Medya Siyaset Kültür Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Asya’nın Dört Kaplanı” olarak yer almaz?
Güney Kore |
Tayvan |
Hong Kong |
Singapur |
Tayland |
Tayland “Güneydoğu Asya’nın Yavru Kaplanları” olarak bilinen ve ekonomik açıdan güçlenen bir ülkedir.
2.Soru
Fikret Başkaya kapitalizm kaç döneme ayırarak küreselleşme ve kapitalizm arasındaki ilişkiyi tanımlamıştır?
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
Küreselleşme; kapitalizmin gelişim sürecindeki bir aşama olarak yorumlanmaktadır. Ayrıca, kapitalizmin evrensel yayılışını ifade etmektedir. Dolayısıyla küreselleşme, dünya çapında sermaye birikimine engel oluşturan fiziksel ve hukuki sınırların yok edilmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu anlamda; kapitalizm ile küreselleşme arasında doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Bu bağlamda, Fikret Başkaya, kapitalizmi 3 döneme ayırarak küreselleşme ile kapitalizm arasındaki ilişkiyi tanımlamaktadır. 1) Ulusal kapitalizm: İşletmelerin ulusal sınırlar içinde etkinlik gösterdiği 19. Yüzyıl, 2) Tekelci kapitalizm: Tekellerin ortaya çıktığı 20. Yüzyılın ilk yarısı, 3) Küresel kapitalizm: Çok uluslu şirketlerin egemen olduğu 1980’lerden günümüze kadar olan dönem.
3.Soru
Eski Yunan’da kamusal hayatın gerçekleştiği, pazar meydanlarına verilen ad aşağıdaki hangi seçenekte sunulmuştur?
Dagora |
Agora |
Sagora |
Tagora |
Yagora |
Eski Yunan'da kamusal hayatın gerçekleştiği pazar meydanlarına "agora" adı verilmektedir. BU nedenle doğru yanıt B seçeneğidir.
4.Soru
Bireylerin kendilerini ilgilendiren ortak bir sorun çerçevesinde akıl yürütmeleri ve rasyonel bir tartışma içine girdikleri yaşam alanına ne ad verilir?
Özel alan |
Kamusal alan |
Agora |
Otorite |
Burjuva |
Batılı toplumlarda ve Türkiye’de kamusal alan kavramı günümüzde tartışılan önemli konuların başında gelmektedir. Bu tartışmaya farklı gerekçelerle değişik çevreler düşünce akımları katılmıştır. Kamusal alan kavramının ne anlama geldiğinin açıklanması önem taşımaktadır. Kamusal alan bireylerin kendilerini ilgilendiren ortak bir sorun çevresinde akıl yürütmeleri ve rasyonel bir tartışma içine girdikleri yaşam alanıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İngiltere’de kral ile toprak sahibi soyluları arasında yapılan Magna Carta fermanında yer alan maddelerden biridir?
Kral keyfince yeni vergiler koyabilir |
Yargı kararı olmadan kreal tutuklanamaz |
Tüccarların ticaret özgürlüğü kısıtlanacak |
Cezaların işlenen suçla orantılı olması |
Kralın devlet yasalarını çiğnemesi durumunda toprak sahibi soyluların isyan hakkı bulunmayacak |
Ayferi Göze, “Siyasal Düşünceler ve Yönetimler” adlı kitabında, Magna Carta fermanının kralın yetkisini sınırlayan ve toprak sahibi soyluların haklarını belirleyen beş maddesini özetlemiştir. Bu maddelerde kralın keyfince vergi koyamayacağı, yargı kararı olmadan kralın tutuklanamayacağı, cezalarla işlenen suçların orantılı olacağı ve kralın devlet yasalarını çiğnemesi durumunda toprak sahibi soyluların isyan hakkının bulunacağı belirtilmiştir.
6.Soru
John Keane'nin “Medya ve Demokrasi” kitabında bahsettiği yayın türlerinden biri olan ve ticari değeri olmayan içeriğin aktarılmadığı yayın türü aşağıdakilerden hangisidir?
