Medyada Eleştirel Yaklaşımlar Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Stuart Hall’a göre hangi durumlarda muhalif kod açımı gerçekleştirilebilmektedir?
Var olan toplumsal sistemden memnun olunmadığı durumlarda |
Egemen ideoloji ile kitlelerin dünya görüşünün buluştuğu durumlarda |
Popüler bir şarkı ya da markanın hayat tarzı haline getirildiğide |
Kod açımı yapabilmek için gerekli yüksek eğitime sahip olunduğunda |
Hakim söylemin ve ideolojinin farkında olunması durumunda |
Muhalif açımlama karşıt bir dünya görüşüne göre yorumlama anlamına gelir. Hall’a göre muhalif okumayı ancak hakim söylemin ve ideolojinin farkında olan insanlar yapabilir. Burada amaçlanan okumanın tamamen reddi söz konusudur. Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Değerlendirmeyi değer biçme ve değer yakıştırmadan ayıran en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru ölçüt kullanılması |
Kişisel verilere dayanması |
Ezbere yapılıyor olması |
Varsayıma dayanması |
Genel geçer olması |
Bir şeyi değerlendirmek için ya da değerlendirmek adına doğru ölçüt bulunmadığı durumda, onun yerini tutabilecek bir başka ölçütün bilinçli olarak kullanılması durumunda elde edilen değere, değer yakıştırma diyebiliriz. Değer biçme ise değerlendirilecek şey ne ise o şeyin kendi değerini göstermek, bulmak, belirlemek yerine geçerli bir kurala, kurama (teori), norma, çoğu zaman da moda olan genel geçer bir ilkeye, ölçüte dayanarak o şeyi nitelendirmek, değerlendirmektir. Değer biçmenin de o değerlendirilen şeyin kendisiyle bir ilişkisi yoktur ve ezbere değerlendirme olduğu söylenebilir. Değer yakıştırmadan ve değer biçmeden ayrı olarak, “değerlendirme” ya da doğru değerlendirme (değerini bulma) dediğimiz şey ise doğru ölçüt kullanarak, ölçüt verilerini doğru okuyarak ve ifade edilerek yapılan değerlendirmedir diyebiliriz.
3.Soru
Bir fiyat karşılığını mübadele etmek için üretilen mala ne ad verilir?
Dora |
Metalika |
Delta |
Meta |
Beta |
Meta, bir fiyat karşılığı mübadele edilmek için üretilen maldır.
4.Soru
Richart Hoggart'ın İngiliz Kültürel Araştırmalar Merkezi için önemi nedir?
Merkezin kurucusudur |
Kültür-sınıf alanında önemli çalışmalar yapmıştır |
Popüler kültür-sınıf arasında önemli çalışmalar yapmıştır |
Merkezin ilk yöneticisidir |
"İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu" kitabını yazmıştır |
Hoggart, Kültürel Çalışmalar Merkezi'nin ilk yöneticisidir. Doğru cevap D'dir.
5.Soru
I. Ekonominin kültür endüstrisi ve anlam inşası boyutuna yoğunlaşır.
II. Ekonomik ve politik gücü elinde bulunduranların düzenli propaganda kampanyalarıyla kamuoyunu yönlendirme gücü, ekonomi, iktidar ve siyaset ilişkileri ilgilendiği temel alanlardır.
III. Medya üretiminin ekonomik yapısı ve süreçlerine odaklanır.
IV. Kitle iletişim araçlarının mülkiyeti, kontrolü, diğer sektörlerle ilişkisi, tekelleşme, medya içeriğinin farklılaşması, metalaşma, ticarileşme, reklam ve kar güdüsü gibi konuları sorgular.
Eleştirel ekonomi politik ile ilgili olarak verilen ifadelerden hangileri doğrudur?
I ve II |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
I, III ve IV |
III ve IV |
Eleştirel ekonomi politik ile ilgili olarak verilen ifadelerin hepsi doğru olduğu için sorunun yanıtı C seçeneğidir.
6.Soru
Dünyada küreselleşmenin başladığı süreç olarak kabul edilen dönem aşağıdakilerden hangisidir?
1960’lı yılların ortaları |
1980’li yılların başı |
1970’li yılların sonu |
1990’lı yılların sonu |
1970’li yılların başı |
Küreselleşme 70’li yılların sonundan itibaren dünyayı adeta bütünleşik tek bir pazar haline getirmeyi amaçlayan ekonomik, siyasi, sosyolojik, iletişimsel ve ideolojik bir süreçtir.
