Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918) Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. 1890’lardan sonra saban, buharla çalışan harman makineleri ve diğer modern tarım araçlarının kullanımı
II. 1860’lardan itibaren boş arazilerde tarım yapılmasının yasaklanması
III. Tarım yapanlara ilişkin vergi muafiyeti ve satın alma önceliğinin getirilmesi
IV. Ulaşım sistemlerinin gelişmesiyle tarım ürünü ihracatının artması
V. Sulama sistemlerinin zorluğundan dolayı kuru tarıma yönelimin artması
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Osmanlı Devleti’nin yenileşme hareketleri dönemi’nde tarım alanında yapılan reformlardır?
I, II ve V |
I, III ve IV |
IV ve V |
I ve V |
II, III ve IV |
Osmanlı Devleti’nin yenileşme hareketleri döneminde tarım alanında kuru tarım oranı yüksekti. Sulu tarıma geçişin desteklenmesi amacıyla barajlar açıldı. Aynı zamanda boş arazilerde tarımın teşvik edilmesi amacıyla vergi muafiyetleri sağlandı ve satın alma öncelikleri tanındı. 1890’lardan sonra saban, buharla çalışan harman makineleri ve diğer modern tarım araçlarının kullanımı da Batı Anadolu başta olmak üzere yaygınlaştı. Ulaşım sistemlerinin de gelişmesiyle birlikte tarım ürünü ihracatı desteklendi.
2.Soru
Sultan II. Abdülhamid eski nazır veya sadrazamların hükümette görev alması uygulamasına son vermiştir. Son verilen bu uygulama aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilmektedir?
Meclis-i Vâlâ |
Meclis-i Vükelâ |
Sandalyesiz Nazır |
Maliye Nazırı |
Meclis-i Tanzimat |
II. Abdülhamid döneminde hükümetin yapısında çok fazla bir değişikklik olmadı; ancak, eski nazır veya sadrazamların “mecalis-i aliyye memuriyeti” adı altında sandalyesiz nazır olarak hükümette görev alma uygulamasına son verildi.
Doğru Cevap: C seçeneğidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Meşrutiyet döneminde kurulan yeni askerî eğitim kurumlarından biri değildir ?
Piyade ve topçu atış okulları |
Yedek subay okulu |
Astsubay okulu |
Telsiz telgraf sınıfı okulları |
Galatasaray Lisesi |
Galatasaray Lisesi II. Meşrutiyet döneminde kurulan yeni askerî eğitim kurumlarından biri değildir.
4.Soru
Baltazzi ve Alleon isimli Galata bankerlerinin kurduğu ve 1852'de tasfiye edilen banka hangisidir?
Dersaadet Bankası |
Banka-i Osmani |
The Ottoman Bank |
Türkistan Bankası |
Bank-ı Osmani-i Şâhâne |
Tanzimat’tan sonra dış ticaretin gelişmesi neticesinde piyasalarla ekonominin parasallaşması ve kâğıt para, hisse senedi, esham ve tahvil gibi yeni araçların piyasaya girmesi, para ve kredi işlemlerini yoğunlaştırdı. Baltazzi ve Alleon isimli Galata bankerlerinin kurdukları Dersaadet Bankası, ticari bankacılıktan ziyade, para istikrarını sağlamak ve devlet adına Avrupa’ya poliçe çekme görevlerini yerine getirdi. 1852’de tasfiye edilmesi üzerine Banka-i Osmani, The Ottoman Bank ve Türkistan Bankası girişimleri oldu ve nihayet, 1863’te İngiliz ve Fransız sermayesi ağırlıklı kâğıt para çıkarma tekeline sahip Bank-ı Osmani-i Şâhâne kuruldu.
5.Soru
Osmanlı döneminde ihraç edilen ürünlerin en önemlisi olan özellikle Batı Anadolu’nun üretim merkezi olduğu ürün aşağıdakilerden hangisidir?
