Medya Sosyolojisi Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İnternetin geliştirilmesinin önde gelen nedenleri hangi gruplamada doğru olarak verilmiştir?
I. Ekonomik pazarları
II. Siyasal pazarları
III. Kültürel pazarları
IV. Eğitsel pazarları kontrol etmek gereksinimidir.
I-II-III |
I-II-IV |
II-III-IV |
I-III |
III-IV |
Hemen her iletişim aracının gelişmesinde olduğu gibi internetin çıkışı,
biçimlenişi ve gelişmesi ulus içi ve uluslararası kapitalist üretim ve üretim
ilişkileri ve savaş teknolojilerinin geliştirilmesi temeline dayanır. Yani, bu
araçların geliştirilmesinin en önde gelen nedeni ekonomik, siyasal ve kültürel pazarları kontrol etmek gereksinimidir.
2.Soru
Medya sayesinde bireyler çeşitli olaylar, kişiler, yerler vb. hakkında bilgiye ulaşabilir, diğer yandan kendileri de bu tür bilgileri tanıdıkları yada tanımadıkları insanlarla medya aracılığı ile paylaşabilirler. Medya kullanımının bir başka boyutu kişilerin ulaştıkları içerik vasıtası ile eğlenmesi ve hoşça zaman geçirmesidir. Bu amaçla pek çok eğlence programı yayınlanır. Medya kullanımının başka bir boyutuda kişilerin üzerine konuşabilmeleri ve aralarındaki ilişkiyi medya içerikleri üzerinden kurmalarıdır. Takip edilen dizinin son bölümü üzerine yapılan sohbet buna örnek olabilir. Bazen de bireyler izledikleri, okudukları ya da dinledikleri aracılığı ile kendi hayatlarına dair bazı gerçekleri fark ederler. hemen her macera filminde ya da televizyon dizisinde karşılaştığımız kah komik kah karizmatik ama hayata dair derin kavrayış sahibi karakteler çevresinde örülen olaylar bu iş için biçilmiş kaftandır. Bireylerin medya kullanımına dair verilen paragrafta hangi unsur sadece internet kullanımına özeldir.
Bilgi edinme
|
Bilgi paylaşma
|
Eğlenme
|
Sohbet konusu olma
|
Farkındalık kazanma
|
3.Soru
Seçeneklerden hangisi iletişimin toplumsal örgütlenmesi kapsamında değerlendirilebilir?
Sinir sisteminin örgütlenmesi
|
Beyinde oluşan örgütlenme
|
Okuldaki örgütlenme
|
Salgı sistemindeki örgütlenme
|
Psikolojik yapıdaki örgütlenme
|
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eğitim sistemi ile ilgili doğru bir ifadedir?
Eğitim sistemi kamu ve özel olmak üzere ikiye ayrılır. |
Okul, pazar için eşit iş-eşit ücret dengesini gözeten iş gücü yetiştirir. |
Egemen düzenin tabakalaşmış yapısının aksine okul sisteminde yatay tabakalaşmaya izin verilir. |
Özel ve kamu eğitim sisteminin bürokratik yapısı, kapitalist firma sistem yapısının bir modelidir. |
"Ne koparırsan kardır" prensibi öğrenci öğretmen ilişkileri için geçerli değildir. |
Eğitim sistemi; özel, kamu ve ikisinin karışımı karma yapılar olmak üzere üçe ayrılır.
