Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918) Final 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 5 Ekim 1877'de çıkarılan Belediye Kanunu'nda yer almaz?
Dört yılda bir nüfus durumuna göre 6-12 kişiden oluşan bir belediye meclisi seçilmesi |
Yılda iki kere idare meclisleriyle toplanma |
Belediyede belediye reisi ve meclisinin dışında mahalli eşrafta bulunması |
Belediyelerde baytar, mühendis, tabip, sandık emini ve zabıta gibi personelin bulunması şartı |
Belediyelere bayındırlık, temizlik ve sağlık tedbirleri alma, nüfus yazımı ve okul açmak gibi görev ve yetkiler verilmesi |
Belediyede belediye reisi ve meclisinin dışında mahalli eşrafta bulunması
2.Soru
Osmanlı döneminin en önemli ticari kaynaklarından biri olan tarımda sulama hangi tarihte, nerede yapılmıştır?
1909 Adana |
1915 Mersin |
1910 Konya |
1911 Manisa |
1913 Bursa |
Bu dönemde büyük oranda kuru tarım yapıldığı için verim de düşüktü. Çünkü sulu tarımdan alınan verim, kuru tarıma göre üç ile sekiz kat daha fazla olabiliyordu.1910’dan sonra Konya ovasının sulanması ve Basra’da Hindiye barajının açılmasıyla bu durum biraz değişti.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1890’larda ortaya çıkan Ermeni komitelerinin özerk yönetim kurmak amacıyla gerçekleştirdiği ihtilâl nitelikli ayaklanmalardan biri değildir?
Sırp ayaklanması |
Erzurum ayaklanması ve Kumkapı olayı |
I. Sason olayı |
Zeytun ve Van ayaklanmaları |
Osmanlı Bankası baskını |
Sırp ayaklanması
4.Soru
1850'lerde kağıt para çıkarma tekeline sahip banka aşağıdakilerden hangisidir?
Dersaadet Bankası |
Banka-i Osmani |
The Ottoman Bank |
Bank-ı Osmani-i fiâhâne |
Türkistan Bankası |
Tanzimat’tan sonra dış ticaretin gelişmesi neticesinde piyasalarla ekonominin parasallaşması ve kâğıt para, hisse senedi, esham ve tahvil gibi yeni araçların piyasaya girmesi, para ve kredi işlemlerini yoğunlaştırdı. Baltazzi ve Alleon isimli Galata bankerlerinin kurdukları Dersaadet Bankası, ticari bankacılıktan ziyade, para istikrarını sağlamak ve devlet adına Avrupa’ya poliçe çekme görevlerini yerine getirdi. 1852’de tasfiye edilmesi üzerine Banka-i Osmani, The Ottoman Bank ve Türkistan Bankası girişimleri oldu ve nihayet, 1863’te İngiliz ve Fransız sermayesi ağırlıklı kâğıt para çıkarma tekeline sahip Bank-ı Osmani-i fiâhâne kuruldu. Doğru cevap D’dir.
5.Soru
Devletin hangi siyasi dinamiklerden güç alarak kurtulup çağdaş normları yakalayacağı, yüzünü Doğu’ya mı Batı’ya mı dönmesinin yararlı olacağı ve toplumda birlik ve beraberliğin nasıl sağlanacağı konularının hararetle tartışıldığı 19. yüzyılın son çeyreğinde, hangi akımın diğerlerine göre daha ağır bastığı söylenebilir?
İslamcılık |
Milliyetçilik |
Batıcılık |
Türkçülük |
Dini görüş serbestliği |
Bazı devlet adamları ve aydınlar, farklı etnik ve dini kökenlerden insanların oluşturduğu Osmanlı toplumunda, hukuk devleti ekseninde temsili bir sistemle sosyal entegrasyonun sağlanabileceğine yönelik bir takım fikirler öne sürdüler. Müslim ve gayrimüslim halkın nispeten eğitimli kesimi, gazeteciler, bilim ve hukuk adamları ile öğrencilerin ilgisiyle yayılan bu fikirler, Osmancılık, İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık akımlarını yarattı. Devletin hangi siyasi dinamiklerden güç alarak kurtulup çağdaş normları yakalayacağı, yüzünü Doğu’ya mı Batı’ya mı dönmesinin yararlı olacağı ve toplumda birlik ve beraberliğin nasıl sağlanacağı konularının hararetle tartışıldığı 19. yüzyılın son çeyreğinde, İslâmcılığın diğerlerine göre daha ağır bastığı söylenebilir.