7.Soru
Üst yapının bir parçası olarak ideoloji ve kültüre özerklik tanıyan İngiliz Kültürel Çalışmalar geleneğinin ekonomik determinizmini reddederek, materyalist bir yaklaşımı benimseyen; ekonomi, ideoloji ve siyasi yapı arasında organik bir ilişki olduğunu ve kapitalist toplumlarda kültür ve ideolojinin tamamen endüstrileştiğini ifade eden, eleştirel ekonomi politik yaklaşımın öncülerinden olan isim aşağıdakilerden hangisidir?
N. Garnham |
P. Golding |
G. Murdock |
A. Mattelart |
D. Symthe |
N. Garnham, üst yapının bir parçası olarak ideoloji ve kültüre özerklik tanıyan İngiliz Kültürel Çalışmalar geleneğinin ekonomik determinizmini reddederek, materyalist bir yaklaşımı benimser. Ekonomi, ideoloji ve siyasi yapı arasında organik bir ilişki olduğunu ve kapitalist toplumlarda kültür ve ideolojinin tamamen endüstrileştiğini ifade eder.
Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nicholas Garnham’ın medya analizine ilişkin yaklaşımını ifade etmektedir?
Medyanın endüstriyel, teknolojik ve hukuki olarak yapılanması ve gelişmesi doğrudan toplumsal yapı ile ilişkilidir
|
Medyanın ideolojik rolünün anlaşılabilmesi için yalnızca medya içeriklerini incelemek yeterlidir
|
Medya şirketlerinin büyük endüstriyel kuruluşların şirketleri olarak ahlaki bir yaklaşımla ele alınmalıdır
|
Medya analizleri ekonomik, ideolojik ve siyasal süreçlerin tamamını hesaba katarak bütüncül bir biçimde yapılmalıdır
|
Medyanın kültürel üretimi ekonomi ile doğrudan bağlantılı değildir. |
A, B, C ve E seçenekleri Garnham’ın medya analizi ile ilgili görüşlerini yansıtmamaktadır. Garnham’a göre medyanın ideolojik rolünün anlaşılabilmesi için yalnızca medya içeriklerini incelemek yeterli olmayıp, medya şirketlerinin büyük endüstriyel kuruluşların şirketleri olarak tarihsel bir yaklaşımla ele alınması gerekir. Medyanın endüstriyel, teknolojik ve hukuki olarak yapılanması ve gelişmesi doğrudan ekonomik ve toplumsal yapı ile ilişkilidir. Garnham, kültürel üretimin ekonomi ile kesin olarak bağlantılı olduğunu savunmaktadır. Doğru cevap D’dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yeni medyanın özelliklerinden biri değildir?
Etkileşimlilik |
Dijital kodlama sistemi |
Hibermetinsellik |
Çok katmanlılık |
Düz çizgisellik |
Yeni medyanın, geleneksel medyadan ayırt edici temel özellikleri etkileşimdli ve multimedya özelliklerine sahip olmasıdır. Yeni medya, dijital kod sistemine temellendiğinden çok fazla enformasyonu aynı anda aktarabilmekte ve kullanıcının geri dönüşüne izin vermektedir. Dolayısıyla enformasyon aktarımında düz çizgisel iletişimden hipermetinselliğe geçilmiştir. Yeni medyanın etkileşimlilik özelliği iletişim sürecine çok katmanlı iletişim özelliğini kazandırmıştır. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Golding ve Murdock’a göre medyanın eleştirel ekonomi politiği için önemli tarihsel süreçlerden biri değildir?
Metalaştırma |
Devlet müdahalesi |
Şirket menzili |
Medyanın gelişmesi |
Kültür endüstrisi |
Medyanın eleştirel ekonomi politiği için özellikle dört tarihsel süreç önemlidir (Golding ve Murdock, 1997: 70-73):
1. Medyanın gelişmesi
2. S¸irket menzilinin genişlemesi
3. Metalaştırma
4. Devlet ve hükümet müdahalesinin değişen rolü
Bu süreçlerden ‘medyanın gelişmesi ve şirket menzilinin (alanının) genişlemesi’ ile anlatılmak istenen, günümüzde kitle iletişim araçlarının oluşturduğu medyanın, büyük şirketler ve holdingler tarafından yönetiliyor olmasıdır. ‘Medyanın gelişmesi ve şirket menzilinin genişlemesi’ süreçleri, medyanın eleştirel ekonomi politiği için önemli süreçlerden üçüncüsü olan medyanın ve kültürel yaşamın ‘metalaşma’sını pekiştirir. Meta, bir fiyat karşılığı mübadele edilmek için üretilen maldır. Bu noktada ilk olarak, yayıncılığın ticarileşmesiyle medya şirketleri en fazla kârı hedeflerken üretilen içerikler de ürün olarak birer meta halini almıştır. İkinci olarak ise bu sistem içinde izleyicilerin kendisi de metadır. ‘Devlet ve hükümet müdahalesinin değişen rolü’ olarak ifade edilen dördüncü süreç, eleştirel ekonomi politik yaklaşımın başlangıcından beri üzerinde durduğu önemli bir süreçtir. Yaklaşım, medya etkinliklerinde özellikle devlet müdahalesinin uygun faaliyet alanını belirlemekle ilgilenmiştir. Klasik (liberal) anlamdaki ekonomi politikçiler, devlet müdehalesinin en aza indirilerek pazar güçlerine en geniş serbestliğin tanınması gerektiğinden söz ederler. Eleştirel ekonomi politikçiler ise pazar sisteminin yarattığı eşitsizlikle ilgilenirler. Devlet müdahalesinin alacağı biçim üzerinde anlaşamamalarına rağmen, pazar sisteminin kusurlarının ancak devlet müdahalesi tarafından düzeltilebileceğini savunurlar.
