Medyada Eleştirel Yaklaşımlar Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Modernite kavramının temeli hangi yüzyılda atılmıştır?
16. Yüzyıl |
17. Yüzyıl |
18. Yüzyıl |
19. Yüzyıl |
20. Yüzyıl |
Modernite de eski ile bir karşıtlığı ve geleneksel olandan kopuşu ifade eder ancak bu karşıtlık ve kopuş bireysel, toplumsal ve politik yaşam alanlarının tamamındaki köklü değişim ve dönüşümü kapsar. Dahası, söz konusu bu köklü değişim ve dönüşümün temelinde odağa insanı alan bir akılcılık (rasyonalite) vardır. Bireyi olduğu kadar toplumu ve tüm toplumsal kurumları aklın ve akılcılığın araçlarıyla düzenleyerek örgütleyen modernitenin felsefi temeli XVIII. yüzyıl Aydınlanma Felsefesine bağlanırken, politik olarak Fransız Devrimine ve ekonomik olarak da Sanayi Devrimi ile kapitalizme bağlanır.
2.Soru
Değerlendirilecek şey ne ise, o şeyin kendi değerini göstermek, bulmak, belirlemek yerine, geçerli bir kurala, kurama (teori), norma, çoğu zaman da moda olan genel geçer bir ilkeye, ölçüte dayanarak o şeyi nitelendirmeye, değerlendirmeye ne ad verilir?
Değer yakıştırma |
Değer biçme |
Derecelendirme |
Nitelik belirleme |
Nitelendirme |
Değer biçme değerlendirilecek şey ne ise o şeyin kendi değerini göstermek, bulmak, belirlemek yerine geçerli bir kurala, kurama (teori), norma, çoğu zaman da moda olan genel geçer bir ilkeye, ölçüte dayanarak o şeyi nitelendirmek, değerlendirmektir. Değer biçmenin de o değerlendirilen şeyin kendisiyle bir ilişkisi yoktur ve ezbere değerlendirme olduğu söylenebilir. Değer yakıştırmadan ve değer biçmeden ayrı olarak, “değerlendirme” ya da doğru değerlendirme (değerini bulma) dediğimiz şey ise doğru ölçüt kullanarak, ölçüt verilerini doğru okuyarak ve ifade edilerek yapılan değerlendirmedir diyebiliriz.
3.Soru
Kitleler Psikolojisi adlı kitabında insanların kitleleştiklerinde son derece acımasız, vahşi ve dizginsiz bir tavır takınabileceklerini ve bu özellikleri nedeniyle tehlikeli olabileceklerini ifade eden düşünür kimdir?
Kitleler Psikolojisi adlı kitabında insanların kitleleştiklerinde son derece acımasız, vahşi ve dizginsiz bir tavır takınabileceklerini ve bu özellikleri nedeniyle tehlikeli olabileceklerini ifade eden düşünür kimdir?
Sigmund Freud |
Carl Jung |
Gustave Le Bon |
William McDougall |
Wright Mills |
Doğru cevap C' dir.
4.Soru
“İyi bir eleştirmen, dolayısıyla iyi bir eleştiri bizim eser karşısındaki yaşantımızı zenginleştirebilir, eserin öğeleri arasında görmediğimiz birtakım ilişkileri kavramamızı sağlayabilir, bunların meydana getirdiği bir dokuyu fark ettirebilir. Böylece esere bakışını bize aktarabilmiş, biz de eseri bu açıdan görmekle bir şeyler kazanmışsak, eleştirmen (eleştiri) görevini yapmış demektir. Gerçi işaret ettiği nitelikler her eserde iyi-kalıcı olmayacağından, yargının doğruluğu değil, akla yatkınlığı söz konusu edilebilir ancak. Bu da öyle sanıyorum ki eleştiriye yeter...” şeklinde kelimelerle eleştirinin işlevini açıklayan kişi aşağıdaki hangi şıkta belirtilmiştir ?
Stefan Zweig |
Ahmet Cemal |
Elias Canetti |
Emile Zola |
Berna Moran |
Berna Moran eleştirinin işlevini şöyle açıklar: “İyi bir eleştirmen, dolayısıyla iyi bir eleştiri bizim eser karşısındaki yaşantımızı zenginleştirebilir, eserin öğeleri arasında görmediğimiz birtakım ilişkileri kavramamızı sağlayabilir, bunların meydana getirdiği bir dokuyu fark ettirebilir. Böylece esere bakışını bize aktarabilmiş, biz de eseri bu açıdan görmekle bir şeyler kazanmışsak, eleştirmen (eleştiri) görevini yapmış demektir. Gerçi işaret ettiği nitelikler her eserde iyi-kalıcı olmayacağından, yargının doğruluğu değil, akla yatkınlığı söz konusu edilebilir ancak. Bu da öyle sanıyorum ki eleştiriye yeter...”. Dolayısıyla cevap E şıkkıdır.
