Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kardeşi firar ettikten sonra kolayca Harezm tahtına geçen Alâeddin Tökiş (11731200), Harezmşahlar sülalesinin belki en büyük şahsiyetidir. Tökiş daha saltanatının ilk yıllarından itibaren birçok problem ile karşılaşmıştır. Küçük kardeşi Sultan Şah ve onun annesi, Harezm halkının ve ordunun kendi taraflarında olduklarını ve Horasan askerinin yardımı ile Tökiş’i mağlûp edebileceklerini iddia ederek, kimi Harezm’e müdahale etmeye ikna etmişlerdir?
Togan Şah |
Melik Dinar |
Terken Hatun |
Melik Müeyyed |
Gur sultanı Giyasedin |
Selçuklu emiri Melik Müeyyed’i Harezm’e müdahale etmeye ikna ettiler.
2.Soru
1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu’da kurulan Türkmen beyliklerinden biri olan Saltukluların merkezi neresiydi?
Artvin |
Kars |
Erzurum |
Malatya |
Kayseri |
1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu’nun doğusunda kurulan Türkmen beyliklerinden biri de Saltuklulardır. Beyliğin merkezi Erzurum idi. Bunun dışında Pasinler, ispir, Kars, Oltu, Tercan, Bayburt, Micinkerd, Koçmaz, Artvin kent ve kalelerinde hüküm sürmüştü. Doğru cevap C’dir.
3.Soru
Batı Anadolu’da kurulan Türkmen beylikleri ile ilgili hangisi söylenebilir?
Çoğunlukla Selçuklu uc beyleri tarafından kurulmuşlardır. |
Anadolu'nun Türkleşme sürecini geciktirmişlerdir. |
Osmanlı'nın kaybettiği topraklar üzerine kurulmuşlardır. |
Ankara Savaşı ile sonlanmışlardır. |
Malazgirt Savaşı sonucu kurulmuşlardır. |
Türkiye Selçuklularının 1243 Kösedağ Savaşı’nda hezimete uğrayıp Moğol tahakkümüne girmesinden sonra uc beyleri ve Türkmenler otorite boşluğundan faydalanarak daha bağımsız hareket etmeye başlamıştır.
Sonrasında kurulan beyliklerin çoğunlukla Selçuklu uc beyleri tarafından kurulduğu görülmektedir.
4.Soru
Mengücek hükümdarı Behramşah namına Mahzenü'l-esrar adlı ünlü eseri kaleme alan aşağıdakilerden hangisidir?
Kül Tarkan |
Asıg Tutung |
Altun Yaruk |
Genceli Nizami |
Hacı Ahlati |
Dönemin ünlü şairi Genceli Nizami, Behramah namına Mahzenü’l-esrâr adlı
ünlü eserini kaleme almıfşltır. Doğru cevap D'dir.
5.Soru
Harezmşahların askerî teşkilatı da, idare teşkilatı gibi, esas itibarı ile Büyük Selçuklulardan alınmıştır. Orduya ait bütün idari işlere, Gazneliler ve Selçuklular devrinde olduğu gibi, merkezi divanın mühim bir şubesi bakardı. Bu divan şubesi aşağıdakilerden hangisidir?
Divan-i’arz |
Divan-ı inşa |
Divan-ı hass |
Divan-ı istifa |
Divan-ı tuğra |
Orduya ait bütün idari işlere, Gazneliler ve Selçuklular devrinde olduğu gibi, merkezi divanın mühim bir şubesi olan divan-i’arz bakardı.
6.Soru
1250'li yıllarda Doğu Anadolu ve Suriye'ye akınlar düzenleyen Moğol hakanı kimdir?
Timuçin |
Cengiz Han |
Aybars |
Gıyaseddin |
Hülagü |
Moğol hakanı Hülâgü 1257’de Suriye seferine giderken Yaşmut kumandasında bir birliği Mardin ve Meyyâfarikin’i zapt etmekle görevlendirdi.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Karakoyunluların ilk beyidir?
Kara Mehmet |
Bayram Hoca |
Kara Yusuf |
İskender Bey |
Cihan Şah |
Karakoyunlular'ın ilk beyi Bayram Hoca’dır. Doğru cevap A'dır.
8.Soru
- Alaeddin Muhammed Moğollara karşı koyamayacağını anlayıp ticaret münasebetlerini geliştirerek iyi ilişkiler içerisine girdi ve bu suretle yapılan anlaşma gereği karşılıklı barış ve ticaret münasebetleri kurulmuş oldu.
