Medyada Çalışma Hayatı Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Kanunda yer alan hükme göre fazla çalışma, gündüz ve gece, sürekli olarak yapılan
işlerde günlük normal iş süresi olan ........... aşan veya ulusal bayram, genel tatiller ve hafta tatilinde yapılan çalışmalar olarak tanımlanabilir." Boşluğa hangi gelmelidir?
8 saati |
10 saat |
12 saat |
14 saat |
9 saat |
"Kanunda yer alan hükme göre fazla çalışma, gündüz ve gece, sürekli olarak yapılan
işlerde günlük normal iş süresi olan 8 saat aşan veya ulusal bayram, genel tatiller ve hafta tatilinde yapılan çalışmalar olarak tanımlanabilir."
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kitle iletişim araçlarının işlevlerinden biri değildir?
Haber verme |
propaganda |
eğitim |
eğlence |
tedavi etme |
tedavi etme
3.Soru
- Kurumsallaşma
- Tekelleşme
- Yabancılaşma
- Endüstrileşme
- Sanayileşme
Yukarıdakilerden hangileri iletişim sürecinde medyanın temel özelliklerini aktarmaktadır?
I-II-IV |
I-II-III |
II-III-V |
I-II-III |
II-III-V |
İletişim süreci incelendiğinde, medyanın üç temel özelliğinden bahsedilebilir: kurumsallaşma, tekelleşme, yabancılaşma. İlkel biçimiyle bir üretici, bir ileti ve bir tüketiciden oluşan iletişim süreci, kitle iletişim sürecinde çeşitli işlevlere ayrılmış ve bu işlevler büyük yapılar içinde kurumsallaşmıştır. İletişim sürecinin yapısını belirleyen ikinci olgu, medya kurumlarında görülen tekelleşme eğilimidir. Tekelleşme, farklı medya sektörlerinde aynı grup veya şirket çıkarlarının birikmesini ifade etmektedir. Kitle iletişim sürecinin yapısını belirleyen üçüncü olgu yabancılaşmadır. Sürecin kurumsallaşması iletişimin temel ögelerinin birbirine yabancılaşması sonucunu doğurmaktadır.
4.Soru
Sektör içinde değişik faaliyet alanlarında yer alan kuruluşların, örneğin üretim yapan kuruluşlar ile dağıtım yapan kuruluşların tek bir firma içinde bütünleşmesiyle ortaya çıkan olgu aşağıdakilerden hangisidir?
Kurumsallaşma |
Dikey tekelleşme |
Yatay tekelleşme |
Yabancılaşma |
Birleşme |
Medyadaki tekelleşme temelde iki biçimde gelişmiştir. Sektör içinde değişik faaliyet alanlarında yer alan kuruluşların, örneğin üretim yapan kuruluşlar ile dağıtım yapan kuruluşların tek bir firma içinde bütünleşmesiyle dikey tekelleşme oluşmaktadır. İkinci tekelleşme biçimi olan yatay tekelleşme ise değişik medya kuruluşlarının birleşme ya da satın alma yoluyla tek çatı altında bütünleşmesidir.
5.Soru
Kitle iletişim sürecinin çeşitli işlevlere ayrılması ve bu işlevlerin büyük yapılar içinde organize edilmesi aşağıdaki kavramların hangisiyle açıklanabilir?
Tekelleşme |
Etkisizleşme |
Yabancılaşma |
Geribesleme |
Kurumsallaşma |
Medyanın üç temel özelliği arasında kurumsallaşma, tekelleşme ve yabancılaşma yer almaktadır. Bununla birlikte kurumsallaşma kitle iletişim sürecinin çeşitli işlevlere ayrılması ve bu işlevlerin büyük yapılar içinde organize edilmesi şeklinde tanımlanabilir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.
6.Soru
Aşağıda, 1971 yılında kabul edilen hukuki düzenlemelerden hangisinin 5. maddesi toplu sözleşmelerin avantajlarından yararlanma hakkına sahip olmakla kalmayacakları aynı zamanda maddi ve manevi iş güvencesinin yanı sıra toplumsal konumlarına denk düşen ve ekonomik bağımsızlıklarını garanti eden bir ücret güvencesi sağlayan bireysel bir iş sözleşmesini de yapmaya da hak kazanmaları gerektiğini dile getirmektedir?
Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun |
Basın İş Kanunu |
Münih Şartı |
Uluslararası Çalışma Örgütü Anayasası |
Uluslararası Basın Çalışanları Kanunu |
c
7.Soru
Televizyonda iç ve dış yapımları, hedef kitlesini ve programın niteliğini göz önünde bulundurarak oluşturmaktan sorumlu kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Teknik yönetmen |
Ana kumanda sorumlusu |
Prodüksiyon amiri |
Dekoratör |
Stüdyo şefi |
İç ve dış yapımları, hedef kitlesini ve programın niteliğini de göz önünde bulundurarak oluşturmaktan sorumlu kişi prodüksiyon amiridir. Program müdürüyle iş birliği hâlinde tüm prodüksiyon sürecinden sorumludur.
8.Soru
Bir televizyon kanalında yayın politikası doğrultusunda birimler arasındaki
koordinasyonu sağlamakla yükümlü idari personel aşağıdakilerden hangisidir?
Haber müdürü |
Program müdürü |
Halkla ilişkiler ve tanıtım müdürü |
Genel yayın yönetmeni |
Bina sorumlusu |
Genel müdür ya da genel yayın yönetmeni televizyon kanalının en tepesinde bulunan yöneticidir. Tüm müdürlükler genel müdüre bağlıdır. Televizyon kanalının yayın politikası doğrultusunda birimler arasındaki koordinasyonu sağlamakla da yükümlüdür.
9.Soru
Televizyon yayını esnasında ekrana gönderilecek her tür yazı, grafik, altyazı gibi unsurları bilgisayar vasıtasıyla yayına gönderen teknik personel aşağıdakilerden hangisidir?
Ana kumanda sorumlusu |
KJ operatörü |
Kurgucu |
Prompter sorumlusu |
VTR'ci |
KJ Operatörü, televizyon yayını esnasında ekrana gönderilecek her tür yazı, grafik, altyazı gibi unsurlar KJ (Karakter Jeneratörü) adı verilen ve bilgisayar üzerinden işlem yapan bir cihazla yazılmaktadır. Özellikle haber bülteninin yayınından önce bu cihazı kullanmaktan sorumlu KJ operatörü, haberlere ait KJ (altyazı)’leri alır ve bilgisayara kaydeder. Haber yayını esnasında haberin görüntüsü girdiği anda KJ”si de bilgisayar vasıtasıyla yayına gönderilir ve aynı habere ait başka KJ’ler varsa zamanı geldikçe değiştirilir.
10.Soru
Basın iş sözleşmesine göre gazetecinin basın iş sözleşmesinden kaynaklanan temel borcu aşağıdakilerden hangisidir ?
Sadakat Borcu |
İş Görme Borcu |
Ücret Ödeme Borcu |
Eşit Davranma Borcu |
Kıdem Tazminatı |
Basın iş sözleşmesine göre gazetecinin basın iş sözleşmesinden kaynaklanan temel borcu iş görme borcudur.
Doğru yanıt B seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gazetecilik mesleğinin Türkiye'de geç profesyonelleşmesinin nedenlerinden biri değildir?
Gazete işletmelerinin çalışanlara az ücret ödemesi |
Türk toplumunda 1950'li yıllara kadar okur-yazar insan sayısının az olması |
Gazetecilerle ilgili iş güvenlik kanununun geç çıkması |
Türk toplumunda 1950'li yıllara kadar entellektüel birikimi olan insan sayısının az olması |
Gazeteciliğin uzun süre diğer mesleklerle birlikte yürütülen bir yan uğraş olması |
Gazetecilik mesleğinin doğuşu, Türkiye’de 1830’lu yıllara dayandığı ha^lde, profesyonel bir meslek olarak kabulü uzun yılları gerektirmiştir. Mesleğin uzun yıllar profesyonelleşememesi, mesleki bağımsızlığın kazanılmasını geciktirmiş, hukuksal olarak koruma kap- samına alınmasını engellemiştir. Mesleğin profesyonelleşmesini engelleyen bu nedenler şu şekilde açıklanabilir:
Gazete işletmelerinin çalışanlara yeterli ücret ödeyememesi, bu nedenlerden biridir. Bu bağlamda gazetecilik mesleği başlıca geçim kaynağı olarak seçilebilecek bir meslek olmadığından, diğer mesleklerle birlikte yürütülen bir yan uğraş özelliği taşımaktadır.
