Orta Asya Türk Tarihi Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
................ 552 yılında ani bir baskın düzenleyerek Juan-Juanları bozguna uğrattı. Bu zafer sonrasında İl Kagan unvanını alarak, ................. merkezli Göktürk Devleti’ni resmen kurmuştur. Boşluklara sırasıyla hangileri gelmelidir?
Mukan- Horasan |
Mete- Akdağ |
Bumin- Ötüken |
Mete- Ötüken |
İstemi Yabgu- Horasan |
Bumin Kağan 552 yılında ani bir baskın düzenleyerek Juan-Juanları bozguna uğrattı. Bu zafer sonrasında İl Kağan unvanını alan Bumin, Ötüken merkezli Göktürk Devleti’ni resmen kurdu. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
-İlk kez düzenli orduyu kurdu.
-Askeri İdari ve hukuki yasalar koydu.
-Yazı kültürü ilk kez bu dönemde önem kazandı
Bu gelişmeler hangi Moğol hükümdarı zamanında gerçekleşmiştir?
Cengiz Han |
Ögeday Han |
Kubilay Han |
Güyük Han |
Möngke Han |
Cengiz Han askeri^ seferlerden arta kalan zamanında yaptığı idari^, içtimai^ ve askeri^ düzenlemelerle Moğollar’ı tarihlerinde ilk kez düzenli bir teşkilata kavuşturdu. Moğollar’ı cihan ha^kimiyeti tela^kkisi altında yeni bir nizama soktuğu gibi, idari^ yapıyı da yeniden düzenledi. Kendisine sadık, disiplinli bir ordu meydana getirdi. Umumiyetle eski töre ve geleneklerden istifade ederek idari^, hukuki^ ve askeri^ yapıyı tanzim eden yasalar (yasa, yasak) koydu. Otuz üç defter halinde tanzim edilen bu yasalar devlet hazinesinde saklanmaktaydı.
3.Soru
Ögeday dönemi için hangisi söylenebilir?
Devlet yıkılı dönemine girmiştir |
Büyük Selçuklu Devleti'nin yıkılmasına neden olmuştur |
Avrupa'nın pek çok şehri ele geçirilmiştir |
Batıdan ziyade doğuda seferlere ağırlık verilmiştir |
Devlet sürekli iç karışıklıklarla mücadele etmiştir |
Ögedey üçüncü cepheyi Deşt-i Kıpçak ve Doğu Avrupa’da açtı. 1236 yılında Deşt-i Kıpçak’a gönderilen ve kendi oğulları Güyük ve Kada’an başta olmak üzere pek çok Moğol şehzâdesinin de katıldığı Cuci’nin oğlu Batu komutasındaki güçlü Moğol ordusu ciddi bir direnişle karşılaşmaksızın Doğu Avrupa’ya girdi. Volga nehrini geçen Moğol ordusu Volga Bulgarları, Kıpçaklar ve Alanlar’ın direnişini kırarak Doğu Avrupa’da ilerlemeye başladı. Moğollar’a tabiiyeti reddeden Kiev Rus knezi II. Yuri hezimete uğratılarak Ryazan tahrip edildi. Kolomna ve Moskova şehirleri de ateşe verildi. 1240 yılında Kiev’in de ele geçirilmesiyle Ruslar tamamen hâkimiyete alınmış oldu. İlerleyişine devam eden Moğol ordusunun ilk kolu Polonya topraklarına sızarken, ikinci kol Karpatlar’a girdi. Üçüncü bir kol ise Tuna nehri havzası boyunca ilerlemekteydi. Polonya ordusu Legnica, Macar ordusu ise Mohi savaşlarında hezimete uğratıldı. Moğollar karşısında tutunamayan Macar kralı IV. Bela firar etmek zorunda kaldı. Kısa sürede Orta Avrupa’nın önemli bir kısmı Moğol ordusu tarafından istila edildi. Avusturya, Macaristan, Dalmaçya ve Polonya toprakları Moğol hâkimiyetine girdi. Moğol orduları bu başarılardan sonra Almanya kapılarına dayandı. Artık Moğollar’ın önünde Batı Avrupa yolu tamamen açılmış oluyordu.
4.Soru
Yönetim dönemi devletin inkişaf devri kabul edilen ve meclisin de onayını alarak töreye yeni hükümler ilave etmek suretiyle kendi adıyla anılan yasalar ortaya koyan Tuna Bulgar Devleti hükümdarı kimdir?