5.Soru
I- Kitle kültürü insanları pasifize etmektedir.
II- Popüler kültür yanlış bilinç niteliği taşır.
III- Popüler kültür halkın sesidir.
Yukarıdaki görüşlerden hangileri Frankfurt Okulu'nun görüşleriyle paralellik göstermektedir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
Frankfurt Okulu'nun aksine, Kültürel Çalışmalar, popüler kültürü “yanlış bilinç” olarak değil; kitle kültürünün aksine “halkın sesi” olarak görmekte ve özellikle tüketilme anında halkın bilinçli tercihine vurgu yaparak, popüler kültür içerisindeki özgürle-şim olanaklarını işaret etmektedir
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi internet gazeteciliğinin geleneksel gazeteciliğe göre üstün yanlarından biri değildir?
Daha hızlı olması |
Hedef kitlesinin daha dar olması |
Daha masrafsız olması |
Kullanıcıyı interaktif pozisyona getirmesi |
Zaman ve mekandan bağımsız olması |
İnternet gazeteciliği geleneksel medya gazeteciliğine göre daha hızlı ve pratiktir; kullanıcıyı internaktif pozisyona getirmektedir; zaman ve mekandan bağımsızdır. Bunlarla beraber yeni medya geleneksel medyaya göre görece olarak daha masrafsızdır ve daha geniş bir hedef kitleye sahiptir. Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Marksist diyalektiğe göre tarih ileri doğru sürükleyen unsur hangi seçenekte yer almaktadır?
Değişim değeri |
Kapitalist sistem |
Sınıf çatışması |
Üretim fazlası |
Kar marjı |
Marks’a göre tarih ileri doğru sürükleyen unsur toplumsal sınıflar arasındaki mücadele ile ifade edilen diyalektik ilişkidir. Marks’a göre bu tarih insanın metalar üretimini ve üretim araçlarının mülkiyeti üzerine verilen mücadelelerin tarihidir.
8.Soru
Uygun seçenekle cümleyi tamamlayınız
"Kitle kültürü özellikle kitle iletişim araçlarının … ortaya çıkan bir kültür biçimidir."
modernleşmesiyle |
toplumlara hâkim olmasıyla |
özelleştirilmesiyle |
yaygınlaşmasıyla |
kamulaştırılmasıyla |
Kitle kültürü özellikle kitle iletişim araçlarının toplumlara hâkim olmasıyla ortaya çıkan bir kültür biçimidir. Doğru cevap B seçeneğidir.
Kitle kültürü özellikle kitle iletişim araçlarının toplumlara hâkim olmasıyla ortaya çıkan bir kültür biçimidir. Doğru cevap B seçeneğidir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medyanın eleştirel ekonomi politiğinin inceleme alanlarından biri değildir?
Kitle iletişimi ile ilgili ekonomik ve siyasal biçimlenmeler |
Medyanın ulusal ve uluslararası ekonomik ve siyasal yapılarla olan bağı |
Kitle iletişimi teknolojileriyle aracılanmış iletişimin üretimi ve üretim ilişkileri |
Medya biçimlenmelerinin tarihsel gelişimi |
Medya ürünlerindeki ideolojik söylemin analizi |
Medyanın eleştirel ekonomi politiğinin inceleme alanları şöyledir: 1. Kitle iletişimi ile ilgili ekonomik ve siyasal biçimlenmeler, 2. Bu biçimlenmelerin ulus içi ve uluslararası ekonomik ve siyasal yapılarla olan bağı, 3. Bu biçimlerin tarihsel gelişimi, 4. Belli bir zaman ve yerdeki durumu, 5. Kitle iletişimi teknolojileriyle aracılanmış iletişimin üretimi ve üretim ilişkileri, 6. İlişkilerdeki karşılıklı bağlar. Doğru yanıt E'dir.
10.Soru
İnternet gazetelerinde okuyucular haberlerin altına yorum yapabilmektedirler.
Yukarıdaki ifade yeni medyanın hangi özelliğine vurgu yapmaktadır?