Eğitim sistemi ekonomik sistemin koşullarını yaratarak kapital birikim sürecine yardım eder. Okul, kapitalist pazar sistemine benzer biçimde tabakalaşmış iş gücü yetiştirir. Özel ve kamu eğitim sisteminin bürokratik yapısı, kapitalist firma sistem yapısının bir modelidir. Bu model gençleri firma düzeninin egemen çalışma biçimine alıştırır ki böylece gençler “hayata atıldıklarında” kolayca adapte olur, soruşturarak aykırı düşme gibi “psikolojik zorluklar” çekmez ve dengesizliğe düşmez. Not verme ve diplomayla başarı ölçüsü öğrencileri hiyerarşik bir dikey tabakalaşmaya oturtur. Bu tabakalaşma egemen düzenin yapısını taklit eder. Eğitim sisteminin sınavlarla elekten geçirerek seçme ve sıraya koyma faaliyetleri ile ekonomik yapı desteklenir. Öğrenciler, kopya çekerek, tembeller arası veya çalışkanlar arası dayanışma kurarak, düzenden faydalanarak, dalkavukluk yaparak, hocayı tavlayarak, not dilenerek ve diğer iletişim strateji ve taktikleriyle “sistemden kopardığı” ve koparacağı umuduyla “ne koparırsan kârdır” halkasına sarılırlar. Sarılır çünkü alternatif, işsizlik ve işsizlikle gelen üşüten, mahrum bırakan, açlık ve yoksulluk getiren sonuçlardır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kitle iletişiminde sosyal sorumluluk konusunun çözümünde karşılaşılan zorluklardan biri değildir?
Özel çıkar ile genel çıkarın örtüşmemesi
|
Özel çıkar ile genel çıkar arasındaki uyumsuzluk
|
Özel çıkarın, güç ve çıkar uygulaması nedeniyle medyada yaygın temsili ve bundan ilgili insanların rahatsızlık duyması
|
Özel çıkarların genel çıkarı ancak özel çıkarla uyumlu olduğu durumda temsili
|
Sosyal devletin ve sosyal devlet politikalarının yerini yeni liberal politikaların alması
|
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kimlik bağlamı kapsamındayer almaz?
Hemşerilik |
Siyasi partiye desteklemeyle gelen aitlik |
Öğretmen olma |
Klasik müzik seveni olma |
Nüfus cüzdanı sahip olma |
Her insanın çoklu kimlikleri vardır çünkü yaşam pratikleri çoklu yapılar içinde olur. Bu nedenle BİZ denildiğinde, çeşitli yapısal bağlılıklara bağlı olarak gelen çoklu bizlikler/ kimlikler vardır. Örnekler: Kardeşlik, akrabalık, hemşerilik, mahalle arkadaşlığı, sınıf arkadaşlığı, okul kimliği, iş kimliği, taraftarlık, siyasi partiye desteklemeyle gelen aitlik, bir tarikata veya dine ait olma, işçi olma, müdür olma, patron olma, öğrenci olma, öğretmen olma, evrimci olma, devrimci olma, ilerici olma, gerici olma, yobaz olma, klasik müzik seveni olma, tinerci olma, serseri olma. Görüldüğü cüzdana sahip olmak bu çerçevede kimlik bağlamında değerlendirilmemektedir.
7.Soru
Dünyada ve toplumdaki durum ve olaylar hakkında bilgi sağlamak; yeniliği, uyumu ve gelişmeyi kolaylaştırma görevi, iletişim araçlarının sosyal görevlerinin bulunduğu hangi kategori de yer almaktadır?
Enformasyon verme görevi
|
Toplumda karşılıklı bağ kurma görevi
|
Toplumsal sürekliliği sağlama görevi
|
Eğlendirme, avuntu, dinlendirme görevi
|
Harekete geçirme (seferber etme) görevi
|
Enformasyon verme görevi: Dünyada ve toplumdaki durum ve olaylar hakkında bilgi sağlamak; yeniliği, uyumu ve gelişmeyi kolaylaştırmaktır.
8.Soru
Günümüzde uluslarası şirketlerin egemenliğindeki iletişim yapısı aşağıdaki özelliklerden hangisine sahiptir?
Teknolojiden ziyade mekanik yöntemler tercih etmesi |
ABD'nin payının giderek azalması |
Lokalizasyonun globalizasyondan daha çok gündemde olması |
Kişisel özgürlüklerin daha fazla göz önünde bulundurulması |
Kamu yararı için örgütlenen iletişim yapılarının ortadan kalkması |
Günümüz ülkelerinde büyük sermayelerin ve uluslararası şirketlerin egemenliğindeki iletişim yapısı aşağıdaki temel özellikleri gösterir:
• Teknolojik araçlar hızla dijitalleşmektedir.
