Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Mengücüklülerin sahip olduğu kültürel birikimin zenginliği ve askeri hareketliliği az oluşunda aşağıda verilenlerden hangisi etkili olabilir?
Tarım arazilerinin geniş olması |
Uç beylikten ziyade iç beylik özelliği taşıması |
Danişmentliler ile akrabalık kurarak kendilerini korumaları |
1120 yılından sonra Danişmentlilerin egemenliği altına girmeleri |
Oğuz Türkleri tarafından akınlara uğramaması |
Beyliğin merkezi Kemah idi. Megücekler’in uç (suğur) dan ziyade iç beylik karakteri
taşıması siyasi ve askeri hareketlilikten çok istikrarlı ve huzurlu bir dinginliğin hakim olmasına yol açtı. Bu farklılık, Mengücük Beyliğini diğer Türkmen devlet ve beylikleri içinde en zengin kültürel birikime sahip olma konumuna getirmiştir.
2.Soru
Türkmen beylerinden Hasan ile giriştiği mücadelede öldürülen Karakoyunlu beyi aşağıdakilerden hangisidir?
Kara Yusuf |
Hasan Ali |
Bayram Hoca |
Kara Mehmet |
Cihan Şah |
Kara Mehmet, Türkmen beylerinden Hasan ile giriştiği mücadelede öldürülmüştür. (1389) Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Doğuda Timur istilası başlamış, 1386’da önce Irak-ı Acem daha sonra Tebriz Timur’un eline geçmişti. 1387 yılında Anadolu’yu ele geçirmek için hazırlıklara başlayan Timur, Erzurum üzerine yürüyerek şehri ele geçirdi. Timur Irak-ı Arap’a sefer düzenleyerek bölgeyi ele geçirdi. Akkoyunlu ve Karakoyunlu beylerine elçiler gönderip kendisine itaat etmelerini istedi. Fakat her iki sultan da bunu kabul etmedi. Karakoyunlu Sultanı Kara Yusuf Timur’dan kaçarken hangi Osmanlı Padişahı’na sığınmıştır?
I.Murad |
II.Murad |
I.Beyazid |
I.Mehmed |
Orhan Gazi |
Kara Yusuf ise kısa süre sonra Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid’e sığındı.
4.Soru
I. Başlarında Nure Sofi bulunmaktaydı.
II. Yaklaşan Moğol tehlikesine karşı önlem amacıyla kurulmuştur.
III. Giderek güçlendiği için Selçuklular tarafından serbestlik tanınmıştır.
Yukarıdakilerden hangileri Karamanoğulları için doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Yaklaşan Moğol tehlikesine karşı tedbir olarak 1228 yılında Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubad tarafından kurulan Karamanoğulları'nın başında Nure Sofı bulunmaktaydı. Karaman Bey'in hakim olduğu topraklar sarp ve korunaklı olduğu için serbestçe hareket edebiliyordu. Bu da onların alanlarının genişlemesine sebep olmuştur.
5.Soru
Moğol baskını karşısında çaresiz kalan, Dârâ, Habur, Nusaybin ve Resülayn’ın Artuklular’a geri verilmesi karşılığında Moğol hâkimiyetini tanıyan Kara Arslan hangi Türkmen beyliğine bir buçuk asırlık bir ömür sağlamıştır?
İnal Oğulları |
Mardin Artukluları |
Çubuk Oğulları |
Harput Artukluları |
Sökmenliler |
Moğol Nüfuzu
Moğol baskını karşısında çaresiz kalan Kara Arslan, Dârâ, Habur, Nusaybin ve Resülayn’ın Artuklular’a geri verilmesi karşılığında Moğol hâkimiyetini tanıdı. Kara Arslan Moğol felaketini atlatınca onların tabiyetinde (1259-1291) uzun ve sakin bir hayat sürmüş ve bu sayede küçük Artuklu Devleti’ne bir buçuk asırlık bir ömür sağlamıştır. Birçok hükümdar Moğol darbeleri ile taht, hayat ve devletlerini kaybederlerken Kara Arslan bu suretle Mardin Artukluları’nın hayatını uzatmıştır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Doğu Anadolu Türk Devletlerinin Kurucularından biri değildir?
