Kültürel Miras Mevzuatı Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet döneminin ilk otuz yılı içerisinde gerçekleştirilen kültürel mirası koruma çalışmaları arasında yer almaz?
Tarihi nitelikteki bir çok yapı yabancıların kullanımına sunulmuştur. |
Cumhuriyetin ilk Vakıflar Kanunu çıkarılmıştır. |
Türk Tarih Kurumunun kurulması |
Anıtlar Koruma Komisyonunun oluşturulması |
Ayasofyanın restorasyonu |
Cumhuriyetin ilk yıllarında restorasyon etkinliklerinin yeterli düzeyde olduğu söylenemez. Bunun nedenleri arasında yeni Cumhuriyetin parasal kaynaklarının çok kısıtlı olması ve uzman elemanların yok denecek kadar az olması sayılabilir. Buna rağmen sınırlar içerisindeki kültürel mirasların tespiti, onarımı ve korunması titizlikle sürdürülmüştür. Bu süreç içinde ilk olarak Ayasofya onarılmış, devamında Anıtlar Koruma Komisyonunun oluşturulmuş, Türk Tarih Kurumunun kurulmuş ve Cumhuriyetin ilk Vakıflar Kanunu çıkarılmıştır.
2.Soru
I. 1973 yılında 1710 sayılı yasanın ‘sit’ tanımını getirmesi
II. Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü bünyesinde, ‘Tespit ve Tescil’ ve ‘Koruma Planlaması’ birimlerinin kurulması
III. 1980’li yıllardan sonra, belgeleme çalışmalarına ağırlık verilmesi
Yukarıdkailerden hangisi/hangileri Cumhuriyet döneminin belli zaman dilimleri arasındaki korumaya, mevzuata ve uygulamaya yönelik gelişme ve değişimler olduğunu gösterir?
Yalnız I |
Yalnız III |
II ve III |
I ve II |
I, II ve III |
1973 yılında 1710 sayılı yasanın ‘sit’ tanımını getirmesi, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü bünyesinde, ‘Tespit ve Tescil’ ve ‘Koruma Planlaması’ birimlerinin kurulması, 1980’li yıllardan sonra, belgeleme çalışmalarına ağırlık verilmesi Cumhuriyet döneminin belli zaman dilimleri arasındaki korumaya, mevzuata ve uygulamaya yönelik gelişme ve değişimler olduğunu gösterir.
3.Soru
I. En önemli arkeolojik çalışmasının 21 lahtin ortaya çıkarıldığı Sayda (Sidon, Lübnan) kral mezarlığı kazıları olması
II. Ünlü İskender Lahdinin bulunmasının uluslararası ün kazandırması
III. Fransız bir araştırmacı ile beraber “Sayda Kral Mezarlığı” adlı kitap yazması
Yukarıdaki özelikler kime aittir?
Mimar Sinan |
Mimar Kemalettin Bey |
Osman Hamdi Bey |
Saffet Paşa |
Mahmud Nedim Paşa |
En önemli arkeolojik çalışması 1877-1878 yılları arasında yapılan, 21 lahtin ortaya çıkarıldığı Sayda (Sidon, Lübnan) kral mezarlığı kazılarıdır. Bu lahitlerin arasında İskender Lahdi olduğu söylenen ünlü Lahtin de bulunması Osman Hamdi Bey’e uluslararası ün kazandırmış; bu kazılarla ilgili olarak bir Fransız araştırmacı ile beraber yazdığı kitap “Sayda Kral Mezarlığı” adıyla Fransızca olarak 1892’de Paris’te yayınlanmıştır.
4.Soru
Türkiye’nin benimsediği belgeler arasında yer alan “Dünya Kültür ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi”ne bağlı olarak düzenlenen ve 7 Ekim 1988 gün ve 88/13151 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla kabul edilen belge aşağıdakilerden hangisidir?
Avrupa Kültür Konvansiyonu |
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi |
Akdeniz’de Özel Koruma Alanlarına İlişkin Protokol |
Anıtların Korunması ve Restorasyonu İçin Uluslararası Tüzük |
Arkeolojik Mirasın Korunması ve Yönetimi Tüzüğü |
Dünya Kültür ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesine bağlı olarak düzenlenen ve 7 Ekim 1988 gün ve 88/13151 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla kabul edilen Akdeniz’de Özel Koruma Alanlarına İlişkin Protokol, sadece doğal değerlerin değil, kentsel ve arkeolojik değerlerin de ele alındığı, bu nedenle ayrıntılı incelenmesi gereken bir belgedir.
5.Soru
Orta Çağ’da en çok hangi yapı türü gelişmiştir?
