Medya Hukuku Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yayınların hukuk sınırları içerisinde gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespiti için kullanılan kıstaslardan değildir?
Gerçeklik |
Ölçülülük |
Güncellik |
Çağdaşlık |
Kamu yararı |
Yayınların hukuk sınırları içerisinde gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespiti için bazı kıstaslar kullanılmaktadır. Bu kıstaslar kamu yararı, gerçeklik, ölçülülük ve güncelliktir.
2.Soru
Özdenetim kavramına ilişkin aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Yasal denetimi ifade eden bir kavramdır. |
Medya çalışanlarının eğitim düzeyinden etkilenmez. |
Haber yapım sürecini kapsamaz. |
Basına dışarıdan gelebilecek müdahaleleri engellemez. |
Editöryel bağımsızlığın korunmasını sağlar. |
Geniş ifadesiyle medyada çalışanların, daha dar anlamda ise gazetecilerin, yasal zorunluluklar, yaptırımlar ve çevreden gelen tepki, öneri ve görüşlerin dışında kendi kendilerini denetlemesi özdenetim olarak adlandırılmaktadır. Özdenetim kavramı, haberin hazırlanmasından yayımına ya da herhangi bir iletişim içeriğinin okuyucu, izleyici ya da dinleyicilerle paylaşılmasına kadar olan süreçte medya çalışanlarının bireysel özgeçmişlerinin, deneyimlerinin, eğitimlerinin etkilediği bir olgu olarak görülmektedir. Basında özdenetimin olması, basın faaliyetleri sırasında ortaya çıkabilecek sorunların hukuki yollardan çok basının kendi kendine çözüm üretmesi anlamına gelmektedir. Böylece basın özgürlüğünün kötüye kullanılmasının önüne geçilmesi yanında basına dışarıdan gelebilecek müdahaleler de engellenmiş olmaktadır. İletişim araçlarının editöryel bağımsızlığının korunması işlevini yerine getirir. Doğru cevap E seçeneğidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kişinin manevi değerleri arasında yer almaz?
Özgürlükler |
Şeref ve haysiyet |
Mesleki değerler |
Resim |
İmza |
Manevi değerler daha çok kişinin toplumsal ilişkilerinde doğan ve kişiye kişi olması sebebiyle tanınıp korunan dini ve vicdani inançları, şeref ve haysiyeti, toplum içindeki saygınlığı, gizlilik ve sır çevresi, özgürlükleri, isim ve resim üzerindeki değerleridir.
4.Soru
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri, içerik ve/veya yer sağlayıcısı tarafından en geç
kaç saat içinde cevaplandırılır?
1 |
24 |
48 |
4 |
12 |
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri, içerik ve/veya yer sağlayıcısı tarafından en geç
yirmi dört saat içinde cevaplandırılır.
5.Soru
Kitle iletişim araçlarından yararlanarak haber alma, eğlenme gibi farklıişlevleri deneyimleyen topluluklara ne isim verilmektedir?
izlerkitle |
İzleyici |
Seyirci |
Okuyucu |
Dinleyici |
Kitle iletişim araçlarından yararlanarak haber alma, eğlenme gibi farklı
işlevleri deneyimleyen topluluklara ise genel olarak izlerkitle adı verilmektedir.
6.Soru
Ombudsmanlar bir açıdan izlerkitle ile gazete arasında iletişimi, anlaşmayı kolaylaştıran kişilerdir. Gazetenin kalite kontrolünü sağlayarak etik kural ve geleneklere uyma noktasında işlev görürler.
Aşağıdakilerden hangisi ombudusmanların izlerkitleye sağladığı bazı avantajlar yanında gazeteyi ve ortaya çıkan ürünü olumlu anlamda etkileyen öğelerden biri değildir?
Olabildiğince doğru, tam ve açık haber sağlamak |
Haber ve yorum arasında açık bir ayrım yapmak |
Hataları düzeltmek |
Fikirlerin tekilliğini ve merkeziliğini yansıtmak |
Kişilik haklarının ihlal edilmemesini sağlamak |
Doğru cevap "Fikirlerin tekilliğini ve merkeziliğini yansıtmak" yerine Fikirlerin çoğulcu ve çeşitliliğini yansıtmak olmalıdır. Yukarıda ki şıklara ek olarak "özel hayata saygı duymak" da ombudusmanların izler kitleye sağladığı olumlu öğelerden biridir.
7.Soru
Düzeltme ve cevap metni, cevaba konu olan eserin yayımlandığı tarihten itibaren en geç.......içerisinde bu hakkını kullanmak üzere ilgili süreli yayının sorumlu müdürüne gönderilmelidir
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki seçeneklerden hangisi getirilmelidir?
