Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi Final 25. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Alâeddin Harezmşah döneminde yaşanan gelişmelerden biri değildir?
Afganistan’da Gurlular devletine son verilmesi |
Fars Atabeyi Sa’d b. Zengi ve Azerbaycan Atabeyi Özbek'in mağlup edilerek itaat altına alınması |
Harezm'de bulunan İnal-Tigin ile Yusuf ve Hıtay Han ile Süleyman Şah’ın öldürtülmesi |
Mazenderan ile Kirman’ın da imparatorluğa katılması |
Talas civarındaki savaşta Kara-Hıtaylar’ın mağlup edilmesi |
Babası hayatta iken veliaht olan Abu’l-Feth İl-Arslan, onun ölümü üzerine, hızla Harezm’e döndü ve resmen tahta geçerek işleri yoluna koydu. Harezm’de bulunan amcaları İnal-Tigin ile Yusuf’u, ve kardeşleri Hıtay Han ile Süleyman Şah’ı öldürttükten sonra, 22 Ağustos 1156’de, rakipsiz olarak, Harezmşah tahtına oturdu. Diğer gelişmeler Alaaddin Muhammed (1200-1220) devrinde yaşanmıştır.
2.Soru
1266 ile 1290 tarihleri arasında yirmi dört yıl Delhi’de hâkimiyet süren Türk hanedanlığı aşağıdakilerden hangisidir?
Şemsiyye Hanedanı |
Kalaç Sultanlığı |
Balaban Hanedanı |
Tuğluk Sultanlığı |
Lodi Hanedanlığı |
Delhi’de hüküm süren Türk Sultanlıklarının üçüncüsü Balabanlılardır. Balaban, Orta Asya’nın Moğollarca istila edildiği dönemde köle olarak yakalanmış ve Delhi’de İltutmuş’a satılmıştı. Kabiliyeti ve sebatı sayesinde yüksek yerlere geldi. Delhi’de hüküm süren Türk Sultanlıklarının üçüncüsü Balabanlılardır. Balaban, Orta Asya’nın Moğollarca istila edildiği dönemde köle olarak yakalanmış ve Delhi’de İltutmuş’a satılmıştı. Kabiliyeti ve sebatı sayesinde yüksek yerlere geldi. 1266 ile 1290 tarihleri arasında yirmi dört yıl hâkimiyet süren bu hanedan, bir rivayete göre Kıpçakların Uluğ-Borlu kabilesine, başka bir rivayete göre de Orta Asya’nın İlberi Türklerine mensuptu., bir rivayete göre Kıpçakların Uluğ-Borlu kabilesine, başka bir rivayete göre de Orta Asya’nın İlberi Türklerine mensuptu. Doğru cevap C’dir.
3.Soru
Tam adı Celaleddin Mehmet Ekber Şah olan Hümayûn’un oğlu Ekber, tahta çıktığında kaç yaşındaydı?
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
Tam adı Celaleddin Mehmet Ekber Şah olan Hümayûn’un oğlu Ekber, tahta çıktığında henüz 14 yaşındaydı.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi I. Abbas döneminde yaşanan gelişmelerden biri değildir?
Kerkük, Şehrizor, Kerbela, Necef ve Bağdat'ın ele geçirilmesiyle İran'ın en geniş sınırlarına ulaşması |
Mazendaran, Gilan, Lahican, Lar gibi pek çok mahallî hanedanlara son verilmesi |
Başkentin Kazvin’den İsfahan'a taşınmasıyla sanat ve ticarette gelişmeler yaşanması |
Osmanlılarla Kasr-ı Şirin anlaşması imzalanması ve iki ülke arasında uzun süreli barış döneminin başlaması |
İngiliz ve Hollandalı tüccarların başkentte temsilcilik açmalarına izin verilmesi ve bunlara geniş kapitülasyonlar tanınması |
Şah Safi döneminde (1629-1642) 1639’da Osmanlılarla imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması Osmanlı-İran sınırını geniş ölçüde belirlediği gibi iki ülke arasında uzun süreli bir barış dönemin de başlangıcı oldu.
5.Soru
Ekber Şah tahta geçtikten sonra hangi Osmanlı Padişahına mektup ile ilgisini bildirmiştir?