Tütün |
Nohut |
İşleme |
Halı |
Dantel |
Osmanlı Devleti’nin yenileşme hareketleri döneminde ihraç edilen önemli tarım ürünlerinden biri tütündür. Ancak tütün ülkenin çeşitli yerlerinde aynı dönemlerde üretilerek işlenmesi için fabrikalar açıldı. İşleme ve dantel ise; Hristiyan misyonerlerin ihracatı ile ilgilendiği ürünlerdendir. Halı, ihraç edilen ürünlerin en önde geleni olup halıcılığın merkezi Batı Anadolu ve özellikle de Gördes, Demirci, Isparta ve Uşak’tı.
6.Soru
Osmanlı Devleti’nde 1800’lü yılların başında nüfusun yüzde kaçı ziraatle uğraşmaktadır?
%20 |
%25 |
%40 |
%50 |
%80 |
Bir tarım ülkesi olan Osmanlı Devleti’nde 1800’lü yılların başında nüfusun %80’i ziraatle uğraşmaktadır. Doğru cevap E’dir.
7.Soru
Osmanlı Devleti ekonomik sıkıntılarını gidermek ve çözebilmek için ilk kez ne zaman dış borç almıştır?
1875 |
1854 |
1878 |
1860 |
1876 |
Osmanlı Devleti, ekonomik sıkıntılarını çözebilmek için ilk kez 1854’te almaya başlamıştır. Devlet yaklaşık yirmi yıl içinde dış borçlarının faizlerini ödeyemeyecek duruma gelmiş ve 1875’te iflâsını ilân etmiştir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1871 Vilâyet Nizamnamesi ile yapılan değişikliklerden değildir?
Vilâyet idare meclisi nihai karar organı oldu |
Mutasarrıflık kaldırıldı |
Kaymakamlıkların görev alanları genişletildi |
İlk kez Vali Muavinliği getirildi |
Umur-ı nafıa memuru tarik emiri adını aldı |
22 Ocak 1871 tarihinde yayımlanan 128 maddelik İdare-i Umumiyye-i Vilâyet Nizamnamesi ile Nitekim merkezi hükümetin temsilcilerinin baskın olduğu Vilâyet idare Meclisi nihai karar organı haline getirildi; ayrıca, pek işlevsel olmayan merkez mutasarrıflık ve kaymakamlıklar kaldırıldı. Yeni düzenlemeye göre vilâyetler; liva/sancak, kaza, nahiye ve karye/köy birimlerine bölünmekteydi. Öte yandan, nahiye ise yeni bir idari birim olarak idari hiyerarşideki yerini almakta; kazayı kaymakam, nahiyeyi müdür ve köyü de seçilmiş muhtar yönetmekteydi. Nizamnameyle ilk kez Vali Muavinliği görevi getirildi. Birlikte pek işlevsel olmayan merkez mutasarrıflık ve kaymakamlıklar kaldırıldı. 1864 Nizamnamesine göre bazı memurların ismi değişti: vilâyet muhasebecisi defterdar; umur-ı hariciyye memuru, umur-ı ecnebiyye müdürü ve umur-ı nafıa memuru da tarik emini adını aldı.
9.Soru
I. Dünya savaşı ertesi işgal altındaki İstanbul’da en çok hangi alanda grev gerçekleşmiştir?
Tütün |
Çelik |
Demiryolu |
Bankacılık |
Deri-dokuma |
1919-22 yılları arasında, işgal altındaki İstanbul’un siyasi ve sosyal şartları işçi hareketlerinin azalmasına yol açtı. Bu dönemde İstanbul ve civarında yapılan on dokuz grevin tamamı ulaştırma sektöründe ve özellikle yabancı sermayenin elindeki demiryolu şirketlerinde gerçekleşti.
10.Soru
Selanik Manastır Demiryolunu kim inşaa etmiştir?
İngilizler |
Fransızlar |
Osmanlı Devleti |
Almanlar |
İtalyanlar |
Alman sermayesinin inşa ettiği hatlardan biri de Selânik-Manastır Demiryolu’dur. 219 km’lik hattın inşa imtiyazı, 28 Ekim 1890’da 99 yıllığına ve 14.300 Frank kilometre garantisi ile Anadolu Demiryolu Şirketi’ne verildi. İnşaatı 3 Haziran 1894’te tamamlanan hattın işletilmesini ise, Şark Şimendüferleri Şirketi üstlendi.