Cumhuriyetle başlayan sürece hatta 1950’li yıllara kadar, Türk toplumunda okur-yazar, dahası entelektüel birikimi olan insanların az olması, bu mesleğin başlıca geçim kaynağı olarak seçilebilmesinin önünde bir başka engeldir. Zira entelektüel birikime sahip olan kişilerin, gazetecilik mesleğinin ücretinin düşük olması nedeniyle memuriyet görevi ile birlikte bu mesleği birlikte yürüttükleri görülmektedir Bu bağlamda da gazetecilik diğer mesleklerin gölgesinde kalmaktadır. Gazeteciliğin profesyonel bir meslek haline gelmesine kadarki süreçte, bütün bunlara ek olarak, Türk toplumunun da gazeteciliğe ve gazetecilere bakış açısı olumsuzdur.
Türkiye'de gazetecilik mesleği bu nedenlerle geç profesyonelleşmiştir. Bunun bir nedeni değil sonucu olarak gazetecilik mesleği ile ilgili iş kanunu geç çıkmıştır.
Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İş görme borcu kapsamında değildir?
I. gazeteci yüklendiği işi bizzat yapmakla yükümlüdür
II. gazetecinin ölümü hâlinde işi miras yoluyla mirasçılarına geçer
III. gazeteci sağlığında işini kendi seçtiği herhangi bir kişiye devrederek işinden ayrılabilir
IV.İşveren tek taraflı olarak gazetecinin göreceği işi değiştiremez
I-IV |
II-III |
III-IV |
I-IV |
III-IV |
Sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça gazeteci yüklendiği işi bizzat yapmakla yükümlüdür. Gazetecinin işi bizzat yapması, onun bu edimini başkasına devredememesi ve işin ifasında kendisinin seçeceği yardımcıları kullanamaması sonucunu doğurur. Bu nedenledir ki; gazetecinin ölümü hâlinde işi miras yoluyla mirasçılarına geçemez. Gazeteci sağlığında işini kendi seçtiği herhangi bir kişiye devrederek işinden ayrılamaz (Gökçe, 2010). Gazetecinin göreceği işin basın iş sözleşmesinde yer alması zorunludur. İşveren tek taraflı olarak gazetecinin göreceği işi değiştiremez. Basın iş sözleşmesi ile işçinin kanuna veya ahlaka aykırı olan ya da insan onuru veya kişiliği ile bağdaşmayan bir işi göreceği kararlaştırılamaz
13.Soru
Aşağıda Uluslararası Çalışma Örgütü ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Birleşmiş Milletler Örgütü ile imzaladığı bir anlaşma uyarınca uluslararası uzmanlık kurumu kimliğini kazanmıştır. |
1917 yılında kurulmuştur. |
İkinci Dünya Savaşı’nın ardından çalışmalarını sonlandırmıştır. |
Sınırsız sözleşme özgürlüğü yoluyla yanların eşit biçimde çalışma koşullarını belirleyebileceği anlayışını içerir. |
Çocukların işe alınma yaşları ve çalışma sürelerinin sınırlanması konusunda kararlar almıştır. |
Birleşmiş Milletler Örgütü ile imzaladığı bir anlaşma uyarınca uluslararası uzmanlık kurumu kimliğini kazanmıştır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi radyo kuruluşunun özelliklerinden değildir?
Radyoda kullanılan araçlardan en önemlisi mikrofondur. |
Kamu ya da özel girişim sahipliğinde faaliyet göstermektedir. |
Haber verme ve eğlendirme işlevleri bulunmaktadır. |
Radyo istasyonunda çalışanların sayısı bölgesel olarak farklılaşabilmektedir. |
İşlevlerini yerine getirebilmesi için radyo ekibine ihtiyaç vardır. |
Radyo kamu ya da özel girişim sahipliğinde faaliyet gösterebilir, radyonun haber verme ve eğlendirme işlevleri bulunmaktadır ve bu işlevlerini yerine getirebilmesi için radyo ekibine ihtiyaç vardır ve ayrıca radyo istasyonunda çalışanların sayısı bölgesel olarak farklılaşabilmektedir. Bununla birlikte radyoda temel unsur ses olduğundan kullanılan tek araç da mikrofondur, bunun dışında kullanılan bir araç yoktur. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.
15.Soru
I.Radyonun yayın politikasından sorumlu kişidir.
II.Radyo çalışanlarının uyumlu ve verimli çalışmalarını sağlamakla yükümlüdür.
