Kriminoloji Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi suçla ilgili doğru bir bilgi değildir?
Neyin suç olarak tanımlanacağı konusunda son sözü kanun koyucu söylemektedir. |
Türk ceza hukuku maddi ve şekli ceza hukuku olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. |
Neyin suç olduğu toplumdan topluma farklılık göstermektedir. |
TCK’nın ilk 75 maddesi özel hükümlere ilişkin düzenlemeleri ihtiva etmektedir. |
Alkollü araç kullanmak tehlikeli suçlar kapsamında yer almaktadır. |
Suçla ilgili verilen bilgiler değerlendirildiğinde neyin suç olarak tanımlanacağı konusunda son sözü kanun koyucunun söylediği, Türk ceza hukukunun maddi ve şekli ceza hukuku olmak üzere iki kısma ayrıldığı, neyin suç olduğunun toplumdan topluma ve zaman içerisinde farklılık gösterdiği ve alkollü araç kullanmanın tehlikeli suçlar kapsamında yer aldığı ifade edilebilir. Bununla birlikte TCK’nın ilk 75 maddesi özel hükümlere değil genel hükümlere ilişkin düzenlemeleri ihtiva etmektedir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.
2.Soru
'Sosyal standart ve kontrolün çok zayıflaması veya çökmesi' olarak ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
'Sosyal standart ve kontrolün çok zayıflaması veya çökmesi' olarak ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Sapma |
Suç |
İsyan |
Şekilcilik |
Anomi |
Anomi, sosyal standart ve kontrolün çok zayıflaması veya çökmesini ifade etmektedir. Bu kavramla birlikte suçluluk bir toplumun sosyal yapısıyla irtibatlandırılmaktadır. Durkheim 1893 yılında ilk defa anomi kavramını sosyolojiye sokmuş ve bu kavramı, erken sanayi inkılabı döneminde çok hızla ortaya çıkan iş bölümünün patolojik neticelerini tarif etmek için kullanmıştır. Bu yazara göre anomi bir sosyal çözülme halidir. Toplumu bir arada tutan eski kuralların ve yapıların ortadan kalkması toplumsal birliği zayıflatmaktadır. Bunun sonucu olarak sosyal kurallara riayet edilmemekte, kolektif düzen ortadan kalkmakta ve bir kuralsızlık hali toplumsal hayata egemen olmaktadır. Hızlı toplumsal değişim ve dönüşüm, kolektif bilinci zayıflatmak ve o zamana kadar toplumda mevcut olan kural kontrol mekanizmaları ortadan kalkmaktadır. Anomi halinin neticeleri arasında artan intihar ve suç oranları yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Ana akım kriminoloji düşüncesinde kadınlar ve kadın suçluluğunun ya hiç ya da yeterince ele alınmadığı eleştirisinden doğan kriminoloji alanı aşağıdakilerden hangisidir?
Mahkum kriminolojisi |
Yeşil kriminoloji |
Radikal kriminoloji |
Feminist kriminoloji |
Pozitivist kriminoloji |
Feminist kriminoloji ana akım kriminoloji düşüncesinde kadınlar ve kadın suçluluğunun ya hiç ya da yeterince ele alınmadığı eleştirisinden doğmuştur. Burada özellikle, kadın suçluluğu
konusunda ampirik çalışma yapılması; kadınların mağduriyet süreçlerinin ihmal edilmesi ve ceza adaleti sisteminin erkek suçlular üzerindeki etkisine fazla vurgu yapılması eleştirileri ve bu konularda araştırmalar yapılması feminist kriminolojiyi ortaya çıkarmıştır.
4.Soru
Beccaria’nın suçun önlenmesiyle ilgili düşünceleri aşağıdakilerden hangisini kapsar?
Failin psikolojisi |
Açıklık |
Cezanın süresi |
Keyiflilik |
Kanunların işleyişi |
Beccaria’nın suçun önlenmesiyle ilgili düşünceleri genellikle şu üç başlık altında toplanmaktadır: Açıklık, Sürat, Cezanın Ağırlığı
5.Soru
Bir olgu veya farklı olgular arasındaki bağlantıları kurarak, bu ilişkileri izah eden düşünce biçimine ne ad verilir?