11.Soru
Osmanlı Devleti'nin Avusturya'ya karşı yaptığı boykotla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
Avusturya Selanik'i topraklarına kattığını ilan etmiştir. |
İlk tepki Tanin gazetesi aracılığıyla verilmiştir. |
Boykot edilen ürünlerden biri şekerdir. |
Rum'lar boykotu delmeye çalışmışlardır. |
Bu boykot amacına ulaşmıştır. |
Avusturya Bosna Hersek'i topraklarına kattığını ilan etmiştir.
İlk tepki Servet-i Fünun gazetesi aracılığıyla verilmiştir.
Boykot edilen ürünler şeker ve festir.
Rum'lar mavnalarıyla boykotu delmeye çalışmışlardır.
Osmanlı ve Avusturya temsilcilerinin bu atmosferde sürdürdükleri müzakereler sonucunda 26 Şubat 1909’da iki ülke arasında imzalanan antlaşmayla, Avusturya işgal
ettiği Bosna ve Hersek’e karşılık olarak 2,5 milyon altın tutarında bir tazminat ödemeyi kabul etti.
12.Soru
26 Mart 1913 tarihli Vilayet Kanunu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Tevsi-i mezuniyyet esasına dayanmıştır. |
Adem-i merkeziyetçilik esasına dayanmıştır. |
Vilayet umumi meclisinin yetkileri arttırılmıştır. |
Belediye örgütünün hukuki temelleri atılmıştır. |
Tefrik-i Vezaif esasına dayanmıştır. |
Belediye örgütünün hukuki temellerinin atılması 1871 tarihli Vilayet Nizamnamesi ile gerçekleşmiştir.
13.Soru
Osmanlı Devleti’nde modern anlamda ilk belediye teşkilatı nerede kurulmuştur?
1855 İstanbul |
1854 Konya |
1859 Adana |
1852 Aydın |
1860 Manisa |
Osmanlı Devleti’nde modern anlamda ilk belediye teşkilatı, Kırım Savaşı’nın şehirde yarattığı düzensizliğe bir çözüm olmak üzere Şehremaneti adıyla 1855’te İstanbul’da kuruldu.
14.Soru
Aşağıdaki verilen kurumlardan hangisi 1859’da taşranın ihtiyaç duyduğu vali, mutasarrıf, kaymakam ve nahiye müdürü gibi mülki idarecileri yetiştirmek üzere kurulmuştur?
İdare-i Umumiyye-i Vilâyât |
Mekteb-i Hukuk |
Umur-ı Ecnebiyye Kalemi |
Mekteb-i Mülkiyye |
İdare-i Umumiyye-i Vilâyet Nizamnamesi |
1859’da taşranın ihtiyaç duyduğu vali, mutasarrıf, kaymakam ve nahiye müdürü gibi mülki idarecileri yetiştirmek üzere Mekteb-i Mülkiyye kurulmuştur. 1877’de yeniden düzenlenerek yüksekokul düzeyine getirildi ve bugünkü Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nin temelini oluşturdu. Doğru cevap D'dir.
15.Soru
Osmanlı Devleti'nde İstanbul'dan sonra en çok sanayi tesisine sahip olan şehir hangisidir?
İzmir |
Edirne |
Bursa |
Selanik |
Sivas |
1913 ve 1915’te devletin yaptırdığı sanayi istatistikleri eksik olmalarına rağmen, gene de sanayi konusunda bize bir fikir verebilir. Bu sayımlara göre, mevcut sanayi tesislerinin yaklaşık yarısı İstanbul’da, %25’i İzmir’de ve geri kalanı da ülkenin değişik yerlerinde bulunmakta olup fabrikaların %8’i devlete, %11’i anonim şirketlere ve %81’i de şahıslara aitti.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yabancı devletlerin Osmanlı Devleti’ne yaptıkları demiryolları yatırımlarının tarıma sağladığı katkılardan biridir?
