tut- “tutmak” -sık [gelecek zaman sıfat-fiili eki] +(ı)? [2. tekil kişi iyelik eki] +(ı)n [belirtme durumu eki]. III. cümlede verilen +(ı)n eki ilgi durumu eki değildir, belirtme durumu ekidir.

"Ben kendim Çin memleketinde doğdum" cümlenin tamamıdır. Doğru cevap "doğdum" dur. 

Türkçe karşılığı “Yedi yüz kişiyi sevk eden üstleri ‘şad’ idi. ‘Söyle!’dedi.” olan bu ifadedeki uduzugma sözcüğünün tahlili şöyledir: uduz- “sevk etmek” -(u)gma [geniş zaman sıfat-fiil eki]. Sözcüğün üzerinde -(u)gma eki Türkiye Türkçesinde –An sıfat-fiil eki anlamında kullanılmaktadır.

taş “dış, dışarı” +ra [yön gösterme eki]

tonsuz “elbisesiz, giyeceksiz” < ton “elbise” +suz [yokluk eki]

yabız “kötü, fena”

Bu çözümlemeler dolayısıyla doğru cevap B şıkkıdır.

kıtan “Kıtay”, tatabı “Tatabı”, köl tigin “Köl Tigin, Kül Tügin”, tabgaç “Çin”, kadırkan yış “Kingan dağları” anlamına gelen özel adlardır. Ancak törüg sözcüğü törü “tore, yasa” +g [belirtme durumu eki] biçiminde tahlil edilen bir cins adıdır.

İpek ticareti konusunda bilinen ilk Türk heyeti, 563’te İstanbul’a ulaşır.

ini “erkek karde” +si (3. tekil kişi iyelik eki)

+kA: Yönelme durumu çoğunlukla bu ek ile yapılır: kırkızıg u+ka basdımız T 27 “Kırgızları uykuda bastık”, Belirtme Durumu (Yükleme, Akuzatif): +(X)g, +(I)n, +nI , +(X)g: Yalın hâldeki isimler üzerine gelir. kagan at+ıg bunta birtimiz BK D17 “kağan adını burada verdik” Tamlayan Durumu (İlgi, Genitif): +Iŋ / +nIŋ bayırku+nıŋ ak adgırıg KT D36 “Bayırkuların ak aygırını”, Orhun Türkçesinde aynı yapı ve görevde iki sözcük +lI eki ile bağlanır. Bu ek, her iki isme ulanır, ancak durum ekleri ikinci isim üzerine eklenir. toruk buka+lı semiz buka+lı T 5 “zayıf boğalar ve semiz boğalar”, ekin sü eb+de erti BK D32 “ikinci ordu yurtta idi”.

• -(X)r / -Ar geniş zaman sıfat-fiil eki “yapar, eder” anlamı katar
• -(X)gmA sıfat-fiil eki, ulandığı eyleme “yapan, eden” anlamı verir
• -DUk sıfat-fiil eki, geçmiş zaman eylem sıfatı yapar. Ayrıca ulandığı sözcük, cümle içerisinde eylem adı olarak görev görür
• -tAçI gelecek zaman sıfat-fiil eki, eylem sıfatı yapar ve eylemi yapanı gösterir
• -mAz sıfat-fiil eki, geniş zaman sıfat-fiili ekinin olumsuzudur

[I-c], [2-a], [3-e], [4-b], [5-d]

Türklerin I. Türk Kağanlığı ile siyasi bir güç olarak ortaya çıkışları VI. yy’ın ortalarında gerçekleşir.

Orhun (Köktürk, Türk-runik) alfabesi, Türkçenin yazımı için Türkler tarafından kullanılmış, bugüne kadar bilinen, ilk alfabedir. Bugün özellikle Batıdaki türkologlarca bu alfabeye “Türk-runik alfabesi” veya “runik” denmesinin nedeni, bu harflerin runik adı verilen eski İskandinav kitabelerinin yazımında kullanılan harflere benzemesidir.

 -(X)p fiil zarfı, asıl eylemden önce işlenmiş bir eylemi gösterir.

öl- “ölmek” –teçi [gelecek zaman sıfat-fiil eki]

bodun “halk” +(u)g [belirtme durumu eki]

tirgür- “yaşatmak” < tir- “yaşamak” –gür [ettirgenlik eki] –ü [zarf-fiil eki]

Bu çözümlemelerden yola çıkarsak doğru cevabın E şıkkı olduğu anlaşılacaktır.

Türk dilinde fiil zaman ve kip çekimleri kişi eklerinin geliş şekillerine göre üç kategoride toplanır.(Tekil;men-sen-o , Çoğul; biz-siz-o) Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.

-gU sıfat-fiil eki, eylem adları yapar.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

“Ol sabıg eşidip tün udısıkım kelmedi küntüz olursıkım kelmedi.” ifadesinin Türkiye Türkçesindeki tam ve doğru karşılığı “Bu sözü işitip gece uyuyacağım gelmedi, gündüz oturacağım gelmedi.” biçimindedir.

“sabımın tüketi eşidgil” ifadesi Türkiye Türkçesine “Sözümü tamamıyla işit.”  şeklinde aktarılmaktadır. Dolayısıyla “eşidgil” eylemini karşılığı “işitiyorsun” şeklinde değildir.

sab “söz” +ım [1. tekil kişi iyelik eki] +(ı)n [belirtme durumu eki]  eşid- “işitmek” –gil [2. tekil kişi emir eki]

bir yegirmi‘11’ eki yegirmi‘12’, üç yegirmi ‘13’

Bilgesi çabışı ben ök erttim

Danışmanı ve kumandanı bizzat ben idim.