6.Soru
II. Abdülhamid’in 1878’de Meclis-i Mebusan’ı tatil etmesi ve Anayasa’nın verdiği yetkiye dayanarak başta Mithat Paşa olmak üzere muhalif isimleri sürgüne göndermesi, toplumun belli kesimlerinde tepki yarattı. Bu tepkileri sansür ve hafiye teşkilatıyla sindirmeye çalışan siyasi iradeye karşı, 1889 yılında Harbiye ve Tıbbiye öğrencileri hangi adla gizli bir cemiyet şeklinde örgütlendiler?
İttihat ve Terakki |
İttihat ve Rumeli cemiyeti |
Duyûn-i Umumiyye |
Cadde-i Kebir |
Anadolu ve Rumeli cemiyeti |
II. Abdülhamid’in 1878’de Meclis-i Mebusan’ı tatil etmesi ve Anayasa’nın verdiği yetkiye dayanarak başta Mithat Paşa olmak üzere muhalif isimleri sürgüne göndermesi, toplumun belli kesimlerinde tepki yarattı. Bu tepkileri sansür ve hafiye teşkilatıyla sindirmeye çalışan siyasi iradeye karşı, 1889 yılında Harbiye ve Tıbbiye öğrencileri İttihat ve Terakki adıyla gizli bir cemiyet şeklinde örgütlendiler.
7.Soru
İttihatçıların 8 Nisan 1916’da çıkarttığı ve değer ölçüsü olarak altın ve para birimi olarak da kuruşun esas alındığı kanun hangisidir?
Muvazene-i Umumiyye Kanunu |
Tevhid-i Meskûkât Kanunu |
Heyet-i Mahsusa-i Ticariyye Kanunu |
Duyûn-ı Umumiyye Kanunu |
Tashih-i Ayar Kanunu |
İttihatçıların 8 Nisan 1916’da çıkarttığı ve değer ölçüsü olarak altın ve para birimi olarak da kuruşun esas alındığı kanun, Tevhid-i Meskûkât Kanun-ı Muvakkatidir. Doğru cevap B şıkkıdır.
8.Soru
Maliyenin, kendisine ait gelirleri bizzat atadığı görevliler eliyle tahsil ettirmesi aşağıdakilerden hangisidir?
İltizam Sistemi |
Moratoryum |
Emanet sistemi |
Âşar |
Ağnam |
Emanet sistemi: Maliyenin, kendisine ait gelirleri bizzat atadığı görevliler (emin) eliyle tahsil ettirmesine emanet usulü denirdi. Maaşlı bir görevli olan eminin mukataanın kâr veya zararında herhangi bir sorumluluğu yoktu. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
I. Meşrutiyet dönemi aşağıdakilerden hangisinin ilanı ile başlamıştır?
Tanzimat Fermanı |
Kanun-i Esasi |
Sened-i İttifak |
Kanun-i Cedid |
Islahat Fermanı |
23 Aralık 1876 tarihinde Osmanlı Devleti’nin ilk anayasası Kanun-i Esasi ilan edilerek Meşrutiyet dönemi başlamıştır. Böylece hem Osmanlı devleti resmen bir anayasaya kavuşmuş hem de tek kişilik yönetim yerine padişahın yanında meclisin de görev yaptığı bir yönetime geçmiştir. bu dönemde iki tip meclis vardır: 1. Meclis-i Mebusan, 2. Meclis-i Ayan. Meşrutiyetle birlikte sınırlı da olsa halk iradesinin söz sahibi olduğu söylenebilir ki meclis-i mebusan bunun somut örneğidir.
10.Soru
V. Murad’ın yaşadığı kanlı olaylar nedeniyle psikolojisinin bozulması üzerine ihtilâlciler, Anayasa’yı ve Meşrutiyet’i ilân etmesi şartıyla kimi tahta geçirdi?
II. Mahmud |
II.Osman |
II. Abdülhamid |
Sultan Abdülmecid |
III. Selim |
V. Murad’ın yaşadığı kanlı olaylar nedeniyle psikolojisinin bozulması üzerine ihtilâlciler, Anayasa’yı ve Meşrutiyet’i ilân etmesi şartıyla II. Abdülhamid’i tahta geçirdi.
11.Soru
19.yüzyılda Osmanlı Devleti’nde iktidarın kamuoyunu kontrol ve yönlendirmekte kullandığı etkin araçlardan birisi de basındı. Bu bağlamda 1831’den itibaren çıkarılan Takvim-i Vekayi’in amacı yerli ve yabancı kamuoyunu düzenli olarak bilgilendirmek olduğu için, gazetenin başka dillerde nüshaları da çıkarıldı. Aşağıdakilerden hangisi kullanılan bu dillerden değildir?
