Osmanlı İktisat Tarihi Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 17. yüzyılda Osmanlı'nın altın çıkardığı maden ocaklarından biridir?
Ulubat |
Gediz |
Gümülcine |
Kırım |
Bozkır |
Osmanlı ekonomisinde 17. yüzyılın sonlarında yeni para politikasının bir uzantısı olarak Rumeli ve özellikle Anadolu’da kapanmış maden ocakları yeniden işletmeye açılmış veya yeni maden ocakları kurulmaya başlanmıştır. Ülkedeki başlıca altın maden ocakları; Bozkır, Ergani, Gümüşhane, Espiye olarak yer almaktaydı.
2.Soru
Anadolu'da toplumsal sistemin siyasal-idari, ekonomik ve sosyal açıdan düzen ve istikrar kazanmasının bir göstergesi olarak nüfus artışı dönemi aşağıdakilerden hangisidir?
16. Yüzyıl |
14. Yüzyıl |
15. Yüzyıl |
13. Yüzyıl |
17. Yüzyıl |
Anadolu nüfusunun 16. yüzyılda ise toplumsal sistemin siyasal-idari, ekonomik ve sosyal açıdan düzen ve istikrar kazanmasının bir göstergesi olarak nüfus artışı dönemidir. Doğru cevap A dır.
3.Soru
I. Meclis-i Umur-ı Nafia kurulmuştur.
II. Nafia Hazinesi köylüye kredi dağıtmaya başlamıştır.
III. Gerekli yolların yapılması için çalışmalara başlanmıştır.
Yukarıdakilerden hangisi Tanzimat döneminde gerçekleştirilen tarım iyileştirmeleri arasında yer alır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
1838'de Ziraat ve Sanayi Meclisi, sonraki adıyla Meclis-i Umur-ı Nafia kurulmuştur. 1843'te Ziraat meclisi ve yine aynı tarihte Nafia Hazinesi kurularak köylüye kredi dağıtılmaya başlanmıştır. Gerekli yolların yapılması ve nehirlerin elverişli hale getirilmesi, kredi dağıtılması, vergi yükünün hafifletilerek bölgeler ve kişiler arasında dağılım adilleştirilmesi için çalışmalar yapılmıştır. Bu bağlamda, verilen üç ifade de doğrudur. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Osmanlı Devleti ileri gelenlerinin Batı dünyasında bulmaya çalıştıkları, sistemi bu doğrultuda yenileme çabası içinde olduklar modernleşme projesi dönemi aşağıdakilerden hangisidir?
Klasik Dönem |
Olgunlaşma Dönemi |
Oluşma Dönemi |
Esnekliği Kaybetme Dönemi |
Yenileşme Dönemi |
Osmanlı Devleti ileri gelenlerinin 18. yüzyılın sonlarından başlayıp 20. yüzyılda devletin çöküşüne kadarki zaman diliminde var olan problemlere yeni çözüm arayışlarını iç dinamiklerden ziyade Batı dünyasnda bulmaya çalıştıkları, sistemi bu doğrultuda yenileme çabas içinde oldukları dönemi ifade eder. Bu yönü ile bir modernleşme projesi dönemidir. Doğru cevap E dir.
5.Soru
Sanayileşmiş ülkeler katma değerli ürünler ihraç ederken gelişmemiş ülkelerden işlenmemiş hammadde benzeri ürünler ithal ederler. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi olgu ile çelişen bir durum içermektedir?
Osmanlı taş kömürü ihtiyacını İngiltere’den ithal ederek gidermiştir |
Osmanlı el dokumaları her dönem talep görmüştür |
Osmanlı ekonomisi tarım ve hayvancılık ürünleri üzerinde kurulmuştur |
Almanya’dan gerçekleştirilen ithalat daha çok askeri ekipmanlar üzerinedir |
Deri işlemeciliği Osmanlının önemli ihraç mallarından birisidir |
Bu dönemde sanayi devrimini başlatan Batı Avrupa ülkeleri diğer ülkelerden hammadde satın alıp, bunları işleyip daha katma değerli hale getirip diğer ülkelere satmışlardır. Dışarıdan alınan mala kıyasla satılan malın daha katma değerli olması bugünde gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkeler arasındaki ticaretin temelinde yer alan unsurdur. Bu bağlamda soru değerlendirildiğinde Osmanlı’nın ihraç mallarını hammaddeler oluştururken satın aldıklarını ise işlenmiş bitmiş malların oluşturması beklenir. Ancak A seçeneğinde yer alan durum bu sürecin tersi bir seyri göstermektedir.
6.Soru
Büyük camilerle hac yönetimi ve mukaddes beldeler (Mekke, Medine, Kudüs) vakıflarının yönetimi ile aşağıdakilerden hangisi uğraşır?