Üç ay |
1 ay |
İki ay |
Üç gün |
On beş gün |
Düzeltme ve cevap metni, cevaba konu olan eserin yayımlandığı tarihten itibaren en geç iki ay içerisinde bu hakkını kullanmak üzere ilgili süreli yayının sorumlu müdürüne gönderilmelidir
8.Soru
Kitle iletişim faaliyeti icra eden kuruluşların yayınlarında temel ilke, aşağıdakilerden hangisidir?
Kuruluşun yararı |
Yayıncının yararı |
Kamu yararı |
Maddi yararlar |
Kişisel yararlar |
Kitle iletişim faaliyeti icra eden kuruluşların yayınlarında temel ilke, amacın kamu yararına hizmet etmesi olmalıdır.
9.Soru
Düzeltme ve cevap hakkının kullanılması için gerekli 60 günlük başvuru süresinin yer aldığı kanunun sayısı hangi seçenekte doğru verilmiştir?
6112 |
6518 |
6120 |
5651 |
2954 |
Doğru yanıt A'dır.
10.Soru
Düzeltme ve cevap hakkı ile ilgili verilenlerden hangisi yanlıştır?
düzeltme ve cevap hakkı birçok devletin anayasasında düzenlenmiştir. |
gerçekleşen yayının sorumlu müdürüne yolladıkları cevapların aynıyla yayımlaması olanağıdır. |
gerçeğe aykırı ve kişilik haklarına yönelik haberin en kısa sürede düzeltilmesine yönelik bir haktır. |
Kişilere, kendileri ile ilgili yayınlar dolayısıyla, aynı yoldan kamuoyuna sesini duyurma, halkın doğruyu öğrenme ve olumsuz izlenimleri giderme imkânı sağlamaya yönelik bir haktır. |
Anayasal bir hak değildir. |
Doğru yanıt E'dir.
11.Soru
Osmanlı Matbuat Cemiyeti, gazeteciler arasında bir örgütlenmenin gerekliliğine inanılarak ilk kongresini yaparak kurulmuştur. Aşağıdaki tarihlerden hangisi bu cemiyetin kuruluş tarihidir?
1908 |
1917 |
1919 |
1920 |
1921 |
1917 yılında, gazeteciler arasında bir örgütlenmenin gerekliliğine inanılarak Osmanlı Matbuat Cemiyeti ilk kongresini yaparak kurulmuştur. Cemiyetin ilk başkanlığını Hüseyin Cahit Yalçın üstlenirken genel sekreterliğini ise Ahmet Emin Yalman yapmıştır. Dernek savaş yılları da dahil olmak üzere her yıl kongresini düzenleyerek mesleki konuları tartışmıştır.
12.Soru
Verilen şıklardaki örneklerden hangisi bir kişi varlığı hakkı değildir?
Kişinin şeref ve haysiyeti |
Kişinin ismi üzerindeki hakkı |
Kişinin terekedeki miras hakkı |
Kişinin özel hayat alanına ilişkin hakları |
Kişinin resmi üzerindeki hakkı |
Kişilik hakkının konusuna giren değerler; maddi bedensel değerler, manevi değerler
ve mesleki-ticari değerler olarak üçe ayrılabilir. Kişinin miras hakkı, malvarlığına ilişkin haklardandır; kişilik haklarından değildir.
13.Soru
Aşağıdakilerin hangisi medyada düzeltme ve cevap hakkıyla ilgili yanlıştır?
Düzeltme ve cevap hakkı, gerçekleşen yayının sorumlu müdürüne yolladıkları cevapların aynıyla yayımlaması olanağıdır. |
Haber alma özgürlüğünün kötüye kullanımı bağlamında oluşan yanlışı ya |
Yanlışın veya gerçeğe aykırılığın etkilerinin azaltılması amacını ve gereksinimini karşılayan bir hak ve özgürlüktür |
Kişilere, kendileri ile ilgili yayınlar dolayısıyla, aynı yoldan kamuoyuna sesini duyurma, halkın doğruyu öğrenme ve olumsuz izlenimleri giderme imkânı sağlamaya yönelik bir haktır. |
Düzeltme ve cevap hakkının basın özgürlüğünü sınırlayan bir hak olması, onun |
Düzeltme ve cevap hakkının basın özgürlüğünü sınırlayan bir hak olması, onun
sınırsızlığı anlamına da gelmez.Çünkü hakkın sınırsızlığı onun kötüye kullanılmasını
doğurur. Burada kurulacak denge ise, basın özgürlüğünün ve basın mensuplarının
haber verme ve eleştiri haklarının özüne dokunmayacak ve aynı zamanda hak
sahibinin çıkarlarını koruyacak şekilde olmalıdır. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi editoryal bağımsızlığı etkileyen unsurlardan biri değildir?
