bakımdan Marx’ın toplum teorisi, klasik Alman felsefesi, İngiliz iktisadı ve Fransız politik teorisinin bir sentezi olarak da değerlendirmek mümkündür. Marx Alman felsefesinden diyalektiği almış ve bunu materyalist felsefe ile birleştirmiştir. İngiliz iktisat teorisinde yer alan emek-değer teorisi tartışmaları içinden artı değer teorisini geliştirmiştir. Fransız sosyal, tarihsel ve politik düşüncesi içinden de sınıf mücadelesi ve sosyalizm analizini oluşturmuştur.

Yanıt Açıklaması:

İntihar, kişisel bir eylem olduğu için açıklaması da psikolojik nedenlere dayanılarak yapılmaktaydı. Durkheim’a göre ise kişisel eylemlerden biri olan intihar, sosyolojik açıklamadan çok psikolojik bir açıklamaya uygun gibi görünse de aslında sosyolojik bir olgudur. Durkheim, intiharı özellikle toplumsal birlik problemi ile ilişkili bir toplumsal olgu olarak görür. Bu nedenle de onu toplumu bir arada tutan toplumsal bağlar ile ilişkili olarak ele alır. Bu bakımdan Durkheim’ın intihar olgusunu ele alışını birey ve toplum arasında uygun denge arayışı ve bu dengeyi bozabilecek tehditlerin belirlenmesi olarak düşünebiliriz. Durkheim çağdaş toplumda intihar oranlarının artmasını patolojik olarak değerlendirmekte ya da intihar oranlarındaki artışın çağdaş toplumdaki bazı patolojik özellikleri ortaya koyduğunu vurgulamaktadır. Çağdaş toplumun; nüfus yoğunluğu, toplumsal farklılaşma, bireycilik, organik dayanışma ve benzeri özelliklere sahip olduğunu hatırlayalım. Durkheim’a göre, mekanik dayanışmanın egemen olduğu toplum bireyselliği boğarken, organic dayanışma koşullarında birey fikri toplumu tehdit etmeye başlamaktadır. Durkheim, bireyciliğin de belirli bir ölçüye kadar ‘doğal’ ve normal olduğunu kabul etmekte fakat onun patolojik biçimlerine karşı çıkmaktadır. Durkheim’e göre, intihar toplumsal dayanışmanın çok yüksek veya düşük olduğu yerlerde bağımlılık ve özerklik ilişkisindeki dengesizliğin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Weber’e göre, sosyolojinin çalışma nesnesi her türlü insan eylemi değil, sadece içgüdüsel nitelik taşımayan toplumsal eylemlerdir. Bireylerin içgüdüsel nitelik taşımayan anlamlı bütün eylemleri toplumsal eylemdir. Weber’e göre bir eylemin toplumsal nitelikli bir eylem olabilmesi için “bireyin bu eyleme yüklediği anlamın mutlaka diğer bireylerin geçmişteki, şimdiki veya gelecekteki davranışları ile ilişkili olması, hatta onları içermesi veya onlar tarafından içerilmesi gerekir”.

Yanıt Açıklaması:

Pareto toplum çözümlemesinin temelinde yer alan mantıksal olmayan tüm davranışlarının temelinde yer alan iki temel unsurdan söz eder: (I) tortu adını verdiği ve değişmez dediği eğilimler ile (II) türem adını verdiği, insanların davranışlarını haklı kılmak için her durumda buldukları ve değişken dediği nedenler.

Yanıt Açıklaması: Sosyoloji disiplininden oldukça derin bir biçimde etkilenen ve sosyolojiyle Marksizmi birbirine oldukça yakınlaştıran Batı Marksizmi, ilk teorik tezlerini Sovyet Marksizmine meydan okuyan eleştirileriyle ortaya koymuştur.

Yanıt Açıklaması:

Pareto sosyolojisinde siyasal seçkinler, halkı yönetme şekillerine göre iki temel gruba ayrılır. Bunlar; güç kullanarak yöneten aslanlar ile gizlice, kurnazca ikna ederek yöneten tilkiler.

Yanıt Açıklaması: toplumun karşılıklı olarak birbirine bağımlı ögelerden oluşan bir sistem olarak çözümlenebileceği düşüncesi en belirgin şekilde Pareto ortaya konulmuştur. sistemi oluşturan parçalar, karşılıklı olarak birbirine bağlı olduğundan parçaların birindeki değişme karşılıklı olarak diğerleri üzerinde de bir değişime yol açar. Bu Gibbs'in fiziko-kimyasal sistemine benzeyen bir sosyoloji sistemidir.

Yanıt Açıklaması:

Olumsuz ayrıcalıklı sınıf içerisinde herhangi bir şekilde üzerinde tasarruf yapabilecekleri mülkiyeti veya hüneri olmayan, ücretli çalışan işçiler yer almaktadır. Homojen olmayan bu sınıfa özgür olmayanlar, sınıftan çıkarılanlar ve yoksullar dahildir.

Yanıt Açıklaması:

Endüstri toplumunun genel özelliklerini özetlemek gerekirse; emek üzerinde kapitalist işverenler giderek daha fazla kontrole sahiptir. Nüfusun çoğu okuryazardır. Laiklik ilkesiyle, rasyonel bir şekilde, bürokrasiyle ve genellikle ulus devletler tarafından yönetilir. İş ve ev, çalışma zamanı ve boş zaman geleneksel toplumda olduğu gibi iç içe değildir. Son olarak, nüfusun büyük bir çoğunluğu kentlerde yaşamaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Simmel sosyolojinin inceleme nesnesinin toplumsal etkileşim olduğunu savunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Bir davranışın mantıklı olması için “nesnel-gerçeklikteki araç-amaç ilişkisi, oyuncunun bilincindeki araç-amaç ilişkisine uygun” olmalıdır.