Kanuni Sultan Süleyman |
Yavuz Sultan Selim |
Fatih Sultan Mehmed |
Genç Osman |
III. Selim |
Ekber Şah tahta geçer geçmez Osmanlılara ilgisini ifade eden bir mektubu Ali Reis ile Kanuni’ye göndermiştir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangi şehir Osmanlı Sultanı Süleyman Çelebi'nin Sivaslıların talebi üzerine Kara Yülük Osman Bey'den aldığı şehirlerden biri değildir?
Sivas |
Tokat |
Diyarbekir |
Niksar |
Kayseri |
Böylece Sivas, Tokat, Niksar ve Kayseri Osmanlıların eline geçti.
7.Soru
Şah Tahmasb’ın 1576 yılında vefatı üzerine Ustacaluların desteğiyle tahta ilk önce kim oturtulmuştur ?
Haydar Mirza |
Elkas Mirza |
II. İsmail |
Muhammed Hüdabende |
I. Abbas |
Şah Tahmasb’ın 1576 yılında vefatı üzerine tahta kimin geçeceği hususunda yeniden rekabet başlamış, Ustacaluların desteğiyle Haydar Mirza tahta oturtulmuşsa da Avşar, Rumlu ve Türkmen beylerinin muhalefeti üzerine tahttan indirilmiş ve yerine II. İsmail, Safevî tahtına oturtulmuştur.
8.Soru
Şair, yazar, hattat ve müzisyendi.Türkçeyi ve Farsçayı aynı kuvvetle kullanırdı. Geniş bir tasavvuf kültürüne sahip olduğu da bilinmektedir. Kendi adıyla önemli bir eseri de olan ve kendi adıyla bir bir devlet kurmuş olan hükümdar kimdir?
Babür Han, |
Şah Cihan, |
Şiban Han, |
Şah İsmail, |
Hümayûn Han, |
Hindistan’da Babürlü devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı (1526-1530) olan Babür iyi bir asker ve kabiliyetli bir kumandan olmasının yanında başarılı bir yazar ve şairdi. Hatıraları meşhurdur. Ayrıca edebiyat eserleri, resim, yapılar ve kurumlarla ilgili eleştirel denemeleri vardır. Babür iyi bir devlet adamı ve komutan oldu- ğu kadar, yüksek kültürü ve edebî kabiliyeti ile de ün kazanmıştır. İyi kılıç kullanıp, iyi ok atan ve iyi ata binen Babür şair, yazar, hattat ve müzisyendi. Türk- çeyi ve Farsçayı aynı kuvvetle kullanırdı. Yazmış olduğu hatıralar gerek devrin tarihi gerekse Babür’ün yüksek kültürü ve edebî zevki hakkında açık bir Şkir verir. Bu arada Babür’ün geniş bir tasavvuf kültürüne sahip olduğu da bilinmektedir. Bu sebeple dervişlere hizmet etmeyi kendisi için her zaman bir iftihar vesi- lesi saymıştır. Bu duygular onu zulümden uzak tutmuş daima müşŞk ve adil yap- mıştır. Bütün bu özellikleri ile tarihte önemli bir yeri olan Babür 1530 yılında öl- müş, yerine oğlu Hümayûn geçmiştir.Babürnâme adlı eseri önemlidir.
9.Soru
Osmanlılara karşı Avrupa devletleri ile ittifak kurmaya çalışan Safevi şeyhi aşağıdakilerden hangisidir?
Şeyh Safiyüddin |
Şeyh İbrahim |
Şeyh Cüneyd |
Şeyh Haydar |
Şah İsmail |
Şah İsmail, Osmanlılara karşı Avrupa devletleri ile ittifak kurmaya çalışaş Safevi Şeyhi Şah İsmail'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Babür'ün Kabil'i işgal ettiği tarihtir?
1502 |
1504 |
1506 |
1508 |
1510 |
Yönetim merkezi, 1504 yılında işgal edip karargâh haline getirdiği Kabil oldu.
11.Soru
Akkoyunlu Beyi Uzun Hasan Karakoyunlu devletine son vererek Erzurum-Diyarbakır koridorundaki Türkmen boylarını siyasi bir çatı altında toplamıştır. Bunun sonucunda da Akkoyunlu Devleti meydana gelmiştir. Aşağıdakilerden hangisi Akkoyunlu Devleti'ni meydana getiren boylardan biri değildir?
