Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi Final 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Harput
II. Hısn-ı Keyfa
III. Musul
IV. Mardin
V. Halep
Yukarıdaki yerlerden hangileri Artuklu kollarının merkezleridir?
I-II |
I-II-III |
I-II-IV |
II-III-IV |
III-IV |
Artukluların kolları Harput, Hısn-ı Keyfa ve Mardin’den oluşur. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
2.Soru
On iki imam Şiîliğini resmî mezhep ilan edip, ilk Şiî ezanı hangi Safevi şeyhi okutmuştur ?
Şeyh Safiyüddin |
Şeyh Sadrüddin |
Şeyh Cüneyd |
Şeyh Haydar |
Şah İsmail |
.....İsmail, Tebriz’e girerek tahta oturdu. On iki imam Şiîliğini resmî mezhep ilan edip, ilk Şiî ezanı okuttu.
3.Soru
Harezmşahlara ait Otrar şehrini alan hükümdar aşağıdakilerden hangisidir?
Moğol hükümdarı Cengiz |
Bizans hükümdarı II. Gordianus |
Osmanlı hükümdarı Sultan Süleyman |
İlhanlı Hükümdarı Cengiz |
Rum hükümdarı II. Teodosius |
Harezmşahlara ait Otrar şehri Moğol hükümdarı Cengiz tarafından ele geçirilmiştir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Kutbeddin Muhammed’in büyük oğlu Kızıl-Arslan Atsız, Sultan Sancar’ın hangi sebeple kendisine kızmasına neden olmuş ve bundan dolayı da sultana karşı bağımsızlığını ilan etmiştir?
Atsız’ın Cend ve Mangışlak fütuhatı |
Atsız’ın kuvvetli bir edebî kültüre sahibi olması |
Atsız’ın saha müslümanlarının kanlarını dökmesi |
Atsız’ın Seyhun ötesindeki sahalardaki siyasi nufuzu |
Sancar’ın kendisine karşı soğuk ve şüpheli davranması |
Sultan Sancar kendisine tabi olan ve İslam dini uğrunda kâfirler ile cihad eden bu saha müslümanlarının kanlarını döktüğü için Atsız’a kızıp onu aşağıladı. Atsız da bu fırsattan istifade ederek bağımsızlığını ilan etti.
5.Soru
Evrengzib’in politikaları ile Sünniliği doruğa ulaştıran, etkisi Hindistan dışına kadar taşan, Nakşibendiye tarikatının Müceddidiye kolu ile batıda Türkiye ve doğuda da Endonezya’ya kadar uzanmasını sağlayan sünniliğin başlıca savuncularından biri aşağıdakilerden hangisidir?
Dârâ Şükûh |
Abdül’-Hak Dihlevi |
Mahibbu’ullah |
Lisanul’lah Rustakî |
Şeyh Ahmet Sirhindî |
Sünni İslam yeniden eski mevkiini kazandı ve Şeyh Ahmed Sirhindî ile yeni bir canlanma dönemine girdi. Tasavvufta yeni bir anlayış olarak vahdet-i şuhud görüşünü savundu. Bununla o, tasavvuftaki muğlak vahdet-i vücud inançları yerine daha sade ve zahiri bir söylem geliştirdi. Şeyh Ahmed’in etkisi büyük oldu ve Evrengzib’in politikaları ile Sünnilik doruğa ulaştı. Şeyh Ahmed’in etkisi Hindistan dışına taştı ve Nakşlibendiye tarikatının Müceddidiye kolu ile batı da Türkiye ve doğuda da Endonezya’ya kadar uzandı. Onun gayret ve irşatları ile tasavvuf tedricen Sünnilik dışı unsurlardan temizlendi ve Sünniliğin başlıca savunucularından biri haline geldi.
6.Soru
Uzan Hasan Bey'in hükümdarlığı döneminde Osmanlıların başında hangi padişah bulunmaktaydı.
