Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918) Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İhraç edilen ürünlerin en önde geleni olup, merkezi Batı Anadolu ve özellikle de Gördes, Demirci, Isparta ve Uşak olan ürün aşağıdakilerden hangisidir?
Çivi |
Makarna |
Halı |
Un |
Sabun |
Halı, zaten ihraç edilen ürünlerin en önde geleni olup halıcılığın merkezi Batı Anadolu ve özellikle de Gördes, Demirci, Isparta ve Uşak’tır. Doğru cevap C’dir.
2.Soru
19.yüzyılda imparatorluğun nüfus artışına paralel olarak kentleşmede de ciddi bir kıpırdanma başladı. Kara ve deniz ulaşımında yeni toplu taşıma imkânlarının ve vasıtalarının ortaya çıkmasıyla banliyölerin oluşması ve Kırım Savaşı’nda Osmanlı saflarında Rusya’ya karşı savaşmak için müttefik ordularının İstanbul’a gelmesiyle yaşanan olağanüstü hareketlilik ve kargaşa modern belediyeciliğin kurulma sürecine katkı yaptı.
Bu bağlamda öncelikle başkentin bayındırlık, altyapı, genel temizlik ve sağlık sorunlarını çözmek amacıyla İstanbul Şehremaneti (belediye) kuruldu. İstanbul Şehremaneti kaç yılında kurulmuştur?
1851 |
1852 |
1853 |
1854 |
1855 |
Başkentin bayındırlık, altyapı, genel temizlik ve sağlık sorunlarını çözmek amacıyla 1855 yılında İstanbul şehremaneti (belediye) kuruldu.
3.Soru
Taşradaki en büyük idari birim olan vilâyetler aşağıdakilerden hangisi tarafından yönetilmiştir?
Kaymakam |
Liva |
Muhtar |
Vali |
Başkan |
Osmanlı yöneticileri taşra idaresini Fransa örneğinde yeniden teşkilatlandırmak için 1864 Vilayet Nizamnamesini hazırladı. Vilayet, sancak, kaza ve köylerin idare şekliyle idari birimlerin başındaki yöneticilerin görev ve sorumluluklarını belirleyen nizamnameye göre, taşradaki en büyük idari birim olan vilayetleri vali yönetecek; vilayetler, mutasarrıfların yönettiği liva/sancaklardan; livalar kaymakamların yönettiği kazalardan; kazalar ise muhtarların yönettiği köy/karyelerden oluşacaktı.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Meşrutiyetle birlikte artmaya başlayan bütçe açıklarını kapatmak için alınan tedbirlerden değildir?
Vergileri artırmak |
Yeni vergiler koymak |
Çalışanları azaltmak veya ücretlerinde kesintiye gitmek |
Emanet sistemini hayata geçirmek |
Bazı devlet dairelerini birleştirmek |
Hazinenin en önemli gelirlerinden biri olan âşarın doğrudan tahsil edilebilmesi amacıyla 1877’de Aşar ve Ağnam Emaneti kurularak iltizam sisteminden vazgeçildi; ancak, beş yıllık bir uygulamadan sonra emanet sistemi başarılı olamayınca tekrar iltizama geri dönüldü. Osmanlı yöneticileri hazinenin gelirlerinin %25’ini oluşturan bu vergiyi doğrudan tahsil edebilmek için birkaç kere girişimde bulunduysa da başarılı olamadı.
5.Soru
Dedeağaç, Edirne, Beyrut, Samsun ve İzmir gibi ülkenin değişik yerlerinde şubeleri bulunan Selanik Bankası hangi tarihte açılmıştır?
7 Mayıs 1868 |
7 Mayıs 1878 |
7 Mayıs 1888 |
7 Mayıs 1898 |
7 Mayıs 1908 |
Selânikli Yahudilerle İtalyanların 7 Mayıs 1888’de kurduğu Selânik Bankasıçı, Dedeağaç, Edirne, Beyrut, Samsun ve İzmir gibi ülkenin değişik yerlerinde şubeler açtı. Doğru cevap C’dir.