Kaleler |
Agoralar |
Sunaklar |
Tapınaklar |
Saraylar |
Sefalet, korku, temel sosyal düzeni olduğu gibi fiziki ortamı da etkilemektedir. Güvensizlik, yapılarda ve süslemelerde de kendini göstermektedir. Tecrit, ilişkiyi koparma, ilk anda düzende bozukluğa ve gerilemeye neden olmuştur. Orta Çağda en çok gelişen askeri mimaridir, surlar ve kaleler ustalıkla yapılmıştır.
6.Soru
Cumhuriyetin ilk yıllarında ilk onarılan yapı aşağıdakilerden hangisidir?
Mevlana Türbesi |
Selimiye cami |
Ayasofya müzesi |
Sultanahmet cami |
Beylerbeyi cami |
İlk onarımlar, yine bir Osmanlı kurumu olan Vakıflar Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilmiştir. Ancak bu yapıların çok azının belli bir değer taşıyan anıtsal yapılar olduğu bilinmektedir. Bu süreçte ilk onarılan yapı Ayasofya'dır. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Belli bir yapı türünün az rastlanan örneği olması, sadece bir coğrafi ya da kültürel bölgeye özgü olması, yapıldığı dönemden günümüze kadar yaşamını sürdürebilen az sayıda yapı arasında olması hangi değer ile tanımlanır?
Süreklilik |
Ekonomik |
Benzersizlik |
Enderlik |
Özgünlük |
Ender olmak, az bulunmak her obje için değer arttırıcı bir kriterdir. Belli bir yapı türünün az rastlanan bir örneği olmak, sadece bir coğrafi ya da kültürel bölgeye özgü olmak, yapıldığı dönemden günümüze kadar yaşamını sürdürebilen az sayıda yapı arasında olmak enderlik değerinin girdileri arasındadır. Bu değer teklik değeri ile de bütünleştirilebilir. ‘Serender’ içinde tahıl saklanan ve evin yakınında, bahçe ya da avlunun bir köşesinde konumlanan iki katlı bir depo yapısıdır. Hemen tüm örnekleri Doğu Karadeniz’de bulunan serender, en az dört ahşap ayak üzerinde yer alan, yine köşeleri geçmeli olarak inşa edilen ahşap bir kapalı kitleden oluşur. Bu kitlenin içerisinde değişik tahıl , kurutulmuş sebze ya da meyvelerin konduğu dolaplar sıralanmıştır.
8.Soru
I- Yeşil Cami
II- Ulu Cami
III- Muradiye Cemisi
Yukarıda verilen eserlerden hangisi ya da hangileri Bursa 1855 depreminde hasar görüp Leon Parvillé tarafından restore edilmiştir?
I, II, III |
I, II |
II, III |
Yalnız I |
Yalnız II |
Ünlü Fransız mimar ve kuramcı Viollet-le-Duc’ün asistanı Leon Parvillé (1830-1885), 1855’teki depremden hasar gören Bursa’nın ünlü yapılarını onarmıştır. Ünlü devlet adamlarından Ahmet Vefik Paşa’nın Bursa valisi olduğu dönemde Parvillé, Yeşil Cami, Orhan Bey Camisi, Ulu Cami, Muradiye Camisi ile Yeşil Türbe’yi restore etmiştir. (doğru cevap A)
9.Soru
Aşağıdaki değerlerden hangisi kültür varlıklarının ekonomik değeri ile yakından ilişkilidir?
Özgünlük Değeri |
Enderlik Değri |
Özgünlük Değeri |
Mitolojik Değer |
İşlevsel/Kullanabilme Değeri |
Bu değer, ekonomik değerle yakından ilgilidir. Yapı ya da alanın özgün işlevinin devamı öngörülebildiği gibi, yeni bir kullanıma uyarlanması da düşünülebilir. Kimi yapılar bugün özgün işlevlerini yitirmiş olarak görülebilir. Örneğin, ülkemizin yeni eğitim sisteminde, Osmanlı döneminin eğitim kurumları olan medreselerin artık yeri yoktur. Bu bağlamda bu yapıların işlevsel değerleri kalmamıştır. Ancak günümüzde birçok Selçuklu ve Osmanlı dönemi medresesi kamu yararına olmak üzere, sosyal ve kültürel işlevlerle yeniden kullanılmışlardır. Böylece hem toplumun bir gereksinmesi karşılanmakta, hem de bir kültür varlığı işlevsel değeri nedeniyle kullanılarak korunmaktadır.
10.Soru
1375 yılında Roma'ya gelerek tarihi yapıları çizen kimdir?
