Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Mengücük beyliğinin merkezi aşağıdakilerden hangisidir?
Divriği |
Erzincan |
Şebinkarahisar |
Kemah |
Malatya |
Beyliğin merkezi Kemah idi. Megücekler’in uç (suğur) dan ziyade iç beylik karakteri taşıması siyasi ve askeri hareketlilikten çok istikrarlı ve huzurlu bir dinginliğin hakim olmasına yol açtı. Bu farklılık, Mengücük Beyliğini diğer Türkmen devlet ve beylikleri içinde en zengin kültürel birikime sahip olma konumuna getirmiştir.
2.Soru
Saltuklular kimin tarafından kurulmuştur?
Sultan Alp Arslan |
Ebu’l-Kasım Saltuk |
Çağrı Bey |
Ziyaeddin Gazi |
İzzeddin Saltuk |
1071 Malazgirt zaferi ile Bizans güçlerinin bölgeden çekilmesi sonucu Ebu’l-Kasım
Saltuk Bey yöreyi ele geçirmek ve burada yeni bir idare kurmakla görevlendirildi.
Saltuk Bey’in 1071-1072 yılları arasında Erzurum’u fethederek beyliği kurduğunu
tahmin edebiliriz.
3.Soru
I. Ege adalarına seferler düzenlenmiştir.
II. Menfaatleri doğrultusunda Bizansla işbirliği yapmıştır.
III. Kendilerine karşı bir haçlı seferi başlatılmıştır.
Yukarıdakilerden hangileri Aydınoğulları ile ilgili doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Gazi Umur Bey zamanı, Aydınoğulları'nın en parlak dönemi idi; bu dönemde, Gazi Umur Bey İzmir'i ele geçirmiş ve Ege adalarına seferler düzenlemişti. Kendisi aynı zamanda, akıllı bir dış politika da sergilemiştir. Bizansla anlaşmaktan geri kalmamış kendi menfaati için anlaşmalarda bulunmuştur. Bizans Prensi Kantakuzeni desteklediği için Bizans İmparatoriçesi Anna'nın düşmanı haline gelmiş ve Anna da Aydınoğullarının üzerine bir haçlı seferi toplamayı başarmıştır. Haçlıların işgal ettiği İzmir'i geri almaya çalışırken Gazi Umur Bey şehit düşmüştür.
4.Soru
I. Tanrıvermiş Oğulları
II. Artuklular
III. Sökmenliler
IV. Danişmendliler
Yukarıdaki beyliklerden hangileri Haçlı seferlerinin yarattığı yeni ortam ve Selçuklularda Tapar-Bekyaruk Mücadelesi sonucunda Doğu Anadolu’da kurulmuştur?
I-II |
I-IV |
II-III |
II-IV |
III-IV |
Haçlı seferlerinin yarattığı yeni ortam ve Selçuklularda Tapar-Berkyaruk Mücadelesi Doğu Anadolu’da Mardin ve Hısn-ı Keyfa’da Artuklu, Ahlat’ta da Sökmenliler’in doğuşuna sebebiyet verdi. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
5.Soru
Harezmşahlar sülalesinin atası olarak kabul edilen kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Alâeddin Muhammed |
Anuş-Tigin Garca |
Kutbeddin Muhammed |
Kızıl Arslan Atsız |
Sultan Alaeddin Tekiş |
Harezmşahlar sülalesinin atası olan Anuş-Tigin Garca (veya Anuştigin Garcaî, Nuştigin), Garcistanlı bir Türk kölesidir ve dönemin tarihçisi Reşidüddin’e göre aslen Oğuzların Beğdili boyuna mensuptur. Ancak onun, kuzey bölgelerine dağılmış ve birbiriyle çok yakın yaşayan Türk boylarından Kun, Kuman, Kıpçak, Kanglı’ya mensup olabileceğine veyahut Garcistan’de bulunan Halaçlara mensup olduğuna dair ihtimaller de vardır. Büyük Selçuklu emirlerinden Bilge-Tigin tarafından Garcistan’da satın alınan Anuş-Tigin, zekâ ve dirayeti sayesinde saray hizmetine girmiş ve en önemli saray vazifelerinden biri olan taştdâr’lık mevkiine kadar yükselmiştir. Doğru cevap B’dir.
6.Soru
Doğu Anadolu bölgesi İlhanlı Hülagü Han zamanında başlıca iki idari kısma ayrılmıştı. Aşağıdaki yerlerden hangisi bu iki idari kısım dışında kalır?