Arapça |
Rumca |
İngilizce |
Ermenice |
Fransızca |
19.yüzyılda Osmanlı Devleti’nde iktidarın kamuoyunu kontrol ve yönlendirmekte kullandığı etkin araçlardan birisi de basındı. Bu bağlamda 1831’den itibaren çıkarılan Takvim-i Vekayi’in amacı yerli ve yabancı kamuoyunu düzenli olarak bilgilendirmek olduğu için, gazetenin Fransızca, Ermenice, Rumca, Arapça ve Farsça nüshaları da çıkarıldı.
12.Soru
Osmanlı'da ilk futbol takımının kurulması günlük yaşamdaki değişim açısından hangi kategoride ele alınabilir?
Yeni Alışkanlıklar |
Kent Yönetimi |
Genel Temizlik Hizmetleri |
Genel Şehir Aydınlatması |
Parklar ve Bahçeler |
Futbol kulüplerinin kurulması ve böylece taraftarlık, rekabet ve hafta sonları maça gitme alışkanlığının ortaya çıkması noktasında değerlendirilebilir.
19. yüzyılda imparatorluğun nüfus artışına paralel olarak kentleşmede de ciddi bir kıpırdanma başladı.
19. yüzyıl sonunda gündelik yaşamdaki yenilikler, sadece fiziki mekânlardaki çeşitlilik ve değişimle sınırlı kalmadı. Batılı yaşam tarzının önemli unsurlarından olan gece hayatı, geç saatlere dek gezme ve eğlenme kültürü, şehrin aydınlatılmasını da zorunlu kılmaktaydı.
İstanbul’da gezinti mekânı olarak düzenlenen ilk park, 1854’te Sultanahmet Meydanı’nda yap›lan Yeni Millet Parkı’ydı.
13.Soru
İşverenin uyuşmazlık nedeniyle, iş vermeme ve ücret ödememe yoluyla baskı yapmak için işyerini kapatması, işçileri topluca ve geçici olarak işten uzaklaştırmasına ne denir?
Grev |
Çıkarma |
Ceza |
Lokavt |
Boykot |
Lokavt, işverenin uyuşmazlık nedeniyle, iş vermeme ve ücret ödememe yoluyla baskı yapmak için işyerini kapatması, işçileri topluca ve geçici olarak işten uzaklaştırmasıdır.
14.Soru
Üsküp, Priştine, Seniçe, Prizren, İpek, Taşlıca sancakları hangi vilayete aittir?
Edirne |
Selanik |
Manastır |
Kosova |
İşkodra |
Üsküp, Priştine, Seniçe, Prizren, İpek, Taşlıca sancakları Kosova Vilayetine aittir.
15.Soru
Kanun-i Esasi’ye göre Padişahın hangi meclis üyelerini seçme hakkı vardı?
Meclis-i Mebusan |
Meclis-i Ayan |
İttihat ve Terakki Cemiyeti |
Divan-ı Hümayun |
Türkiye Büyük millet Meclisi |
Kanun-i Esasi’ye göre Padişah, Meclis-i Ayan üyelerini seçerdi.
16.Soru
II.Abdülhamid’in 1878’de Meclis-i Mebusan’ı tatil etmesi ve Anayasa’nın verdiği yetkiye dayanarak başta Mithat Paşa olmak üzere muhalif isimleri sürgüne göndermesi, toplumun belli kesimlerinde tepki yarattı. Bu tepkileri sansür ve hafiye teşkilatıyla sindirmeye çalışan siyasi iradeye karşı, Harbiye ve Tıbbiye öğrencileri İttihat ve Terakki adıyla gizli bir cemiyet şeklinde örgütlendiler. Bu örgütlenme kaç yılında başlamıştır?
1870 |
1878 |
1880 |
1885 |
1889 |
II.Abdülhamid’in 1878’de Meclis-i Mebusan’ı tatil etmesi ve Anayasa’nın verdiği yetkiye dayanarak başta Mithat Paşa olmak üzere muhalif isimleri sürgüne göndermesi, toplumun belli kesimlerinde tepki yarattı. Bu tepkileri sansür ve hafiye teşkilatıyla sindirmeye çalışan siyasi iradeye karşı, 1889 yılında Harbiye ve Tıbbiye öğrencileri İttihat ve Terakkiadıyla gizli bir cemiyet şeklinde örgütlendiler.
