Kriminoloji Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Doğrudan zihnin işleyişine ve bunun insan davranışına nasıl tesir ettiğine yoğunlaşan kriminoloji teorisi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğrudan zihnin işleyişine ve bunun insan davranışına nasıl tesir ettiğine yoğunlaşan kriminoloji teorisi aşağıdakilerden hangisidir?
Biyolojik teori |
Psikolojik Teori |
Sosyolojik Teori |
Feminist teori |
Yeni-Klasik Teori |
Psikoloji, suç davranışının izahında alternatif bir bilimsel temel sunmaktadır. Biyolojik teorilerden farklı olarak bu teoriler, doğrudan zihnin işleyişine ve bunun insan davranışına nasıl tesir ettiğine yoğunlaşır. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi klasik damgalama teorisi uğradığı tenkitler arasında yer almaktadır?
Damgalama teorisinin kişinin kendisine vurulan damgayı dikkate alması |
Damgalanan herkesin suç işlemeye devam etmediği tespiti |
Suça radikal müdahalesizlik yaklaşımının suçlulukla mücadelede tatmin edici bir yaklaşım olduğu |
Damgalama teorisinin cezalandırmanın failin yeniden |
Suçlunun mağdurla bir araya gelerek hatasını telafi etmesi |
Birinci önemli eleştiri, damgalanan herkesin suç işlemeye devam etmediği tespitidir. Cezanın önleyici işlevine vurgu yapan eleştirmenler, cezalandırmanın failin yeniden suç işleme ihtimalini zayıflattığını ileri sürmüştür. Damgalama teorisinin bu ihtimale pek dikkate almadığı söylenebilir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sherman’a göre başkaldırma, reddetme davranışını ortaya çıkaran durumlar arasında yer almaz?
Failde cezanın caydırıcı etkisi olabilir. |
Fail cezayı adil bulmayabilir. |
Fail cezayla damgalandığını hissedebilir. |
Fail işlediği fiilden utanç duymayabilir. |
Failin toplumla bağı olmayabilir. |
ABDli kriminolog Lawrence Sherman tarafından ortaya atılan ve yine damgalama teorileri içinde değerlendirilen başkaldırma (defiance) teorisi
cezalandırmaya karşı failin verdiği tepkiler üzerine bina edilmiştir. Diğer damgalama teorilerinden farklı olarak Sherman cezanın sadece olumsuz sonuçları değil olumlu sonuçları da olabileceğini kabul etmektedir. Sherman’a göre cezanın üç sonucu olabilir. Bunlar:
1. Cezanın caydırıcı etkisi olabilir ve böylece arzu edilen neticeyi verebilir. (Caydırma)
2. Cezanın bir etkisi olmayabilir. Bir başka deyişle yeni suçların işlenmesine bir tesiri olmayabilir. (kayıtsızlık)
3. Cezanın aksi yönde etkisi olabilir. Bir başka deyişle ceza, sapma teşkil eden davranışı güçlendirebilir. (başkaldırma)
Sherman’a göre başkaldırma, reddetme davranışı şu dört durumda ortaya çıkar:
1. Fail cezayı adil bulmayabilir.
2. Fail cezayla damgalandığını hissedebilir.
3. Fail işlediği fiilden utanç duymayabilir.
4. Failin toplumla bağı olmayabilir.
Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.
4.Soru
Garland, çalışmasında adı geçen iki ülke örneğinde ceza adaleti sisteminde meydana gelen değişimleri tespit etmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu değişimlerden birisi değildir?
