Osmanlı Diplomasisi Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İstanbul fethini müteakip Türkiye’de Balyos ismiyle daimî elçi bulunduran yabancı devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Ceneviz |
Milano |
Venedik |
Avusturya |
Fransa |
İstanbul fethini müteakip Türkiye’de Balyos ismiyle daimî elçi bulunduran Venedik Cumhuriyeti diğer yabancı devletlere göre bu konuda daha önde gelmekteydi.
2.Soru
Boğdan ve Eflak Voyvodalığı'na atanarak rumların voyvodalıklara atanma sürecini başlatan İskerletzade Nicholos'un görevi aşağıdakilerden hangisiydi?
Tercüman |
Nişancı |
Reisülküttap |
Hariciye nazırı |
Beylik kalemi |
1709’da Divan-ı Hümayun Baş Tercümanı olarak görev yapan İskerletzade Nicholos’un önce Boğdan, daha sonra Eflak Voyvodalığına getirilmesiyle Rumların voyvodalıklara atanma süreci de başladı. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, geçici diplomasinin Grekler coğrafyasında gelişmiş olmasının nedenleri arasında değildir?
Site/şehir devletlerin varlığı |
Gelişmiş demokrasi geleneğinin varlığı |
İktisadi hayatta dış ticaretin önemi |
Grek devletleri arasında ortak din, kültür, dil gibi öğelerin varlığı |
Dış tehditlerin varlığı |
Geçici diplomasinin Grekler coğrafyasında gelişmiş olmasının birçok farklı nedeni bulunmaktadır. Site/şehir devletlerinin varlığı, kendi aralarındaki çekişmelerde ve rekabette etkin olabilmek; birbirlerine karşı varlıklarını sürdürebilmek için diplomasiyi önemli bir araç olarak kullanmalarını sağlamıştır. Dışarıdan gelen daha büyük tehlikelere karşı komşu büyük devletlerle diplomatik temasları sıcak tutmak şehir devletleri için hayatî bir önem arz etmiştir. Yine iktisadi hayatta dış ticaretin önemi komşu devletlerle istikrarlı diplomatik ilişkiler yürütülmesinin önünü açmıştır. Grek şehir devletleri arasındaki ortak dil, din, kültür ve benzer siyasî sisteme sahip olmaları diplomasinin gelişmesini etkileyen son nedendir.
4.Soru
Fazıl Ahmet'in ölümünden sonra veziriazamlığa aşağıdakilerden hangisi getirilmiştir?
Kuyucu Murad Paşa |
Koca Sinan Paşa |
Amcazade Hüseyin Paşa |
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa |
Sokullu Mehmet Paşa |
Fazıl Ahmed’in ölümünden sonra (1676) veziria^zamlığa aynı aileden, Köprülü Mehmed Paşa’nın damadı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa getirilmiş, Ukrayna meselesi onun döneminde sonuca ulaştırılmıştı. Doğru cevap D'dir.
5.Soru
Babıâli’nin ortaya çıkmasına kadar klasik dönemde Osmanlı Devleti’nin yabancı ülkelere göre son derece güçlü olmasının bir sonucu olarak diplomasiye fazla ihtiyaç hissetmemesi bürokrasinin bu kanadının fazla bir gelişme göstermemesine neden olmuştur. Bürokrasi açısından dışişlerinin en ayrıcalıklı işi aşağıdakilerden hangisinin yazılması olmuştur?
Name |
Ferman |
Kanunlar |
İmtiyaznameler |
Gayrimüslim cemaatlerin hukukî durum belgeleri |
Babıâli’nin ortaya çıkmasına kadar klasik dönemde Osmanlı Devleti’nin yabancı ülkelere göre son derece güçlü olmasının bir sonucu olarak diplomasiye fazla ihtiyaç hissetmemesi bürokrasinin bu kanadının fazla bir gelişme göstermemesine neden olmuştur. Bürokrasi açısından dışişlerinin en ayrıcalıklı işi olan name yazılması diplomasi lisanını bilen ve inşa kabiliyeti ileri seviyede olan, henüz yeni sınıf haline gelmiş olan kalemiye mesleğinin zirvesindeki nişancının görev sahasındayken, XVI. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak bu işin reisülküttablara verilmeye başlandığı görülmektedir.
