Medya Sosyolojisi Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
i. İstanbul taksim meydanında binlerce kişinin katıldığı bir çatışmayı haber olarak değerlendirmeyip olay esnasında penguenlerle ilgili bir belgesel yayınlamaii. Söz konusu çatışmalarda ölen insanları "şehit" kabul etmeyen yorumcuyu reklam arasında programdan çıkaran yönetmenin tavrıiii. Köşe yazısında yazı işleri müdürünün istediği değişikliği yapmayı reddeden yazarın gazeteden istifa etmesi Yukarıdakilerden hangileri iletişimin kontrolü yöntemlerinden "otosansür"ün bir örneğidir?
yalnızca i.
|
i. ve ii.
|
i., ii., iii.
|
i. ve iii.
|
ii. ve iii.
|
2.Soru
I. Mobile/taşınabilir şebeke/ağ teknolojiler
II. Radyo ve televizyon yayını teknolojileri.
III. Silah teknolojileri
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri enformasyon ve iletişim teknolojilerinin içerdiği yapılardandır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Günümüzde “enformasyon ve iletişim teknolojileri (ICT)” öncelikle aşağıdaki yapıları içerir:
(a) Sabit telefon şebekesi/ağı teknolojileri: Ev telefonları, PSTN, VOIP ve ISDN kanalları gibi taşınamayan telefon teknolojileri; Telex.
(b) Mobile/taşınabilir şebeke/ağ teknolojileri (Cellular Network): Cep telefonları gibi taşınabilir teknoloji; 3G/4G sistemi.
(c) İnternet: Kablosuz uydu bağlantı sistemi; DSL gibi kablolu genişbant sistemi; TCP/IP bağlantı sistemi, modem ve telefon üzerinden çevirmeli sistem; fibreoptic sistemi. Bilgisayarlar İnternet’e bağlantı için zorunlu araçtır fakat netbooks ve cep telefonları, tabletler ve iPhone gibi araçlarla bağlantı yaygınlaşmaktadır. Bağlantı için gerekli olan modem, taşınabilir genişbant (broadband) yaygınlaşmasıyla yakında tarihe karışacaktır. Android’ler çok daha ucuzlayacak ve gelişecektir.
(d) Radyo ve televizyon yayını teknolojileri.
(e) Bilgisayar
(f) İçte kontrol ve dışa karşı tedbir için baskı, sindirme ve savaş iletişimi için silah teknolojileri: Bu bağlamda gelişme sopa ve cop teknolojisinden kılıç, tüfek,
top, savaş uçakları, füzeler, nükleer ve kimyasal silahlara doğru olmuştur.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, kitle iletişimi ürünü değildir?
Gazete |
Kadın dergileri |
Haber |
Müzik CD’si |
Cep telefonu |
Cep telefonu
4.Soru
BBC (İngiltere) ve ORTF (Fransa)’nin eski sömürgelerinde medya sistemlerinin kurulmasında “yardımcı olmaları” aşağıdaki gelişmelerden hangisinin bir sonucudur?
Eski sömürgelerini çok sevmelerinin |
Dünya barışını savunmalarının |
Kendilerini suçlu gördüklerinin |
Bölgelerde çıkarlarını korumak istediklerinin |
Teknoloji transferinin objektif toplumsal çıkar ve gelişme kıstaslarına göre yapıldığının |
Endüstriyel medya örgütü modelinin ihracatı ve yayılmasında ve örgütsel yapının kontrolünde illaki ihraç edenin sahipliği gerekmez. Ortaklık olmadan da finansman ve “yardım” yapılır. Sömürgecilerin eski sömürgelerinin medya sistemlerini donatması buna en açık bir örnektir. BBC (İngiltere) ve ORTF (Fransa) eski sömürgelerinde medya sistemlerini kurmada büyük ölçüde “yardımcıydılar.” Teknoloji transferinde çok nadiren “tercihler” objektif toplumsal çıkar ve gelişme kıstaslarına göre yapılır. Teknoloji transferi siyasal ve ekonomik politikaların ve bunların ardındaki özel çıkarların çerçevesi içinde yapılır. Bu özel çıkarlar genel çıkar olarak sunulur.