Krum Han |
Asparuh Han |
Tervel Han |
Kardam Han |
Omurtag Han |
Krum Han çağı bir harp daha doğrusu devletin inkişaf devri olmuştur. Krum, meclisin onayını da alarak töreye yeni hükümler ilave etmiştir ki, bunlara Krum yasaları denmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.
5.Soru
Moğolca hangi dil ailesine aittir?
Hint- Avrupa |
Ural Altay |
Çin -Tibet |
Hami Sami Dil Ailesi |
Bantu Dil Ailesi |
Moğollar, Ural-Altay dil ailesinin Altay koluna mensupturlar. Dilleri eski Mançuca-Tunguzca, Türkçe ve Korece ile gramer ve kelime ilişkisine sahiptir.
6.Soru
Yabgu Devleti zamanında Oğuzlar, Üç-ok ve Boz-ok diye ikili teşkilat halindeydiler. Aşağıdakilerden hangisi Üç-oklar arasında yer alan boylardandır?
Kınık |
Kayı |
Dodurga |
Afşar |
Kızık |
Oğuz Yabgu Devleti’nin tarihi hakkında bilgiler bu kadardır. Yabgu Devleti zamanında Oğuzlar, Üç-ok ve Boz-ok diye ikili teşkilat halindeydiler. Bu boyların adlarını iki kaynakta, Kaşgârlı Mahmud’un Divânu Lügati’t-Türk (DLT)’ünde ayrı ayrı damgalarıyla 22 boy ve Reşîd üd-din’in Câmi’üt-tevârih’inde ise 24 boy hâlinde görebiliyoruz. Ayrıca Câmi’üttevârih’te Boz-ok ve Üç-ok tasnifi yapılmıştır ve damgalardan başka her boyun “ongun”u yani “uğuru” yer almıştır:
Boz-ok’lar: Kayı, Bayat, Alka-evli (Alka-bölük), Kara-evli (Kara-bölük), Yazır, Döğer, Dodurga, Yaparlı (DLT’de yok), Afşar, Kızık (DLT’de yok), Beğdili, Karkın (DLT’de yok. Bunun yerine Çaruklu).
Üç-ok’lar: Bayındır, Peçene, Çavuldur, Çepni, Salur, Eymür, Alayuntlu, Yüreğir, İğdir, Büğdüz, Yıva (Iva), Kınık.
7.Soru
Tarihte ilk defa Bizans ile ittifak yaparak Sasani Devletleri'ne karşı siyasi ve askeri güç haline gelen Türk kavmi aşağıdakilerden hangisidir?
Göktürkler |
Tatarlar |
Sakalar |
Kırgızlar |
Karahıtaylar |
Bizans'la ilk ittifak yapan devlet Göktürkler'dir. Doğru yanıt 'A'
8.Soru
-Tarihte C¸in’in tamamına hükmeden ilk yabancı hükümdardır -1276 yılında Song hanedanına son vermiştir. -Başkenti Karakorum’dan eski C¸in başkenti Yen-kin yakınlarında kurduğu Han-balık şehrine taşıdı. -Marco Polo tarafından dünyanın en güçlüsü olarak tasvir edildi. Bu gelişmeler hangi Moğol hükümdarı ile ilgilidir?
Möngke Han |
Güyük Han |
Kubilay Han |
Cengiz Han |
Ögeday Han |
Cengiz Han bir devlet kurmuş, fetihler yapmış ve devlete dair düzenlemeleri yapmıştır.Ögeday Han Almanya sınırlarına kadar gelmiş 4 cephede devleti ilerletmiştir. Güyük Han, Batu ile mücadeleye hazırlandığı bir sırada öldü. Akli^ ve bedeni^ hastalıklara mübtela, içkiye ve kadına aşırı düşkün olan Güyük’ün erken ölümü, Moğol İmparatorluğu’nun parçalanmasını engellemiş onun zamanında imparatorluk çok büyük bir ilerleme kaydetmemiştir.Möngke aşırı genişleyen imparatorluğu daha kolay yönetebilmek için kardeşlerinden Kubilay’ı C¸in’e, Hüla^gü’yü ise İran’a göndermiştir. Bu gelişmeler ise Kubilay Han zamanında gerçekleşmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır
9.Soru
Cengiz Han dönemi dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Moğol devletinin yönetim şekli değişmiştir |
Devlet doğu ve batı olarak ikiye ayrılmıştır |
Çin ile yapılan savaşlar sonrası alınan yenilgiler devletin yıkılmasına yol açmıştır |
Cengiz Han döneminde Asya devletlerinden bazılarının haritaları değişmiştir |
Moğol devleti yasalarla yönetilen ilk devlet olmuştur. |
Asya'ya olan Moğol istilası sonrası pek çok kişi göç etmiş, yeni yerler fethedilmiş ve bir çok devletin sınırları değişmiştir.