17.Soru
İstanbul’da Hüseyin Hilmi Bey’in (İştirakçi Hilmi) başkanlığında Osmanlı Sosyalist Fırkası’nın kurulması, işçilerin siyasi çevrelerle ilişkileri bakımından diğer bir önemli gelişmedir. Bu parti, programında işçilerle ilgili birçok hususa yer vermenin yanında, İştirak adlı bir dergi ve kitaplar yayımlayarak işçi sorunlarına, teşkilatlanmasına ve ideolojik yapılanmasına katkıda bulunmaya çalıştı. Bu parti kaç yılında kurulmuştur?
1909 |
1910 |
1911 |
1912 |
1913 |
8 Eylül 1910’da İstanbul’da Hüseyin Hilmi Bey’in (İştirakçi Hilmi) başkanlığında Osmanlı Sosyalist Fırkası’nın kurulması, işçilerin siyasi çevrelerle ilişkileri bakımından diğer bir önemli gelişmedir. Bu parti, programında işçilerle ilgili birçok hususa yer vermenin yanında, İştirak adlı bir dergi ve kitaplar yayımlayarak işçi sorunlarına, teşkilatlanmasına ve ideolojik yapılanmasına katkıda bulunmaya çalıştı.
18.Soru
- 19. yüzyılın sonlarında gelişen ulaşım imkânlarının artması
- Boş arazilerin işlenerek tarım yapılabilir hale getirilmesi
- Vergi muafiyeti ve satın alma önceliğinin sağlanması
Öncüllerde yer alanlardan hangi/hangileri 1850’lerden sonra Osmanlı ihracatındaki tarım ürünlerinin payının artmasını sağlamıştır?
II ve III |
I, II ve III |
I ve II |
Yalnız I |
Yalnız III |
1800’lerde tarımsal üretim daha çok yerel boyutta, yani uzak bölgelere pazarlanmaksızın yerel ihtiyaçları karşılamak için yapılırken, 19. yüzyılın sonlarında gelişen ulaşım imkânlarının da etkisiyle artık ticari amaçlı olarak daha büyük ölçekte ve nispeten modern aletlerle yapılmaktaydı. Bu durum tarım ürünlerinin Osmanlı ihracatındaki payını öncesiyle kıyas kabul etmez derecede arttırdı. Bunda, devletin 1860’lardan itibaren boş arazileri işleyerek tarım yapılabilir hale getirenlere uyguladığı vergi muafiyeti ve satın alma önceliği gibi teşviklerin yanında, 19. yüzyıldaki merkezileşme politikaları çerçevesinde özellikle Kuzey Irak ve Doğu Anadolu’daki aşiretlerin yerleşik hayata geçmesi, Balkanlardaki toprak kayıpları neticesinde milyonlarca göçmenin gelip Anadolu’ya yerleşmesi, ulaşım sisteminin modernleşmesi, tarımın yeni usul ve aletlerle yapılmaya başlanması gibi pek çok nedenin değişen oranlarda etkisi oldu. Tarımsal ürün ihracatı artmıştı, ama, 1913’te ürünün %75’inin hâlâ ülke içinde tüketildiğinin de ifade edilmesi gerekir. Bu yıllarda ihraç edilen tarım ürünlerinin başında tütün gelmekteydi. Doğru cevap B’dir.
19.Soru
1908 öncesinde meydana gelen işçi grevlerinin genel olarak ortaya çıkma nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Vaktinde ödenmeyen ücretler |
Çalışma saatlerinin uzunluğu |
Ulaşım Sağlanmaması |
Yemek verilmemesi |
Paydos haklarının olmaması |
1908 öncesinde meydana gelen elli civarındaki grev, genelde vaktinde ödenmeyen ücretlerden kaynaklanmıştır. İşçilerin mevcut sorunların çözümü için resmi makamlara dilekçeyle başvurmaları, bu eylemlerin neredeyse ortak özelliğiydi.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Vilâyetlerde 1880’lerden itibaren oluşturulan kalem veya dairelerdendir?
Iskân-ı Muhacirîn |
Sıhhiye |
Sicill-i Ahval |
Mekâtib-i Ibtidaiyye |
Duyun-i Umumiyye Nezareti |
Vilâyetlerde bir kısmı 1880’lerden itibaren oluşturulan kalem ve daireler şunlardı: Vilâyet İdare Meclisi Kalemi, Mektubi Kalemi, Evrak Kalemi, Umur-ı Ecnebiyye Kalemi, Muhasebe Kalemi, Vergi Tahrir Kalemi, Rüsumat (Gümrük) Nezareti, Duyun-i Umumiyye Nezareti ve diğerleri. Diğer şıklarda ifade edilenler daha ziyade meclis veya komisyonlardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