Dijital olmasına |
Haber aktarımında hızlı olmasına |
Etkileşimli olmasına |
Değiştirilebilir olmasına |
Güvenilir olmasına |
Yeni medyanın etkileşimsellik özelliği, iletişim sürecine iletişim uzamında karşılıklılık veya çok katmanlı iletişim olanağını kazandırmıştır. Etkileşimsellik özelliğinin iletişim sürecine ilişkin bir diğer dönüştürücü etkisi de, iletişimin zamanında eş anlı olma derecesine ilişkin yaptığı açılımdır. Yeni medyanın bu özelliği, geleneksel medyaya göre kullanıcının iletişim sürecindeki rolünü ve katılımını da çeşitli şekillerde etkilemektedir. Doğru cevap C'dir.
11.Soru
İletişim, enformasyon ve kültür alanlarındaki küresel tartışmaların altını çizerek, kitle ilişim araçları tarafından üretilen ve yayılan enformasyonu geleceğin “hammaddesi” olduğunu öne süren, eleştirel ekonomi politik yaklaşımın öncülerinden olan isim aşağıdakilerden hangisidir?
H. Schiller |
A. Mattelart |
N. Garnham |
G. Murdock |
D. Symthe |
A. Mattelartt, İletişim, enformasyon ve kültür alanlarındaki küresel tartışmaların altını çizerek, kitle ilişim araçları tarafından üretilen ve yayılan enformasyonu geleceğin “hammaddesi” olduğunu öne sürer.
Dolayısıyla doğru cevap B şıkkıdır.
12.Soru
Ekonomi politik yaklaşımcıların ideolojiye bakışları hangi düşünür tarafından eleştirilir?
Sholle |
Hall |
Smythe |
Foucault |
Golding |
Ekonomi politik yaklaşımcıların ideolojiye bakışları Foucault tarafından eleştirilir. Foucault, en başta iktidar ilişkilerinin bir aracı olarak ideolojiye abartılı bir önem verdiği için Marksizmi eleştirir. İdeolojinin egemen sınıfın küresel tahakküm projesinden kaynaklandığını iddia eden görüşlere karşı çıkan Foucault, iktidarın yukardan geldiğini ima eden bu görüşe karşı çıkar ve yönetenler ve yönetilenler arasında her şeyi kapsayan bir karşıtlığın olduğunu da kabul etmez.
13.Soru
........................... göre aydın, kendisini ilgilendirmeyen şeylere burnunu sokan, küresel insan ve toplum kavramı adına kabullenilmiş gerçeklerin ve bundan kaynaklanan davranışların tümünü sorgulama iddiasında olan kişidir. Yukarıda boş bırakılan yere hangi düşünür gelmelidir?
Jean-Paul Sartre |
Karl Marx |
Friedrich Nietzsche |
Michel Foucault |
Immanuel Kant |
Fransız yazar, filozof Jean Paul Sartre’a göre aydın, kendisini ilgilendirmeyen şeylere burnunu sokan, küresel insan ve toplum kavramı adına kabullenilmiş gerçeklerin ve bundan kaynaklanan davranışların tümünü sorgulama iddiasında olan kişidir. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Marksizme göre aşağıda yer alan seçeneklerden hangisi bir altyapı kurumudur?
Medya |
Din |
Eğitim |
Ekonomi |
Siyaset |
Marksizme göre üst yapı, ekonomik alt yapı tarafından belirlenen ve onu etkileyen toplumsal olgular sistemidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Avrupa’daki ekonomi politikçilerdendir?
Herbert Schiller |
Dallas Smythe |
Nicholas Garnham |
Erward S. Herman |
Noam Chomsky |
Medyaya eleştirel ekonomi politik yaklaşımın ABD ve Avrupa kaynaklı iki odağı bulunmaktadır. Genellikle araçsalcı olarak anılan ABD’deki ekonomi politikçilerin önde gelen isimlerini Schiller, Smythe, Herman ve Chomsky oluştururken, medyaya yapısalcı ve bütüncül yaklaşım geliştiren Avrupa’daki öncü isimler ise Golding ve Murdock, Garnham ve Mattelart’tır.
16.Soru
Ekonomik politik yaklaşımını, Kapitalist bir toplumda ekonomik sisteme (alt yapıya) sıkı sıkıya bağımlı olan üst yapı bağımsız veya özerk bir biçimde toplumda var olamaz. Kitle iletişimi ekonomi politik olarak analiz edilmesi gereken bir olgudur şeklinde yorumlayan aşağıdakilerden hangisidir?