- Cengiz Han’ın ticaret kervanları Harezmşah ülkesine gelir. Kervan İnalcık’ın vali olduğu Otrar’da casusluk iddiasıyla tutuklanıp mallara el konulup heyet öldürttürülür.
-
- Cengiz Han bir heyet yollayarak İnalcıkın teslimini ve malların tazminini ister. Alaeddin Muhammed talebi reddeder. Ve Cengiz Han Otrar’ı kuşattı ve şehri ele geçirip tahrip etti.
- Moğollar Buhara, Semerkand, Otrar, Sığnak, Berakend ve Hocend Moğollar tarafından istila ederler.
- Cengizhan İnsanlarını köle yapıp Moğolsitan’a sürdü. Kısa zaman içinde bütün Maveraünnehir ve Harezm bölgesi Moğol hakimiyetine girdi.
1220 yılında gerçekleşen Ottar hadisesi ile ilgili yukarıdakilerden hangisi doğrudur?
I ve II |
I, II, III, IV ve V |
Yalnız II |
II ve IV |
Yalnız V |
- Alaeddin Muhammed Moğollara karşı koyamayacağını anlayıp ticaret münasebetlerini geliştirerek iyi ilişkiler içerisine girdi ve bu suretle yapılan anlaşma gereği karşılıklı barış ve ticaret münasebetleri kurulmuş oldu.
- Cengiz Han’ın ticaret kervanları Harezmşah ülkesine gelir. Kervan İnalcık’ın vali olduğu Otrar’da casusluk iddiasıyla tutuklanıp mallara el konulup heyet öldürttürülür.
- Cengiz Han bir heyet yollayarak İnalcıkın teslimini ve malların tazminini ister. Alaeddin Muhammed talebi reddeder. Ve Cengiz Han Otrar’ı kuşattı ve şehri ele geçirip tahrip etti.
- Moğollar Buhara, Semerkand, Otrar, Sığnak, Berakend ve Hocend Moğollar tarafından istila ederler.
- Cengizhan İnsanlarını köle yapıp Moğolsitan’a sürdü. Kısa zaman içinde bütün Maveraünnehir ve Harezm bölgesi Moğol hakimiyetine girdi.
9.Soru
Mengücük Beyliğini diğer Türkmen devlet ve beylikleri içinde en zengin kültürel birikime sahip olma konumuna getiren faktör aşağıdakilerden hangisidir?
İç beylik karakteri taşıması |
Etkin askeri hareketliliğinin olması |
Mengücek Gazi'nin Alparslan'ın önde giden komutanlarından olması |
Konar göçer olmaları |
Edebi eserlerin çokluğu |
Mengücekler’in uç (suğur) dan ziyade iç beylik karakteri taşıması siyasi ve askeri hareketlilikten çok istikrarlı ve huzurlu bir dinginliğin hakim olmasına yol açtı. Bu farklılık, Mengücük Beyliğini diğer Türkmen devlet ve beylikleri içinde en zengin kültürel birikime sahip olma konumuna getirmiştir.
10.Soru
Kutbeddin ölünce, yerine kim geçmiştir?
Kutbeddin ölünce, yerine kim geçmiştir?
İnal-Tigin |
Kızıl-Arslan Atsız |
Mahmud Han |
Alaeddin Tekiş |
Togan şah |
Kutbeddin ölünce, yerine büyük oğlu Kızıl-Arslan Atsız, Harezmşah olarak tayin olundu
11.Soru
Sökmen Beyliği'nin kurulduğu yer neresidir?
Ahlat ve çevresi |
Erzurum ve çevresi |
İznik ve çevresi |
Malatya ve çevresi |
Mardin ve çevresi |
Sökmen beyliği Ahlat merkez olmak üzere Van Gölü havzasında kurulmuştur.
12.Soru
Harezmşahlar İmparatorluğu’nun hayatına aşağıdakilerden hangisi son vermiştir?
Gurlular |
Kıpçaklar |
Moğollar |
Naymanlar |
Kara-hıtaylar |
İç bünyesindeki bütün zaaflarına rağmen, dışarıdan bakıldığında bu kadar haşmetli ve kuvvetli göründüğü esnada, Harezmşahlar İmparatorluğu’nun hayatına son verecek olaylar, doğu sınırlarının ötesinde gelişmekteydi. Bu gelişmelerin merkezinde, yalnız Müslüman doğunun değil, bütün dünya tarihi üzerinde derin izler bırakacak siyasi ve askeri bir güç olarak ortaya çıkan; Cengiz’in demir eli ile kurulan yeni Moğol Devleti’ydi.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Moğol istilası sürecinde ortaya çıkmış belli başlı Türkmen beyliklerinden biri değildir?