6.Soru
Osmanlı Devleti’nin ilk demiryolu hattı aşağıdakilerden hangisidir?
İskenderiye-Kahire |
Mersin-Tarsus |
Bağdat demiryolu |
Selanik-İstanbul. |
Beyrut-Şam demiryolu. |
1851’de inşasına başlanan İskenderiye-Kahire Hattı Osmanlı ülkesindeki ilk demiryolu olup 1856’da işletmeye açılmıştır. Diğer hatlardan Mersin-Tarsus 1886, Beyrut-Şam 1895, Selanik-İstanbul 1896’da işletmeye açılmıştır.
7.Soru
Osmanlı Devleti’nin yerli ve yabancı kamuoyunu bilgilendirmek için 1831’de çıkardığı gazete aşağıdakilerden hangisidir?
Tercüman- Ahvâl |
Takvim-i Vekayi |
Tasvir-i Efkâr |
Muhbir |
İbret |
19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde iktidar basını kamuoyunu kontrol ve yönlendirmekte etkin bir araç olarak kullanmaktaydı. Bu bağlamda 1831 yılından itibaren yerli ve yabancı kamuoyunu düzenli olarak bilgilendirme amacıyla Takvim-i Vekayi gazetesi çıkartıldı. Gazete’nin ayrıca Fransızca, Ermenice, Rumca, Arapça ve Farsça nüshaları da çıkarıldı.
8.Soru
1864 Nizamnamesi'de bazı memurların ismi değişmiştir. Buna göre "umur-ı nafıa" memuru hangi adı almıştır?
Defterdar |
Umur-ı ecnebiyye müdürü |
Kaymakam |
Tarik emini |
Muhtar |
1864 Nizamnamesine göre bazı memurların ismi değişti: Vilâyet muhasebecisi defterdar; umur-ı hariciyye memuru, umur-ı ecnebiyye müdürü ve umur-ı nafıa memuru da tarik emini adını aldı.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1913 Vilayet Kanuna göre vilâyet merkezlerinde bulunan ve kendi yetkileri çerçevesinde görev yapacak müdürler(idareciler)den değildir?
Vali |
jandarma alay kumandanı |
ziraat müdürü |
evkaf müdürü |
Kadı |
Kadı
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 22 Ocak 1871 tarihli İdare-i Umumiyye-i Vilâyet Nizamnamesi ile kurulan bir idari birimdir?
Köy |
Liva |
Vilayet |
Nahiye |
Kaza |
Köy, Liva, Vilayet ve Kaza 8 Kasım 1864 tarihli nizamnameyle birlikte kurulmuştur. 1871 tarihli Nizamnamenin bir sonucu olan nahiye yeni bir idari birim olarak idari hiyerarşideki yerini almakta; kazayı kaymakam, nahiyeyi müdür ve köyü de seçilmiş muhtar yönetmekteydi.
11.Soru
Osmanlı Devleti’nde yayımlanan aşağıdaki gazetelerin hangisinin dönemin farklı dillerinde nüshaları çıkartılmıştır?
Takvim-i Vekayi |
Ceride-i Havadis |
Tercüman-ı Ahval |
Tasvir-i Efkâr |
Muhbir |
19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde iktidarın kamuoyunu kontrol ve yönlendirmekte kullandığı etkin araçlardan birisi de basındı. Bu amaç doğrultusunda 1831’den itibaren çıkarılan Takvim-i Vekayi’nin amacı yerli ve yabancı kamuoyunu düzenli olarak bilgilendirmekti. Bu nedenle gazetenin, Fransızca, Ermenice, Rumca, Arapça ve Farsça nüshaları da çıkartılmıştır. Bu gazeteden sonra ise 1860’lardan sonra Ceride-i Havadis, Tercüman-ı Ahvâl, Tasvir-i Efkâr, Muhbir ve İbret gibi özel gazeteler yayınlanmaya başladı.