Piyasa yayıncılığı |
Totaliter yayıncılık |
Otoriter yayıncılık |
Kamu hizmeti yayıncılığı |
Devlet yayıncılığı |
Piyasa yayıncılığı, medya kuruluşları, özel şahıslar ve sermaye şirketleri tarafından yönetilmektedir. Şirketlerin yayıncılık politikaları piyasa ilkelerince belirlenmektedir. Bu nedenle, ticari değeri olmayan içeriğin aktarılması olanaksız gibidir. Doğru yanıt A seçeneğidir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İrvan’a göre barış gazeteciliğinin önündeki engellerden biri değildir?
Profesyonel gazetecilik kodları |
Geleneksel gazeteciliğin haber değerleri |
Medya kurumlarının karı arttırmak için barış yerine çatışmayı seçmesi |
Medyanın uluslararası çatışmalarda milliyetçi bir bakış açısını benimsemesi |
Medyanın barışı özendirmede pozitif rol oynaması |
İrvan, barış gazeteciliği konusundaki engelleri üç başlıkta incelemektedir. Bunlardan biri bireysel düz- lemde yer alan engellerdir. Bu düzlemde iki tür gaze- tecilik değeri etkindir. Bunlar, profesyonel gazetecilik kodları ve haber değerleridir. İkincisi kurumsal düzlemdeki engellerdir. Medya kurumları ka^r amacı güderler. Bu nedenle, toplam satış rakamını arttırmak, izlenme oranını yükseltmek temel amaçtır. Bu nedenle, barış yerine çatışmayı tercih edecektir. U¨çüncüsü ideolojik düzeydeki engeldir. Medya uluslararası çatışmalara oldukça milliyetçi bir bakış açısıyla yaklaşmaktadır. Medyanın barışı özendirmede pozitif bir rol oynaması ise barış gazeteciliğinin gelişmesine katkı sağlayacaktır.
8.Soru
Rönesans dönemi aşağıdaki ülkelerden hangisinde başlayıp tüm dünyaya yayılmıştır?
İtalya |
Fransa |
İngiltere |
Portekiz |
Hollanda |
Rönesans hareketleri 14. Yüzyıldan başlayarak İtalya’da ortaya çıkan ve zamanla tüm Avrupa’ya yayılan tarihsel bir dönemi anlatmaktadır. Ortaçağ’ın kapanıp Yeniçağ’ın açılmasına neden olan tüm tarihsel ve düşünsel gelişmeleri ifade eder. Rönesans, laiklik birey olma, insan merkezli toplum anlayışı gibi gelişmelere önemli katkılar sunmuştur.
9.Soru
Şanghay Beşlisi içinde aşağıdaki ülkelerden hangisi yer almamaktadır?
Kazakistan |
Türkmenistan |
Tacikistan |
Rusya Federasyonu |
Özbekistan |
Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın 1996 yılında
oluşturdukları yapılanma “Şanghay Beşlisi” olarak da anılmaktadır. Bu örgüt, 2001’de Özbekistan’ın katılımıyla üye sayısını altıya çıkarmıştır.
10.Soru
Siyasal düzenin en temel ilkesini fikirlerin özgürce ifade edilmesi olarak tanımlayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Benedictus de Spinoza |
Thomas Hobbes |
John Locke |
John Stuart Mill |
Michel Foucault |
Spinoza’ya göre, devlet, bireyin düşünsel ve bedensel gelişimine hizmet etmelidir. Spinoza, bir siyasal düzenin en temel ilkesini fikirlerin özgürce ifade edilmesi olarak tanımlamıştır. Bu yolla, ifade özgürlüğünü ve demokrasi düşüncesini geliştirmiş olmaktadır.
11.Soru
Angien regime kavramı aşağıdaki kavramlardan hangisi ile aynı anlamda kullanılmaktadır?
Kapitalizm |
Sosyalizm |
Komunizm |
Feodalizm |
Liberalizm |
Angien regime kavramı genellikle feodalizm ile aynı anlamda kullanılmaktadır. M.Ö. 800 ile M.S. 1800 yılları arasındaki tarihsel dönemi ifade etmektedir. Angien regime kavramı, ulusal düzeydeki ticaretle uğraşan sınıfın ve yönetimdeki bürokratların, feodal ayrıcalık sahipleriyle yan yana gelişmekte oldukları 18. Yüzyılı tanımlar. Özellikle dönemin İngiltere ve Fransa’sını anlatır. Feodalizm ise, siyasal gücün merkezi olmayan, yerel derebeylerin de odaklanması durumunda ortaya çıkan yönetim biçimidir.
