Medyada Eleştirel Yaklaşımlar Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bir şeyi değerlendirmek için ya da değerlendirmek adına doğru ölçüt bulunmadığı durumda, onun yerini tutabilecek bir başka ölçütün bilinçli olarak kullanılması durumunda elde edilen değere ne ad verilir?
Değer biçme |
Değer yakıştırma |
Değerlendirme |
Tartma |
Görecelilik |
Bir şeyi değerlendirmek için ya da değerlendirmek adına doğru ölçüt bulunmadığı durumda, onun yerini tutabilecek bir başka ölçütün bilinçli olarak kullanılması durumunda elde edilen değere, değer yakıştırma diyebiliriz. Değerlendirdiğimiz şey ile bizim aramızdaki özel bir ilişkiden dolayı, “bizim” için değerli ya da önemlidir.
2.Soru
Kültürel Çalışmalar, kitleye yönelik önyargılı, umutsuz ve küçümser bir yaklaşımı takip etmek yerine; insana inanan, özgürlükçü ve metodolojisi sorgulanabilir olsa da duyarlı ve derinlikli bir yaklaşımı tercih eder. Bunun başlıca nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Kurucularının edebiyatçı olması |
Toplumun özgürlükçü olması |
İngiltere'deki üretim biçimleri |
Televizyonun yaygınlaşması |
Popüler kültürün niteliği |
Bunda da en önemli etken sosyal bi-limlerin tüm disiplinlerinden beslenmelerinin yanı sıra, iki kurucusu Hoggart ve Williams’ın öncelikle edebiyatçı olmaları bu yüzden sanatı, özellikle de edebiyatı diğer tüm disiplinlerin üzerinde konum-landırmalarında aramak gerekir.
3.Soru
"Ekonomi politik" terimi ilk kez ne zaman kullanılmıştır?
1515 |
1615 |
1715 |
1815 |
1915 |
“Devlet yönetimin yasaları” anlamına gelen ekonomi politik, ilk kez 1615 yılında Fransız iktisatçı Antoine de Montchrestien tarafından, ülkenin zenginliğini arttırmak için dev- let ekonomisinin işletilmesi üzerine önerileri içeren Ekonomi Politik Broşüründe kullanılmıştır. Doğru cevap B'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medyanın eleştirel ekonomi politiğinin inceleme alanlarından biri değildir?
Kitle iletişimi ile ilgili ekonomik ve siyasal biçimlenmeler |
Bu biçimlenmelerin ulus içi ve uluslararası ekonomik ve siyasal yapılarla olan bağı |
Bu biçimlerin tarihsel gelişimi |
Belli bir zaman ve yerdeki durumu |
İdeoloji ve kültür |
Doğru cevap E'dir. İdeoloji ve kültürdür.
5.Soru
Herhangi bir varolanın, o şeyin kendisiyle aynı türden şeyler arasındaki özel yeri ne olarak adlandırılır?
Yapı |
Karakter |
Değer |
Seviye |
Biçim |
Değer, herhangi bir varolanın, bir şeyin değeri, o şeyin kendisiyle aynı türden şeyler arasındaki özel yeridir.
6.Soru
Mattelart' ın geleceğin “hammaddesi” olarak tanımladığı kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Kitle iletişim araçları |
İdeoloji |
Enformasyon |
Kültür |
Küreselleşme |
Mattelart, kitle ilişim araçları tarafından üretilen ve yayılan enformasyonu geleceğin “hammaddesi” olarak tanımlamaktadır. Enformasyon öyle bir hammaddedir ki, endüstri devrimini ortaya çıkaran enerji ve yenilikler kadar önemlidir. Siyah altın (petrol) artık eski hammadde/enerjidir. Dünya üzerinde yaşanacak bir ekonomik savaşta, kültürel enformasyon kadar, mali, bilimsel, teknik ya da her tip enformasyon sanayileşmiş büyük ülkelerde krizden çıkışın en iyi siyasal ve ekonomik yolu olacaktır. Bu hammadde aynı zamanda gelecek için ulusal bağımsızlığın da garantisi olabilecektir (Mattelart, 1992, s.17). Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Manovich’e göre yeni medyanın özelliklerinden hangisi içeriğin matematiksel bir fonksiyon olarak tanımlanabilmesi anlamına gelir?
Modülerlik |
Dijital temsil |
Otomasyon |
Değişkenlik |
Kod çevrimi |
Dijital temsil (numerical representation); içeriğin matematiksel bir fonksiyon olarak tanımlanabilmesi anlamına gelir ve yeni medyanın kodsal altyapısı tamamen matematik odaklıdır.