10.Soru
864 yılında Ortodoksluğu kabul ederek Han unvanını bırakan ve Çar unvanını alan aynı zamanda Tuna Bulgar Devletini sonlandıran Devlet adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Boris |
Krum |
Omurtag |
Kardam |
Kurmiş |
Boris Han(852–889)’ın 864 yılında Ortodoksluğu resmen kabulü ve Han unvanını bırakıp yerine Çar unvanı almasıyla Bulgarların Türklüğü ile Tuna Bulgar Devleti sona ermiş oldu. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisinin Moğol Devleti'nin yıkılışında etkili olduğu söylenebilir?
Kösedağ Savaşı |
Etnik kökenlere hoşgörülü davranılması |
Bizans sınırına ulaşılması |
Yasalarla yönetilmeye çalışılması |
Yerleşik kültürün tesirine girmeleri |
Moğollar, batıda olduğu gibi Uzakdoğuda da çok geçmeden yerleşik kültürün tesirine girmişlerdir. XIV. yüzyılın ortalarına gelindiğinde Moğol idaresi Çin’de artık parçalanmanın eşiğine gelmiştir
12.Soru
Tabgaç Devletinin kuruluş tarihi, aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru verilmiştir?
MS 385 |
MS 233 |
MS 772 |
MS 145 |
MS 58 |
Tabgaç Devleti, MS 385 tarihinde kurulmuştur.
13.Soru
Karluklar tarafından kurulan ve ilk Müslüman Türk devleti olan devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Büyük Selçuklu Devleti |
Anadolu Selçuklu Devleti |
Tolunoğulları Devleti |
Karahanlı Devleti |
Osmanlı Devleti |
Karluklar İslâmiyet’i ilk kabul eden (Satuk Buğra Han, 904-911) Türk kütlesi olan ve Türk- İslâm tarihinde mühim bir yer tutan Karahanlı Devleti’ni kurdular.
14.Soru
Bizans İmparatoru IV. Konstantinos aşağıdaki hangi devletle 681 yılında barış anlaşması imzalayarak onu resmen tanımıştır?
Hazar Devleti |
Hun Devleti |
Bulgar Devleti |
Tuna Bulgar Devleti |
İtil Bulgarlar Devleti |
İslam ordularını durdurduktan sonra İmparator IV. Konstantinos (668-685) 680 yılında donanmayı Tuna deltasına gönderdi ve topladığı kara ordusuyla birlikte Oglos bölgesine Bulgarlara karşı harekete geçti. Dobruca’yı muhafaza gayesiyle Çernova ile Köstence arasında istihkâmları faaliyete geçiren Asparuh, kuvvetleriyle, IV Konstantinos’un ordusunu durdurmak gayesiyle Basarabya’daki müstahkem yurtlarına çekildi. Böylece Bizans ordusu Tuna bataklıkları arasında hareketsiz kaldı. Akabinde Bulgarların saldırısına uğrayan Bizans ordusu pek çok zayiat vererek kaçmaya başladı. Bu başarı neticesinde Asparuh Tuna’yı geçerek korumasız bir vaziyette bulunan Moesia’yı ve Odessa (Varna) yakınlarına kadar Dobruca bölgesini işgal etti. Bunun üzerine İmparator IV Konstantinos, Asparuh ile on yıllık barış anlaşması imzalamak ve ona yıllık vergi ödemek mecburiyetinde kaldı (681). Bu antlaşma ile Bizans İmparatorluğu kendi toprakları üzerinde kurulan Bulgar Devleti’ni resmen tanımış oldu.
15.Soru
Aşağıdaki dillerden hangisi, Moğolca ile dil ailesi ilişkisine sahip değildir?