11.Soru
Eleştirel felsefenin kurucusu olarak bilinen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Descartes |
Kant |
Weber |
Comte |
Hall |
XVIII. yüzyıl Aydınlanma Felsefesi bu felsefenin önde gelen filozoflarından birisi, eleştirel felsefenin kurucusu olan Immanuel Kant (1724-1804)'tır. Doğru cevap B seçeneğidir.
12.Soru
Yeni medyanın, geleneksel medyadan ayrılan temel özelliklerinden hangisi yanlıştır?
Dijital kodlama sistemine temellendiği için, çok fazla miktarda enformasyonu aynı anda aktarabilme ve kullanıcının geri dönüşümde bulunabilmesi olanağına sahiptir. |
Etkileşimsellik özelliği, iletişim sürecine iletişim uzamında karşılıklılık veya çok katmanlı iletişim olanağını kazandırmıştır. |
İletişimin zamanında eş anlı olma derecesine ilişkin açılım yapmıştır. |
Enformasyonun hipermetinsellik yoluyla iletiminden düz çizgisel iletimine geçilmiştir. |
Yeni medyanın sahip olduğu multimedya biçemselliği göstergelerin, simge sistemlerinin, iletişim çeşitlerinin, farklı veri türlerinin tek bir araçta toplanmasıdır. |
Yeni medyanın, geleneksel medyadan (gazete, radyo, televizyon, sinema) ayırt edici temel özellikleri etkileşimli ve multimedya biçemine sahip olmasıdır. Dijital kodlama sistemine temellendikleri için, çok fazla miktarda enformasyonu aynı anda aktarabilme ve kullanıcının geri dönüşümde bulunabilmesi olanağına sahiptirler. Dolayısıyla enformasyonun düz çizgisel iletiminden hipermetinselliğe geçilmiştir. D seçeneğinde yeni medyanın özellikleri ile ilgili olarak yanlış bilgi verilmiştir.
13.Soru
Kitle kültürünün hangi özelliği toplumu homojenleşmeye iter?
Standartlaşma talep etmesi. |
Estetik bir forma sahip olmaması. |
Pasif tutumu önermesi. |
Klişelere yaslanması. |
Manipüle edici olması. |
Kitle kültürü standartlaşma talep eder, bu standartlaşma kitle kültürünün içeriğini homojenleşmeye zorlar.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medyanın eleştirel ekonomi politiğine yine ‘eleştirel’ bakış açısıyla farklı katkılarda bulunan gruplardan birisidir?
Araçsalcılar |
Liberaller |
İndirgemeciler |
Anaakımcılar |
Materyalistler |
Medyanın eleştirel ekonomi politiğine yine ‘eleştirel’ bakış açısıyla farklı katkılarda bulunan iki gruptan söz etmek mümkündür: Araçsalcılar ve yapısalcılar. Araçsalcılar, kapitalistelerin piyasadaki ekonomik güçlerini kullanma şekillerine odaklanır.