Islah düşüncesinin önemli ölçüde zayıflaması |
Mağdurun geri dönüşü |
Suçla mücadelenin özelleşmesi |
İntikam ve kısas düşüncesinin geri dönmemesi |
Suç siyasetinin duygusal tonunda meydana gelen değişmeler |
Garland, çalışmasında adı geçen iki ülke örneğinde ceza adaleti sisteminde meydana gelen değişimleri tespit etmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Islah düşüncesinin önemli ölçüde zayıflaması
- İntikam ve kısas düşüncesinin geri dönüşü
- Suç siyasetinin duygusal tonunda meydana gelen değişmeler
- Mağdurun geri dönüşü
- Her şeyden önce halkın korunması gerekir düşüncesi
- Siyasileşme ve yeni popülizm
- Hapishanenin yeniden icadı
- Kriminoloji düşüncesinin dönüşümü
- Suç önleme ve mahalle güvenliği altyapının genişlemesi
- Suçla mücadelenin özelleşmesi
- Sürekli kriz hali hissi
5.Soru
Suç teorisi bakımından onarıcı adalet uygulamalarını çözüm olarak önermektedir. Onarıcı adalet kapsamında, suçlunun mağdurla bir araya gelerek hatasını telafi etmesi, yaptığıyla yüzleşmesi deyim yerindeyse mağdurdan kendisini affetmesini istemesi gibi uygulamalar yer almaktadır.
Yukarıda verilen açıklamalar hangi teori ile örtüşmektedir?
Klasik Damgalama Teorisi |
Sherman: Başkaldırma Teorisi |
Braitwaite: Utandırma Teorisi |
Rasyonel tercih teorisi |
Mutat faaliyet teorisi |
Kişiyi yeniden topluma kazandırıcı utandırmayı merkeze alan Braithwaite, suç teorisi bakımından
onarıcı adalet uygulamalarını çözüm olarak önermektedir. Onarıcı adalet kapsamında, suçlunun
mağdurla bir araya gelerek hatasını telafi etmesi, yaptığıyla yüzleşmesi deyim yerindeyse mağdurdan kendisini affetmesini istemesi gibi uygulamalar yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap C şıkkıdır.
6.Soru
Kriminolojide biyolojik, psikolojik ve sosyolojik teoriler ele alınır. Bu teorilere ait aşağıda verilen alt teoriler ve araştırmalar seçeneklerden hangisinde doğru sırayla verilmiştir?
*Beyin üzerinde yapılan araştırmalar
*Psikanalitik teoriler
*Gerilim teorileri
Sosyolojik-Psikolojik-Biyolojik |
Psikolojik-Sosyolojik-Biyolojik |
Biyolojik-Psikolojik-Sosyolojik |
Psikolojik-Biyolojik-Sosyolojik |
Biyolojik-Sosyolojik-Psikolojik |
-
Biyolojik teoriler
-
Genetik araştırmalar
-
Beyin üzerinde yapılan araştırmalar
-
Kimyasal ve biyokimyasal araştırmalar
-
-
Psikolojik Teoriler
-
Psikanalitik teoriler
-
Suçu psikopatiye dayandıran teoriler
-
-
Sosyolojik Teoriler
-
İşlevselci teoriler
-
Gerilim teorileri
-
Alt kültür teorileri
-
Sosyal ekoloji teorileri
-
Sosyal öğrenme teorileri
-
Kontrol teorileri
-
Etiketleme teorileri
- Çatışma teorisi
-
Dolayısıyla cevap C'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ekonomik ve rasyonel insan tipinden hareketle oluşturulan rasyonel tercih teorisinin tezleri arasında yer almaz?
Suçlar belli bir maksatla işlenen fiillerdir. Suç işlemede maksat faile menfaat sağlamasıdır. |
Suçlular mevcut şartlar dahilinde en iyi kararı vermeye çalışır. Burada belirsizlik ve riskleri hesaba katarlar. |
Suçluların karar alma süreçleri işledikleri suç tipine göre değişiklik göstermez. |
Belli bir suç tipine iştirak etmekle, tayin edilmiş spesifik bir suçu işlemek birbirinden farklıdır. |
Bir suça iştirak olma bakımından üç aşama söz konusudur: başlama, alışkanlık ve vazgeçme. |
Suçluların karar alma süreçleri işledikleri suç tipine göre farklılık gösterir.
8.Soru
I. Feminist Kriminoloji
II. Mahkum Kriminolojisi
III. Yeşil Kriminoloji
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri eleştirel krimonolojinin yanında ele alınan kriminoloji alanlarındandır?