Korece |
Türkçe |
Tunguzca |
Farsça |
Tatarca |
Farsça Öoğolca ile dil ailesi ilişkisine sahip değildir.
16.Soru
Diğer Türk devletlerinde olduğu gibi Göktürklerde de Kaganın eşi törenle “Hatun” unvanını alır ve Kagan ile birlikte hüküm sürerdi. Devlet yönetiminde söz sahibi olan hatunlar, devlet meclisine katılır ve oy hakkına sahip bulunurlardı. Ayrıca elçileri de kabul edebilirlerdi. Bu bilgilere göre hangisi söylenebilir?
Yönetimde kadınlar da söz sahibidir. |
Çin kültüründen etkilenilmiştir . |
İleri kültürel eserler bırakılmıştır. |
Kadınlar ikinci planda tutulmaktadır. |
Kadınlar orduda görev almaktadır. |
Bu bilgiler ışığında yönetimde kadınlarında söz sahibi olduğu söylenebilir. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Avrupa Hun Devleti'nin başına Rua'dan sonra geçen ve ölümünden sonra devletin çözülmeye başladığı hükümdar kimdir?
Uldız |
Attila |
İlek |
Dengizik |
İrnek |
434 yılında Rua'nın ölümü üzerine Attila yönetimi üstlenmiş ve kendi ölümünün ardından Hun Devleti çözülmeye başlamıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.
18.Soru
XIII. asrın başlarından itibaren iktisadi sıkıntılar başta çeşitli sebeplerle Kuman-Kıpçaklar çocuklarını başka ülkelere göndermesi sonucu, hangi Mısır devleti asker ihtiyacını Deşt-i Kıpçak ve Kafkaslardan getirtilen bu insan gücünden karşılamıştır?
Tolunoğulları |
Akşitler |
Eyyubiler |
Memlükler |
İhşidiler |
XIII. asrın başlarından itibaren iktisadi sıkıntılar başta çeşitli sebeplerle Kuman-Kıpçaklar çocuklarını başka ülkelere göndermişlerdir. Mısır’da kurulan Eyyubî Devleti’nin asker ihtiyacı Deşt-i Kıpçak ve Kafkaslardan getirtilen bu insan gücünden karşılanmaya başlanmıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.
19.Soru
Göktürklerde siyasî, askerî, iktisadî ve kültürel bütün meselelerin görüşülüp, karara bağlandığı bir devlet meclisi bulunmakta ve bu meclis “..........” olarak adlandırılmaktaydı. Meclis üyelerine de “..........” denilmekteydi. Boşluklara hangi kavramlar gelmelidir?
Ayukı- Aygucı |
Üge- Ayukı |
Divan- Toy |
Toy- Toygun |
Divan- Üge |
Türklerde siyasî, askerî, iktisadî ve kültürel bütün meselelerin görüşülüp, karara bağlandığı bir devlet meclisi bulunmakta ve bu meclis “toy” olarak adlandırılmaktaydı. Meclis üyelerine de “toygun” denilmekteydi. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Moğol istilasının Yakındoğu coğrafyasının etnik ve demografik yapısına nasıl bir etkisi olmuştur?
Göçebe etkinliğini artırarak göçlerin başlamasına yol açmıştır. |
Ticaret gelişmiştir. |
Tarım ve üretim faaliyetleri artmıştır. |
Asker yetiştirmeye önem verilmeye başlanmıştır. |
İlmi faaliyetler artmıştır. |
Moğol istilası Yakındoğu coğrafyasının etnik ve demografik yapısını alt üst etmiştir. İstila ile birlikte Yakındoğu coğrafyasına yeni göçebeler girmiştir. Göç ve katliamlar sebebiyle etnik yapı yerlilerin aleyhine değişmiştir. Göçebe kültür etkinliğini artırırken, şehir hayatı ve kültürü gerilemiştir. Tarımda kullanılan su sedleri ve sulama kanalları tahrip edilmiş, üretim faaliyetleri azalmış, ticaret sekteye uğramış, dolayısıyla da Yakındoğu coğrafyasında büyük bir ekonomik çöküş yaşanmıştır. Şehir ve kasabalarda yaşayan ve eskikültür ve geleneklerin temsilcileri konumunda olan pek çok köklü aile, vatanlarının Moğollar tarafından tahrip edilmesi üzerine, farklı coğrafyalara göç etmek zorunda kalmıştır. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