İl- gazi |
Ebu’l Kasım Saltuk
|
Kutalmış |
Mengücük Gazi |
İnal Türkmâni |
Kutalmış
7.Soru
- Hacı Ahlatî
- Tabib Ekmeleddin
- Kadı Bahaüddin
- Cemalüddevle
- İbnü'l-Ezrak
Yukarıda sayılan ve Türk kültürü için ciddi önem arz eden şahsiyetlerden hangiler eserlerini İnaloğullarının himayesi altında vermişlerdir?
I, II ve III |
I, II ve IV |
II, III ve IV |
II, III ve V |
III, IV ve V |
- Hacı Ahlatî: Ahlatşahlar himayesindedir.
- Tabib Ekmeleddin: Saltuklular himayesindedir.
- Kadı Bahaüddin: İnaloğulları himayesindedir.
- Cemalüddevle: İnaloğulları himayesindedir.
- İbnü'l-Ezrak: İnaloğulları himayesindedir.
Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Celaleddin Harezmşah’ın Anadolu'nun doğusundaki ilk hareketleri hangi yılda gerçekleşmiştir?
1245 |
1238 |
1237 |
1235 |
1230 |
Celaleddin Harezmşah’ın Anadolu’nun doğusundaki hareketleri ve nihayet Konya Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad’ın ordusu karşısındaki ağır hezimeti (10 Ağustos 1230), Erzincan ve Erzurum sahalarının Selçuklu hâkimiyeti altına girmesine sebep olmuş, Diyarbekır havalisinde de, Mardin hariç, Eyyubîlerin hâkimiyetini kuvvetlendirmişti. Ertesi yıl (1231), Celaleddin’in ölümünden sonra, bu tehlikeli rakip karşısında ittifak ihtiyacını duyan Eyyübîler ve Anadolu Selçukluları arasında şiddetli bir rekabet ve mücadele devri başladı.
9.Soru
Karesi beyliğinin kurulduğu bölge aşağıdakilerden hangisidir?
Manisa ve çevresi |
Balıkesir ve çevresi |
Çukurova bölgesi |
Denizli bölgesi |
Aydın ve çevresi |
Karasi Bey, Germiyanlılarla beraber Batı Anadolu’da fetihlerde bulunmuşlardır. Balıkesir ve çevresininin Bizans’tan alınmasıyla beylik kurulmuştur. 1302 tarihinden itibaren ele geçirilen Bergama, Edremit, Susurluk gibi bölgenin mühim yerleşmelerine çok sayıda Türkmen yerleştirilmiştir.
10.Soru
Dilmaç Oğulları hükümdarı Yakut Arslan 1146 yılı Şubat ayında vefat edince yerine aşağıdakilerden hangisi geçti?
Togan Arslan |
Hüsameddin Kurti |
Erzen Şahruh |
Devletşah |
Yeltekin |
Dilmaç Oğulları hükümdarı Yakut Arslan 1146 yılı Şubat ayında vefat edince yerine Devletşah geçmiştir. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Malazgirt Savaşından sonra Ebu’l-Kasım tarafından Erzurum bölgesinde kurulan Türk beyliği aşağıdakilerden hangisidir?
Saltuklular |
Artuklular |
Danişmentliler |
Mengücekliler |
Sökmeniler |
1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu’nun doğusunda kurulan Türkmen beyliklerinden biri de Saltuklular’dır. Beyliğin merkezi Erzurum idi. Bunun dışında Pasinler, İspir, Kars, Oltu, Tercan, Bayburt, Micinkerd, Koçmaz, Artvin kent ve kalelerinde hüküm sürmüştü. Beyliğin kurucusu Ebu’l-Kasım Saltuk’a Sultan Alp Arslan’ın Malazgirt zaferi sonrasında Erzurum ve civarını ikta ettiği görüşü tartışmalı olmakla beraber Ebu’l-Kasım Saltuk’un beyliğin kurucusu olduğu bugün şüphe götürmez bir şekilde açıklığa kavuşturulmuştur.