Armand Mattelart |
Nicholas Garnham |
Peter Golding |
Graham Murdock |
Herbert Schiller |
Garnham’a göre kapitalist bir toplumda ekonomik sisteme (alt yapıya) sıkı sıkıya bağımlı olan üst yapı bağımsız veya özerk bir biçimde toplumda var olamaz. Kitle iletişimi ekonomi politik olarak analiz edilmesi gereken bir olgudur. Medyanın endüstriyel, teknolojik ve hukuki olarak yapılanması ve gelişmesi doğ- rudan ekonomik ve toplumsal yapı ile ilişkilendirilir.
17.Soru
Yeni medyanın kültürel etkisiyle dünyanın bir “ağ toplumu”na dönüştüğünü ifade eden ve yeni bir toplumsal dönüşümün başadığını eserlerinde dile getiren iletişim bilimci kimdir?
Marshal McLuhan |
Manuel Castells |
Merril Moris |
Dan Schiller |
Lev Manovich |
Manuel Castells yeni medyanın kültürel etkisiyle dünyanın bir “ağ toplumu”na dönüştüğünü ifade etmiş ve yeni bir toplumsal dönüşümün başladığını eserlerinde dile getirmiştir. Castells’e göre enformasyonu ön plana çıkaran ağ toplumu bilişim teknolojileri tarafından harekete geçirilen, bilişim ağlarında oluşan ve tüm küreye yayılmış yeni bir toplumsal organizasyon yapısıdır. Bu yapı insanlar arasında kültür aracılığıyla şekilllenen bir etkileşim ortaya koyduğu gibi; üretim, tüketim ve güç ilişkilerini de etkilemiştir.
18.Soru
Bir medya şirketinin, medyanın benzer alanlarında faaliyet gösteren
diğer bir şirketi satın alması ve denetimin medya sektöründe tekellerde toplanmasına ne ad verilir?
Yoğuşma |
Yaygınlaşma |
Yoğunlaşma |
Yayılma |
Yansıma |
Yoğunlaşma, bir medya şirketinin, medyanın benzer alanlarında faaliyet gösteren
diğer bir şirketi satın alması ve denetimin medya sektöründe tekellerde toplanmasıdır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ekonomi politik yaklaşımın ana akım ekonomi biliminden farklılık gösterdiği dört temelden biri değildir?
Bütüncül bir yapıya sahiptir. |
Maddi kaynakları inceler. |
Tarihsel süreci ele alır. |
Verimliliğin ötesini inceler. |
Devlet müdahalesi ile ilgilenir. |
Eleştirel ekonomi politik yaklaşım, dört temelde ana akım ekonomi biliminden farklılık göstermektedir (Golding ve Mordock, 1997: 64-65):
- Bütüncüldür.
- Tarihseldir.
- Kapitalist teşebbüs ile devlet müdahalesi arasındaki dengeyle ilgilenir.
- Verimlilik gibi teknik olguların ötesine geçerek adalet, eşitlik, kamu yararı gibi temel ahlaki sorunlarla ilgilenir.
20.Soru
Garnham'ın aşağıda verilen görüşlerinden hangisi yanlıştır?
Kapitalist bir toplumda ekonomik sisteme (alt yapıya) sıkı sıkıya bağımlı olan üst yapı bağımsız veya özerk bir biçimde toplumda var olamaz. |
Üretim ve tüketim diyalektik bir ilişki içindedir. |
İdeolojik formasyonları anlamak ve böylece ideolojiyi üreten ve tüketenlerin toplumsal konumlarını açıklayabilmek için, ideolojinin kendisine değil, yaşamın maddi koşullarına bakmak gerekmektedir. |
Kapitalist toplumlarda medyayı anlamak için tüketicilerin ve reklamcıların harcama düzeylerini sınırlayan özellikler dikkate alınmalıdır. |
Smythe’in televizyonun “reklamcılara satılabilir izleyiciler üreticisi” yaklaşımını desteklemektedir. |
E seçeneğinde verilen ifade, Garnham'ın görüşlerine göre yanlıştır. Garnham, Smythe’in televizyonun “reklamcılara satılabilir izleyiciler üreticisi” yaklaşımını eleştirerek, bu tavrın televizyonu belirlemede ekonomik mantık kadar önemli olan siyasal ve kültürel boyutun çıkmaza sokulması anlamına geldiğini savunur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