• Son iletişim teknolojileriyle uluslararası seviyeden bireysel seviyeye kadar tüm iletişimler (ve yakında yüz yüze iletişimdeki konuşmalar bile) dinlenmekte; bunun sonucunda örneğin, gerektiğinde insansız uçaklarla hedefler vurulmaktadır.
• Aynı yapı içindeki parça ve yazılımdaki geçişsizlik şirketler arası anlaşmalarla ortadan kaldırılmaktadır (convergence, yöndeşme).
• Televizyon, radyo, bilgisayar ve cep telefonu gibi araçlar tek bir araç içinde toplanma yönünde gelişmektedir.
• Devletin yaptığı sosyal kontrol ortadan kaldırılmış (deregülasyon) ve kontrol özel şirketlerin eline geçmiştir.
• Ülkelerin köprüleri, yolları, uydu ve telekomünikasyonları dâhil tüm iletişim alt-yapıları ülke içindeki birkaç kişinin/ailenin hissedarlığında uluslararası şirketlerin eline geçmektedir.
• Dünyadaki ürünlerin yarısından fazlası ABD ve Japonya merkezli, uluslararası faaliyet gösteren 200 şirket tarafından üretilmektedir.
• Dev iletişim örgütleri çeşitli yollarla (dikey ve çoğunlukla yatay bütünleşmeyle) birleşmekte ve çok daha büyümektedir. Yatay bütünleşmeyle aynı sektörde veya farklı sektörlerde birleşmeler ve satın almalarla dev gruplar oluşturulur. Dikey bütünleşme ile aynı firma aynı iş kolunda üretimden dağıtıma ve sinemada olduğu gibi gösterime kadar tüm alanı kontrol eder. Bu kontrol yabancı şirket sahipliğiyle küreselleşir.
• Kamu yararı için örgütlenen iletişim yapıları ortadan kalkmaktadır
9.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi örgütün resmi iletişim yapısına ait özelliklerden biridir?
Aşağı doğru, yukarı doğru ve yatay olmak üzere üç biçimde olabilir
|
Örgüt içinde kurallar dışı yapılanmayla bağlantılıdır
|
Resmi olmayan iletişimden niceliksel olarak daha fazla gerçekleşir
|
Hem yatay hem de dikey yönde akar
|
‘Burada her şey böyle yapılır’ sözüyle özetlenebilir
|
Resmi iletişim örgütsel yapıya paralel olarak üç biçimde olabilir: Aşağı doğru, yukarı doğru ve yatay.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iletişim araçlarının toplumda karşılıklı bağ kurma görevlerinden biri değildir?
Olayların anlamı hakkında açıklama ve yorum yapma
|
Yerleşmiş kurallar ve egemenlik için destek sağlamak
|
Toplumsallaşma
|
Farklı etkinlikleri ayarlama
|
Durum ve olaylar hakkında bilgi sağlamak
|
Toplumda karşılıklı bağ kurma görevi: Enformasyon ve olayların anlamı hakkında açıklama ve yorum yapma; yerleşmiş kurallar ve egemenlik için destek sağlamak; toplumsallaşma; farklı, etkinlikleri ayarlama; fikir ve oybirliği sağlama; öncelikler sırasını saptama ve birbirine bağlı toplumsal duruma işaret etmektir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kişinin kendisiyle olan iletişimine ait özelliklerden biridir?
Kendiyle iletişim sürekli değildir
|
Kendiyle iletişim için kişinin kendi başına olması şarttır
|
Kendiyle iletişimin örgütlü bir mekanı ve zamanı vardır
|
Kişi kendiyle iletişiminde hiçbir bağlama bağımlı değildir
|
Kendiyle iletişimde ‘şimdi bağlamı’ yoktur
|
Kendiyle iletişimin örgütlü bir zamanı vardır. Diğer bir deyimle, kendiyle iletişim örgütlü zamandan ve mekandan bağımsız değildir.