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Eleştirel kriminoloji ana akım kriminoloji tarafından ihmal edilen konu veya grupları da ele alan
bir şemsiye kavrama dönüşmüştür denebilir. Bu kapsamda şu kriminoloji alanları ortaya çıkmıştır:
I. Feminist Kriminoloji
II. Mahkum Kriminolojisi
III. Yeşil Kriminoloji
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "tüm dünya suçludur,
sadece fail değil” sözünün sahibidir?
Ferri |
Lombroso |
Tarde |
Garofalo |
Darwin |
Tarde, “tüm dünya suçludur,
sadece fail değil” sözünün sahibidir. Doğru cevap C seçeneğidir.
10.Soru
Aydınlanma hareketi 17. Yüzyılda aşağıdaki ülkelerin hangisinde başlamıştır?
Almanya |
İtalya |
Fransa |
İngiltere |
Amerika |
Aydınlanma hareketinin gelişim seyrine bakıldığında 17. yüzyılda İngiltere’de (Locke ve deistler) başladığı, akabinde 18. yüzyılda Fransa’da geliştiği (Bayle, Voltaire, Diderot ve diğer ansiklopedistler) görülmektedir. Bu nedenle İngiltere’nin yer aldığı seçenek doğrudur. Doğru yanıt D’dir.
11.Soru
I Anthony Giddens II Cesare Lombroso III Jürgen Habermas IV Ulrich Beck Son 50 yıla damga vuran büyük teorisyenler, sosyologlar ve filozoflar arasında yukarıdakilerden hangileri yer almaktadır?
I, II, III |
I, III, IV |
I, II, IV |
II, III, IV |
I, II, III, IV |
Sosyal bilimlerde son elli yıla damga vuran büyük teorisyenler arasında Ulrich Beck, Anthony Giddens gibi sosyologların yanı sıra Jürgen Habermas gibi filozoflar da yer almaktadır. İtalyan askeri cerrah Cesare Lombroso, ise 1800'lü yıllarda yaşayan ve genellikle modern kriminolojinin babası olarak görülen ünlü bir kriminologtur. Bu nedenle seçeneklerde I, III ve IV numaralı öncüllerin birlikte olduğu seçenek aranmalıdır. Bu nedenle doğru yanıt B'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Beccaria’nın suçlar ve cezalar hakkında savunduğu düşüncelerden biridir?
Her insan rasyoneldir. |
Rasyonel değerlendirme her insanın nasıl davranacağını tayin edemez |
Eyleme geçmeden önce her insan muhtemel haz ve muhtemel ıstırap arasında bir tartım yapmak zorunda değildir |
Kişinin yapacağı tercih en çok haz veren davranış olmayabilir |
Kişinin uğrayacağı yeterince hızlı, ağır ve belirli ceza onun hukuka aykırı davranışta davranma ihtimalini artırabilir |
Bentham ve diğer klasik okul krimino- loglarının fail ve suçlulukla ilgili ana varsayımları şu şekilde sıralanabilir:
• Her insan rasyoneldir;
• Rasyonel akıl yürütme, kazançlarla muhte- mel tehlikeler arasında bir tartma ve değer- lendirmeyi ihtiva eder;
• Rasyonel değerlendirme her insanın nasıl davranacağını tayin eder; buna onların huku- ki ve hukuka aykırı davranışlar da dahildir;
• Eyleme geçmeden önce her insan muhte- mel haz ve muhtemel ıstırap arasında bir tartım yapar;
• Kişinin yapacağı tercih en çok haz veren davranış olacaktır;
• Kişinin uğrayacağı yeterince hızlı, ağır ve belirli ceza onun hukuka aykırı davranışta dav- ranma ihtimalini zayı atacak- tır. (Case et al, 2017, s. 330)
13.Soru
Cohen'e göre bireyi suç işlemeye iten sebep aşağıdakilerden hangisidir?