Bir olgu veya farklı olgular arasındaki bağlantıları kurarak, bu ilişkileri izah eden düşünce biçimine ne ad verilir?
Teori |
Tespit |
Sonuç |
Araştırma |
Gözlem |
Nazariye ve kuram olarak da dilimizde ifade edilen teori, bir olgu veya farklı olgular arasındaki bağlantıları kurarak, bu ilişkileri izah eden düşünce biçimidir. Doğru cevap A'dır.
6.Soru
Kriminoloji sahasındaki pozitivist etki bakımından genel olarak görüşlerin temelinde insan davranışının biyolojik ve psikolojik etmenlerle belirlendiği kanaati yatmaktadır. Bu yaklaşıma genel olarak ne ad verilir?
Fatalizm |
Entüisyonizm |
Ampirizm |
Determinizm |
Dogmatizm |
Kriminoloji sahasındaki pozitivist etki bakımından genel olarak bu görüşlerin temelinde insan davranışının biyolojik ve psikolojik etmenlerle belirlendiği kanaati yatmaktadır. Bu yaklaşıma genel olarak determinizm (belirlenimcilik) adı verilmektedir. Determinist görüşe göre her olay belli neden veya nedenlerin zorunlu neticesidir. Hiçbir şey rastlantısal değildir. Bilimin görevi bu nedensellik ilişkilerini bulmak ve ortaya koymaktır. Doğru cevap D’dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ekonomik ve rasyonel insan tipinden hareketle oluşturulan rasyonel tercih teorisinin tezleri arasında değildir?
Suçlar belli bir maksatla işlenen fiiller değildir |
Suçlular mevcut şartlar dahilinde en iyi kararı vermeye çalışır |
Suçluların karar alma süreçleri işledikleri suç tipine göre farklılık gösterir |
Belli bir suç tipine iştirak etmekle, tayin edilmiş spesifik bir suçu işlemek birbirinden farklıdır |
Spesifik bir suç işlemeye karar verme (taammüd) halinde ise suça giden her aşamada |
Ekonomik ve rasyonel insan tipinden hareketle oluşturulan rasyonel tercih teorisinin tezleri şu şekilde özetlenebilir:
• Suçlar belli bir maksatla işlenen fiillerdir. Suç işlemede maksat faile menfaat sağlamasıdır.
• Suçlular mevcut şartlar dahilinde en iyi kararı vermeye çalışır. Burada belirsizlik ve
riskleri hesaba katarlar.
• Suçluların karar alma süreçleri işledikleri suç tipine göre farklılık gösterir.
• Belli bir suç tipine iştirak etmekle, tayin edilmiş spesifik bir suçu işlemek birbirinden farklıdır.
• Bir suça iştirak olma bakımından üç aşama söz konusudur: başlama, alışkanlık ve vazgeçme. Bu aşamaların hepsi farklı olgulara
bağlı olduklarından ayrı ayrı ele alınmalıdır.
• Spesifik bir suç işlemeye karar verme (taammüd) halinde ise suça giden her aşamada
alınan bir dizi karar vardır. Bunlar hazırlık, hedefin seçilmesi, fiilin icrası ve sonrasında
kaçma vb.
8.Soru
Yoksulluk-suçluluk ilişkisi veya sosyal devlet uygulamalarının suçluluk üzerindeki etkilerini incelemek için kriminoloji aşağıdaki hangi bilim dalından yararlanmaktadır?
Hukuk |
Sosyoloji |
Sosyal politika |
Antropoloji |
Psikoloji |
Sosyal politika: Sosyal politika insan refahı, ihtiyaçları ve yoksulluk gibi sorunlarını araştırmaktadır. Yoksulluk-suçluluk ilişkisi veya sosyal devlet uygulamalarının suçluluk üzerindeki etkileri gibi konularda kriminoloji sosyal politikadan istifade etmektedir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi pozitivist okulun kökenlerini oluşturur?