12.Soru
Baltalimanı Ticaret Antlaşması ile hangi devlete ticaret alanında özel imtiyazlar sağlanmıştır?
Fransa |
Rusya |
Almanya |
Hollanda |
İngiltere |
Osmanlı ekonomisinin dünya pazarlarına açılmasında, 16 Ağustos 1838 tarihli Baltalimanı Ticaret Antlaşması’nın bir dönüm noktası olduğu kabul edilir. Bu antlaşma ile İngiliz tüccarların, tarım ve sanayi ürünlerini Osmanlı iç pazarlarında satmak ya da ihraç etmekte serbest olduğu; İngiliz tüccarların en ayrıcalıklı yerli tüccarın yararlandığı şartlara sahip olacakları karara bağlanmıştır.
13.Soru
Özü, devletin vergi sistemini özelleştirmesine dayalı olan sisteme OSmanlı Devletinde ne isim verilmiştir?
İltizam Sistemi |
Tımar Sistemi |
Aşar |
Cizye |
Ağnam |
İltizam Sisteminin özü devletin vergi sistemini özelleştirmesiydi. Maliyenin, kendisine ait belli bir geliri (mukataa) belirli bir süre ve yılık bir bedel karşılığında karı ve zararı kendisine ait olmak ve bedelin bir bölümünü peşin almak koşuluyla ve müzayedeyle
özel bir şahsa devretmesidir. Bu işi yapan kişiye mültezim denirdi. Bu sistem Tanzimat’ın ardından iki yıl kadar kaldırıldı; ancak, 1842’de tekrar uygulanmaya
konuldu.
14.Soru
Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye Ordusu Teşkilât-ı Esasî Nizamnamesi ile ordunun kuruluşu ve komutasında önemli değişikiliklere gidildi. Bu yönetmelikle bölgesel ordu komutanlıkları kaldırılıp yerlerine ordu müfettişlikleri kuruldu. Buna göre ikinci ordu müfettişliği aşağıdaki merkezlerden hangisi olmuştur?
Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye Ordusu Teşkilât-ı Esasî Nizamnamesi ile ordunun kuruluşu ve komutasında önemli değişikiliklere gidildi. Bu yönetmelikle bölgesel ordu komutanlıkları kaldırılıp yerlerine ordu müfettişlikleri kuruldu. Buna göre ikinci ordu müfettişliği aşağıdaki merkezlerden hangisi olmuştur?
İstanbul |
Şam |
Erzincan |
Bağdat |
İzmir |
ikinci ordu müfettişliği Şam merkezlidir.
15.Soru
Tarıma destek vermek amacı güden Ziraat Bankası ne zaman kurulmuştur?
1888 |
1887 |
1886 |
1885 |
1884 |
Hükümet, bunların yanında tarıma destek sağlamak için 1888’de kurduğu Ziraat Bankası aracılığıyla çiftçiye %6 faizli kredi vermeye başladı. 1910’a kadar yaklaşık 2,5 milyon çiftçi banka kredisi kullandı; ancak, bunların büyük bir çoğunluğu küçük çiftçiden ziyade kasaba ve şehirlerdeki zengin toprak sahipleriydi.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Abdülhamid’in otoriter eğilimlerini tahrik edip tek adam devri yaratmasının nedenlerindendir?