Gençler bu suçlu alt-kültürlerine girerek itibar kazanmak isterler ve suç işlerler. |
Kişinin toplumla güçlü bağlarının olmaması kurallara uygun davranmamasına ve suç işlemesine sebep olur. |
Bir kişi daha çok meşru fırsatlara kavuşamadıkça, toplumun beklentilerine uymaz ve suç işler. |
Bir kişinin meşru faaliyetlere katılımı azaldıkça sapma teşkil eden davranışlara yönelmektedir. |
Toplumun değer yargılarına ve otorite figürlerine olan inanç azaldıkça sapma eğilimi artar. |
Cohen’in teorisine göre suç işleyen gençlerin çoğu bir çeteye mensuptur. Bu görüşe göre alt sınıflardan gelen gençler, toplumda belirlenen hedeflere meşru yollardan ulaşmak bakımından önlerini kapalı gördüklerinden ve kendilerine olan saygıları zayıf olduğundan, bu gibi gençlerin çoğu alternatif alt-kültürlere kaymaktadır. Gençler bu suçlu alt-kültürlerine girerek itibar kazanmak isterler. C¸eteye girmek isteyen genç örneğin hırsızlık gibi suçlar işleyerek diğer üyelerin gözüne girmeye çabalar. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Marksist düşünceye dayandırılarak ortaya atılan teorilerden biridir?
Damgalama Teorisi |
Utandırma Teorisi |
Başkaldırma Teorisi |
Eleştirel Kriminoloji Teorileri |
Rasyonel Tercih Teorisi |
Eleştirel kriminoloji klasik ve pozitivist okuldan farklı bir gelenekten gelmektedir. Bu yaklaşımda, insanın iradesine bağlı unsurlar ve insanın iradesi dışındaki sosyal, kültürel ve fiziki dünyanın birlikte değerlendirildiği görülmektedir. Bir diğer önemli fark da ana akım kriminoloji klasik, yeni klasik ve pozitivist düşünceye yaslanırken, eleştirel kriminoloji Marksist düşünceye dayanmaktadır. Doğru cevap D'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ABD’li sosyolog Robert K. Merton’un meşhur tepki tipleri arasında sayılmaz?
Aşağıdakilerden hangisi ABD’li sosyolog Robert K. Merton’un meşhur tepki tipleri arasında sayılmaz?
Uyumluluk |
Yenilikçilik |
S¸ekilcilik |
Geri çekilme |
Normalleşme |
Merton’un meşhur beş tepki tipi şunlardır:
-
Uyumluluk (Conformity)
-
Yenilikçilik (Innovation)
-
S¸ekilcilik (Ritualism)
-
Geri çekilme (Retreatism)
-
İsyan (Rebellion)
Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Aydınlanma düşüncesinin özellikleri ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Aydınlanma, 18. yüzyılda özellikle Batı dünyasında ortaya çıkan uluslararası bir felsefi ve kültürel akımdır. |
Aydınlanma düşüncesi, bilginin kaynağını hem insan aklının hem de vahyin teşkil ettiğini kabul eder |
Aydınlanma düşüncesine göre insan sonradan rasyonel ve iyidir. |
Aydınlanma düşüncesi, bireysel olarak insanlığın mükemmellik seviyesine ulaşabileceğini savunur |
Aydınlanma düşüncesine göre, tüm insanlar gerekçe göstermeksizin eşittir. |
“En genel anlamı ile sadece olguları bilinebilir olarak kabul eden Pozitivizm, başta doğa bilimleri olmak üzere tüm bilim alanlarını etkilemiştir. Bu makalede sosyal bilimler alanında ortaya çıktığı ilk günden beri egemen olan Pozitivizm’in Batı dünyasındaki ilk temsilcilerini, tarihsel gelişimini ve bu gelişim sürecinde kavramın ortaya çıkışına zemin hazırlayan Rönesans, Reform hareketlerine ve bunlara paralel olarak Aydınlanma dönemine değinilecektir”.