Muhasebe-i evvel |
Cizye Muhasebesi |
Haremeyn Muhasebesi |
Mevkufat |
Müstevfi |
Haremeyn Muhasebesi Büyük camilerle hac yönetimi ve mukaddes beldeler (Mekke, Medine, Kudüs) vakıflarının yönetimi ile uğraşırlardı.
7.Soru
Osmanlı'nın iktisadi anlayışına ilişkin olarak aşağıda belirtilenlerden hangisi yanlıştır?
Üretim faaliyetinin hedefi yoktur. |
Ülke içi ihtiyaçların karşılanması en son sırada yer almaktadır. |
Artan mal yer değiştirerek tüketime sunulmaktadır. |
İhracat, ihtiyaçlar karşılandıktan sonra kalan malların satılmasıdır. |
İthalat için pek yüksek olmayan bir gümrük vergisi uygulanmaktadır. |
Ülke içi ihtiyaçların karşılanması ilk sırada yer almaktadır. B şıkkı yanlıştır.
8.Soru
19. yüzyıl Osmanlı kentlerinde kaç çeşit örgütlenme vardı?
8 |
7 |
6 |
5 |
4 |
19. yüzyıl Osmanlı kentlerinde dört toplumsal örgütlenme alanının belirleyici olduğu söylenebilir. Bunlar;
- Devlet örgütlenmesi
- Toplumun dini gruplar ve mezhepler arasında örgütlenmesi
- Esnaf-ahi örgütleri (loncalar)
- Mahallerdir (sosyo-ekonomik ve dini açıdan homojen özellik gösteren komşuluk birimleri).
Osmanlı kentinde sosyal tabakalar, grup dayanışması için mekân yakınlığının gerekli olmadığını ortaya koyan bir yerleşim işimi gösterirler.
9.Soru
19. yüzyılda Osmanlıda hayvancılık, gelişme potansiyelinin gerisinde kalmıştır. Bunun temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Hastalıklar |
Devlet düzenlemeleri |
İklim şartları |
Savaşlar |
Yetersiz eleman sayısı |
19. yüzyılda Osmanlıda hayvancılık, gelişme potansiyelinin gerisinde kalmıştır. Bunun temel sebeplerinden biri hastalıklardı.
10.Soru
I. Daha önce ele geçirilen kentlerdeki uygulama ile aynıdır.
II. Vakıf ve imaret sistemine göre inşa faaliyeti başlatılmıştır.
III. Her toplumsal grup ayrı ayrı mahallere yerleştirilmiştir.
IV. Sur içiyle birlikte Üsküdar ilk etaptan itibaren yoğun yerleşimin olduğu yerlerdir.
İstanbul' un iskânı ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I,II |
I,III |
I,II,III |
III,IV |
I,II,III,IV |
I ve II doğrudur. Toplumsal grupların aynı mahalle içinde yerleştiği mahallerde vardır. Üsküdar da 19. Yy da bile yeterince yerleşime açılmamıştı
11.Soru
Ziraî üretimi arttırma, ürünleri çeşitlendirme, dış talebi olan ziraî ürün üretiminin teşviki, yerli sanayi hammaddelerinin içerde üretilmesi ve ziraatın modernleştirilmesi için bir ziraî bürokrasi oluşturulmuştur. Bunun için Ziraat ve Sanayi Meclisi sonraki adıyla Meclis-i Umûr-ı Nâfia; Ziraat Meclisi ve Nâfia Hazinesi kurularak köylüye kredi dağıtılmaya başlanmış, ziraî eğitim ve uygulama kurumları oluşturulmuştur. Sonraki adıyla Meclis-i Umûr-ı Nâfia olan Ziraat ve Sanayi Meclisi ne zaman açılmıştır?
1838 |
1839 |
1840 |
1841 |
1842 |
Tanzimat döneminde (1839-1876) idarî ve iktisadî alana da sirayet eden merkezîleştirme süreci içerisinde, yukarıda bahsettiğimiz iktisadî dünya prensipleri de değişmeye başlamıştır. Dışarıda Osmanlı ziraî ürünlerine karşı oluşan büyük dış talep, ziraî yapıda ortaya çıkan değişmelerin temel sebebi olmuştur. Ziraî üretimi arttırma, ürünleri çeşitlendirme, dış talebi olan ziraî ürün üretiminin teşviki, yerli sanayi hammaddelerinin içerde üretilmesi ve ziraatın modernleştirilmesi için bir ziraî bürokrasi oluşturulmuştur. Bunun için 1838’de Ziraat ve Sanayi Meclisi sonraki adıyla Meclis-i Umûr-ı Nâfia; 1843’de Ziraat Meclisi ve yine aynı tarihte Nâfia Hazinesi kurularak köylüye kredi dağıtılmaya başlanmış, ziraî eğitim ve uygulama kurumları oluşturulmuştur.
12.Soru
Haremeyn evkâfı ve mukataaları 1757-58 yılına kadar aşağıda verilenlerden hangisinin kontrolü altında tutulmuştur?