6.Soru
I. Yabancı devletlerle yapılacak antlaşma metinlerini oluşturmak,II. Reisülküttabın elçilerle yaptığı görüşmelerde tercümanlık yapmak,III. Divan veya padişahı ziyarete gelen elçileri karşılamak,IV. Babıâli’ye gelen ve giden yazıları tercüme etmek,Yukarıda yer alan görevlerden hangisi/hangileri Divan-ı Hümayun Tercümanları’nın görevleri arasında değildir?
II ve III |
II, III ve IV |
Yalnız I |
Yalnız III |
III ve IV |
Divan-ı Hümayun Tercümanları dış devletlerden Babıâli’ye gelen her türlü yazıyı Türkçeye, Batılı devletlere gönderilenleri de yabancı dile tercüme eder, yabancı elçilerle reisülküttabın görüşmelerinde tercümanlık yapar ve elçilere rehberlik ederlerdi. Tercümanlar İstanbul’daki elçilerle ilişki içerisindeydiler. Onlarla politika konularını konuşurlar ve bunları sadrazama aktarırlardı. Bunun yanında tercümanların bir görevi de Divan veya padişahı ziyarete gelen elçileri karşılamak ve görüşmelerde tercümanlık yapmaktı.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi milletlerarası sorunların bazı uluslararası kuruluşlar
vasıtasıyla görüşülmesine verilen adtır?
Parlamenter Diplomasi |
Mahiyet Diplomasi |
Girişken Diplomasi |
Pozitif Diplomasi |
Rasat Diplomasi |
Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın kurulmasının ardından oluşan yeni “örgütlü sistem” çerçevesinde, milletlerarası sorunların bazı uluslararası kuruluşlar vasıtasıyla görüşülmesine “Parlamenter Diplomasi” denir. Doğru cevap A'dır.
8.Soru
Roma İmparatorluğu'nda diplomatik görüşmeler neticesinde imzalanan antlaşmaların saklanması, protokol sorunlarının çözüme ulaştırılması ile savaşın ilan edilmesi ve barışın yapılması gibi belli işlerle uğraşan kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Fetialis Kurulu |
Pax Romana |
Proksenos |
Amarna |
Ad Hoc |
Roma İmparatorluğu'nda diplomatik görüşmeler neticesinde imzalanan antlaşmaların
saklanması, protokol sorunlarının çözüme ulaştırılması ile savaşın ilan edilmesi
ve barışın yapılması gibi belli işlerle uğraşan kurum Fetialis Kuruludur.
9.Soru
Osmanlı Devletinde hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanınmak
üzere düzenlenen hukukî belgeye ne ad verilmektedir?
Emanname |
Aman-ı şerif |
İcazetname-i hümayun |
Name-i hümayun |
Ahidname |
Osmanlı Devletinde hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanınmak üzere düzenlenen hukukî belgeye ahidname denirdi. Ahidnameler yeni başa geçen hükümdarın selefi zamanındaki barışın yenilenmesi, bir savaş sonrası yapılan barış, ticarî imtiyazlar verilmesi gibi sebeplerle bahşedilirdi.
10.Soru
Bucaş Antlaşması hangi yılda imzalandı?
1670 |
1671 |
1672 |
1673 |
1674 |
1672 yılında imzalanmıştır
11.Soru
Teorik olarak, İslam ülkesine gelen ve …………………………… olarak tanımlanan bütün gayrimüslim ülke tebaalarının cezalandırılması ve mallarının yağmalanması meşru idi.
Yukarıdaki boşluğu hangisi tamamlar?
Eman |
Müstemin |
Harbî |
İstimalet |
Müdara |
Teorik olarak, İslam ülkesine gelen ve “harbî” olarak tanımlanan bütün gayrimüslim ülke tebaalarının cezalandırılması ve mallarının yağmalanması meşru idi. Sözkonusu kişilerin ülkeye girebilmeleri, ikamet edebilmeleri ve her türlü faaliyette bulunabilmeleri için kendilerine “eman” verilmesi gerekmektedir.