Çırağan Vakası |
Jön Türklerin baskısı |
Yeniçerilerin isyanı |
Ermeni isyanları |
İttihat ve Terakkinin Baskıları |
II. Abdülhamid evhamlı bir karaktere sahipti. Kendisini tahttan indirmek için Mason localarının desteğiyle Kleanti Skaliyeri- Aziz Bey Komitesi’nin faaliyetleri ve Ali Suavi’nin başrolde olduğu Çırağan Vakası (Mayıs 1878) gibi olaylar otoriter eğilimlerini ve vehimlerini tahrik etti. Padişahın devlet adamlarına ve kurumlarına güvensizliğinin yarattığı aşırı tedbirli, mesafeli ve müdahaleci tutumu, yönetim ve denetim mekanizmalarının önemli ölçüde Bâbıâli’den Yıldız Sarayı’na aktarıldığı bir “tek adam” devri yarattı.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Berlin Antlaşması’nın ortaya çıkardığı sonuçlardandır?
Osmanlı’nın toprak kazanmasını sağlamıştır |
Askeri gücü zayıflatmıştır |
Balkanlar’da ve Doğu Anadolu’da toprak kaybına neden olmuştur |
Doğuda derin izler bırakmıştır |
Güneydoğu’da etkili olmuştur |
1877-78 Osmanlı-Rus Harbi ve sonunda imzalanan Berlin Antlaşması, siyasi, iktisadi ve askeri sonuçlarının yanında, taşra idaresi için de önemli gelişmeleri ortaya çıkardı. Şöyle ki, Berlin Antlaşmasında, Rumeli ve Anadolu vilâyetlerinde ıslahat yapılmasına dair maddeler vardı. Bu durum, Osmanlı Devleti’nin doğrudan kendi idaresi altında olan yerlerde bile bağımsız hareket etmesini engellediği gibi, büyük devletlerin Hıristiyanları bahane ederek devletin içişlerine karışmalarına yol açtı.
18.Soru
Vilayetin yazı işlerinden sorumlu olan müdüre aşağıdakilerden hangisi denirdi?
Postacı |
Mektubi |
Yazar |
Katib |
Mülkiyeci |
II. Abdülhamid döneminde, vilayet, sancak ve kaza idare meclislerinde de geçerli olan taşra protokolü, vali (sancaklarda mutasarrıf, kazalarda kaymakam), naip/hakim, defterdar (sancaklarda muhasebeci, kazalarda mal müdürü), mektubi, müftü ve gayrimüslim reislerden oluşurdu. Mektubi (mektupçu) Vilâyet mektupçusu (mektubi-i vilâyet), vilâyetin yazı işlerinden sorumlu olan müdüre denirdi.
19.Soru
Osmanlı İmparatorluğu’nda nitelikleri bakımından gerçek anlamda ilk işçi grevi olan iş bırakma eylemi aşağıdakilerden hangisidir?
1863 Zonguldak kömür madeni grevi |
1872 Ömerli-Yarımburgaz ve İzmir demiryolu grevi |
1861’de Bursa’da bir fabrikanın yakılması |
1872 tersane işçileri grevi |
1872 Beyoğlu Telgrafhanesi işçi grevi |
Osmanlı İmparatorluğunda 1860’lı yıllara kadar modern anlamda örgütlü işçi eylemlerinden söz edilemez. Bu bağlamda Beyoğlu Telgrafhanesi işçilerinin Şubat 1872’de gerçekleştirdikleri iş bırakma eylemi, nitelikleri bakımından gerçek anlamda ilk grev olarak kabul edilmektedir.
20.Soru
Aşağıdakilerden seçeneklerden hangisinde Osmanlı'da 1800-1839 yılları arasında kurulan fabrikalar ve yerleri doğru olarak verilmemiştir?
Beykoz Çini Fabrikası |
İzmir Çuha Fabrikası |
Balıkesir Aba Fabrikası |
Gördes Halı Fabrikası |
Bursa Mensucat Fabrikası |
Osmanlı'da 1800-1839 yılları arasında kurulan bazı fabrikalar ve yerleri aşağıdaki gibidir:
İzmit Çuha fabrikası
İzmir Kağıt Fabrikası
Bursa Mensucat Fabrikası
Gördes Halı Fabrikası
Beykoz Çini Fabrikası
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