12.Soru
Televizyonun önünde yapılan “mücadeleci discourse” gibi, bilgisayarla sanal uzayda verilen mücadeleler aşağıdakilerden hangisine örnektir?
İnternetin demokratik katılma sağlaması |
İnternetin bilgi toplumunu getirmesi |
İnternetle ağ toplumunun gelmesi |
İnternetin var olan değerleri, örgüt biçimlerini ve güç yapılarını değiştirmesi |
İnternetin kitleleri güçlendirmesi |
Günümüzde en yaygın söylemlerde biri de internetin insanları güçlendirdiğidir.
Bu söylem ancak interneti bilgi toplayarak ve kullanarak kontrol mekanizmaları
geliştiren siyasi ve ekonomik güçlüler veya dayanışma kurmak ve geliştirmek isteyen aktif güçsüzler için geçerlidir. Televizyonun önünde yapılan “mücadeleci discourse” gibi, bilgisayarla sanal uzayda verilen mücadele insanı ve toplumu, insanlar günlük yaşamlarında örgütlü haksızlıklara karşı örgütlü mücadele vermedikten sonra, geçici tatmin ötesinde hiçbir yere götürmez. Cevap E şıkkıdır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi reyting sisteminde birbiriyle bağıntılı güç yapısı ve ilişkisi içerisinde değerlendirilmez?
Reklamla gelir sağlayan, yaşamı reklama bağlı olan basın, radyo ve televizyon şirketleri
|
Reklama ihtiyaç duyan diğer şirketler
|
İzleyici, dinleyici ve okuyucu kitleleri
|
Bu ilişkinin yasal düzenlenmesini ve yasal kontrolünü yürüten devlet kurumları |
Rekabetin sağlanması için gerekli olan farklı medya grupları
|
Medya sisteminde örgüt ilişkilerinin en başında gelenlerinden biri de “izleyici reyting” sistemidir. İzleyici reyting sistemi sadece reklama dayanan kitle iletişim sistemlerinde geçerlidir. Reyting sisteminde birbiriyle bağıntılı 5 güç yapısı ve ilişkisi vardır: 1. Reklamla gelir sağlayan, yaşamı reklama bağlı olan basın, radyo ve televizyon şirketleri. 2. Reklama ihtiyaç duyan diğer şirketler (örneğin yiyecek, içecek ve giyecek şirketleri). 3. Birinci ve ikinci grup şirketler arasındaki reklam ve halkla ilişkileri ve reyting ölçümüyle reklam fiyatının belirlenmesini sağlayan şirketler. 4. Bu üç grubun var oluşlarının ve kalıcı olmalarının ana koşulu olan izleyici, dinleyici ve okuyucu kitleleri. 5. Bu ilişkinin yasal düzenlenmesini ve yasal kontrolünü yürüten devlet kurumları.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medyanın içerik temsili nedeniyle aldığı egemen eleştirilerin en çok üzerinde durduğu konulardan biridir?
Medyanın tarafsız olması
|
Anlamlı içerikten yoksun olması
|
Çocuk ve gençlere iyi örnek olması
|
Medyanın toplum çıkarına hizmet etmesi
|
Tüketim kültürünü teşvik etmemesi
|
15.Soru
Seçeneklerden hangisi internet veya web denen ilişki ve iletişim biçimine örnek değildir?
Banka işlemlerini online gerçekleştirme
|
Elektronik posta ile iletişime geçme
|
Online sohbet odaları ile iletişime geçme
|
Sanal mağazalardan alışveriş yapma
|
Akıllı telefon ile uzaktaki bir yakınınızla sesli görüşme
|
16.Soru
Hangisi internetin boş vakit geçirme eğlence amaçlı kullanımına örnek değildir?