Yavuz Sultan Selim |
Fatih Sultan Mehmed |
Kanuni Sultan Süleyman |
II.Beyazit |
II.Selim |
Uzun Hasan Bey, devletini genişletme faaliyetlerine girişti. 1458’de Dulkadirlileri mağlup etti. 1459’da ise Gürcistan üzerine sefer yaparak onlara ait altı kaleyi zapt etti. Dönüşte Eğil beylerine son vererek bölgede hakimiyetini kurdu. Böylece batıda Osmanlılarla komşu oldu. Bu sırada Osmanlı tahtında Fatih Sultan Mehmet oturuyordu.Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Babürlüler Devleti kaç yılında kurulmuştur?
1483 |
1499 |
1526 |
1530 |
1555 |
Babürlüler Devleti 1526 yılında kurulmuştur.
8.Soru
Palu, Kiğı ve Ergani'yi alan Tur Ali Bey'den sonraki Akkoyunlu beyi aşağıdakilerden hangisidir?
Kutlu Bey |
Pir Ahmet Bey |
Cihangir Bey |
Ali Bey |
Kara Yülük Osman Bey |
Kutlu Bey zamanında Karakoyunlular Musul’dan Erzurum’a kadar olan sahayı hâkimiyetleri
altına almışlardı. Öte yandan, Eretna emirlerinden Mutahharten, Erzincan ve Bayburt’u ele geçirmişti. Kutlu Bey bir yandan Mutahharten’in yanında yer alırken diğer yandan nüfuzunu Erzincan-Bayburt hattının güneyine doğru yaymaya çalıştı. Palu, Kiğı ve Ergani’yi ele geçirdi. Kutlu bey 1389’da öldü. Cenazesi Bayburt’un Sinor köyüne defnedildi.
9.Soru
Muhammed Hüdabende'den sonra Safevi tahtına kim geçmiştir?
I. Abbas |
II. İsmail |
Haydar Mirza |
II. Abbas |
Şah Safi |
Muhammed Hüdabende'den sonra tahta I. Abbas geçmiştir. Doğru yanıt A'dır.
10.Soru
Şah Tahsamb hangi tarihler arasında yaşamıştır?
1514-1566 |
1524-1576 |
1534-1586 |
1544-1596 |
1454-1506 |
Şah Tahsamb 1514-1576 tarihleri arasında yaşamıştır. Doğru cevap B’dir.
11.Soru
Kanuni devrinde Gucerat hâkimi Bahadır Şah’ın yardım talepleri ile Osmanlıların Hint Denizine yaptığı sonuncu sefer kim tarafından yapılmıştır?
Barbaros Hayreddin Paşa |
Hadım Süleyman Paşa |
Piri Reis |
Seydi Ali Reis |
Hızır Reis |
Kanuni devrinde Gucerat hâkimi Bahadır Şah’ın yardım talepleri ile Osmanlıların Hint Denizine yaptığı sonuncu sefer Seydi Ali Reis tarafından yapılmıştır.
12.Soru
Timurlu bir şehzade olan Fergana Hükümdarı Ömer şeyh Mirza 1394’de öldüğünde yerine geçen oğlu Babür kaç yaşındaydı?
Timurlu bir şehzade olan Fergana Hükümdarı Ömer şeyh Mirza 1394’de öldüğünde yerine geçen oğlu Babür kaç yaşındaydı?
11 |
18 |
21 |
25 |
29 |
Babür’ün babası Ömer şeyh, Timur neslindendir. Timurlu bir şehzade olan Fergana Hükümdarı Ömer şeyh Mirza 1394’de öldü ve yerine oğlu 11 yaşındaki Babür’ü bıraktı. Babür 1483 tarihinde doğmuş, 1494’te babası ölünce çok genç yaşta babasının ülkesini idare etmek ve korumak için uzun yıllar savaşmak zorunda kalmıştır. Doğru cevap A'dır.
13.Soru
Hangi hükümdar Avrupa saraylarında, Fatih Sultan Mehmed’den ayırmak için “Küçük Türk” diye adlandırılmıştır?
Uzun Hasan Bey |
Ebu Said |
Yadigâr Mirza |
Hasan Ali |
Cihanşah |
Avrupa saraylarında, Fatih Sultan Mehmed’den ayırmak için Uzun Hasan Bey “Küçük Türk” diye adlandırılmıştır.