5.Soru
Gazeteler ilk ortaya çıktıklarında siyasal hükümetlerin karşısında eleştirel bir forum olarak karşılık bulmuşlardır. Yeni bir kamusal alan olarak süreli yayınlar hangi toplumsal sınıf tarafından desteklenmiştir?
Aristokratlar
|
Burjuvalar
|
İşçi sınıfı
|
Ruhban sınıfı
|
Loncalar
|
6.Soru
Örgütlü yapılarda Çoğu çatışmalarda çok kazananla az kazananlar vardır, bu durum aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
Kaynakların kıtlığı
|
Biçimlendirme
|
Değerler
|
Kaynakların bolluğu
|
Üretim biçimi
|
Çoğu çatışmalarda çok kazananla az kazananlar vardır çünkü bir tarafın kazanması diğer tarafın kaybetmesinin bir fonksiyonu olarak ortaya çıkar. Bu durum çoğunlukla kaynakların kıtlığına ve kıt kaynaklar üzerindeki rekabete bağlanır.
7.Soru
Teknolojik araçlar bilinçli olarak belli amaçlar doğrultusunda biçimlendirilir. Bu biçimlendirme aynı zamanda ürünün nasıl kullanılacağını ve kullanılamayacağını da belirler. Ürün biçimlendirmede amaç sadece işlevsellik ve kullanım kolaylığı gibi temellere dayanmaz, aynı zamanda pazarlama ve hatta siyasal amaçlar da taşıyabilirler. Örneğin ürün rengi ve şekli pazarda çekicilik ve tercih amaçlı yapılır. Bu bilgiler doğrultusunda aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Her model telefonun farklı renklerde piyasaya sürülmesi.
|
Sürekli yeni telefon modellerinin piyasaya sürülmesi.
|
Farklı markaların birbiriyle uyumlu çalışan ürünler üretmemesi.
|
Tüm özelliklerin bir üründe toplanması.
|
Ürünlerin garanti sürelerinin olması.
|
8.Soru
“İhsan arkadaşlarıyla geçirdiği güzel bir günün ardından otobüsüne binmek için onların yanından ayrılırken son bir kez arkasını dönerek el salladı ve hızlı adımlarla durağa doğru gitti.” İhsan’ın gerçekleştirdiği sözsüz iletişim aşağıda yer alan hangi jest türündedir?
Göstergeler
|
Tasvir ediciler
|
Düzenleyiciler
|
Uyarıcılar
|
Amblemler
|
Sözsüz iletişim denildiğinde akla ilk jestler gelir. Kinesics jestlerin kullanımıyla ilgilidir. Jestlerin doğru anlamlandırılması kültüre ve kullanıldığı bağlama sıkı sıkıya bağlıdır. Jestler çeşitli türde olabilir: Amblemler: Bu tür jestler el sallama, el kaldırma, parmak gösterme gibi anlamı tamimiyle açık ve belirgin olan, kendi başlarına kullanıldığı bağlamda açık bir anlam ifade eden hareketlerdir. Tasvir ediciler: Bazen jestler sözle söyleneni açıklamak veya göstermek için kullanılırlar. Kaçan balığın büyüklüğünü göstermek için iki el ile uzunluk belirtilir. Bağlam dışında olan bir kişinin bu el hareketini doğru olarak anlamlandırma olasılığı çok azdır. Göstergeler: Gülme, ağlama, bağırma, susma ve yüz ifadeleri iletişimde kişilerin duygularını ve değerlendirmelerini işaret eden göstergelerdir. Göstergeler de ilişkinin olduğu bağlama göre anlam kazanır. Ağlayan biri sevinçten ağlıyor olabilir. Gülen biri sevinçten değil, sinirinden gülüyor olabilir. Bağırma, öfke veya acıdan olabilir. Düzenleyiciler: Kişiler arası iletişimde insanlar baş sallama, bakışlar, el hareketleri gibi jestler kullanarak ilişkiyi düzenlerler. Bu jestlerde de anlam bağlama göre farklılık gösterir. Uyarlayıcılar: Kişiler arası ilişki sırasında insanlar bilerek veya farkında olmadan el hareketleri kullanırlar, sağa sola yürürler, başlarını kaşırlar, kravatlarını düzeltirler, saçlarını elleriyle tararlar.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi reyting sisteminde birbiriyle bağıntılı güç yapısı ve ilişkisi içerisinde değerlendirilmez?