medyada yaşanan tekelleşme eğilimi |
reklam ve ekonomik kaygılar |
medya sahiplerinin genel politikası |
kitle iletişim araçlarının çeşitlenmesi |
medya sahiplerinin kurum çıkarları |
Gazeteciler için mesleki kodlara uyum göstermek, yalnızca gazetecilerin bireysel iradelerine bağlı görünmemektedir. Medyanın içinde bulunduğu ekonomik yapı ve patron etkisi gibi faktörler medyada etik kuralların işlevsiz kalmasına neden olabilmektedir. Gazeteci ideal durum ile gerçek durum arasında ikilem yaşamakta ve bu durum haber üretim sürecine ya da program ve içerik üretimine yansımaktadır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gerçek kişilerin doğumlarından ölümlerine kadar ayrılmaz bir şekilde sahip oldukları hukuken korunan değerlerin bütünü olarak tanımlanabilir?
Sağlık |
Ölçülük |
Medya |
Kişilik |
Kamu yararı |
Kişilik gerçek kişilerin doğumlarından ölümlerine kadar ayrılmaz bir şekilde sahip oldukları hukuken korunan değerlerin bütünü olarak tanımlanabilir.
16.Soru
Basın Şeref Divanı ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
1. İlk özdenetim kuruluşudur.
2. 1960 yılında kurulmuştur.
3. İlk yılında başarılı olamamıştır.
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
Yalnız 2 |
1 ve 3 |
2 ve 3 |
1960 yılında kabul edilen Basın Ahlak Yasası’nın uygulanması için gerek duyulan Basın Şeref Divanı, Türkiye’de gazetecilerin bir araya gelerek oluşturdukları ilk özdenetim kuruluşudur. Başlangıcının birinci yılında başarılı olan Divan, sonraki yıllarda başarılı olamayarak kapandı. Doğru cevap B seçeneğidir.
17.Soru
3984 Sayılı Radyo ve Televizyon Kuruluş ve yayınları Hakkında Kanun kaç yılında kabul edilmiştir?
1994 |
1999 |
2010 |
2011 |
2012 |
Gecikmeli de olsa 1994 yılında 3984 Sayılı Radyo ve Televizyon Kuruluş ve yayınları Hakkında Kanun kabul edilmiştir. Bu kanun 1982 Anayasası’nın 133. Maddesi doğrultusunda çoğulcu sisteme olanak sağlamıştır.
18.Soru
Kitle iletişim yoluyla yapılan yayınların hukuka uygunluğuna ilişkin eleştiride bulunma hakkı aşağıdakilerden hangisi ile bağlantılıdır?
Ölçülülük |
Güncellik |
Gerçeklik |
Kamu yararı |
Kişilik hakları |
Eleştiride bulunma hakkının sınırlarının belirlenmesinde ölçülülük ilkesi ön plana çıkmaktadır. Hangi yayının eleştiri sınırları içerisinde bulunduğu, hangi yayınların düşünce açıklaması olduğu hangi yayınların bu kapsamda korunamayacağı belirlenirken yayınların ölçülü bir şekilde yapılıp yapılmadığı değerlendirilmesi yapılmaktadır.
19.Soru
Özdenetim uygulamalarına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi/hangileri geçerlidir?
1. Meslek örgütlerinin yazılı formatta sundukları ahlak kuralları özdenetim kapsamındadır.
2. Basın Konseyleri özellikle Amerika'da yaygınlaşmıştır.
3. Özdenetim uygulamalarının birincil işlevi iletişim özgürlüğünün sağlanmasıdır.
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
2 ve 3 |
1 ve 3 |
Yalnız 3 |
İlk basın konseyinin 1916 yılında İsveç’te kurulduğu bilinmektedir. Daha sonra dünya genelinde yaygınlaşmasına rağmen örneğin Amerika
Birleşik Devletleri’nde devam etmemiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir yayının hukuka aykırı olup olmadığının tespiti için başvurulan kıstaslardan biri değildir?
Kamu yararı |
Kişi yararı |
Gerçeklik |
Ölçülülük |
Güncellik |
Yayınların hukuk sınırları içerisinde gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespiti için bazı kıstaslar kullanılmaktadır. Bu kıstaslar kamu yararı, gerçeklik, ölçülülük ve güncellik olarak karşımıza çıkmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