12.Soru
Cihan Şah’ın gerçekleştirmek istediği en önemli amacı aşağıdakilerden hangisidir?
Tebriz’i geri almak. |
Horasan bölgesini ele geçirmek. |
Halkın desteğini kazanmak. |
Kardeşlerini ortadan kaldırmak. |
Bilimi desteklemek. |
Cihan Şah’ın en önemli amacı Timurlu ülkesinde baş gösteren kargaşalıktan istifade ederek Horasan bölgesini ele geçirmekti. Bu amaçla gittikçe yükselmeye başlayan Akkoyunlu tehlikesini göz ardı ederek Horasan bölgesine yöneldi. Damgan, Cürcan, Me?hed ve Ni?abur’u işgal ettikten sonra Herat’a yöneldi. Şehri direniş görmeden ele geçirip kendi adına hutbe okuttu. Böylece Timurluların başkentini ele geçirmiş ve Şahruh’un halefi durumuna gelmişti. Doğru cevap B’dir.
13.Soru
- Bölgede kurulan ilk devlettir.
- XI. yüzyılda Türkler tarafından kurulmuştur.
- İdari merkezi Gürgenc'tir.
Harezmşahlar Devleti ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
II ve III |
I ve III |
I, II, III |
Bu bölgede daha önce kurulan devletler bulunmakla birlikte Harezmşahlar Devleti olarak üzerinde ittifak edilen siyasi teşekkül, XI. yüzyılda Türkler tarafından kurulan Harezmşahlar Devletidir. İdare merkezi Gürgenc’tir.
14.Soru
1150 tarihinde yaptırılan Bitlis Ulu Camii hangi beyliğe aittir?
Mengücüklüler |
Dilmaçoğulları |
İnaloğulları |
Danişmentliler |
Artuklular |
1150 tarihinde yaptırılan Bitlis Ulu Camii Dilmaçoğulları tarafından yaptırılmıştır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Harezmşahlarda nizamü’l-mülk lakabı taşıyan vezirlerin görev ve imtiyazları arasında gösterilemez?
Hükümdarın yanında oturmak |
Kadıların tayin, azil ve teftişini yapmak |
Hükümdarla beraber yemek yemek |
Vezaret mührünü taşımak |
Altın divit taşımak |
Harezmşahlarda nizamü’l-mülk lakabı taşıyan vezirlerin görev ve imtiyazları arasında hükümdarın yanında oturmak, hükümdarla beraber yemek yemek, vezaret mührünü taşımak ve altın divit taşımak gösterilebilir. Ancak Kadıların tayin, azil ve teftişini yapma görevi akzü’l-kuzat denilen payitahtın en büyük kadısına aitti.
16.Soru
Aşağıdaki olaylardan hangisinden sonra uc beyleri ve Türkmenler otorite boşluğundan faydalanarak daha bağımsız hareket etmeye başlamıştır?
Kösedağ Savaşı |
İran’da İlhanlı hakimiyeti |
Uç beylerinin güçlenmesi |
Haçlı ordularının hırpalanması |
Bizans İmparatorluğun güçsüzleşmesi |
Uc beylerinin güçlenmesi ve konar-göçer Türkmen beylerinin prestij kazanmasında I.Alaaddin Keykubad’ın önemli rolü bulunmaktadır. Yaklaşan Moğol tehlikesine karşı hem Bizans hem de Doğu sınırlarını tahkim ettiren Alaaddin Keykubad, bu maksatla göçer grupları ve beylerini devlet hizmetine almış ve onlara ayrıcalıklar sunmuştur. Ancak Türkiye Selçuklularının 1243 Kösedağ Savaşı’nda hezimete uğrayıp Moğol tahakkümüne girmesinden sonra uc beyleri ve Türkmenler otorite boşluğundan faydalanarak daha bağımsız hareket etmeye başlamıştır. Bu dönemde hem otoritesi kalmayan Selçuklulara hem de Moğollara karşı mücadele edilmiştir.