8.Soru
Medyanın, mülkiyet biçimindeki değişimi ne demektir?
Yoğunlaşma |
Küreselleşme |
Meta |
Sahiplik yapısı |
Hegemonya |
Doğru cevap D'dir. Sahiplik yapısıdır.
9.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi medyanın eleştirel ekonomi politiği için önemli olan tarihsel süreçlerden biri değildir?
Şirket menzilinin genişlemesi |
Sanayinin gelişmesi |
Metalaştırma |
Medyanın gelişmesi |
Devlet ve hükümet müdahalesinin değişen rolü |
Medyanın eleştirel ekonomi politiği için özellikle dört tarihsel süreç önemlidir (Golding ve Murdock, 1997: 70-73):
1. Medyanın gelişmesi
2. Şirket menzilinin genişlemesi
3. Metalaştırma
4. Devlet ve hükümet müdahalesinin değişen rolü
10.Soru
Değerlendirme, değerlendirilecek nesneye göre farklı şekillerde anlamlandırılıp, sınırandırılabilir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir değerlendirme bakışı değildir?
Olayların ve durumların değerlendirilmesi, |
İnsan başarılarının (Sanat, teknik-teknoloji, bilim, felsefe vb.) değerlendirilmesi |
Tek tek yapıtların değerlendirilmesi |
Kişi değerlerinin ve kişilerarası ilişkilerde değerlerin değerlendirilmesi |
Verisiz değerlendirme |
Doğru değerlendirme -değerini bulma işi, doğru ölçüt kullanarak, ölçüt verilerini doğru okuyarak ve ifade edilerek yapılan değerlendirmedir diyebiliriz. Değerlendirme, değerlendirilecek nesnesine (objesine) göre farklı şekillerde anlamlandırılıp, sınırlandırılabilir.
* Olayların ve durumların değerlendirilmesi
* İnsan başarılarının (Sanat, teknik-teknoloji, bilim, felsefe vb.) değerlendirilmesi
* Tek tek yapıtların değerlendirilmesi
* Bir insanın değerlendirilmesi
* Kişi değerlerinin ve kişilerarası ilişkilerde değerlerin değerlendirilmesinden söz edilebilir.
11.Soru
Kişinin kendisine sunulan şey ne olursa olsun ve hangi kaynak ya da otoriteden gelirse gelsin, o şeyi kendi aklının süzgecinden geçirmeden kabul etmeme hakkı, özgürlüğüne ne ad verilir?
Toplumsal Bağlamda Eleştiri |
Eleştirel Düşünce |
Bireysel Bağlamda Eleştiri |
Köklü Değişim |
Eskiden Kopuş |
Bireysel bağlamda eleştiri, herşeyden önce bir hak ve özgürlüktür. Kişinin kendisine sunulan şey ne olursa olsun ve hangi kaynak ya da otoriteden gelirse gelsin, o şeyi kendi aklının süzgecinden geçirmeden kabul etmeme hakkı, özgürlüğüdür.
12.Soru
Dünya küresel bir köye dönüştüğünü ifade eden düşünür kimdir?
Dünya küresel bir köye dönüştüğünü ifade eden düşünür kimdir?
Marshal McLuhan |
David Harvey |
Erol Mutlu |
Karl Marx |
Van Dijk |
Doğru cevap A' dır.
13.Soru
Küresel ekonomik sermayenin egemenliği altındaki kültürel ve ideolojik emperyalizme karşı bir direniş yolu olarak, sivil toplum kuruluşlarının yöntem ve desteğine sahip bir kamu yayıncılığının yeniden canlandırılmasını öneren düşünür hangisidir?
Mattelart |
Garnham |
Murdock |
Golding |
Althusser |
Mattelart, küresel ekonomik sermayenin egemenliği altındaki kültürel ve ideolojik emperyalizme karşı bir direniş yolu olarak, sivil toplum kuruluşlarının yöntem ve desteğine sahip bir kamu yayıncılığının yeniden canlandırılmasını önermektedir.
14.Soru
İktidar/ideoloji tarafından desteklenen ekonomik dinamiklerin medyayı biçimlendirdiğini öne süren yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Araçsalcı yaklaşım |
Yapısalcı yaklaşım |
Liberal yaklaşım |
Eleştirel yaklaşım |
Yorumlamacı yaklaşım |
Yapısalcı yaklaşım iktidar/ideoloji tarafından desteklenen ekonomik dinamiklerin medyayı biçimlendirdiği anlayışına dayanmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.
