Kriminoloji Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 13 Soru1.Soru
Comte’a göre....................insan bilgisinin üçüncü ve en yüksek seviyeye ulaştığı safhadır.
Cümlede boş bırakılan yere uygun ifade hangisidir?
Hümanizm |
Pozitivizm |
Metafizik |
Teoloji |
Klasizm |
Comte’a göre pozitivizm insan bilgisinin üçüncü ve en yüksek seviyeye ulaştığı safhadır. Buna göre insanlar üç sosyal oluş biçimi içinde bulunurlar. Bunlar: teolojik, metafizik ve pozitif sosyal oluş aşamalarıdır.
2.Soru
Merton’a göre toplum kişiler üzerinde başarılı olmaları için baskı kurduklarında, bu baskı altındaki kişiler başarılı olmak için suç gibi gayrı meşru araçlara da müracaat edecektir. Tanımı yapılan teori Merton'un hangi teorisidir?
Gerilim teorisi |
Yenilikçilik teorisi |
Şekilcilik teorisi |
Uyumluluk teorisi |
İsyan teorisi |
Merton’un teorisi, gerilim teorisi olarak adlandırılmaktadır. Gerilim teorisine göre toplum (veya toplumun bir kesimi) kişiler üzerinde başarılı olmaları için baskı kurduklarında, bu baskı altındaki kişiler başarılı olmak, amaçlarına ulaşmak için şayet meşru yollardan bu amaçlarına ulaşamıyorlarsa suç gibi gayrı meşru araçlara müracaat edecektir. Bu anlamda, Merton’un gerilim teorisinin makrososyolojik bir teori olduğu söylenebilir. Zira burada suçluluk ve sapma sosyal yapıya ve bu yapıdaki unsurlara bağlanmaktadır. Bu bağlamda Merton biyolojik, psikolojik vb. bireysel kriminoloji teorilerini reddetmektedir. Bununla birlikte diğer seçenekler ise anomi durumunda verilen Merton’un meşhur beş tepki tiplerindendir. Bunlar:
1. Uyumluluk (Conformity)
2. Yenilikçilik (Innovation)
3. Şekilcilik (Ritualism)
4. Geri çekilme (Retreatism)
5. İsyan (Rebellion) Bu nedenle doğru yanıt A'dır.
3.Soru
Daha önceleri hapis cezasına alternatif yaptırımlar üzerinde durulurken 1970li yıllardan itibaren ABD, 1990lı yıllardan itibaren …………….(’de,’da) yeni hapishaneler inşa edilmesinin başarılı bir ceza adaletinin gerekli ve önemli unsurları olduğu düşüncesi egemen olmuştur.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir?
Fransa |
Almanya
|
İtalya
|
İspanya
|
İngiltere |
Hapishanenin yeniden icadı: Daha önceleri hapis cezasına alternatif yaptırımlar üzerinde durulurken 1970li yıllardan itibaren ABD, 1990lı yıllardan itibaren İngiltere’de yeni hapishaneler inşa edilmesinin başarılı bir ceza adaletinin gerekli ve önemli unsurları olduğu düşüncesi egemen olmuştur.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi erken dönem sosyolojik teorilerin dayandığı temel tezler arasında yer almaz?
Suç tüm toplumlarda “anormal” bir olgudur. |
Suç güçlü bir şekilde kent hayatına bağlı bir olgudur. |
Suç günlük hayat içinde öğrenilmektedir. |
Suç olgusu çatışma olgusuna bağlıdır. |
Suç, toplumsal gerilimlere bağlıdır. |
Erken dönem sosyolojik teorileri tahlil edildiği vakit bunların kabaca şu temel tezlere dayandığı tespit edilmiştir:
Suç tüm toplumlarda “normal” bir olgudur ve belli işlevleri yerine getirmektedir. Suç olgusu çatışma olgusuna bağlıdır. Çatışma genellikle sınıf çatışması şeklinde tezahür eder. Suç, toplumsal gerilimlere bağlıdır. Suç güçlü bir şekilde kent hayatına bağlı bir olgudur. Suç günlük hayat içinde öğrenilmektedir. Suç, hukuka uygun davranışı değerli gören gruplarla ilişkinin olmaması nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
5.Soru
Risk toplumu kavramı teknolojik gelişmelerin modern dönemde olumlu yönleri, insanları huzur ve refaha kavuşturulacağı inancı hakimken, gittikçe bilimsel ve teknolojik gelişmelerin ortaya çıkardığı risklere vurgu
yapan karamsar bir bakış açısını tanımlamaktadır ilk kez kim tarafından kullanılmıştır?