Reklamla gelir sağlayan, yaşamı reklama bağlı olan basın, radyo ve televizyon şirketleri
|
Reklama ihtiyaç duyan diğer şirketler
|
İzleyici, dinleyici ve okuyucu kitleleri
|
Bu ilişkinin yasal düzenlenmesini ve yasal kontrolünü yürüten devlet kurumları
|
Rekabetin sağlanması için gerekli olan farklı medya grupları
|
Medya sisteminde örgüt ilişkilerinin en başında gelenlerinden biri de “izleyici reyting” sistemidir. İzleyici reyting sistemi sadece reklama dayanan kitle iletişim sistemlerinde geçerlidir. Reyting sisteminde birbiriyle bağıntılı 5 güç yapısı ve ilişkisi vardır: 1. Reklamla gelir sağlayan, yaşamı reklama bağlı olan basın, radyo ve televizyon şirketleri. 2. Reklama ihtiyaç duyan diğer şirketler (örneğin yiyecek, içecek ve giyecek şirketleri). 3. Birinci ve ikinci grup şirketler arasındaki reklam ve halkla ilişkileri ve reyting ölçümüyle reklam fiyatının belirlenmesini sağlayan şirketler. 4. Bu üç grubun var oluşlarının ve kalıcı olmalarının ana koşulu olan izleyici, dinleyici ve okuyucu kitleleri. 5. Bu ilişkinin yasal düzenlenmesini ve yasal kontrolünü yürüten devlet kurumları.
10.Soru
A) Bugün herkes her yerde, sadece bir telefon numarasını çevirerek dünyanın neresinde olursa olsun başka bir mekanla irtibat kurabiliyor—B) Bugün dünyada hiç bir nokta ses ve görüntü taşıyan dalgalardan korunamıyor ve her yerde bilgiye ulaşılabiliyor ---C) Bugün kitle iletişim araçları insanları hızla dünyada yaşanan her türlü siyasi, askeri, iktisadi, sosyal ve bilimsel gelişmelerden haberdar ediyor---D) Kitle iletişim araçları olayları doğru biçimde yorumlayarak kamuoyunu doğru kararlara yönlendirebiliyor---E) Toplum üyelerinin yeni medya ve kültürel ürünlerden etkilenerek kendi zevk ve değerlerini şekillendirebiliyor------------------Kitle iletişim teknolojisi ve araçlarının , toplumun tüm kesimleri üzerinde çok güçlü bir etkisinin olduğu ve bu etkilerin sonuçta insanlarda siyasi, iktisadi, psikolojik, ahlaki, etnik ve sosyal açılardan yeni adetlerin oluşmasına, dünya köyünün şekillenmesine, huylarının ve davranışının değişmesine, milletlerin bir birine komşu haline gelmesine neden olabilmektedir. Buna göre kitle iletişim teknolojisi ve araçları yukarıdaki hangi yararlarda bulunur?
A/B/C/ D
|
A/B/C/E
|
A/C/D/E
|
B/C/D /E
|
A/B/C/D /E
|
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplum yönetiminin toplumsal yaşamda kapsadığı alan ya da anlara örnek teşkil etmez?
Ulus içi siyasal düzen ve bu düzendeki iletişim çıkarları ve biçimleri |
Serbest pazar ve özel mülkiyet yapısının desteklenmesi |
Özelleştirme faaliyetinin artı ve eksileri ile halka satılışı |
Siyasal yapının yasalarda ve uygulamalarda pazar yapısına entegre oluşu |
Kalkınma ve ücret politikalarının sunum biçimleri |
Toplum yönetimi toplumsal yaşamın her alanını ve anını kapsar. Örnekler:
• Ulus içi siyasal düzen ve bu düzendeki iletişim çıkarları ve biçimleri,
• Serbest pazar ve özel mülkiyet yapısının desteklenmesi,
• Siyasal yapının yasalarda ve uygulamalarda pazar yapısına entegre oluşu,
• Kitle iletişimi ve eğitim gibi bilinç yönetimi sistemlerinin aynı pazar yapısının bilincini planlı şekilde işlemesi/yayması,
• Kalkınma ve ücret politikalarının sunum biçimleri,
• Özelleştirme ve deregülasyon gibi faaliyetlerin özgürlük, demokrasi ve ilerleme gibi ideolojik kavramlarla halka satılışı akla ilk gelen örneklerdir
12.Soru
Stres ve acil durumlarda vücudumuzda hangi sistem devreye girer?