17.Soru
- Sökmen Bey
- Fahreddin Kara Arslan
- Timurtaş
- Nasiruddin Mahmud
- Çubuk Bey
Yukarıda sayılan isimlerden hangileri Artukluların Hısn-ı Keyfa Kolu'nun hükümdarları arasındadırlar?
I, II ve III |
I, II ve IV |
II, III ve V |
II, IV ve V |
III, IV ve V |
- Sökmen Bey: Hısn-ı Keyfa Kolu'nun kurucusudur.
- Fahreddin Kara Arslan: Hısn-ı Keyfa Kolu'nun hükümdarıdır.
- Timurtaş: Artuklu hükümdarı Davud döneminde Mardin de hüküm sürmüştür.
- Nasiruddin Mahmud: Hısn-ı Keyfa Kolu'nun hükümdarıdır.
- Çubuk Bey: Harput merkez olmak üzere, Palu, Mazgirt, Çemişkezek, Eğin, Arapgir, Genç ve Dersim’in güneyini hâkimiyet sahasına alarak bir beylik kurmuş olan Türkmen Kumandanıdır.
18.Soru
Hızır Bey döneminde 1348'te Latinlerle imzalanan anlaşmanın Aydınoğulları'na nasıl bir etkisi olmuştur?
Germiyanoğulları hakimiyetinden çıkmıştır. |
Çöküş dönemine girmiştir. |
Denizci Türkmen beylikleri arasında yer almıştır. |
Beyliğin başına Aydın oğlu Gazi Mehmet Bey geçmiştir. |
Menteşe beylerinden Sasa Bey ile anlaşmazlığa düşmüşlerdir. |
Bu anlaşma bir anlamda Latinlere ticari imtiyazlar sağlanan ilk kapütilasyon sayılabilir. Deniz ticareti ile oldukça zenginleşen Aydınoğulları, bu özelliğini anlaşma ile kaybetmiş ve çöküş dönemine girmiştir.
19.Soru
Sultan yemeğe otururken, yemekten kalktığında veya abdest alacağı zaman, elini yüzünü yıkaması için ona leğen, ibrik tutan kimseye ne denir?
Sultan yemeğe otururken, yemekten kalktığında veya abdest alacağı zaman, elini yüzünü yıkaması için ona leğen, ibrik tutan kimseye ne denir?
Sancar |
Zahid-i |
Harezmşah |
Yeminü’d-din |
Taştda^r |
Taştda^r, sultan yemeğe otururken, yemekten kalktığında veya abdest alacağı zaman, elini yüzünü yıkaması için ona leğen, ibrik tutan kimsedir.
20.Soru
Kara Yusuf ve Celayirli Ahmet’i bir yıl boyunca zindanda hapseden aşağıdakilerden hangisidir?
Mısır sultanı |
Yıldırım Bayezid |
İzzeddin Şir |
Memlük sultanı |
Timur |
Ankara Savaşından sonra, büyük ve tehlikeli bir düşman olarak gördüğü Kara Yusuf’u ortadan kaldırmak isteyen Timur, torunu Miran?ahoğlu Ebubekir’i kuvvetli bir orduyla Karakoyunluların üzerine gönderdi. Sib yakınlarında Nehrü’l-Ganem kıyısında yapılan savaşta Kara Yusuf ağır bir yenilgiye uğradı. O savaş meydanından kaçarak Şam’a sığındı. Celayirli Ahmet de kısa süre önce Şam’a gelmiş ve Şam naibi Şeyhü’l-Mahmudî’den kabul görmüştü. Timur bu defa Memlük sultanına baskı yaparak onların öldürülmesini istedi. Memlük Sultanı Ebu’l-Ferec, Timur’un düşmanlığını göze alarak onları öldürmedi. Ancak hapsetti. Şam’da bir yıl kadar zindanda kalan iki sultan yeniden dostluk kurdular. Doğru cevap D’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