Lawrence Sherman |
John Braithwaite |
Ulrich Beck |
Karl Marks |
Richard Quinney |
ABD’de 1960 ve 70li yıllar boyunca Markist düşünceye dayanarak görüşlerini inşa eden ‘radikal’ kriminologlar olmuştur. Austin Turk, William Chambliss ve Richard Quinney bu düşüncenin en önemli temsilcileridir. ABDli kriminolog Lawrence Sherman damgalama teorileri içinde değerlendirilen başkaldırma (defiance) teorisini öne sürmüştür. Klasik damgalama teorisine getirilen eleştiriler neticesinde veya bu teoriden yola çıkarak zamanla
yeni görüşler ortaya atılmıştır. Bunlardan en önemlilerden biri hiç şüphesiz John Braithwaite tarafından Suç, Utanma ve Reentegrasyon isimli 1989 yılında yayınlanan eserinde ortaya atılan görüşlerdir. Braithwaite bu eserinde sosyal kontrol, fırsat, alt kültür ve damgalama teorilerini harmanlayarak yeni bir görüş ortaya atmıştır. Karl Marks (1818-1883) kapitalizmin esaslı bir eleştirisini yaptığı sermaye ve komünist manifesto gibi eserleriyle tanınmaktadır. İlk defa Alman sosyolog Ulrich Beck tarafından kullanılan risk toplumu kavramı, teknolojik gelişmelerin modern dönemde olumlu yönleri, insanları huzur ve refaha kavuşturulacağı inancı hakimken, gittikçe bilimsel ve teknolojik gelişmelerin ortaya çıkardığı risklere vurgu yapan karamsar bir bakış açısını tanımlamaktadır. Yeni teknolojiler ve insanların onları kötüye kullanmaları yıkıcı riskler ortaya çıkarmaktadır. Çevre kirliliği, küresel ısınma, nükleer silahlanma ve kuş gribi gibi yeni salgın hastalıklar bu risklerden bazılarıdır. Bu risklerin bir özelliği de tüm dünyayı etkileyebilecek nitelikte olmalıdır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.
6.Soru
Beccaria'nın “Dei delitti e delle pene” (Suç ve Cezalar Hakkında) adlı eseri hangi yılda yayınlanmıştır?
1701 |
1713 |
1756 |
1764 |
1789 |
Beccaria henüz 26 yaşındayken, 1764 senesinde yayınladığı meşhur eseri “Dei delitti e delle pene” (Suç ve Cezalar Hakkında) modern ceza hukuku ve kriminolojinin temellerini atmıştır.
7.Soru
Cezanın caydırıcı etkisi olabilir ve böylece arzu edilen neticeyi verebilir. (Caydırma) Cezanın bir etkisi olmayabilir. Bir başka deyişle yeni suçların işlenmesine bir tesiri olmayabilir. (kayıtsızlık) Cezanın aksi yönde etkisi olabilir. Bir başka deyişle ceza, sapma teşkil eden davranışı güçlendirebilir. (başkaldırma).Hangi teoriye göre cezanın yukarıdaki üç sonucu olabilir?