12.Soru
Yurttaş gazeteciliğinin bilinen anlamdaki ortaya çıkışı hangi tarihler arasında gerçekleşmiştir?
1960 - 1970 |
1965 - 1975 |
1975 - 1980 |
1980 - 1990 |
1985 - 1995 |
Yurttaş gazeteciliğinin temelinde, insanların demokratik sürece aktif katılımcı olmalarını sağlamak bulunmaktadır. Ayrıca, onların pasif izleyici olmalarını engelleme çabası vardır. Bunun için yurttaş gazeteciliğiyle insanlar ikna edilmek istenmektedir. Kamu gazeteciliği de denilen yurttaş gazeteciliğiyle ilgili ilk gelişmelerin 1970’lerde olduğu belirtilebilir. Ancak, bilinen anlamıyla ortaya çıkışı 1980’lerin sonu ve 1990’ların başına denk gelmiştir.
13.Soru
"Tarihin sonu" tezi ile liberal demokrasinin insanlığın evrimindeki son durak olduğunu ileri süren düşünür kimdir?
Friedrich August von Hayek |
Francis Fukuyama |
David Morley |
Kevin Robins |
Stuart Hal |
Francis Fukuyama’nın "tarihin sonu" tezi, 20. yüzyılın sonlarına doğru liberalizmin zaferi üzerine yoğunlaşan tartışmaları başlatmıştır. Fukuyama, liberal demokrasinin önce monarşiyi, sonra faşizmi, son olarak da komünizmi yenilgiye uğrattığını ileri sürer. Liberal demokrasi, "insanlığın ideolojik evrimindeki son durak" ve "sonul yönetim biçimi”dir. Fukuyama’ya göre, Batı’nın ve Batı fikrinin zaferi, Batı liberalizminin yerini alabilecek, yaşayabilir nitelikteki tüm sistemlerin tamamen gözden düşmesiyle ortaya çıkmaktadır ve bir ideal olarak demokrasi, Amerika’nın renklerine bürünmüş "çağdaş liberalizm" biçiminde sonuçlanacaktır.
14.Soru
"Toplumsal Uyum ve Denge Üçgeni"nin merkezinde yer alan unsur hangisidir?
Devlet |
Demokrasi |
Kamu hizmeti |
Sivil Toplum |
Medya |
Günümüzde küçük çıkar grupları ve yurttaş birlikleri, sergiledikleri kolektif eylemlerin ve hak arayışlarının medyada temsiliyet kazanmasını istemektedir. O¨zellikle yeni toplumsal hareketler, kamuoyunda seslerini duyurmak ve halkın desteğini kazanmak için medyanın bu yöndeki yayınlarına gereksinim duymaktadır. Medyanın bu noktada temel sorumluluğunu ise mümkün olduğu kadar her kesimden insanın sesini bilinçli bir biçimde büyüterek topluma iletmesi oluşturmaktadır. Azınlıkta kalan toplumsal kesimlerin hak arayışlarının gelişip yaygınlaşmasında, "toplumsal uyum ve denge üçgeni"ndeki ögelerden her birinin ayrı bir işlevsel katkısı bulunmaktadır. Bu üçgenin ögelerini, devlet, sivil toplum ve demokrasi oluşturur. Medya ise bu eşkenar üçgenin ağırlık merkezinde yer alır. Dolayısıyla, medyanın yurttaşlık haklarının savunulması yönündeki sorumlu yayıncılık anlayışı belli bir önem kazanmaktadır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19. yy’ da burjuva kamusal alnının daralmaya başlamasının nedenleri arasında sayılamaz?
