Medyada Eleştirel Yaklaşımlar Final 1. Deneme Sınavı

Muhalif açımlama karşıt bir dünya görüşüne göre yorumlama anlamına gelir. Hall’a göre muhalif okumayı ancak hakim söylemin ve ideolojinin farkında olan insanlar yapabilir. Burada amaçlanan okumanın tamamen reddi söz konusudur.  Doğru cevap E'dir.

Bir şeyi değerlendirmek için ya da değerlendirmek adına doğru ölçüt bulunmadığı durumda, onun yerini tutabilecek bir başka ölçütün bilinçli olarak kullanılması durumunda elde edilen değere, değer yakıştırma diyebiliriz. Değer biçme ise değerlendirilecek şey ne ise o şeyin kendi değerini göstermek, bulmak, belirlemek yerine geçerli bir kurala, kurama (teori), norma, çoğu zaman da moda olan genel geçer bir ilkeye, ölçüte dayanarak o şeyi nitelendirmek, değerlendirmektir. Değer biçmenin de o değerlendirilen şeyin kendisiyle bir ilişkisi yoktur ve ezbere değerlendirme olduğu söylenebilir. Değer yakıştırmadan ve değer biçmeden ayrı olarak, “değerlendirme” ya da doğru değerlendirme (değerini bulma) dediğimiz şey ise doğru ölçüt kullanarak, ölçüt verilerini doğru okuyarak ve ifade edilerek yapılan değerlendirmedir diyebiliriz.

Meta, bir fiyat karşılığı mübadele edilmek için üretilen maldır.

Hoggart, Kültürel Çalışmalar Merkezi'nin ilk yöneticisidir. Doğru cevap D'dir. 

Eleştirel ekonomi politik ile ilgili olarak verilen ifadelerin hepsi doğru olduğu için sorunun yanıtı C seçeneğidir.

Küreselleşme 70’li yılların sonundan itibaren dünyayı adeta bütünleşik tek bir pazar haline getirmeyi amaçlayan ekonomik, siyasi, sosyolojik, iletişimsel ve ideolojik bir süreçtir.

N. Garnham, üst yapının bir parçası olarak ideoloji ve kültüre özerklik tanıyan İngiliz Kültürel Çalışmalar geleneğinin ekonomik determinizmini reddederek, materyalist bir yaklaşımı benimser. Ekonomi, ideoloji ve siyasi yapı arasında organik bir ilişki olduğunu ve kapitalist toplumlarda kültür ve ideolojinin tamamen endüstrileştiğini ifade eder. 

Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır. 

A, B, C ve E seçenekleri Garnham’ın medya analizi ile ilgili görüşlerini yansıtmamaktadır. Garnham’a göre medyanın ideolojik rolünün anlaşılabilmesi için yalnızca medya içeriklerini incelemek yeterli olmayıp, medya şirketlerinin büyük endüstriyel kuruluşların şirketleri olarak tarihsel bir yaklaşımla ele alınması gerekir. Medyanın endüstriyel, teknolojik ve hukuki olarak yapılanması ve gelişmesi doğrudan ekonomik ve toplumsal yapı ile ilişkilidir. Garnham, kültürel üretimin ekonomi ile kesin olarak bağlantılı olduğunu savunmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yeni medyanın, geleneksel medyadan ayırt edici temel özellikleri etkileşimdli ve multimedya özelliklerine sahip olmasıdır. Yeni medya, dijital kod sistemine temellendiğinden çok fazla enformasyonu aynı anda aktarabilmekte ve kullanıcının geri dönüşüne izin vermektedir. Dolayısıyla enformasyon aktarımında düz çizgisel iletişimden hipermetinselliğe geçilmiştir. Yeni medyanın etkileşimlilik özelliği iletişim sürecine çok katmanlı iletişim özelliğini kazandırmıştır. Doğru cevap E'dir.

Medyanın eleştirel ekonomi politiği için özellikle dört tarihsel süreç önemlidir (Golding ve Murdock, 1997: 70-73):

1. Medyanın gelişmesi

2. S¸irket menzilinin genişlemesi

3. Metalaştırma

4. Devlet ve hükümet müdahalesinin değişen rolü

Bu süreçlerden ‘medyanın gelişmesi ve şirket menzilinin (alanının) genişlemesi’ ile anlatılmak istenen, günümüzde kitle iletişim araçlarının oluşturduğu medyanın, büyük şirketler ve holdingler tarafından yönetiliyor olmasıdır. ‘Medyanın gelişmesi ve şirket menzilinin genişlemesi’ süreçleri, medyanın eleştirel ekonomi politiği için önemli süreçlerden üçüncüsü olan medyanın ve kültürel yaşamın ‘metalaşma’sını pekiştirir. Meta, bir fiyat karşılığı mübadele edilmek için üretilen maldır. Bu noktada ilk olarak, yayıncılığın ticarileşmesiyle medya şirketleri en fazla kârı hedeflerken üretilen içerikler de ürün olarak birer meta halini almıştır. İkinci olarak ise bu sistem içinde izleyicilerin kendisi de metadır. ‘Devlet ve hükümet müdahalesinin değişen rolü’ olarak ifade edilen dördüncü süreç, eleştirel ekonomi politik yaklaşımın başlangıcından beri üzerinde durduğu önemli bir süreçtir. Yaklaşım, medya etkinliklerinde özellikle devlet müdahalesinin uygun faaliyet alanını belirlemekle ilgilenmiştir. Klasik (liberal) anlamdaki ekonomi politikçiler, devlet müdehalesinin en aza indirilerek pazar güçlerine en geniş serbestliğin tanınması gerektiğinden söz ederler. Eleştirel ekonomi politikçiler ise pazar sisteminin yarattığı eşitsizlikle ilgilenirler. Devlet müdahalesinin alacağı biçim üzerinde anlaşamamalarına rağmen, pazar sisteminin kusurlarının ancak devlet müdahalesi tarafından düzeltilebileceğini savunurlar.