Aydınlanma |
Ceza adaleti sistemi |
Suçlu kişi |
Modern bilim |
Bilimsel pozitivizm |
10.Soru
Yeni klasik teorilerin suçun işlenmesini zorlaştırmaya yönelik pratik ve kontrol edilebilir değişiklik önerilerinin çoğu hayata geçirilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi suçun işlenmesini zorlaştıran değişikliklerden değildir?
Hedeflere ulaşılmasının zorlaştırılması |
İnsanların, eşyaları ve kendileri hakkında daha sorumlu davranmaya ikna edilmeleri |
Suç mahallinden görülmeden kolayca kaçma ihtimalinin ortadan kaldırılması |
Suçluların yakalanması ihtimalinin güçlendirilmesi |
Suçlulaların karar alma süreçlerinin belirlenmesi |
Yeni klasik teorilerin suçun işlenmesini zorlaştırmaya yönelik pratik ve kontrol edilebilir değişiklik önerilerinin çoğu hayata geçirilmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Hedeflere ulaşılmasının zorlaştırılması. Örneğin, daha iyi araba kilitlerinin yapılması;
- İnsanların, eşyaları ve kendileri hakkında daha sorumlu davranmaya ikna edilmeleri;
- Güvenlik kamerası vb. izleme yöntemlerinin hayata geçirilmesi. Örneğin İngiltere’de bugün yaklaşık 6 milyon güvenlik kamerası mevcuttur;
- Suç mahallinden görülmeden kolayca kaçma ihtimalinin ortadan kaldırılması;
- Cezaların artırılması;
- Suçluların yakalanması ihtimalinin güçlendirilmesi.
E şıkkında belirtilen ifade değişiklik önerisi değil, rasyonel tercih teorisinin tezlerinden birisidir.
11.Soru
Pozitivizm terimi ilk defa kim tarafından sosyal bilimlerde değer yargılarının yeri olmadığını ifade etmek için kullanılmıştır?
Diderot |
Comte |
Kant |
Voltaire |
Bayle |
Pozitivizm terimi ilk defa Fransız sosyolog
Comte tarafından sosyal bilimlerde değer yargılarının yeri olmadığını ifade etmek için kullanılmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.
12.Soru
''İdin sosyal olarak kabul edilebilir şekilde işlev görmesini sağlar.'' verilen özellik aşağıdaki psikanalitik terimlerinden hangisine aittir?
Ahlak |
Mantık |
Süperego |
Ego |
Bilinç |
Ego (Benlik): Kişiliğin bu unsuru ise idin sosyal olarak kabul edilebilir şekilde işlev
görmesini sağlar. Egonun temel hareket ilkesi gerçeklik ilkesidir.Doğru yanıt D şıkkıdır.
13.Soru
Birincil ve ikincil sapma ayrımına dayanan ve suç işleyen bir gruba girilmesi de kişinin işlediği fiilleri akla uydurması, sapma teşkil eden davranışlarla ilgili niyet ve tutumlarını güçlendirdiğini savunan teori aşağıdakilerden hangisidir?
klasik damgalama teorisi |
utandırma teorisi |
başkaldırma teorisi |
sosyal kontrol teorisi |
uyuşmazlık teorisi |
Damgalama ve etiketleme teorisi, birincil ve ikincil sapma ayırımına dayanır. Damgalama teorisine göre, damgalanan kişi (the labeled person) suçlu kariyerinin gelişiminin nihai safhasında sapıcı davranışlar sergileyen bir gruba girer. Bu durum da kişinin sosyal kimliği, sosyal ilişkileri ve kendisine bakışını önemli ölçüde etkiler. Suç işleyen bir gruba girilmesi de kişinin işlediği fiilleri akla uydurması, sapma teşkil eden davranışlarla ilgili niyet ve tutumlarını güçlendirir.