Braitwaite: Utandırma Teorisi |
Sherman: Başkaldırma Teorisi |
Klasik Damgalama Teorisi |
Mutat Faaliyet Teorisi |
Rasyonel Tercih Teorisi |
Diğer damgalama teorilerinden farklı olarak Sherman cezanın sadece olumsuz sonuçları değil olumlu sonuçları da olabileceğini kabul etmektedir. Sherman’a göre cezanın üç sonucu olabilir. Bunlar:
- Cezanın caydırıcı etkisi olabilir ve böylece arzu edilen neticeyi verebilir. (Caydırma)
- Cezanın bir etkisi olmayabilir. Bir başka deyişle yeni suçların işlenmesine bir tesiri olmayabilir. (kayıtsızlık)
- Cezanın aksi yönde etkisi olabilir. Bir başka deyişle ceza, sapma teşkil eden davranışı güçlendirebilir. (başkaldırma)
Doğru Cevap B’dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi öğrenme teorisinde Sutherland'in dokuz teze dayanan teorisinden biri değildir?
Suç davranışı öğrenilir |
Suç davranışı, diğer insanlarla iletişim içindeyken değil kendi benliğinde öğrenilir |
Suç davranışını öğrenme esasen küçük ve yakın ilişkilerin söz konusu olduğu gruplarda gerçekleşmektedir |
Suçu teşvik eden bu gerekçe ve tutumlar, kanun ihlalini pozitif olarak değerlendiren |
Suç davranışının öğrenilmesi süreci, diğer öğrenme süreçlerindeki tüm mekanizmaları ihtiva eder |
Sutherland’in teorisi dokuz teze dayanmaktadır. Aynı zamanda bu teorisyenin görüşlerini özetleyenbu tezler şunlardır:
1. Suç davranışı öğrenilir
2. Suç davranışı, diğer insanlarla iletişim içindeyken meydana gelen etkileşim süreci içinde öğrenilir.
3. Suç davranışını öğrenme esasen küçük ve yakın ilişkilerin söz konusu olduğu gruplarda gerçekleşmektedir.
4. Suç davranışının öğrenilmesi şunları ihtiva
eder:
a. Suç işlenmesi için lüzumlu olan teknikler (bunlar çok basit teknikler de olabilir);
b. Suç işlemek için lüzumlu olan saik, dürtü ve tutumların öğrenilmesi.
5. Suçu teşvik eden bu gerekçe ve tutumlar, kanun ihlalini pozitif olarak değerlendiren
tanımlamalardan öğrenilir.
6. Bir kişi kanun ihlaline göz yuman veya teşvik eden kuralların, kanunların ihlalini
menfi olarak gören tanımlara galebe çaldığı hallerde suç işler.
7. Ayırıcı birliktelikler, görüşme sıklığı, birliktelik süresi, öncelik ve önem açısından farklılık gösterebilir.
8. Suç davranışının öğrenilmesi süreci, diğer öğrenme süreçlerindeki tüm mekanizmaları ihtiva eder.
9. Her ne kadar suç davranışı, kişinin genel ihtiyaçlarının ve değerlerinin bir ifadesi ise de suç davranışı bununla açıklanmaz. Zira suç teşkil etmeyen davranışlar da aynı değer ve ihtiyaçlardan kaynaklanabilir (örneğin, cinsel güdüler).
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ferri'ye göre suçluluğun nedenlerinden değildir?
Aşağıdakilerden hangisi Ferri'ye göre suçluluğun nedenlerinden değildir?
Antropolojik nedenler |
Fiziksel çevre |
Sosyal çevre |
Büyük şehirler |
Kalıtım |
Lombroso ile beraber İtalyan Okulu olarak adlandırılan pozitivist kriminologların diğer iki önemli ismi de Ferri ve Garofalo’dur. Ferri suçlu- luğun nedenlerini şu üç başlık altında toplamıştır:
• Antropolojik
• Fiziksel çevre (telluric)
• Sosyal
10.Soru
Erkek gücünü ve ayrıcalığını bütün sosyal ilişkilerdeki eşitsizliğin ve suçun çatısı olarak gören akım aşağıdakilerden hangisidir?