15.Soru
Eleştirel ekonomi politik yaklaşımda, yöntem olarak ………………….. temel alınır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
Pozitivist yaklaşım |
Diyalektik idealizm |
Tarihsel idealizm |
Yorumlayıcı yaklaşım |
Tarihsel materyalizm |
Eleştirel ekonomi politik yaklaşım, yöntem olarak “tarihsel materyalizm”i temel alır.
Dolayısıyla doğru cevap E şıkkıdır.
16.Soru
Dallas Smyte’a göre kapitalist sistemde zaman ... ve ... olarak bölünmüştür. Bu cümlede boş bırakılan alanlar aşağıdakilerden hangisi ile doldurulmalıdır?
İş ve etkinlik |
İş ve boş zaman |
İş ve spor |
İş ve sanat |
İş ve eğlence |
Dallas Smyte’a göre kapitalist sistemde zaman iş ve boş zaman olarak bölünmüştür. İş zamanında metaların üretimi yapılır, boş zaman ise reklamcılara satılır. İzleyiciler medya tarafından, yaş, gelir, cinsiyet, etnik ve sınıfsal köken gibi ölçütlere göre reklamcılara satılmaktadır.
17.Soru
Eleştirinin yaptığı çağrışımlardan biri aşağıdakilerden hangisidir?
Beğenme |
Değerlendirme |
Sorgulama |
Sabretme |
Elleştirme |
Eleştirinin yaptığı çağrışımlardan biri de elleştirmedir.
18.Soru
I. Medya sadece ekonomik çıkarları doğrultusunda işleyen bir yapı olarak ele alınır.
II. Medya bir üst yapı unsuru olarak ele alınır.
III. Medyanın ideolojik, kültürel ve sosyo-ekonomik işlevi ele alınır.
IV. Medya bir alt yapı unsuru olarak ele alınır.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri medyanın eleştirel ekonomi politik yaklaşıma göre ele alınış biçimini açıklarken kullanılabilir?
I ve II |
I ve IV |
Yalnız II |
II ve III |
III ve IV |
Eleştirel ekonomi politik, medya çalışmaları ve analizlerinde temel bir yaklaşım olarak ele alınır. Marks’ın, kapitalist birikim sürecini tanımlamada kapitalist toplumun mantık ve doğasını anlamayı başlangıç noktası olarak ele alan yaklaşım, medyayı sadece ekonomik çıkarları doğrultusunda işleyen bir yapı olarak analiz etmez; onun tarihsel konumunu, ideolojik, kültürel ve sosyo-ekonomik işlevi ve ilişkileri çerçevesinde inceleyerek ortaya koymaya çalışır. Söz konusu yaklaşım, medyayı bir üst yapı unsuru olarak ele alırken, ekonominin belirleyiciliğine yaptığı vurgu ile onun tarihsel konumunu da ortaya çıkarma işlevini yerine getirir.
Dolayısıyla doğru cevap D şıkkıdır.
19.Soru
İşçi sınıfının ve sol-sosyal demokrat çevrelerin zayıflatılmasında da antikomünizm bir yöntem olarak kullanılan haber süzgeci hangisidir?
Medyanın endüstri olarak büyüklüğü |
Reklamverenlerin etkisi |
Anti-komünizm |
Medyaya yönelik sürekli tepki üretimi |
Haber kaynakları |
Propaganda Modelindeki beşinci ve son haber süzgeci anti-komünizmdir. Tüm kötülüklerin sebebi olarak sunulur. Anti-komünist denetim mekanizması, sistem aracılığıyla kitle iletişim araçları üzerinde esaslı bir etki sağlar. İşçi sınıfının ve sol-sosyal demokrat çevrelerin zayıflatılmasında da antikomünizm bir yöntem olarak kullanılmıştır.
20.Soru
"İçerik oluştururken çoğu zaman şablonlardan ve algoritmalardan faydalanılmaktadır."
Yukarıdaki ifade yeni medyanın hangi özelliğini anlatmaktadır?
Kod çevirimi |
Değişkenlik |
Dijital temsil |
Otomasyon |
Modülerlik |
İçerik oluşturulurken çoğu zaman şablonlardan ve algoritmalardan faydalanılmaktadır. Dolayısıyla insan emeğinin yaratıcılığı kısmen geri plana atılmıştır. Bu yeni medyanın otomasyon özelliğidir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