Leone Battista Alberti |
Papa Boniface |
Petrark |
Cola di Rienzo |
Giovanni Dordini |
Petrark ile Cola di Rienzo, Roma’nın tarihsel bir incelemesini yapmış, anıtları şehrin haritasına işlemişlerdir. Anıtlardaki kitabeleri toplayıp okumuşlar ve Antik Devrin incelenmesi için gerekli temelleri atmışlardır. 1375’de Padua’lı teknisyen Giovanni Dordini, Roma’ya gelerek tapınak ve zafer anıtlarındaki kitabeleri kopya etmiştir. Trajan Sütununun, Colosseum’un, Panteon’un, Vatikan Obeliskleriyle, St. Peter ve St. Paul Bazilikalarının ölçülerini alıp çizmiştir.
11.Soru
"1929 yılına kadar süren yavaş gelişmeyi, .........................., Roma şehrini 20. yüzyıla uygun olarak geliştirmek düşüncesiyle hızlandırarak antik Roma’nın pek çok yapısının yok olmasına neden olmuştur."
Yukarıda verilen bilgiyi aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlamaktadır?
Winckelmann |
Mussollini |
V. Clemens |
Antonio Canova |
Philibert de L’Orme |
1929 yılına kadar süren yavaş gelişmeyi, Mussollini, Roma şehrini 20. yüzyıla uygun olarak geliştirmek düşüncesiyle hızlandırarak antik Roma’nın pek çok yapısının yok olmasına neden olmuştur
12.Soru
Aşağıdaki Osmanlı İmparatorluğunun vakıf ile ilgili yaklaşımlarından hangisi diğerlerinden farklıdır?
Vakfa bağlanan bir yapının parasal kaynağı onu yaptıranındır. |
Girişim kişiden gelir. |
Yapıların devamlılığı kamu yararının bir gereğidir, işlemler sonsuza kadar sürecektir. |
Vakfın özel koşullarını tamamen kişi saptar. |
Vakfı yaşatacak gelir kaynakları yine kişinin malı olarak görülen kaynaklardan oluşur. |
Osmanlı İmparatorluğunun kuruluş, gelişme ve bu inceleme kapsamında ele alınan döneminde, yeni yapı üretimi ile onarım mekanizmalarının karşılaştırılması da ilginç sonuçlar vermektedir. Bunlardan ilki, her iki olgunun karar mekanizmasındaki farklılaşmadır. Yeni yapılaşma hareketi “bireyci”dir. Vakfa bağlanan bir yapının parasal kaynağının onu yaptıranın olması, girişimin kişiden gelmesi, vakfın özel koşullarını tamamen kişinin saptaması, vakfı yaşatacak gelir kaynaklarının yine kişinin malı olarak görülen kaynaklardan oluşması, o yapıyı yaratan süreci bireysel yapar. Oysa, yapı tamamlanıp, vakfiyesi düzenlenince kişi-bina ilişkisi kalmaz. Ana yapı ile ona vakfedilen tüm taşınmazların maliki Allah’tır; yapıların devamlılığı kamu yararının bir gereğidir, işlemler sonsuza kadar sürecektir. Yaptıran kişi, artık o yapının çalıştırılması ve yaşatılması yönünde olumlu veya olumsuz bir çaba içine giremeyecek, parasal ve düşünsel bir emek harcamayacaktır. Tüm bu nedenlerle, yeni yapılanmadaki bireyciliğe karşın, onarım alanında bunun aksine bir “kurumsallaşma” ve “kollektif” hareket etme egemendir.
13.Soru
17. yüzyıl sonlarında sanatta etkili olan politik gelişmelerden biri aşağıdakilerden hangisidir?
Savaşlar |
Ekonomik gelişmeler |
Koruyucu düzenlemeler |
Papalığın gücünü kaybetmesi |
İktidar kavgaları |
17. yüzyıl sonlarında sanatta etkili olan politik gelişmelerden biri, papalığın gücünü yitirmesidir. Doğru cevap D'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İmparatorlukta ‘obje’ saklamak için sürekli olarak tahsis edilen ilk mekânlardan biridir?
Ayasofya Kilisesi |
Aya İrini Kilisesi |
Çinili Köşk |
İstanbul Arkeoloji Müzesi |
Kariye Müzesi |
İmparatorlukta ‘obje’ saklamak için sürekli olarak tahsis edilen ilk mekânlardan bir tanesi İstanbul'da Aya İrini kilisesi olmuş ve 16. yüzyıldan itibaren Sarayın silah deposu olarak kullanılmıştır. Kilise, III. Ahmet döneminde, Batıdaki örneklerine uygun olarak ‘Dar-ül Esliha’ (Silah Müzesi) adıyla halka açılmış, ancak 1808 yılındaki yeniçeri isyanında yağmalanınca tümüyle kapatılmıştır.
15.Soru
Kültür varlıkları ve bu varlıkların korunmasına yönelik yaklaşım ve programların kurallara bağlanması hangi yüzyılda başlamıştır?