Ahlat |
Musul |
Mardin |
Erzurum |
Diyarbakır |
Doğu Anadolu bölgesi İlhanlı Hülagü Han zamanında başlıca iki idari kısma ayrılmıştı. Bunlardan birincisi Diyarbakır, Mardin ve Musul’u içine almaktaydı. Diğeri ise Ahlat ve Van çevresi idi.
7.Soru
Ahmet Gazi tarafından Erzincan bölgesinde kurulan Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir?
Saltuklular |
Artuklular |
Danişmentliler |
Mengücekliler |
Sökmeniler |
Erzincan merkez olmak üzere Kemah, Divriği bölgelerinde Selçuklu Sultanı Alparslan’ın komutanlarından Mengücek Gazi tarafından kurulmuştur. – Mengücek Gazi, Gürcülere ve Rumlara karşı yapılan savaşlarda başarılı olmuştur. – Mengücek Gazi’nin ölümünden sonra yerine geçen oğlu İshak, Artuklularla ve Danişmentlilerle yaptığı savaşta yenilmiş ve Danişmentlilerin himayesine girmiştir.
8.Soru
Harezmşahlar Devletinin kurulduğu Hazerm bölgesinin çekim merkezi olmasının sebebi nedir?
Zengin maden yatakları olması |
Tarıma elverişli alanlar olması |
Ticaret merkezi olması |
Nehir kolları ve göllerle çevrili olması |
Yüksek ve korunaklı olması |
Kırgız bozkırları ile Kızılkum Çölü’nü sağında, Üstyurt düzlüğü ile Karakum Çölü’nü de solunda bırakarak Aral’a doğru akan Ceyhun’un göle doğru yaklaştıkça oluşturduğu yüzlerce kolu sayesinde çöllerin ortasında geniş bir hayat alanıdır. Bu sebeple her zaman bir çekim merkezi olmuştur. Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Moğollar ve Harzemşahlar arasında yaşanan ve Moğol Hükümdar'ı Cengiz'in Harzemşahlılar'a saldırısına mazeret teşkil eden Otrar hadisesi hangi yılda olmuştur?
1215 |
1217 |
1218 |
1220 |
1221 |
1218’de Maveraünnehir’de Alâeddin Muhammed tarafından kabul edilen heyet, Cengiz’in kendisi ile dostluk ve ticaret ilişkiler kurmak istediğini ifade etti; bu suretle yapılan anlaşma gereği karşılıklı barış ve ticaret münasebetleri kurulmuş oldu. Bu anlaşmaya dayanarak ve daha doğru görünen diğer bir rivayete göre, elçilik heyetinin hemen adından Harezmşahlar ülkesine gelen 450-500 kişilik bir ticaret kervanı Harzemşah ülkesinde belirdi. Kervan, sınır şehri olan ve Terken Hatun’un akrabasından, muhtemelen de biraderinin oğlu, İnalcık’ın vali olarak bulunduğu Otrar’da, casusluk töhmeti ile tutuklanıp bütün mallarına el konulduktan sonra, tacirler ve kervancılar öldürüldü. Bu olay tarihe meşhur “Otrar Hadisesi” olarak geçti (1220).
10.Soru
Anadolu'da kendi adına para bastıran ilk beylik aşağıdakilerden hangisidir?
Artuklular |
Danişmendliler |
Saltuklular |
Mengücükler |
Sökmenliler |
Danişmendliler’de daha ilk dönemlerden itibaren para tedavülü görülür. Kendi adına ilk para bastıran beyliğin kurucusu Danişmend Gazi’dir.
11.Soru
Artuk, 1063 yılında Sultan Alparslan’ın hizmetine girdi ve Malazgirt Zaferi’nden sonra onun emriyle Anadolu’ya geçerek Bizans’a karşı başarılı mücadelelerde bulundu. Alparslan’dan sonra sultan olan Melikşah, Artuk Bey’i Bahreyn Karmatileri’ni itaat altına almakla görevlendirdi. Artuk Bey, bu görevi başarıyla tamamladıktan sonra Melikşah’ın Diyarbekir bölgesine hakim olan Mervânîler üzerine gönderdiği orduya katıldı. Bu sefer sırasında Artuk Bey’in Sultan Melikşah ile aras›ı açıldı ve Suriye Meliki Tutuş’un hizmetine girdi.
Bu bilgilere dayanarak hangi çıkarım yapılabilir?