Germiyanoğulları |
İnançoğulları |
Danişmendliler |
Saruhanoğulları |
Aydınoğulları |
Moğol istilası sürecinde ortaya çıkmış belli başlı Türkmen beylikleri şunlardır.
14.Soru
Horasan'nın önemli bir merkezi olan Nişapur hangi tarihte Tökiş'in eline geçmiştir?
1885 |
1886 |
1887 |
1888 |
1889 |
Sultan Şah, 1193’te ölümüne kadar, Nişapur’u elde etmek için yaptığı teşebbüslerde başarılı olamamış ve Horasan’ın bu önemli merkezi 1187’de Tökiş’in eline geçmiştir.
15.Soru
Kara Yusuf ne zaman vefat etmiştir?
1355 |
1386 |
1415 |
1420 |
1438 |
1420 yılında Kara Yusuf’un kendi yerine sultan ilan ettiği oğlu Pir Budak vefat etti. Kara Yusuf derin bir üzüntüye kapılmış halde iken Şahruh’un iki yüz bin kişilik bir orduyla Karakoyunluların üzerine yürüdüğü haberi geldi. Hasta olduğu halde onları karşılamak için yola çıktı. Hazinesindeki bütün altınları ordusuna dağıttı. Öte yandan onun oğullarından hiç biri orduda değildi. Şah Mehmet Bağdat’ta, İskender Kerkük’te, İspend Adilcevaz’da, Cihan Şah Sultaniye’de, Ebu Said ise Erzincan’da bulunuyordu. Kara Yusuf, Ucan yakınlarındaki Sadabad köyüne geldiğinde hastalığı ağırlaştı. Burada konakladığı esnada da vefat etti (1420). Doğru cevap D’dir.
16.Soru
Erciş bölgesinde beyliklerini tesis eden Karakoyunlular ne zaman hakimiyet kazanmıştır?
X.yy. |
XI.yy |
XII.yy. |
XIII.yy. |
XIV.yy. |
Sutaylıların 1350’den itibaren güçlerinin zayıflaması ve Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan çekilmeleri ile Karakoyunlu hakimiyeti güç kazandı. XIV. yüzyılın başlarında Erciş bölgesinde beyliklerini tesis ettiler.
17.Soru
Memlûklu sultanının himayesinde, Eretna Devleti’nin elinden Elbistan’ı alarak Karaca Bey tarafından kurulan beylik aşağıdakilerden hangisidir?
Eratna Devleti |
Kadı Burhaneddin Ahmed ve Devleti |
Ramazanoğulları |
Hamitoğulları |
Dulkadiroğulları |
Dulkadiroğulları (1337-1521)
Dulkadiroğulları, Maraş ve Elbistan civarında ortaya çıkmış bir Türkmen beyliğidir. Oğuzların Bozok koluna bağlı olan Dulkadirli (Zülkadirli) Türkmenlerinin reisi Zeyneddin Karaca Bey, Memlûklu sultanının himayesinde, Eretna Devleti’nin elinden Elbistan’ı alarak beyliği kurmuştur(1337). Bölgedeki Ağaçerileri ve Türkmen cemaatlerini bir araya getiren Karaca Bey, Memluk sultanı Melik Zahir tarafından” Türkmen Emirliği”ne atanmıştır.
18.Soru
Hangisi Van, Erciş, Bargiri, Tatvan, Malazgirt, Muş ve Sason civarında hüküm sürmüştür?
Artuklular |
Danişmendliler |
Mengücükler |
Saltuklular |
Sökmenliler |
Sökmenliler Van, Erciş, Bargiri, Tatvan, Malazgirt, Muş ve Sason civarında hüküm sürmüştür
19.Soru
Cihan Şah’ın en önemli amacı Timurlu ülkesinde baş gösteren kargaşalıktan istifade ederek hangi bölgeyi ele geçirmekti?
Van |
Tebriz |
Mardin |
Horasan |
Diyarbakır |
Cihan Şah’ın en önemli amacı Timurlu ülkesinde baş gösteren kargaşalıktan istifade ederek Horasan bölgesini ele geçirmekti.
20.Soru
Saltuklular ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Saltuklular Gürcülerle mücadele etmemiştir. |
Saltuklular hiçbir tarihi eser bırakmamıştır.
|
İzzeddin Saltuk dönemi beyliğin en parlak dönemidir. |
Saltukluların kurucusu Selçuklu komutanlarından değildir. |
Tercan Saltuklu hakimiyetinde olmamıştır. |
İzzeddin Saltuk dönemi beyliğin en parlak dönemidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