14.Soru
Harezmşahlar Devleti'nin kurucusu kimdir?
Kudbeddin Muhammed b. Anuş-Tigin |
Alâeddin Harezmşah |
Alâeddin Muhammed Tökiş |
Abu’l-Feth İl-Arslan |
Sultan Sancar |
Harezmflahlar Devleti, XI. yüzy›l›n sonlar›nda Büyük Selçuklu ‹mparatorlu¤u yöneticilerinden Kudbeddin Muhammed b. Anufl-Tigin’in, gelenek icab›, Harezmflâh unvan› ile Harezm valili¤ine tayini ile bafllayan ve o¤lu Ats›z devrinde, onun Selçuklulardan ba¤›ms›z hareket etmeye bafllamas›yla geliflen süreçte kurulmufl oldu.
15.Soru
Harzemşahlar devleti ne zaman kurulmuştur?
VIII.yy. |
IX.yy. |
X.yy. |
XI.yy. |
XII.yy. |
Harezmşahlar Devleti olarak üzerinde ittifak edilen siyasi teşekkül, XI. yüzyılda Türkler tararından kurulan Harezmşahlar Devletidir. İdare merkezi Gürgenc’tir.
16.Soru
Cihangir İran'a daha yakın iken hangi olay sonrası Osmanlı'ya yakınlaşmıştır?
Ekber'in vefatı |
Kanhadar'ın işgali |
Ankara Savaşı |
1612 Afgan Ayaklanması |
Özbeklerin Babür Devleti'ni işgali |
1617’de I. Abbas, Osmanlılara yenilmiş, bu yenilgi yüzünden duyduğu ruhî
sarsıntı sırasında Babürlerin idaresindeki Kandahar’ı işgal etmek suretiyle teselli
bulmaya çalışmıştır. Ancak bu hareketi, çok yakın dostu olan Cihangir üzerinde bir
şok tesiri yapmış ve bundan sonra Cihangir, İran’a karşı Özbekler ve Osmanlılarla
anlaşma yoluna gitmiştir. Bu sebeple Cihangir, zamanın Osmanlı hükümdarı IV.
Murad’a yaklaşmıştır.
17.Soru
Safevi divanında maliye işleri kimin sorumluluğundaydı?
Şah |
Veziriazam |
Vakanüvis |
Müstevfî-yi Memalik |
Buyûtat-ı Hassa-i Şerife |
Günlük işlerin yürütüldüğü divanın başkanlığını veziriazam yapardı. Divan’da çok sayıdaki vezirlerden başka bir de vakanüvis bulunurdu. Vakanüvis aynı zamanda şahın münşisi idi. Divan’da veziriazamdan sonra Korçubaşı, Eşik Ağası Başı ve Kullar Ağası Başı gelirdi. Maliye işleri Müstevfî-yi Memalik ünvanı altında bir vezirin uhdesinde idi. Sarayın bütün işlerinin yürütülmesi ise Nazır-ı Buyûtat veya Buyûtat-ı Hassa-i Şerife tarafından gerçekleştiriliyordu.
18.Soru
Harezmşahlar ile Moğollar arasında kurulan dostluk anlaşmasına dayanarak Moğolların gönderdiği ticaret kervanına el konulması ve tacirler ile kervancıların öldürülmesi hadisesi, tarihe hangi adla geçmiştir?