Spotify |
Dizibox |
Youtube |
Google akademik |
Vimeo |
Google akademik
17.Soru
Aşağıda yer alan ifadelerden hangisi “dikey tekelleşme”’nin bir örneğidir?
Bir gazete firmasının gazete alanında satın alma ve birleşme yoluyla tekel oluşturması
|
Başka bir alanda yatırımı olan bir sermaye grubunun medyaya adım atması
|
Bir film şirketinin, filmin üretiminden sinemada gösterimine kadar olan tüm safhalarda işin içinde olması
|
yazılan kitabın tanıtımının yapılması
|
Yeni çıkan bir ürünün tanıtımı için reklamcılık alanındaki bir şirketle görüşülmesi.
|
Bir sermayenin, medya alanındaki örgütleri sahiplik yoluyla kontrol etmesine tekelleşme denir. Medyada tekelleşmeyle medya ürünlerinin üretiminde, dağıtımında ve tüketimin yönlendirilmesinde etkili güç elde edilir ve uygulanır; doğrudan ve dolaylı olarak, örneğin birçok gazeteyi çıkaran birkaç dev şirketler veya şirketler grubu oluşturulur. Bir firmanın, örneğin bir film şirketinin, filmin üretiminden sinemada gösterimine kadar olan tüm safhalardaki örgütlenmelere sahip olmasına “dikey entegrasyon/bütünleşme” (dikey tekelleşme) denir. Bir gazete firmasının gazete alanında satın alma ve birleşme yoluyla tekel oluşturmasına, aynı tür medya içinde olduğu için, yatay entegrasyon denir. Medya alanında bir sermaye grubunun şirketi sadece basına değil, örneğin televizyon, basın ve radyo gibi diğer alanlara da sahip olmaya başlar. Buna çapraz-sahiplik veya çapraz entegrasyon denir; örneğin, bazen başka alanlarda yatırımı olan bir sermaye grubu medyayı da ele geçirir veya tam tersine medya alanındaki bir tekel başka alanları da ele geçirir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ekonomik üretim ve amaçların dolaylı garantisi olarak görev yapan unsurlardan biri değildir?
Ulus içi siyasal düzen ve bu düzendeki iletişim çıkarları ve biçimleri
|
Kitle iletişimi gibi bilinç yönetimi sistemlerinin aynı pazar yapısının bilincini planlı şekilde işlemesi/yayması
|
Siyasal yapının yasalarda ve uygulamalarda pazar yapısına entegre oluşu
|
Organize sanayi bölgesinde yeni bir fabrika açılması
|
Şirketlerin çalışanları için "yaşam boyu eğitim" programları düzenlemesi
|
19.Soru
M.S. 868’den 1480’lere kadar kullanılacak olan, blok baskı sistemini kimler mükemmelleştirdiler?
Sümerler
|
Babilliler
|
Asurlular
|
Yunanlılar
|
Çinliler
|
Sümerlerde, Babillilerde ve Asurlularda kitap arşivleri vardı. Babil ve Ninova tapınaklarında kopyayla çoğaltma atölyeleri kurulmuştu. Kitapla bağıntılı olarak ilk kütüphane M.Ö. 540 yılında Atina’da kuruldu. Çinliler M.S. 868’de, 1480’lere kada kullanılacak olan, blok baskı sistemini mükemmelleştirdiler.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iletişimin doğasıyla ilgili diğer özelliklerden değildir?
İletişimde mesaj gönderme ve alma olabilir |
İletişimde bir şey söyleme, gösterme veya yazma olabilir |
İletişimde işaretler setini kodlama ve kod çözme vardır |
Mesaj alınmasa veya karşılık verilmese bile iletişim vardır |
Biyolojik yapının doğası ve bu yapıdan kaynaklanan sorunlar |
Biyolojik yapının doğası ve bu yapıdan kaynaklanan sorunlar iletişim sorunları ve çözümleriyle ilgili bir konudur. Bu nedenle, iletişimin doğasıyla ilgili bir özellik değildir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