Musullu |
Çepni |
Hamza Hacılu |
Avşar |
Bayat |
Uzun Hasan Bey’in Karakoyunlu devletine son vermesiyle bu defa yaylakları ele geçiren Akkoyunlular, Erzurum-Diyarbekir koridorunda göçebe hayvancılık ile uğraşan Türkmenleri siyasî çatılarının altına alma çalışmalarını tamamlamış oldular. Böylece, Doğu Anadolu’da bulunan Musullu, Pürnek, Hamza Hacılu, Avşar, Bayat, İnallu, Tabanlu, Danişmendlü, Bicanlu gibi boy ve oymaklar Bayındır boyunun etrafında toplanarak Akkoyunlu Devleti’ni meydana getirdiler.
12.Soru
Babürlülerde ordunun teşkilatlanmasından ve organizasyonundan sorumlu kişiye ne ad verilirdi?
Divan-ı halise |
Divan-ı ten |
Mir bahşi |
Sadrü’s-südur |
Kadü’l-kudat |
Moğol hükümdarları gerçek manada otoritenin tek sahibi idiler. Ordunun teşkilatlanmasından ve organizasyonundan sorumlu kişi mir bahşi idi.
13.Soru
- Tac Mahal
- Kızıl Kale
- Cuma Camii
Yukarıda verilen eserlerden hangisi ya da hangileri Agra şehrinde yer almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
I, II ve III |
İmparator Şah Cihan, kendi döneminde Agra’da önemli mimari eserler meydana getirdi. Bunlar, Tac Mahal, Agra Kalesi, Cuma Camii ve diğerleridir. Agra’da sultan sarayı olarak 1638-1648 yılları arasında inşa edilen Kızıl Kale (Red Fort) ya da Lal Kale de Şah Cihan’ın eserlerinden birisidir. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
İl-Arslan Harezm’de bulunan amcaları İnal-Tigin ile Yusuf’u ve kardeşleri Hitay Han ile Süleyman Şah’ı öldürttükten sonra, 22 Ağustos 1156’de rakipsiz olarak Harezmşah tahtına oturdu. Bu operasyonların ordu içinde yaratacağı kötü yansımaları önlemek için baş vurduğu tedbirler aşağıdakilerden hangisidir?
Dağınık vaziyetteki orduyu merkeze toplamıştır. |
Oğuzları orduda görevlendirmiştir |
Sultan Sancar’a bağımlılığını bildirmiştir |
Askerlerin iktalarını ve maaşlarını artırmıştır |
Horasan' almak için fetihler planlamıştır |
Babası hayatta iken veliaht olan Abu’l-Feth İl-Arslan, onun ölümü üzerine, hızla Harezm’e döndü ve resmen tahta geçerek işleri yoluna koydu. Harezm’de bulunan amcaları İnal-Tigin ile Yusuf’u ve kardeşleri Hıtay Han ile Süleyman Şah’ı öldürttükten sonra, 22 Ağustos 1156’de, rakipsiz olarak, Harezmşah tahtına oturdu. Bu operasyonların ordu içinde yaratacağı kötü yansımaları önlemek için de askerlerin iktalarını ve maaşlarını arttırmayı ihmal etmeyen İl-Arslan’ın Harezmşahlığı, o yılın Ramazan ayında Merv’e gelen Sultan Sancar tarafından gönderilen ferman ile de teyit olundu.
15.Soru
Hangisinin Alâeddin tarafından zaptı Maveraünnehir’de Harezmşahlar hâkimiyetinin kesin bir şekilde yerleşmesini sağlamıştır?
Kasan |
Fergana |
Şaş |
Semerkand |
Sığnak |
1212’de Semerkand’ın Alâeddin tarafından zaptı ile Maveraünnehir’de Harezmşahlar hâkimiyetinin kesin bir şekilde yerleşmesini sağlamıştır.
16.Soru
Barışçı bir dış politika takip edip İran'ı savaştan uzak tutan, Kişm adasını işgal eden Hollandalılara karşı asker sevk etmek yerine müzakere yolunu seçen padişah kimdir?
I. Abbas |
Şah Safi |
Şah Süleyman |
Sultan Hüseyin |
II. Abbas |
II. Abbas’ın 1666 yılında vefatı üzerine oğlu Safi Mirza, Şah Süleyman adıyla tahta geçti. O da tıpkı selefleri gibi, tahttan indirilme korkusu ile saray ileri gelenlerine karşı katı bir tutum içine girip pek çok kişiyi öldürttü. Barışçı bir dış politika takip edip İran’ı savaştan uzak tuttu. Hatta Kişm adasını işlgal edip Bender Abbas’ı topa tutan Hollandalılara karşı asker sevk etmek yerine müzakere yolunu seçti. Bununla birlikte Safevî Devleti’nin, Şah Safi döneminde başlayan çöküşü Şiah Süleyman zamanında daha da hızlandı. Onun 1694 yılında vefatından sonra yerine oğlu Sultan Hüseyin tahta geçti.