Kültürel feminizm |
Liberal feminizm |
Marksist feminizm |
Radikal feminizm |
Sosyalist feminizm |
Radikal feminizme kadın istismarına bakış açısı egemen olmuştur. Radikal feministler erkek gücünü ve ayrıcalığını bütün sosyal ilişkilerin eşitsizliğin ve suçun çatısı olarak görmüştür. Herhangi bir toplumda en önemli ilişkiler ataerkil yapıda bulunmaktadır. İş gücünün eril kontrolü ve kadının cinselliği gibi. Cinsiyet eşitsizliğinin en önemli nedenleri erkeğin kadının cinselliği üzerindeki kontrol ihtiyacı ve ataerkilliktir. Radikal feminizmin çalışmaları genellikle kadın mağduriyeti ve erkek şiddeti üzerine yoğunlaşmıştır. Erkeğin kadını fiziksel, cinsel ve psikolojik olarak mağdur etmesinin nedeni kadınları kontrol altında tutma isteğidir.
11.Soru
Kriminoloji tarihine bakıldığında Kriminoloji Teorilerinden Sosyolojik Teoriler içinde aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri yer alır?
I.Çatışma teorisi
II.Gerilim teorileri
III. Feminist teoriler
IV.Marksist teoriler
V.İşlevselci teoriler
I - II - III - IV - V |
II - III - IV - V |
I - II - IV - V |
I - II - III - V |
I - III - IV - V |
Doğru cevap C olacaktır. Sayfa 49 Kriminoloji Teorileri ve İşlevleri konu başlığındaki açıklamalarda " Biyolojik teoriler, Sosyolojik Teoriler, Psikolojik Teoriler, Yeni-Klasik Teoriler, Feminist teoriler" ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.
12.Soru
Teoriler bize dünyayı anlamamızı sağlayan varsayımlar sunar ya da en azından böyle bir iddiayı taşırlar. Bir teorisyen, teorisini bir takım aşamalardan geçerek inşa eder.
Aşağıdakilerden hangisi bu aşamardan biri değildir?
Teoriler bize dünyayı anlamamızı sağlayan varsayımlar sunar ya da en azından böyle bir iddiayı taşırlar. Bir teorisyen, teorisini bir takım aşamalardan geçerek inşa eder.
Aşağıdakilerden hangisi bu aşamardan biri değildir?
Hayatımızın ve dünyamızın karmaşık bir bölümünü ele alır; mesele veya meseleleri tespit eder. |
Birçok gözlem veya birebir görüşmeler yoluyla bilgi toplar. |
Ele aldığı faaliyeti anlamamıza yardımcı olan önemli sonuçlara ulaşır. |
Bir olgu veya vakanın ne zaman tekrar edebileceğini kesin olarak bilmemize imka^n tanır. |
Eğer tekrarlanabilecek olan şey menfi bir şeyse onun nasıl önlenebileceği konusuna ışık tutar. |
Teoriler bize dünyayı anlamamızı sağlayan var- sayımlar sunar ya da en azından böyle bir iddiayı taşırlar. Bir teorisyen, teorisini şu aşamalardan geçerek inşa eder:
1. Hayatımızın ve dünyamızın karmaşık bir bölümünü ele alır; mesele veya meseleleri tespit eder;
2. Birçok gözlem veya birebir görüşmeler yoluyla bilgi toplar;
3. Ele aldığı faaliyeti anlamamıza yardımcı olan önemli sonuçlara ulaşır;
4. Bu şekilde, bir olgu veya vakanın ne zaman tekrar edebileceğini tahmin edebilmemize imka^n tanır;
5. Eğer tekrarlanabilecek olan şey menfi bir şeyse onun nasıl önlenebileceği konusuna ışık tutar.
Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Günümüzdeki şekliyle Öğrenme Teorileri'nin temellerini hangi okul atmıştır?
Kansas Okulu |
Teksas Okulu |
Şikago Okulu |
Denver Okulu |
Washington Okulu |
Kriminolojide öğrenme teorileri Gabriel Tardes ve Ivan Pavlov’un çalışmalarına kadar geriye götürülebilse de günümüzdeki şekliyle öğrenme teorilerinin temellerini Şikago Okulu atmıştır. Bilhassa Edwin Sutherland tarafından ortaya atılan ayırıcı birliktelikler teorisi (differential association) önemli bir öğrenme teorisidir.Doğru yanıt C şıkkıdır.