12.Soru
23 Nisan 1821’de tercüman yetiştirmek ve Babıâli memurlarından dil öğrenmek isteyenlere yabancı dil öğretmek amacıyla Tercüme Odası aşağıdaki hangi Padişah döneminde kurulmuştur?
I. Mahmud |
II. Mahmud |
III. Osman |
Abdülmecid |
IV. Mustafa |
II. Mahmud, 23 Nisan 1821’de tercüman yetiştirmek ve Babıâli memurlarından dil öğrenmek isteyenlere yabancı dil öğretmek amacıyla Tercüme Odası’nı kurdu. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Divan-ı Hümayunun bütün yazı ve evraklarının işlerini birer kâtipler ve memurlar heyeti yürütmekteydi. Bu heyetin baş sorumlusu kimdi?
Nişancı |
Beylikçi |
Sadrazam |
Reisülküttab |
Sadaret kethüdası |
Divan-ı Hümayunun bütün yazı ve evraklarının işlerini birer kâtipler ve memurlar heyeti yürütmekteydi ki bunların baş sorumlusu da Reisülküttab (Reis Efendi) idi.
14.Soru
Diplomatik ilişkiler dahil yönetim ve danışma açısından en önemli organ olan Divan-ı Hümayun önemini yitirmiş ve bu gelişmeye paralel olarak Sadrazamların ve Paşakapısı’ndaki görevlilerin diplomasideki ağırlıkları da artmıştır. Reisülküttablar name yazma işinde daha faal hale gelmişler ve daha sonrasında Babıâli’nin elçiliklerle bağlantısını tesis etmek görevini üstlenmişler ve böylece dış politikadaki önemleri artmıştır. Reisülküttapların dış politikadaki önemleri hangi yüzyılda artmıştır?
XV |
XVI |
XVII |
XVIII |
XIX |
XVII. yüzyılda kurumsal alandaki önemli bir değişiklik ise yüzyıl ortalarından itibaren devlet işlerinin Paşakapısı’nda halledilmeye başlanması, diplomatik ilişkiler dahil yönetim ve danışma açısından en önemli organ olan Divan-ı Hümayun’un bu önemini yitirmesidir. Bu gelişmeye paralel olarak Sadrazamların ve Paşakapısı’ndaki görevlilerin diplomasideki ağırlıkları da arttı. XVII. yüzyılda nişancı ferman yazma işinden giderek uzaklaşır, reisülküttablar name yazma işinde daha faal hale gelir. XVII. yüzyılda reisülküttabın diplomasi alanındaki başlıca görevleri dışarıya gönderilecek namelerin hazırlanması, gelen namelerin tercüme ettirilmesi, yol emri, izin, berat vb.nin tanziminin yanında; kendisine bağlı kalemde saklanan ahidnâmelere ihtiyaç duyuldukça bunlarla ilgili sorulara cevap vermek, bunlar hakkında ilgililere bilgi vermektir. XVII. yüzyıl sonlarından itibaren ise reisülküttablar Babıâli’nin elçiliklerle bağlantısını tesis etmek görevini üstlenir ve böylece dış politikadaki önemleri artar.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XVII. yüzyılda kurumsal alanda meydana gelen önemli değişikliklerden biridir?
Devlet işleri Paşakapısı’nda halledilmeye başlanmıştır |
Yabancı elçilerin kendi binalarına taşınmalarına izin verilmiştir |
Teşrifat işleri, ilk defa çok açık bir biçimde kurallara bağlanmıştır |
Osmanlılar da değişik ülkelere ad hoc elçilik heyetleri göndermiştir |
Avrupa devletleri ikamet elçilikleri açmışlar ve ad hoc elçilik heyetleri göndermişlerdir |
XVII. yüzyılda kurumsal alandaki önemli bir değişiklik ise yüzyıl ortalarından itibaren devlet işlerinin Paşakapısı’nda halledilmeye başlanması, diplomatik ilişkiler dahil yönetim ve danışma açısından en önemli organ olan Divan-ı Hümayun’un bu önemini yitirmesidir. Yabancı elçilerin kendi binalarına taşınmalarına izin verilmesi, o devirde Avrupa’da da benimsenen “elçilik hakkı”, “elçilik binalarının dokunulmazlığı” gibi ilkelerin Osmanlı yöneticileri tarafından da benimsendiğini göstermesi açısından önemlidir. “Kanun-ı Elçiyan” olarak da adlandırılan 1657 tarihli Tevkii Abdurrahman Paşa Kanunnamesi’nde yabancı elçilere uygulanacak protokol ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir. Daha önce teamüller çerçevesinde yürütülen teşrifat işleri, ilk defa çok açık bir biçimde kurallara bağlanır. Osmanlıların nispî barışçı siyasetlerinin yanında Avrupa devletlerinin açtıkları ikamet elçilikleri ve gönderdikleri ad hoc elçilik heyetleri diplomatik faaliyetleri yoğunlaştırdı. Osmanlılar da değişik ülkelere ad hoc elçilik heyetleri göndermekteydi.