17.Soru
I. Tahmasb döneminde yaşananlar düşünüldüğüne, 1555 sonrası Osmanlı ile Safevi'ler arasında oluşan barış dönemini zedeleyen durumlardan biri olabilir?
Elkas Mirza'nın İstanbul'a sığınması |
Şehzade Bayezid'in İran'a sığınması |
Avrupalı devletlerin Tahmasb'ı Osmanlı'ya karşı kışkırtma çabası |
İnebahtı Deniz Savaşı sonrası Tahmasb'ın tutumu |
Osmanlılar'ın Azerbaycan'ı tehdit altına alması |
1554'te Osmanlı'nın İran'a yönelmesi sonrası Şah Tahmasb iyi niyetli yaklaşımlarda bulunmuş, 1555 sonrası Osmanlı ile barış dönemi başlamıştır. Şehzade Bayezid'in İran'a sığınması barışa zedelemiş ancak, şahzedenin Osmanlılara teslim edilmesi ile durum eski halini almıştır.
18.Soru
Safiyüddin kimdir?
Osmanlı Devletinin kurucusu |
Danişmendlerin Kurucusu |
Mengüceklerin Kurucusu |
Safevi Devletine adını veren tarikatın kurucusu |
İshakoğulları Beyliğinin kurucusu |
Safiyüddin Safevi Devletine adını veren tarikat kurucusudur. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Dulkadirlileri mağlup eden ve Karamanoğulları, İsfendiyaroğulları, Trabzon Rum Devleti ile Osmanlı'ya karşı ittifak yapan Akkoyunlu beyi aşağıdakilerden hangisidir?
Cihangir Bey |
Hamza Bey |
Kara Yülük Osman Bey |
Tur Ali Bey |
Uzun Hasan Bey |
Uzun Hasan Bey, devletini genişletme faaliyetlerine girişti. 1458’de Dulkadirlileri mağlup etti. 1459’da ise Gürcistan üzerine sefer yaparak onlara ait altı kaleyi zapt etti. Dönüşte Eğil beylerine son vererek bölgede hakimiyetini kurdu. Böylece batıda Osmanlılarla komşu oldu. Bu sırada Osmanlı tahtında Fatih Sultan Mehmet oturuyordu. Osmanlılara karşı Karamanoğulları, İsfendiyaroğulları, Trabzon Rum Devleti ve Venediklilerle ittifak kurmaya çalıştı.
20.Soru
Şeyh Cüneyd'in Konya'dan ayrılmasına neden olan durum hangisidir?
Amcası Cafer'in II. Murad'dan Şeyh Cüneyd'in Konya'dan gönderilmesini talep etmesi |
Sadreddin Konevi dergahının başına geçmek istemesi |
Karamanoğlulları'nın Şeyh Cüneyd'e sahip çıkması |
Sadreddin Konevi dergahının reisi Şeyh Abdüllatif ile mezhep konusunda fikir çatışması yaşaması |
Karakoyunlular ile bir olup amcası Cafer'e savaş açması |
Cüneyd’in şeyhliğine karşı çıkan amcası Cafer, Karakoyunlularla işbirliği yaparak onun Erdebil’den uzaklaşmasını sağladı. Cüneyd, Anadolu’ya gelerek II.Murad’dan kendisine faaliyet gösterebileceği bir yer vermesini istedi. Osmanlı Sultanının bu isteği reddetmesi üzerine Konya’ya giden Cüneyd, Sadreddin Konevî dergahında bir müddet ikamet etti. Burada dergahın reisi Şeyh Abdüllatif ile fikri münakaşaya girişip Şiiîlik konusundaki düşüncelerini açığa vurunca, Konya’dan ayrılmak zorunda
kalıp, Karamanoğullarına tabi olan Varsak Türkmenlerinin arasına gitti. Ancak bu defa Karamanoğullarının baskısı ile buradan da ayrılmak zorunda kalıp, Halep Türkmenlerinin içine gitti.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