Salgı sistemi
|
Beyin
|
Dolaşım sistemi
|
Yan/periferal sinir sistemi
|
Somatik (bedensel) sinir sistemi
|
Salgı sistemi, vücudun ilgili parçalarıyla salgı bezlerinden kana hormonlar salarak iletişimde bulunur. Düzinelerle farklı hormonlar organların ve hücrelerin işlevlerini düzenlemektedir. Böbreğimizdeki adrenal salgı bezi stres ve acil durumlarda hormonlar salarlar. Örneğin, kordisol hormonu kaza sonu şişen bir yerimizin şişliğini indirir.
13.Soru
İnternet 1969’da Amerikan Savunma Bakanlığında savaş iletişiminde gelişmeyi sağlama amacıyla Advanced Research Projects Agency Network (ARPANET) adıyla başladı. Sonradan Savunma adı eklenerek DARPANET oldu.Bu askerî girişim savaşta haberleşme zincirinin bir halkasının yok edilmesi durumunda haberleşmenin devamını sağlayacak şebekeleri kurmaktı. Bu bilgilere dayanarak günümüz internet bağlantısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Tüm internet ağı biribirinden bağımsız çalışamaz.
|
Tüm dünyadaki internet ağı Amerika Birleik Devletleri'ne bağlıdır.
|
Herhangi bir şebeke çöktüğünde diğer şebekeler çalışabilir.
|
İnternet sürekli askeri kontrol altındadır.
|
En gelişmiş internet teknolojisi askeri amaçlarla kullanılmaktadır.
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sözsüz iletişim türlerinden biri olan jestlere (kinesics) aittir?
Bakışlar
|
Amblemler
|
Dokunma |
Ses dili
|
Mekan ve mekanda mesafe tutma
|
Amblemler jestlerin bir türüdür. Bu tür jestler el sallama, el kaldırma, parmak gösterme gibi anlamı tamamen açık ve belirgin olan, kendi başlarına kullanıldığı bağlamda açık bir anlam ifade eden hareketlerdir.
15.Soru
Örgüt içi faaliyetler ve ilişkiler her kitle iletişim örgütlenmesinde farklılıklara ve benzerliklere sahiptir. Aşağıdakilerden hangisi bu benzerliklerden birisidir?
Ücret politikaları
|
Yönetim kadrolarının bilgi ve deneyim farklılıkları
|
Örgütün kendine göre geliştirdiği resmi ve resmi olmayan üretim, ilişki ve iletişim kültürü
|
İş bölümü tarzına göre değişen ücret politikası uygulamaları
|
Değişen yatay ve dikey ilişki ve iletişim yapısı
|
Benzerliklere bakıldığında;
- Örgüt (yani kurum veya şirket) yapısındaki iş bölümü
- Ücret politikaları işe alma ve işten çıkarma kültürü
- Çalışma koşulları
- Görevde hiyerarşi
- Örgütün (kurum veya şirketin) resmî ve resmî olmayan iş yapma kültürüne göre sürdürülen iş yapış biçimindeki toplumsal gelenekler, görenekler, adetler, rutinler, alışkanlıklar
Farklılıklara bakıldığında;
- İşin doğasına göre oluşan işbölümü tarzına göre değişen ücret politikası uygulaması (örneğin fazla mesai ödememe, bayramlarda ek ödeme yapmama, ücreti farklılaştırma, gündeliğe göre değil de parça başına farklı ücret ödeme)
- İşe almayı ve işten çıkarmayı kendi keyfi isteğine göre yapmaktan başlayarak devletçe veya sendika ile anlaşmaya göre koyulan kuralları uygulamaya kadar çeşitlenen biçimlerde yapma
- Yönetim kadrolarının bilgi ve deneyim farklılıkları
- insanlık dışı çalışma koşullarından başlayarak sağlıklı ve uygun çalışma koşullarına kadar değişen koşullar
- Çok dostça bir ilişki atmosferinden katı disiplinli bir ilişki atmosferine kadar değişen yatay ve dikey ilişki ve iletişim yapısı
- Örgütün kendine göre geliştirdiği resmî ve resmî olmayan üretim, ilişki ve iletişim kültürü.