XVIII. yüzyıl Aydınlanma Felsefesi bu felsefenin önde gelen filozoflarından birisi, eleştirel felsefenin kurucusu olan Immanuel Kant (1724-1804)'tır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yeni medyanın, geleneksel medyadan (gazete, radyo, televizyon, sinema) ayırt edici temel özellikleri etkileşimli ve multimedya biçemine sahip olmasıdır. Dijital kodlama sistemine temellendikleri için, çok fazla miktarda enformasyonu aynı anda aktarabilme ve kullanıcının geri dönüşümde bulunabilmesi olanağına sahiptirler. Dolayısıyla enformasyonun düz çizgisel iletiminden hipermetinselliğe geçilmiştir. D seçeneğinde yeni medyanın özellikleri ile ilgili olarak yanlış bilgi verilmiştir.

Kitle kültürü standartlaşma talep eder, bu standartlaşma kitle kültürünün içeriğini homojenleşmeye zorlar. 

Medyanın eleştirel ekonomi politiğine yine ‘eleştirel’ bakış açısıyla farklı katkılarda bulunan iki gruptan söz etmek mümkündür: Araçsalcılar ve yapısalcılar. Araçsalcılar, kapitalistelerin piyasadaki ekonomik güçlerini kullanma şekillerine odaklanır. 

İletişim   ile   modernlik   arasındaki   bağlantı   matbaanın yaygınlaşmasına kadar götürülebilir olmakla birlikte, doğrusu bu ilişkiyi iletişim sistemlerinin   günümüzdeki   biçimine   bürünecek   şekilde (popüler ve ticari olarak) biçimlenmeye başladığı 1880-1920 yılları arasındaki dönemden başlatmaktır. Bu dönemden sonra basın ticari olarak büyümüş; sinema, telefon ve radyo endüstriyel ürünler olarak hayatımıza girmiştir. Medya endüstrileri kapitalist ekonomi sistemi ve halk katılımlarına dayanan siyasal sistemleri ile iç içe geçmeye başlamıştır. Bu dönemde ileri ülkelerin ekonomik sistemleri, endüstrileşmiş üretim ve kitle iletişimi ile uyumlu hale gelmiştir. Buna göre doğru Cevap E’dir.

'Düşünüyorum, öyleyse varım' cümlesi Rene Descartes'e aittir. 

Kamu hizmetini esas alan yayıncılık anlayışından ticari medyaya dönüşme süreci, başka sektörlerde faaliyetleri olan isim ve kuruluşların sektöre entegre olmasını beraberinde getirmiş ve medya kuruluşları olanca hızıyla holdingleşme sürecine girmiştir. İşte, günümüz kapitalist toplumlarındaki medya sistemlerinin geldiği son aşama, medyanın finansal ve endüstriyel sermaye alanındaki holdinglerin çatısı altında faaliyette bulunmaları ve uluslararası birleşmeler sonucunda sermayenin de uluslarararasılaşması ile küresel medya devlerinin hâkimiyeti olarak özetlenebilir. Sermayenin sadece bir mülkiyet konusu değil, aynı zamanda bir kontrol meselesi olması (Sözeri, 2009: 89) medya sektöründe özellikle özel şirketlerin ağırlık kazandığı sahiplik yapısına ve sonuçlarına odaklanmayı gerektirir.

Eleştirel ekonomi politik yaklaşım, ilk olarak ABD'de gelişmeye başlamıştır. Doğru cevap D'dir. 

Yeni medya teknolojilerine ekonomik perspektiften bakan Dan Schiller yeni medya düzenini kapitalizmin dijitalleşmesi olarak açıklamaktadır. Schiller internet ve ona bağlı telekominikasyon sistemlerini, globalleşmenin getirdiği finans ve ekonomik akışların uluslararasılaştırılmasını, ekonomik eylemlerin ulusötesileştirilmesinin önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirmektedir.

Yeni medyada editörün çıkarlarıyla ticari çıkarlar arasında var olan geleneksel ayrım azalmıştır. Bugün medya içeriğinin belirlenmesinde reklamcılara düşen büyük rol daha da büyümektedir. Medya şirketlerinin sermaye ihtiyacı onları, reklam şirketlerinin programlarda sponsorluk yapma istemine götürmüştür. Haber odaları, ulustesi şirket imparatorluklarıyla tepeden tırnağa bütünleşmiştir. Anonim şirketlerin sahiplerinin politik gündemine hizmet edilmektedir.