14.Soru
Klasik okulun görüşlerinin gelişimine İngiltere'deki çalışmalarıyla öncülük eden isim kimdir?
Beccaria |
Cesare Lombroso |
Raffaele Garofalo |
Jeremy Bentham |
Enrico Ferri |
Klasik okulun görüşleri bilhassa İngiltere’de geliştirilmiştir. Bu gelişimde İngiliz filozof Jeremy Bentham’ın çalışmalarının büyük tesiri olmuştur.
15.Soru
"Ceza kanunlarını ihlal eden kasten veya taksirle işlenmiş hukuka aykırı ve kusurlu fiildir." şeklinde tanımı yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Yaptırım |
Suç |
Cebri icra |
Tazminat |
Hükümsüzlük |
Suç, ceza kanunlarını ihlal eden kasten veya taksirle işlenmiş hukuka aykırı ve kusurlu fiildir.
16.Soru
Hırsızlık yapmak isteyen Can bunu iyice düşünmüş ve çalacağı parayla neler yapacağını bile planlamıştır. Sınıftaki arkadaşı Kamuran'ı gözüne kestirmiştir. Kamuran cüzdanını ceketinde bırakmaktadır ve ders arasında montunu almadan dışarı hava almaya çıkmaktadır. Herkes dışarı çıktığında cüzdanı çalacaktır. Yukarıda anlatılanlar aşağıda verilen hangi durum ve ilgili teori kapsamına örnek olabilir?
İkincil sapma - Damgalama ve etiketleme teorisi |
Utandırma - Utandırma Teorisi |
Caydırma - Başkaldırma Teorisi |
Suçun Kimyası -Mutat faaliyet teorisi |
Başkaldırma - Başkaldırma Teorisi |
Mutat faaliyet teorisi ise suç eylemi, suç ve bilhassa suçun işlendiği duruma bakar. Buna göre, bir suçun işlenmesi için üç şeye ihtiyaç vardır: motive olmuş bir fail, uygun bir hedef ve koruyucu kişilerin bulunmaması (örneğin, polis veya güvenlik kamerasının bulunmaması). Burada failin suç işleme temayülü olan ve bunu becerebilecek biri olması; mağdurun veya suçun konusu şeyin fail için uygun bir hedef olması ve ihlalleri önleyecek koruyucu kişilerin olmaması gerekmektedir. Bu teoriye göre bu üç unsurun bir arada bulunması “suçun kimyası” olarak adlandırılan durumu ortaya çıkarmaktadır. Bu üç unsurdan birinin bulunmaması halinde suçun işlenmesi ihtimali azalacaktır. Buna göre suçun işlenmesi için bu üç unsurun aynı zaman ve yerde mevcut olması gerekir. Bu teorinin temel görüşü, suçun yoksulluk gibi sosyal sorunlardan etkilenmediği ve fakat her gün ortaya çıkan imkânlardan kaynaklandığı düşüncesidir. Dolayısıyla doğru cevap D şıkkıdır.
17.Soru
Çocuk parkındaki çocukların ve ailelerinin davranışlarını inceleyerek yeni bir teori oluşturmak isteyen bir araştırmacı yaklaşık bir ay boyunca her gün belli saatlerde çocuk parkınına gitmiştir. Bu bilgiler ışığında araştırmacının aşağıda verilen teorik düşünce aşamalarından hangisinde olduğu ifade edilebilir?
Tahminler |
Önleme |
Tespit |
Sonuçlar |
Gözlem |
Bir teorisyen, teorisini şu aşamalardan geçerek inşa eder: 1. Hayatımızın ve dünyamızın karmaşık bir bölümünü ele alır; mesele veya meseleleri tespit eder; 2. Birçok gözlem veya birebir görüşmeler yoluyla bilgi toplar; 3. Ele aldığı faaliyeti anlamamıza yardımcı olan önemli sonuçlara ulaşır; 4. Bu şekilde, bir olgu veya vakanın ne zaman tekrar edebileceğini tahmin edebilmemize imkân tanır; 5. Eğer tekrarlanabilecek olan şey menfi bir şeyse onun nasıl önlenebileceği konusuna ışık tutar. Dolayısıyla doğru cevap E'dir
18.Soru
Bir sınavda öğrenci şu soruyla karşılaşmıştır:
"X teori, ele aldığı olgular bütünüyle ilgili olması gerekene ilişkin kıstasları ortaya koyar.