Malazgirt Zaferi'nde ordunun başında Artuk Bey vardır. |
Artuk Bey Anadolu Selçukluları'na bağlıdır. |
Artuklular Suriye ve civarına konuşlanmışlardır. |
Artuk Bey Moğollara karşı Anadolu'yu savunmada etkili rol oynamıştır. |
Artuk Bey Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'ya Selçuklu hükümdarının emriyle geçmiştir. |
Artuk, 1063 yılında Sultan Alparslan’ın hizmetine girdi ve Malazgirt Zaferi’nden sonra onun emriyle Anadolu’ya geçerek Bizans’a karşı başarılı mücadelelerde bulundu.
12.Soru
Artuklu devleti ile ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?
Devlet, hanedan mensuplarının ortak malı kabul edilirdi. |
Hükümet işleri Divanlar vasıtasıyla yürütülürdü. |
Artuklular kentlerin gelişmesine büyük önem vermişlerdir. |
Büyük fizikçi Ebu’l-izz bu dönemde yaşamıştır. |
Merkeziyetçi bir yapıya sahip olup devleti tek merkezden yönetiyorlardı. |
Eski Türk devlet anlayışını esas alan Artuklular, devleti hanedan mensuplarının ortak malı kabul ettiklerinden, merkeziyetçi bir hükümet kurup tek bir devlet haline gelemediler. Hükümet işleri Divanlar vasıtasıyla yürütülür, halkın sorunları karşılanırdı. Artuklular kentlerin gelişmesine büyük önem vermişler, sanayi ve ticareti teşvik etmişlerdir. ilim ve eğitim alanında da hakim oldukları sahalarda görülmemiş ilerlemeler kaydedildi. Her alanda bir çok alim yetişti. Büyük fizikçi Ebu’l- izz bu dönemde yaşamıştır. Doğru cevap E’dir.
13.Soru
Karakoyunlular’ın Anadolu’ya nereden göç etmişlerdir?
Trabzon |
Musul |
Erzurum |
Erciş |
Türkistan |
Karakoyunluları meydana getiren en önemli Türkmen aşiretleri Sa’dlı, Karamanlı, Baharlı, Duharlı, Alpavut, Ayinli, Hacılı, Ağaçeri, Döğer, Bayramlı ve Cakirli idi. Oğuzların hangi boyuna mensup oldukları belli olmamakla birlikte Yıvaların soyundan gelmiş olduklarına dair kuvvetli izler bulunmaktadır. Karakoyunlu hanedanını meydana getiren Türkmenler Moğol istilası sırasında Cengiz Han’ın hücumu üzerine Türe Bey adlı beylerinin idaresinde Türkistan ve Maveraünnehr’deki yurtlarını terk ederek Anadolu’ya gelmişlerdir. Doğru cevap E’dir.
14.Soru
İsfahan hakimi Mirza İskender ve Kara Yusuf arasındaki savaş neden yarıda kesildi?
Mirza İskender hastalandı. |
Kara Yusuf savaşı göze alamadı. |
İki taraf anlaşmaya vardı. |
Şahruh Azerbaycan’a saldırdı. |
Orduda salgın hastalık ortaya çıktı. |
1413 yılında İsfahan hakimi Mirza İskender’in Azerbaycan’ı ele geçirmek üzere harekete geçtiği haberi gelince, onu karşılamaya çıkan Kara Yusuf, ordusunda salgın hastalık ortaya çıkınca geri dönmek zorunda kaldı. Mirza İskender de harekatını yarıda keserek İsfahan’a döndü. Bu sıralarda Timur’un yerine geçmiş olan oğlu Şahruh, babasının imparatorluğunu yeniden canlandırmak amacıyla Azerbaycan üzerine ordu sevk etmişti. Bu ordu Mirza İskender’in karşı çıkmasıyla başarıya ulaşamadı. Doğru cevap E’dir.
15.Soru
Büyük Selçuklular'da yaşanan taht mücadelesinde Berkyaruk’a karşı Tapar’ın yanında yer almış, ardından 1107 yılında Diyarbekir bölgesine hâkim olan Türkiye Selçuklu hü kümdarı I. Kılıçarslan’a tabi olmuştur. Onun döneminde Dilmaç Oğulları, 1119 yılında Haçlılara karşı Dimaşk atabegi Tuğtekin’in yardımına koşmuş ve sefer sonunda Halep’in kurtarılmasında önemli katkıları olmuştur. 1137 yılında ölmüştür.