III. Radyonun sahibi tarafından işleyişle ilgili her konuda yetkilendirilmiştir.
Yukarıdaki yetki ve sorumluluklara sahip olan radyo çalışanı aşağıdakilerden hangisidir?
Yapımcı |
Program müdürü |
Teknik yönetmen |
Radyo müdürü |
Spiker |
Radyonun yayın politikasından sorumlu kişi radyo müdürü ya da yöneticidir. Aynı zamanda radyonun en çok dinleyiciye ulaşması ve kazancını en üst seviyeye çıkarmasına yönelik stratejiler geliştirmekle görevlidir.
16.Soru
İletişim süreci incelendiğinde kurumsallaşma ve yabancılaşma dışında bir süreçten daha bahsedilir. Bu süreç aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru belirtilmiştir?
Özelleşme |
Tekelleşme |
Küreselleşme |
Etkisizleştirme |
Kamulaştırma |
Günümüzde gazete, radyo, televizyon, internet, dergi gibi kitle iletişim araçlarının tümünü ifade etmek için medya kavramı kullanılmaktadır. Medya, kitle iletişiminde gerekli araçlarla bu hizmeti sunan yapının bütününü ifade ettiği gibi bu iletişimin gerçekleştiği ortamın kendisini de ifade etmektedir. Bu kavramın kullanımı yabancı ülkelerde daha eskilere dayanmakla birlikte Türkiye’de özel radyo ve televizyonların yayın hayatına başladığı 1990’lı yılların başında gerçekleşmiştir. Medya kavramının kullanımında, özel televizyonlarının yayına başlaması, gelişmesi ve dünyadaki küreselleşme eğilimi ile kültürel etkileşim etkili olmuştur. İletişim süreci incelendiğinde, medyanın üç temel özelliğinden bahsedilebilir: kurumsallaşma, tekelleşme, yabancılaşma.
17.Soru
Politik, kültürel, bilimsel, sosyal haber ya da araştırmalar içeren, gazeteye oranla daha çok sayfadan oluşan, nispeten uzun belli aralıklarla yayımlanan basılı eserlere, süreli yayınlara ne ad verilir?
Mevkute |
Makale |
Haber ajansı |
Fotoğraf ajansı |
Radyo ve televizyon kuruluşu |
Mevkute sözlük anlamıyla politik, kültürel, bilimsel, sosyal haber ya da araştırmalar içeren, gazeteye oranla daha çok sayfadan oluşan, nispeten uzun belli aralıklarla yayımlanan basılı eserlere, süreli yayınlara denir.
18.Soru
Radyo programlarının yapımından yayınına kadar tüm safhalarından sorumlu olan ve program ekibinin, teknik ekibin çalışma disiplini ve uyum içerisinde, takım ruhuyla çalışmasını sağlayan radyo çalışanı aşağıdakilerden hangisidir?
Sunucu |
Yapımcı |
Radyo müdürü |
Program müdürü |
Teknik yönetmen |
Yapımcı radyo programlarının yapımından yayınına kadar tüm safhalarından sorumlu olan kişidir. Program ekibinin, teknik ekibin çalışma disiplini ve uyum içerisinde, takım ruhuyla
çalışmasını sağlar. Yapımcının eğitimi, kültürü, dili kullanma becerisi, araştırmacı kimliği,
çalışma disiplini ortaya çıkacak programın niteliğine doğrudan etkide bulunmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.
19.Soru
Türk basın çalışma hayatındaki ilk sendikal örgütlenme olarak aşağıdakilerden hangisi kabul edilmektedir?
Amele-i Osmani Cemiyeti |
Amelperver Cemiyeti |
Matbuat-ı Osmaniye Cemiyeti |
Basın Cemiyeti |
Tercüman-ı Osmaniye Cemiyeti |
C
20.Soru
Bir gazetede haberleri toplayan, gazeteye hangi haberlerin, hangi hacimde, hangi tipografik özelliklerle ve görsel estetikle gireceğini belirleyen temel birim aşağıdakilerden hangisidir?
Yazı işleri |
Teknik birim |
İdari birim |
Halkla ilişkiler |
İstihbarat |
Yazı işleri, haberleri toplayan, gazeteye hangi haberlerin, hangi hacimde, hangi tipografik özelliklerle ve görsel estetikle gireceğini belirleyen temel birimdir. Gazetenin türüne, amacına ve büyüklüğüne göre farklılık göstermekle birlikte bir ulusal günlük gazetenin yazı işleri bazı temel seksiyonlardan oluşmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