17.Soru
Aşağıda sapma kavramıyla ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
Sapma, toplumsal kurallar, değerler veya beklentileri ihlal eden her türlü davranıştır. |
Sapma olarak adlandırılan davranışlar bütün toplum ve kültürlerde daima aynıdır. |
Sapma fiilini gerçekleştiren kişilere genellikle sapkın denir. |
Sapma düşük seviyede bir ahlaki entegrasyonun ve zayıf sosyal düzenlemenin bir neticesidir. |
Bir davranışın sapma olup olmadığı ilgili davranışı değerlendiren kişinin bakış açısına |
Sapma şu şekilde özetlenebilir:
- Sapma, toplumsal kurallar, değerler veya beklentileri ihlal eden her türlü davranıştır.
- Sapma teşkil eden davranışlar ve bunların ağırlığı konusundaki telakkiler zamanla ve toplumdan topluma, kültürden kültüre farklılık göstermektedir.
- Sapma fiilini gerçekleştiren kişiler genellikle sapkın (deviant) olarak adlandırılmaktadır.
- Kuralları koyma yetkisini haiz kişiler neyin sapma olduğuna karar verebilir.
- Bir davranışın sapma olup olmadığı ilgili davranışı değerlendiren kişinin bakış açısına göre değişiklik gösterebilmektedir.
- Cezalandırmanın toplumun değer yargılarını ortaya koyması hasebiyle bir ritüel
olma özelliği ve sembolik işlevi vardır. - Sosyal değişme ve bilhassa modernliğe geçiş umumiyetle değerlerde yozlaşmaya yol açmakta ve suç oranlarını yükseltmektedir.
- Sapma düşük seviyede bir ahlaki entegrasyonun ve zayıf sosyal düzenlemenin bir neticesidir.
18.Soru
Şikago okulu suçluluğun tarifinde aşağıdakilerden hangisini dikkate almaktadır?
Hukuk |
Antropoloji |
Biyolojik özellikler |
Çevresel şartlar |
Psikolojik özellikler |
Suçluluğun izahında bugün büyük önem taşıyan sosyolojik teorilerin sistematik ve kapsamlı oluşuyla Şikago Okulu özel bir önemi haizdir. Klasik teori hukuka, pozitivist teori suçluluğun biyolojik ve/veya psikolojik özelliklerine odaklanırken, sosyolojik teori suçluluğun izahında çevresel şartları merkeze alır. Bu teorilere göre çevre suçluluğa sebebiyet verir. Yoksulluk, yaşanılan mahalle ve yer sıkıntısı gibi faktörler suçluluğu izah etmekte kullanılmaktadır. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Mutat faaliyet teorisine göre bir suçun işlenmesi için gerekenler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Motive olmuş bir fail, tek yaşayan bir kişi ve koruyucu kişilerin bulunması |
Tek yaşayan bir kişi, suç aleti ve olaya şahitlik eden kişilerin bulunmaması |
Tek yaşayan bir kişi, suç aleti ve uygun bir hedef |
Motive olmuş bir fail, uygun bir hedef ve koruyucu kişilerin bulunmaması |
Motive olmuş bir fail, güvenlik ve olaya şahitlik eden kişilerin bulunması |
Mutat faaliyet teorisi ise suç eylemi, suç ve bilhassa suçun işlendiği duruma bakar. Buna göre, bir suçun işlenmesi için üç şeye ihtiyaç vardır: motive olmuş bir fail, uygun bir hedef ve koruyucu kişilerin bulunmaması (örneğin, polis veya güvenlik kamerasının bulunmaması). Doğru Cevap D’dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi klasik okullarla ilgili doğru bir ifadedir?
Yaklaşım tarzı bilimseldir |
Kökenleri modern bilime dayanır |
Cezalar önleme amaçlıdır ve süresi bellidir |
Kriminoloji uzmanları bilim insanlarıdır |
Odak noktası suçlu kişidir |
Klasik okulun kökenleri aydınlanma düşüncesine dayanır. Odak noktası ceza adaleti sistemidir. Yaklaşım tarzı arasında felsefi, toplumsal sözleşme teorisi ve faydacılık felsefesi yer almaktadır. Kriminoloji uzmanları filozoflar ve sosyal reformistlerdir. Bununla birlikte cezalar önleme amaçlıdır ve süresi bellidir. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