16.Soru
Semerkant’ta ipek kozasından “kağat” yapan ilk imalathane kaç yılında kurulmuştur?
M.S. 452
|
M.S. 532
|
M.S. 600
|
M.S. 652
|
M.S. 712
|
Semerkant’ta ipek kozasından “kağat” yapan ilk imalathane M.S. 652 yılında kurulmuştur.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bilgisayarın kaşifi olarak bilinmektedir.
Charles Babbage
|
Christopher Sholes
|
Eliphant Remington
|
John V. Atasnoff
|
Clifford Berry
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi maddenin veya hizmetin üretimi için gerekli olan iletişime örnek olarak gösterilebilir?
Şef garsonun komiye "Müşterinin yemeği biter bitmez tabakları topla." demesi |
Satıcının müşteriye "Diğerlerine göre pahalı bir ürün ama daha dayanıklı." demesi |
Patronun işçiye "Aferin, iyi iş çıkardın." demesi |
Ustanın çırağa "Öğle tatilinde biraz dinlenmeye çalış." demesi |
İşverenin başka bir işverene "İşe alım koşullarını tekrar gözden geçirmemiz gerek" demesi |
Maddenin veya hizmetin üretimi için gerekli olan iletişim, neyin nasıl yapıldığını öğrenme ve yapmayı içeren ilişki ve iletişimleri anlatır. Örnek: “Ali, ekmeği tam 19 dakika sonra fırından çıkar” diyerek ekmeğin yapımı sırasında usta ile çırak arasında ekmek üretimi ile ilgili ilişki ve iletişim. Bu iletişim olmazsa üretim de olamaz. Bu tür iletişim neyin nasıl yapılacağıyla (üretim kültürüyle) ilişkilidir.
19.Soru
İletişim araçlarının “Enformasyon ve olayların anlamı hakkında açıklama ve yorum yapma; yerleşmiş kurallar ve egemenlik için destek sağlamak” gibi görevleri aşağıda yer alan rollerden hangisinin altında tanımlanmaktadır?
Enformasyon verme görevi
|
Toplumda karşılıklı bağ kurma görevi
|
Toplumsal sürekliliği sağlama görevi
|
Eğlendirme, avuntu, dinlendirme görevi
|
Hare kete geçirme görevi
|
Kitle iletişiminin insan yaşamında ve toplumda önemli rolleri vardır. McQuail iletişim araçlarının sosyal görevlerini /rollerini beş temel kategoride özetler: Enformasyon verme görevi: Dünyada ve toplumdaki durum ve olaylar hakkında bilgi sağlamak; yeniliği, uyumu ve gelişmeyi kolaylaştırmak. Toplumda karşılıklı bağ kurma görevi: Enformasyon ve olayların anlamı hakkında açıklama ve yorum yapma; yerleşmiş kurallar ve egemenlik için destek sağlamak; toplumsallaşma; farklı, etkinlikleri ayarlama; fikir ve oybirliği sağlama; öncelikler sırasını saptama ve birbirine bağlı toplumsal duruma işaret etme. Toplumsal sürekliliği sağlama görevi: Kültürü ifade etme, alt kültürler ve yeni kültürel gelişmeleri tanıma; değerler ortaklığını işleme ve tutma Eğlendirme, avuntu, dinlendirme görevi: ‹iyi ve hoş vakit geçirme günlük baskılardan uzak, dinlenme olanakları sağlama. Harekete geçirme (seferber etme) görevi: Siyasal, savaş, ekonomik kalkınma vb toplumsal amaçlar için kampanya yapma.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi doğal gereksinimlerden birisidir?
Barınma gereksinimi
|
Ekonomik gereksinimler
|
Siyasal gereksinimler
|
Kültürel gereksinimler
|
Sosyal Psikolojik gereksinimler
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