16.Soru
Osmanlılar haraçgüzarlık rejimi hangi ilk kez ülke ile tesis etmişlerdir?
Venedik |
Bizans |
Sırbistan |
Fransa |
İngiltere |
Osmanlıların kuruluş devrinde en yoğun ilişkide bulunduğu devlet hiç şüphesiz Bizanstı. İmparator III. Andronikos kuşatma altındaki İznik’i rahatlatmak için Gebze limanı yakınında Pelekanon (Gebze limanı yakınında Eskihisar) denen yerde Orhan Gazi komutasındaki Osmanlı kuvvetleriyle karşılaşır. Savaş, Osmanlı kuvvetlerinin başarısıyla
sonuçlanır ve İmparator kaçar. İki yıl sonra yapılan bir antlaşma ile İmparator da bu durumu kabullenerek elinde kalan yerler için Orhan Gazi’ye haraç vermeye razı olmuştur. Böylece Osmanlılar Bizans ile diplomatik bir ilişki tesis etmiş ve neticesinde zaman zaman kesintiye uğrasa da bir haraçgüzârlık rejimi kurmuşlardır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
17.Soru
Harold Nicolson'a göre geniş anlamıyla diplomasi neyi ifade etmektedir?
Diplomatlar vasıtasıyla karışılıklı haberleşme ve görüşme süreci |
devletin dış siyasetinde kullandığı çok çeşitli siyasi etkileme yöntem ve teknikleri |
Belgeleri inceleme bilimi |
İkiye katlanmış belge |
Uluslararası ilişkileri yürütme sanatı |
Harold Nicolson diplomasinin anlamını dar ve geniş olmak üzere ikiye ayırır. Dar anlamıyla diplomasi resmi temsilcileri olan diplomatlar vasıtasıyla hükümetlerin karşılıklı haberleşme ve görüşme sürecidir. Geniş anlamıyla diplomasi ise bir devletin dış siyasetinde kullandığı çok çeşitli siyasi etkileme yöntemi ve teknikleridir. Doğru yanıt B seçeneğidir.
18.Soru
Osmanlı devletinde ilk daimi ikamet elçisi hangi ülkeye gönderilmiştir?
Fransa |
Almanya |
İngiltere |
Avusturya |
Macaristan |
1793 yılında gönderilen ilk daimî ikamet Elçisi Yusuf Ağah Efendi İngiltere'ye gönderilmiştir.
19.Soru
………………., hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanınmak üzere düzenlenen hukukî belgedir. Sözlüklerde “muahede” veya “antlaşma kağıdı” gibi kısa tanımlar yanında “antlaşma şartlarını ve iki tarafın imzasını taşıyan kağıt” biçiminde de tanımlanır.
Verilen boşluğa seçeneklerden hangisi getirilmelidir?
Ahidname |
Eman |
Apokrysarion |
Müste’men |
İtimatname |
Ahidname, hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanınmak üzere düzenlenen hukukî belgedir. Sözlüklerde “muahede” veya “antlaşma kağıdı” gibi kısa tanımlar yanında “antlaşma şartlarını ve iki tarafın imzasını taşıyan kağıt” biçiminde de tanımlanır.
20.Soru
Bucaş Antlaşması hagi ülkeler arasında yapılmıştır?
Osmanlı-Lehistan |
Osmanlı-Venedik |
Osmanlı-Fransa |
Lehistan-Rusya |
Rusya-İngiltere |
Bucaş Antlaşması Osmanlı ile Lehistan arasında yapılmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