15.Soru
Murdock’un iletişim sistemi ve modernlik yaklaşımına göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Murdock’a göre iletişim ve modernlik arasında çok sıkı bir bağlantı vardır ve bu bağlantıların eleştirel ve tarihsel bir perspektif ile sorgulanması gerekmektedir |
İletişim ve modernlik arasındaki bağlantı matbaanın yaygınlaşmasına kadar götürülebilir. |
Kitle iletişimi ekonomik düzenin işlev görebilmesi için enformasyon ve imgelemi dolaşıma sokmada kilit bir rol oynamıştır. |
Murdock’a göre iletişimin hem maddi, hem de sembolik yüzünü aynı anda değerlendirmek ve birini diğerine tercih etmemek gerekmektedir. |
İletişim ve modernlik arasındaki bağlantı 18. yy.’da kurulmaya başlanmıştır. |
İletişim ile modernlik arasındaki bağlantı matbaanın yaygınlaşmasına kadar götürülebilir olmakla birlikte, doğrusu bu ilişkiyi iletişim sistemlerinin günümüzdeki biçimine bürünecek şekilde (popüler ve ticari olarak) biçimlenmeye başladığı 1880-1920 yılları arasındaki dönemden başlatmaktır. Bu dönemden sonra basın ticari olarak büyümüş; sinema, telefon ve radyo endüstriyel ürünler olarak hayatımıza girmiştir. Medya endüstrileri kapitalist ekonomi sistemi ve halk katılımlarına dayanan siyasal sistemleri ile iç içe geçmeye başlamıştır. Bu dönemde ileri ülkelerin ekonomik sistemleri, endüstrileşmiş üretim ve kitle iletişimi ile uyumlu hale gelmiştir. Buna göre doğru Cevap E’dir.
16.Soru
'Düşünüyorum, öyleyse varım' cümlesi hangi düşünüre aittir?
Aristoteles |
Sokrates |
Immanuel Kant |
Rene Descartes
|
Platon |
'Düşünüyorum, öyleyse varım' cümlesi Rene Descartes'e aittir.
17.Soru
Medyanın eleştirel ekonomi politiğinde, sermayenin sadece bir mülkiyet konusu değil, aynı zamanda bir kontrol meselesi olması, medya sektöründe hangi konunun incelenmesini gerektirmektedir?
Üretim biçimi |
Sahiplik yapısı |
Üretici güçler |
Küresel ekonomi |
Metalaşma |
Kamu hizmetini esas alan yayıncılık anlayışından ticari medyaya dönüşme süreci, başka sektörlerde faaliyetleri olan isim ve kuruluşların sektöre entegre olmasını beraberinde getirmiş ve medya kuruluşları olanca hızıyla holdingleşme sürecine girmiştir. İşte, günümüz kapitalist toplumlarındaki medya sistemlerinin geldiği son aşama, medyanın finansal ve endüstriyel sermaye alanındaki holdinglerin çatısı altında faaliyette bulunmaları ve uluslararası birleşmeler sonucunda sermayenin de uluslarararasılaşması ile küresel medya devlerinin hâkimiyeti olarak özetlenebilir. Sermayenin sadece bir mülkiyet konusu değil, aynı zamanda bir kontrol meselesi olması (Sözeri, 2009: 89) medya sektöründe özellikle özel şirketlerin ağırlık kazandığı sahiplik yapısına ve sonuçlarına odaklanmayı gerektirir.
18.Soru
Eleştirel ekonomi politik yaklaşım hangi ülkede gelişmeye başlamıştır?
Almanya |
Fransa |
İngiltere |
ABD |
İtalya |
Eleştirel ekonomi politik yaklaşım, ilk olarak ABD'de gelişmeye başlamıştır. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Yeni medya düzenini kapitalizmin dijitalleşmesi olarak açıklayan isim aşağıdakilerden hangisidir?
Marshall McLuhan |
Theodor Adorno |
Neil Postman |
Dan Schiller |
Harold Innis |
Yeni medya teknolojilerine ekonomik perspektiften bakan Dan Schiller yeni medya düzenini kapitalizmin dijitalleşmesi olarak açıklamaktadır. Schiller internet ve ona bağlı telekominikasyon sistemlerini, globalleşmenin getirdiği finans ve ekonomik akışların uluslararasılaştırılmasını, ekonomik eylemlerin ulusötesileştirilmesinin önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirmektedir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yeni medyanın gelişmesiyle medya şirketlerindeki reklamcılık etkinliklerinin sınırlarının genişlemesinin bir sonucudur?
Yazar ve okur arasındaki karşılıklı etkileşim |
Anında haber iletme özelliği, |
"Benim gazetem” gibi uygulamalarla kişiye özel bir sunuma geçilmesi |
Editörün çıkarlarıyla ticari çıkarlar arasında var olan geleneksel ayrımın artması |
Enformasyonun düz çizgisel iletiminden hipermetinselliğe geçilmesi |
Yeni medyada editörün çıkarlarıyla ticari çıkarlar arasında var olan geleneksel ayrım azalmıştır. Bugün medya içeriğinin belirlenmesinde reklamcılara düşen büyük rol daha da büyümektedir. Medya şirketlerinin sermaye ihtiyacı onları, reklam şirketlerinin programlarda sponsorluk yapma istemine götürmüştür. Haber odaları, ulustesi şirket imparatorluklarıyla tepeden tırnağa bütünleşmiştir. Anonim şirketlerin sahiplerinin politik gündemine hizmet edilmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