15. |
16. |
17. |
18. |
19. |
Kültür varlıkları ve bu varlıkların korunmasına yönelik yaklaşım ve programların kurallara bağlanması ilk kez 19. yüzyılın ortalarında Tanzimat sonrasında izlenmektedir. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Şimdiki adı Mimar Sinan Üniversitesi olan ve 1882 yılında kurulan İmparatorluğun ilk tasarım ve güzel sanatlar okulu hangisidir?
Mülkiye Mektebi |
Sanayi-i Nefise Mektebi |
Islahhane |
Sanayi-i Nefise Mektebi |
Enderun Mektebi |
1882 yılında kurulan Sanayi-i Nefise Mektebi, İmparatorluğun ilk tasarım ve güzel sanatlar okuludur. Bu kurum daha sonra Devlet Güzel Sanatlar Akademisi ve son olarak da Mimar Sinan Üniversitesi adını alacaktır. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
1964 yılında kabul edilen "Anıtların Korunması ve Restorasyonu için Uluslarası Tüzük" hangi kentte imzalanmıştır?
Roma |
İstanbul |
Venedik |
Ravenna |
Floransa |
Venedik Tüzüğü tarihi yapıların korunması ve restorasyonu hakkında uluslararası bir çerçeve belirleyen ilk antlaşmalardan biridir. Çağdaş restorasyon ilkelerinin geliştirilmesi bakımından değerli olan Venedik Tüzüğü, özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası tarihi doku ve kentlerin korunması ve yenilenmesi konularının gündeme gelmesiyle daha da önem kazanmıştır. 1964 Venedik Kongresi’nin ardından ve 1965 yılında Anıtlar ve Sitler Konseyi’nin (ICOMOS) kurulmasının hemen sonrasında, ülkemiz de Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun (GEEAYK) 24 Eylül 1967 tarih ve 3674 sayılı kararı ile Venedik Tüzüğü’nü benimsemiştir.
18.Soru
I. Tarihsel değer
II. Çevresel değer
III. Mimari değer
Yukarıdaki değerlerden hangisi ya da hangileri Kültür Varlıklarının Değerleri arasında sayılmaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
Yalnız II |
II ve III |
I-II-III |
Üç değer de Kültür Varlıklarının Değerleri arasında sayılmaktadır.
19.Soru
Cumhuriyetin ilk yıllarında onarılan ilk yapı aşağıdakilerden hangisidir?
Topkapı Sarayı |
Aya İrini Kilisesi |
Yerebatan Sarnıcı |
Çinili Köşk |
Ayasofya |
Cumhuriyetin ilk yıllarında restorasyon etkinliklerinin yeterli düzeyde olduğu söylenemez. Bunun nedenleri arasında yeni Cumhuriyetin parasal kaynaklarının çok kısıtlı olması ve uzman elemanların yok denecek kadar az olması sayılabilir. İlk onarımlar, yine bir Osmanlı kurumu olan Vakıflar Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilmiştir. Ancak bu yapıların çok azının belli bir değer taşıyan anıtsal yapılar olduğu bilinmektedir. Bu süreçte ilk onarılan yapı Ayasofya'dır. Doğru seçenek E'dir.
20.Soru
Seçeneklerden hangisi turizm / kültürel miras / koruma arasındaki olumlu ilişkiler arasında söz edebileceğimiz bir durumdur?
Yeni yapılaşmanın esas alındığı ve kısa vadede kâr sağlayabilen yatırımlar, orta ve uzunvadede kullanılmaz ve kârsız bir hale dönebilir |
Yeni yapılaşma, kültürel ve doğal çevrede geri dönülemez ve onarılamaz tahriplere yol açabilir. |
Turizm geleneksel yapı stokunun yeni yaşam biçimlerine uyarlanmasında, belde sakinlerinin sosyal ve ekonomik yaşam düzeylerinin yükselmesinde bir gelişme faktörü olacaktır. |
Turizmin arazi fiyatlarını artırıcı etkisi, yeni yapılaşmaya, koruma aleyhine bir boyut kazandırabilir. |
Turizmin çekici olan çevresel değerleri, kirlenme, gürültü, reklamlar vb. nedenlerle nitelik yitirebilirler. |
Turizm geleneksel yapı stokunun yeni yaşam biçimlerine uyarlanmasında, belde sakinlerinin sosyal ve ekonomik yaşam düzeylerinin yükselmesinde bir gelişme faktörü olacaktır. Bu madde turizm / kültürel miras / koruma arasındaki olumlu ilişkiler arasında söz edebileceğimiz bir durumdur. diğer dört madde turizm / kültürel miras / koruma arasındaki olumsuz ilişki için kullanabileceğimiz konulardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