Yeni alanların tarıma açılması ve kaliteli tohum dağıtılması |
1897 Osmanlı-Yunan ve Balkan Savaşları’nda asker sevkiyatını kolaylaştırması |
Demiryollarının Medine’ye kadar ulaşması |
Yurtdışından getirilebilen tarım aletlerinin vergiden muaf edilmesi |
Demiryolları ile birlikte yeni istihdam alanlarının oluşması |
Yabancı yatırımcıların Osmanlı Devleti’ne demiryollarına yaptıkları yatırımların olumlu katkıları oldu. Asker sevkiyatını kolaylaştırması, yeni istihdam alanlarının açılması gibi katkılar askeri ve mali alanda gerçekleşti. Tarım alanında ise; yeni alanların tarıma açılması ve demiryollarının çiftçiye kaliteli tohum ulaştırması Osmanlı Devleti’ndeki demiryolları yatırımlarının olumlu sonuçlarıydı.
17.Soru
1908 öncesinde işçilerin grev hakkını sınırlayan yasal düzenlemenin adı nedir?
Tatil-i Eşgal Kanunu |
Lokavt |
İş Kanunu |
Sendikalar Yasası |
Polis Nizamnamesi |
Tatil-i Eşgal Kanunu grev hakkına önemli sınırlamalar getirmekle birlikte 1908 sonrası yönetimin bir ürünüdür. Lokavt işçileri greve giden işletme sahibinin işçileri geçici bir süre toplu halde işten çıkarma hakkıdır. İş Kanunu 1936 yılında Sendikalar Yasası da 1947 yılında çıkarılmıştır. Polis Nizamnamesi ise 1845 tarihlidir ve işçilerin en önemli kozu olan iş yavaşlatma veya grev gibi eylemleri yasaklayıcı hükümler içermektedir.
18.Soru
Günümüzde İl Genel Meclisi adıyla varlığını sürdüren kurumun Osmanlıdaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Meclis-i Umumi-i Vilâyet |
Meclis-i Deâvi |
Meclis-i Temyiz |
Divan-ı Temyiz |
Divan-ı Ahkâm-ı Adliyye |
Vilayet Nizamnamesi ile oluşturulan bir diğer temsili kurum da vilâyetlerde kurulması
öngörülen Meclis-i Umumi-i Vilâyet idi. Danışma meclisi niteliği taşıyan bu organ, bayındırlık hizmetleri, tarım, ticaret, vergi ve zabıta işlerini tartışır;
valinin başkanlığında yılda bir kez toplanırdı. Bugünkü il özel idaresinin temelini oluşturan umumi meclisler, günümüzde İl Genel Meclisi adıyla varlıklarını sürdürmektedir.
19.Soru
II. Abdülhamid döneminde Osmanlı ordusunda hizmet veren ve Osmanlı topraklarının haritalarının çıkarılmasında ve seferberlik sisteminin geliştirilmesinde kalıcı etkileri olan Alman Subay aşağıdakilerden hangisidir?
Albay Kaehler |
Yüzbaşı Kamphövener |
Yüzbaşı von Hobe |
Yarbay von der Goltz |
Yüzbaşı Ristow |
Kurmay Yarbay Collmar Freiherr von der Goltz, Osmanlıların “Goltz (Golç) Paşa” olarak adlandıracağı bu kişi, 1885’de Albay Kaehler’in İstanbul’da hayatını kaybetmesi üzerine askerî misyonun başına geçti ve 1896’ya kadar hizmet verdiği Osmanlı ordusunda sonradan etkileri görülecek olan kalıcı değişikliklere imza attı. Bu değişiklikler arasında Kurmaylık öğretiminin yeniden yapılandırılması, Seferî Teşkilatta kolordu sistemine geçilmesi, seferberlik sisteminin geliştirilmesi sayılabilir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gayrimüslimlere yeni haklar tanınmasını sağlamıştır?
Eyalet Meclisleri |
Kamu Meclisleri |
Islahat Fermanı |
Eyalet Meclisleri Talimatnamesi |
Taşra Meclisleri |
1856 yılında Islahat Fermanı’yla gayrimüslimlere bazı yeni hakların tanınmasının ardından Avrupalı devletlerin Osmanlı taşra teşkilâtında ve özellikle de gayrimüslimlerin yoğunlukla yaşadıkları bölgelerde bazı düzenlemelerin yapılması yönündeki baskıları neticesinde Osmanlı yöneticileri taşra idaresini Fransa örneğinde yeniden teşkilâtlandırmak için 1864 Vilâyet Nizamnamesini hazırladı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