Defterdarlar |
Kadılar |
Sancakbeyleri |
Darüssaâde ağaları |
Beylerbeyleri |
1713’lerde İstanbul, Edirne ve Bursa gibi şehirlerdeki birçok vakfın Evkâf Muhasebesi adıyla bağımsız bir kalem oluşturduğu kaynaklarımızda zikredilmektedir. Haremeyn evkâfı ve mukataaları 1757-58 yılına gelene dek Darüssaâde ağalarının nezaretinde idi. Bu yılda Haremeyn evkâfı ve mukataaları yeni bir düzenlemeye tâbi tutularak idaresi Darüssaâde ağalarının elinden alınmıştır. Mukataaları müzayede, satış ve iltizâm yetkisi defterdarlara verilmiştir.
13.Soru
Esas olarak Hıristiyan ve Yahudilerden alınan cizyenin her türlü idarî ve mâlî işine bakan muhasebe aşağıdakilerden hangisidir?
Muhasebe-i evvel |
Cizye Muhasebesi |
Haremeyn Muhasebesi |
Haremeyn Mukâtaas› |
Mevkûfât |
Hıristiyan ve Yahudilerden alınan cizyenin her türlü idarî ve mâlî işine bakan muhasebe Cizye Muhasebesidir.
14.Soru
Osmanlı ekonomisinin temeli aşağıdakilerden hangisine dayanır?
Zirai |
Ganimet |
Haraç |
Öşür |
Savaş Tazminatı |
Osmanlı ekonomisi temelde ziraî bir ekonomidir.
15.Soru
250 kilo kadar yük taşıyabilen, bakımının kolay ve maliyetinin ucuz olması nedeniyle Osmanlı İmparatorluğu'nda sayıca hayli kalabalık gördüğümüz hayvan aşağıdakilerden hangisidir?
At |
Fil |
Öküz |
Katır |
Deve |
Deve 250 kilo kadar yük taşıyabilmektedir ve bakımının kolay ve maliyetinin ucuz olması nedeniyle Osmanlı İmparatorluğu'nda sayıca hayli kalabalık görmekteyizdir.
16.Soru
Kaç yılında yılında Defterdarlık kaldırılarak Maliye Nezâreti kuruldu?
1699 |
1736 |
1816 |
1838 |
1908 |
1838 yılında Defterdarlık kaldırılarak Maliye Nezâreti kuruldu.
17.Soru
Günümüz yaklaşımıyla Kamu iktisadi teşebbüsleri olarak görülebilecek Osmanlı bütçe geliri aşağıdakilerden hangisidir?
Cizye |
Avârız |
Nüzül |
Sürsat |
Mukâtaa |
Bütçelerde yer alan gelir kaynakları çoğunlukla mukâtaa, cizye ve avârız gelirleridir. Mukâtaalar doğrudan devlet işletmeleri, devlete ait bir gelir payının tahsili işi, inhisar haline getirilen herhangi bir kuruluşun işletme hakkı veya üretilen malı satın alma tekeli oluşturma gibi özellikler taşıyabilirler. Mukâtaaları günümüz yaklaşımıyla (genellikle özel teşebbüs tarafından işletilen) Kamu iktisadî teşebbüsleri olarak görmek mümkündür. Kara ve deniz gümrükleri, darphaneler, madenler ve Şaphâneler buna örnek olarak verilebilir. Doğru cevap E’dir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, 1914 yılı idari bölümlemesi esas alınarak bu tarihteki nüfuslarına göre yapılacak bir sıralamada Osmanlı Türkiye'sinin en kalabalık vilayetlerinin arasında yer almaz?
Sakarya |
İstanbul |
Aydın |
Konya |
Ankara |
1914 yılı idari bölümlemesi esas alınarak bu tarihteki nüfuslarına göre yapılacak bir sıralamada Osmanlı Türkiye'sinin en kalabalık vilayetlerinin sırası ile Hüdavendigar, Aydın, Konya, Ankara, Kastamonu, Sivas, Trabzon ve İstanbul olduğu görülür.
19.Soru
Selçuklular'da transit ticaretin geliştiği dönem aşağıdakilerden hangisidir?
1176-1277 |
1075-1176 |
1065-1076 |
1071-1255 |
1100-1242 |
Selçuklular'da transit ticaretin geliştiği dönem 1176-1277 dönemidir.
20.Soru
Osmanlı Devleti'nde toplanan vergilerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Resm-i ağnam bir koyun-keçi vergisiydi |
Dirlik sahiplerinin reayadan nakdi karşılık istemeleri çoğunlukla yasaktı |
Resm-i ispenç gayrimüslimlerden alınan bir vergiydi |
Askeri sınıfın mensuplarından vergi alınmazdı |
Resm-i arus zırai vergi türlerinden biriydi |
Resm-i arus, evlenen kız veya kadınlar için erkeklerinden alınan maktu resmidir. Yani resm-i arus, zırai bir vergi değildi. Doğru cevap E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