Yukarıda Dilmaç Oğullarının hangi beyinden bahsedilmektedir?
Dilmaçoğlu Mehmed Bey |
Şemsümülk Cemalüddin Mahmud |
Togan Arslan |
Hüsameddin Kurti |
Şemseddin Yakut Arslan |
Sözü geçen bilgiler Dilmaç Oğulları hükümdarı Togan Arslan Dönemine aittir. Dilmaçoğlu Mehmed bey Togan Arslan'ın babası, Hüsameddin Kurti ve Şemseddin Yakut Arslan da oğullarıdır. Şemsümülk Cemalüddin Mahmud ise İnal Oğullarının bir hükümdarıdır. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Alâeddin Muhammed’in 1218’de Nişabur’a gelmesinin ardından En-Nâsır’ın adının hutbeden okunmasını yasaklaması aşağıdaki şehirlerden hangisinde uygulanmamıştır?
Merv |
Belh |
Herat |
Buhara |
Sarahs |
Alâeddin Muhammed’in 1218’de Nişabur’a gelmesinin ardından En-Nâsır’ın adının hutbeden okunmasını yasaklanması Merv, Belh, Buhara ve Sarahs şehirlerinde uygulanmış, Semerkand ve Herat şehirlerinde hutbede bir değişlik yapılmamıştır
17.Soru
I. Menşei tam olarak bilinmemektedir.
II. 1239-1240 yılları arasındaki Babai isyanını bastırmakla görevlendirilmişlerdir.
III. Asıl bulundukları yer Malatya ve çevresiydi.
Yukarıda verilenlerden hangileri Germiyanoğulları için doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve III |
I, II ve III |
Beyliğe ismini veren Germiyan’ın bir şahıs ismi mi yoksa aşiret adı mı olduğu bilinmediği gibi, Germiyanlıların menşei de tam olarak çözülememiştir. 13. Yüzyılın ilk yarısında Germiyanlı Türkmenleri Malatya civarında yurt tutmuşlardır. Nitekim 1239-1240 yıllarında Malatya’daki Germiyanlı aşiretinin reisi Muzafferüddin Alişir Bey, Selçuklu hizmetinde Babai isyan›n› bastırmakla görevlendirilmiş, ancak iki kez bu teşebbüsünde başarısız olmuştur.
18.Soru
Suriye Selçuklularının Halep Melikliği aşağıdaki hangi tarihte sona erdi?
1226 |
1189 |
1142 |
1117 |
1071 |
Suriye Selçuklularının Halep Melikliği Mayıs 1117 tarihinde sona erdi. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
I. Cihan Şah sağlığında başta Tebriz olmak üzere ülkeyisini bayındır hale getirmiştir. II. Cihan Şah ilim adamlarını korumuş kendisi de Farsça ve Türkçe şiirler yazmıştır. III. Cihan Şah, Şirvanşahlar üzerine büyük bir sefer düzenlemiştir(1434). IV. Cihan Şah 1438 yılında vefat etmiştir. Yukarıda Cihan Şah hakkında verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
I. ve II. |
II. ve III. |
I. III. ve IV. |
II. III. ve IV. |
I. II. III. ve IV. |
İlk iki maddede Cihan Şah ile ilgili verilen bilgiler doğrudur. Ancak III. ve IV. maddedeki bilgiler doğru değidir. III. ve IV. maddedeki bilgiler İskender Bey'e ait bilgilerdir. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
Ahlatşahlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
Sadece Ahlat'ta hüküm sürmüşlerdir. |
Artuklu beyi Ilgazi'ye karşı büyük bir zafer kazanmışlardır. |
Beyliğin kurucusu Azerbaycan'dan gelmiştir. |
Seyfettin Bektemur Sökmenin oğludur. |
Ahlatşahlar imara pek önem vermemişlerdir. |
Sökmenli Devleti 1100-1207 yılları arasında Ahlat merkez olmak üzere Van, Erciş,
Bargiri, Tatvan, Malazgirt, Muş ve Sason civarında hüküm sürmüştür.
Artuklu beyi Ilgazi'ye karşı büyük bir yenilgi almışlardır.
Beyliğin kurucusu Azerbaycan'dan gelmiştir.
Sökmenin oğlu olmadığı için yerine Seyfettin Bektemur geçmiştir.
Sökmenli hükümdar ve emirleri de ülkelerindeki bayındırlık ve imar faaliyetlerini
teşvik etmişlerdir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