Y teori ise ampirik verilere dayanır ve ne olması gerektiğini değil ne olmakta olduğunu ortaya koymaya çalışır."
Öğrencinin soruyu doğru cevaplaması için X ve Y kısmına sırasıyla aşağıdaki seçenelerdeki teori çeşitlerinden hangilerini yazması gerekir?
Normatif-Tasviri |
Tasviri-Normatif |
Büyük-Normatif |
Büyük-Tasviri |
Normatif-Büyük |
Normatif teori, ele aldığı olgular bütünüyle ilgili olması gerekene ilişkin kıs- tasları ortaya koyar. Tasviri teori ise olması gere- kene ilişkin bir çerçeve çizmekten ziyade ampirik verilere dayanır ve ne olması gerektiğini değil de ne olmakta olduğunu ortaya koymaya çalışır.
Büyük teori (grand theory) olarak tabir edilen ve nadiren ortaya konulan teoriler bir sorun hakkında birçok faklı durumda uygulanabilecek bir izah sunar. Bu gibi teoriler son derece soyut ve geniş kapsamlı oldukla- rından test edilmeleri hayli güçtür. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.
19.Soru
Durkheim’ın kriminoloji düşüncesine yaptığı katkılar aşağıdakilerden hangisinde yanlış şekilde özetlenmiştir?
Cezalandırmanın bir ritüel ve anlatımsal bir boyutu vardır. |
Hukuk bir toplumun ahlaki değerlerini yansıtır. |
Suç anlamlıdır. Duygusal tepkilere neden olur ve bir ahlak yasasının ihlali olarak görülür. |
Sapma (kısmen) zayıf ahlaki entegrasyonun ve zayıf sosyal düzenlemenin bir sonucudur. |
Sapma belli bir model ve düzen içinde cereyan eden toplumsal bir gerçektir. |
Doğru cevap B olacaktır. Sayfa 57 de Sosyolojik Teoriler - Anomi alt konu başlığındaki açıklamalarda " B seçeneği Hukuk bir toplumun kültürel değerlerini yansıtır." şeklinde açıklanmaktadır.
20.Soru
I.Teori mantıklı karar psikolojisine dayanır
II.Teori suçun çıkış noktasını açıklamaz
III. Biyolojik faktörleri hesaba katmaz
IV.Fazla geniştir; çünkü suçlu olmayanlara da uygulanır
Yukarıda verilen bilgilerden hangisi yada hangileri Edwin Sutherland tarafından ortaya atılan ayırıcı birliktelikler teorisi için yapılan eleştiriler içinde yer alır?
Hepsi |
I ve II |
I - II - III |
I - III - IV |
II - III - IV |
Doğru cevap A olacaktır. Sayfa 53 de Psikolojik Teoriler ana başlığını Öğrenme Teorileri alt konu başlığındaki açıklamalarda" Bu teori tıpkı diğer teoriler gibi tenkitlere uğramıştır. Bu tenkitler şöyle özetlenebilir:
- Teori eksiktir; çünkü kişinin kendi arzusunu ihmal etmiştir;
- Teori mantıklı karar psikolojisine dayanır;
- Teori mağdurun rolünü dikkate almaz;
- Teori suçun çıkış noktasını açıklamaz;
- Biyolojik faktörleri hesaba katmaz;
- Disiplinler arası olmadığı için yeterince geniş değildir;
- Daha genel sosyolojik teori ve araştırma ile yeterince yakından ilişkili değildir;
- Fazla geniştir; çünkü suçlu olmayanlara da uygulanır " şeklinde açıklanmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