Meaveraünnehir Hadisesi |
Semerkant Hadisesi |
Merv Hadisesi |
Otrar Hadisesi |
Bağdat Hadisesi |
Cengiz’in zaferleri ve bu yeni devletin kudret derecesi hakkında bilgi edinmek için, O’nun yanına bir elçilik heyeti gönderen Harezmşah’ın bu hareketine karşılık olmak üzere, Moğol Hükümdarı da ona bir heyet gönderdi. 1218’de Maveraünnehir’de Alâeddin Muhammed tarafından kabul edilen bu heyet, Cengiz’in kendisi ile dostluk ve ticaret ilişkiler kurmak istediğini ifade etti; bu suretle yapılan anlaşma gereği karşılıklı barış ve ticaret münasebetleri kurulmuş oldu. Bu anlaşmaya dayanarak ve daha doğru görünen diğer bir rivayete göre, elçilik heyetinin hemen adından Harezmşahlar ülkesine gelen 450-500 kişilik bir ticaret kervanı Harzemşah ülkesinde belirdi. Kervan, sınır şehri olan ve Terken Hatun’un akrabasından, muhtemelen de biraderinin oğlu, İnalcık’ın vali olarak bulunduğu Otrar’da, casusluk töhmeti ile tutuklanıp bütün mallarına el konulduktan sonra, tacirler ve kervancılar öldürüldü. Bu olay tarihe meşhur “Otrar Hadisesi” olarak geçti (1220). Nasılsa kaçıp kurtulabilen bir kişi, durumu Cengiz’e bildirdi. Cengiz, Harezmşah’a bir heyet göndererek, Kayır Han lakabını taşıyan Vali İnalcık’ın teslimini ve malların tazminini istedi. Alâeddin bu talebi hakaretle reddedince, Cengiz Han Harezmşahlara karşı harekâta girişmek için fırsatı elde etmiş oldu.. Doğru cevap D’dir.
19.Soru
Saltanatın esas varisi olan Tekiş, Nişabur şehrinin dışında bulunuyordu. Küçük oğlu Sultan Şah, bu fırsatı değerlendirerek kendisini Harezmşahların Sultanı ve Büyük Kağanı ilan etti. Atsız’ın büyük oğlu Tekiş, kardeşinin Hükümdarlığını kabul etmedi ancak önce davrandığı için saltanat ordusunu arkasına alan Sultan Şah’a karşı tek başına mücadele etmesi mümkün değildi. Kardeşini tahttan indirmek için kimden destek istemiştir?
Abbasi |
Irak Selçukluları |
Kara Hıtaylar |
Moğollar |
Büyük Selçuklu |
İl-Arslan öldüğü zaman, küçük oğlu ve veliahtı Calaleddin Sultan Şah, annesi Melike Terken ile beraber, Harezm’de bulunuyordu. Veliaht olması sebebiyle Harezmşahlık tahtına oturdu. Bunda annesi Terken Hatun’un da etkisi olmuştu. Fakat Cend’de vali bulunan büyük kardeşi Tökiş, Harezm’e gelmesi hususunda, kardeşinden aldığı emre itaat etmedi. Bunun üzerine, kendisine karşı askerî bir kuvvet gönderdiğini haber alan Tökiş, Kara-Hıtaylara iltica ederek, onlardan askerî yardım istedi. Harezm işlerine her vesile ile müdahale etmek için fırsat arayan ve kendilerini Harezmşahların metbuu sayan Kara-Hıtaylar, bu talebi kabul ettiler. Çok kuvvetli bir Kara-Hıtay ordusunun yardımı ile Tökiş’in Harezm’e yürüdüğünü haber alan Sultan Şah ve annesi, mukavemetin faydasızlığına hükmederek, taraftarları ve hazineleri ile birlikte, Harezm’i terk ettiler ve o sırada Horasan’ın en kuvvetli emiri ve Irak Selçuklularının nâibi mahiyetinde bulunan Melik Müeyyed Ay-Aba’nın yanına geldiler. Maksatları, Kara-Hıtaylardan destek alan Tökiş’e karşı Melik Müeyyed’in kuvvetinden istifade ederek, tekrar harezmşahlığı ele geçirmek idi.
20.Soru
İslam dünyasında İmam Rabbanî olarak da tanınan, Ehl-i sünnet anlayışına göre yetişmiş, İslam’ın ikinci bin yılını bir gerileme devri değil, Rönesans devri olarak kabul eden kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Ekber |
Hoca Baki Billah |
Ebu’l Fazl |
Şey Ferit |
Sirhindî |
İslam dünyasında İmam Rabbanî olarak da tanınan Sirhindî, Elh-I sünnet anlayışına göre yetişmiş, bazı disiplinlerde de eğitimler almıştı. İslam’ın iki bin yılındaki Müceddidi olarak başarılı görülmektedir. İslam’ın ikinci bin yılını bir gerileme devri değil, Rönesans devri olarak kabul ediyordu.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