Devletin müdahaleci olarak gelişmeye başlaması. |
İletişim araçlarının ticarileşmesi. |
Özel kişiler arasında kamusal nitelik taşıyan tartışmaların azalması. |
Medyanın politikleşmesi. |
Kültür endüstrisinin büyümesi. |
Daha fazla sorumluluk üstlenen devletin müdahaleci olarak gelişmesi ve yarı kamusal alan olarak görülen sanayi kuruluşlarının büyümesi beraberinde özel kişiler arasındaki kamusal nitelik taşıyan tartışmaların azalmasına yol açmıştır .Bunun birlikte ticarileşen kitle iletişim araçları daha fazla tiraj kaygısıyla sansasyonel bir alanları önemsemiş ve kamusal bir araç olma özelliğini yitirmeye başlamıştır. Daha çok kültür endüstrisi ürünlerinin tüketildiği bir alana dönmüştür. Dolayısıyla, kamusal alan, bu endüstri tarafından kontrol edilip biçimlendirilen alanlardan biri haline dönüşmüştür .Medyanın politikleşmesi ise bu sebepler arasında sayılamayacağından,
16.Soru
“Radikal basın” tarihi, Habermas’ın dönem basını hakkındaki tezini dört açıdan eleştirmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir?
Habermas’ın, dönemin basınına ilişkin aklı ve nesnelliği öncelemesini eleştirir. |
Dikkatleri, onun basın temsiliyeti ile ilgili tarihsel betimlemesinde eksik boyut olan sınıf çatışmasına çeker. |
Habermas'ın edebi gazeteciliğe ilişkin düşüncelerini eleştirir |
Pazar sisteminin, kamusal alana toplumsal erişimi engellemesi konusunda Habermas’ın anlayışının yetersizliğine işaret eder. |
Radikal basının, Habermas tarafından yok sayılmasını eleştirir |
"Habermas'ın edebi gazeteciliğe ilişkin düşüncelerini eleştirir" söz konusu eleştiriler değildir. Dolayısıyla doğru yanıt C seçeneğidir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “BRIC” siyasi örgütlenme arasında yer alan ülkelerden biridir?
Tacikistan |
Hindistan |
Japonya |
Güney Kore |
Hong Kong |
“BRIC” ise yeni oluşan bir ekonomik ve siyasi örgütlenme olarak karşımıza çıkmaktadır. Brezilya, Rusya Federasyonu, Hindistan ve Çin Halk Cumhuriyeti’nden oluşan bir örgüttür. “BRIC”, bu ülkelerin İngilizce isimlerinin baş harflerinden oluşur. Bazı çevreler, bu ülkelere “Meksika”yı da ekleyerek “BRIMC” olarak tanımlamaktadır.
18.Soru
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk bildirgesini aşağıdaki tarihlerden hangisinde hazırlamıştır?
1995 |
1997 |
1998 |
1999 |
2001 |
1998 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından hazırlanan Türkiye Gazetecileri Hak ve ve Sorumluluk Bildirgesi barış gazeteciliğine açık kapı bırakmaktadır. Gazeteci, başta barış, demokrasi ve insan hakları olmak üzere, insanlığın evrensel değerlerini çok sesliliği, farklılıklara saygı savunur düşüncesinin yer aldığı maddeler yer almaktadır.
19.Soru
Sivil toplum örgütleri ile medya arasındaki güç birliğini demokrasi açısından değerlendirdiğimizde sivil toplum örgütleri kaçıncı güç olarak tanımlanabilir?
1 |
2 |
3 |
5 |
6 |
Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı ( TESEV ) başkanı Can Paker’e göre; sivil toplum örgütleri ile medya arasındaki güç birliği açısından bakıldığında, sivil toplum örgütlerinin genişlediği, büyüdüğü ve etkin olduğu toplumlarda demokrasinin gözlem altında olduğu görülmektedir. Kamuoyunun ne dediğini, nasıl tepki gösterdiğini en iyi sivil toplum örgütleri yansıtır. Bu nedenle medya dördüncü güçse, sivil toplum örgütleri de beşinci güçtür.
20.Soru
Yurttaş gazeteciliğinin temelinde aşağıdakilerden hangisi yer almaktadır?
Kamuyu siyasi konularla ilgili bilgilendirmek |
Güvenilir kaynaktan bilgi alma zorunluluğunu getirmek |
İnsanların demokratik sürece aktif katılımlarını sağlamak |
Yalnızca belli bir kesimin sorunlarını konu edinmek |
Sıradan insanlar yerine kamu görevlerinin görüşlerine öncelik vermek |
Yurttaş gazeteciliğinin temelinde, insanların demokratik sürece aktif katılımcı olmalarını sağ- lama bulunmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