Osmanlı İktisat Tarihi Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- Hayvanlardan alınan ağnam vergisi merkez bütçesinin gelir kaynaklarından birisi idi.
- Balkan coğrafyası İstanbul’un et ihtiyacını karşılayan bir üretim sahası idi.
- Konargöçer yaşam da temel ekonomik gelir kaynağı küçükbaş hayvancılık idi.
- Büyükbaş hayvancılığı sadece ulaşım ve çift sürmede kullanılırdı
Hayvancılıkla ilgili olarak yukarıda verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I,II |
II,III |
I,III,IV |
I,II,III |
I,II,III,IV |
I,II,III doğrudur. Büyükbaş hayvancılık iş gücü yanında et ve sütü içinde yararlanılırdı. Ancak Osmanlı toplumunda et tüketimin esasını küçükbaş hayvancılık olduğu belirtilmelidir.
2.Soru
I. Padişah değişiklikleri
II. Tımar kesimini teşkilatlandırmak
III. Doğal afetler sonrası
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Osmanlı'da sayım yapılan olaylardandır?
I, II ve III |
I ve II |
Yalnız III |
I ve III |
Yalnız II |
Bütün seçenekler Osmanlı'da sayım yapılan olaylardandır.
3.Soru
I) İlmiye mensuplarının maaşlarını ödeyerek finansal bir işlev görür
II) Sosyal yardım yatırımlarını yönetir
III) Bulunduğu yerleşim yerinin güvenliğini üstlenir
Osmanlı vakıf sistemiyle ilgili yukarıdakilerden hangisi veya hangileri söylenebilir?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve III |
I ve II |
II ve III |
Osmanlı vakıf sistemi, genel olarak sosyal güvenlik, eğitim, kültür ve dinle ilgili işlevler gören bir kurumdu. Onun işlevlerinin arasında bir yerleşim yerinin güvenliğini sağlamak yoktur. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
Bir kimsenin mal, mülk ve davarına zarar verenlerden alınan ceza aşağıdakilerden hangisidir?
Resm-i cürüm |
Resm-i arus |
Bâd-ı hevâ |
Resm-i mücerred |
Resm-i bennak |
Bâd-ı hevâ, Bir kimsenin mal, mülk ve davarına zarar verenlerden alınan cezadır.
5.Soru
I. Nüfus ile büyüme arasında doğrudan bir bağ vardır
II. 14. Yy. da nüfus yoğunluğunun yetersizliği talep yetersizliği ve iktisadi durgunluğa neden olmuştur.
III. 16. Yy Celali isyanlarının tek ve biricik nedeni nüfus artışıdır.
IV. Anadolu’nun nüfusunda 14. Yy dan 19. Yy sürekli bir artış yaşanmıştır.
Anadolu nüfusuna dair yukarıda verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I |
I,II |
I,II,III |
I,III,IV |
I,II,III,IV |
Doğru cevap bir ve ikidir. Diğerleri doğru değildir. Diğer şıklardaki Celali isyanlarının çeşitli sebepleri vardır. Anadolu’nun nüfusu da sürekli artış göstermemiştir
6.Soru
Tapu sayımları ile her köyün geliri, nüfusu, otlakları, ormanlar kısaca mâlî yapı tesbit edilirdi. Bunun sonucunda oluşturulan yapıya ne ad verilir?
Vakıf |
Tımar |
Ocaklık |
Sancaklar |
Haslı eyaletler |
Tapu sayımları ile her köyün geliri, nüfusu, otlakları, ormanlar kısaca mâlî yapı tesbit edilirdi. Böylece haslı eyaletler oluşturulur, bunlar da sancaklara ayrılır, sancaklar da tımar, vakıf ve ocaklık olarak hak sahiplerine tahsis edilirdi.
7.Soru
İslâm vergileme düzeninde silahlı mücadele ile fethedilen topraklardan %50 ye kadar alınabileceği kaydedilen vergi aşağıdakilerden hangisidir?
Yaylak ve kışlak resmi |
Harâc |
Otlak resmi |
Öşür |
Resm-i ağnâm |
Harâc, İslâm vergileme düzeninde silahlı mücadele ile fethedilen topraklardan %50 ye kadar alınabileceği kaydedilen vergidir.
8.Soru
Aşağıdaki şıklardan hangisi Gelir Kalemleri mevzuatlarından (özelliklerinden) değildir?
Süvari mukabelesi |
Muhasebe-i evvel (Başmuhasebe) |
Cizye Muhasebesi |
Haremeyn Muhasebesi |
Haremeyn Mukâtaası |
Gelir Kalemleri
1. Muhasebe-i evvel (Başmuhasebe),Cizye Muhasebesi,Haremeyn Muhasebesi,Haremeyn Mukâtaası
9.Soru
- Osmanlı köylüsü serf değildir
- Sipahi ile köylü arasındaki ilişki kanunnamelerle düzenlenir
- Köylünün, sipahiyi şikâyet etme hakkı vardır.
- Köylü, vergisini sipahiye öderdi.
Köylü sipahi arasındaki ilişki ile ilgili olarak yukarıda verilenlerden hangisi/hangileri doğrudur?
I,II |
II,III |
III,IV |
I,II,III,IV |
IV |
Tümü doğrudur.
10.Soru
I. Amerika kıtasının keşfinden sonra Avrupa'ya getirilmiştir.
II. 1583'te Milas'ta ekimine başlanmıştır.
III. Hem siyasi, hem dini hem de sosyal tepkilere neden olmuştur.
Yukarıdaki bilgiler hangi tarım ürününe aittir?
Bağ ve bahçe ürünleri |
Tütün |
Pamuk |
Diğer tahıl ürünleri |
Arpa |
Tütün, Amerika kıtasının keşfinden sonra ilk defa Avrupa'ya getirilmiş ve müteakip yüz yıl içinde de bütün dünyaya yayılmış tarım ürünüdür. Kısa sürede toplumlar içinde tüketimi yaygınlaşan bu Yeni Dünya bitkisi hem siyasi, hem dini hem de sosyal tepkilere neden olmuştur. Osmanlı topraklarına 1560'larda girmiş ve 1583 yılında Milas'ta ekimine başlanmıştır. Doğru cevap B'dir.
11.Soru
Aşağıdaki şıklardan hangisinde İslam devletlerinde kamu maliyesinin üç yönü doğru verilmiştir ?
Merkez maliyesi - İkta - Tımar |
İkta - Tımar |
Merkez Maliyesi - Tımar |
Merkez Maliyesi - İkta |
Tımar - Merkez Maliyesi - Haraç |
İslâm devletlerinde kamu maliyesinin üç yönü vardır. Bunlardan birincisi rakamları
bütçelere yansıyan merkez maliyesi, ikincisi askerî zümreye maaşlarına karşılıkk
toprak gelirlerinin bağlanmasını ifade eden ikta (ve tımar) ve üçüncüsü de genellikle
yatırım harcamalarını yapan vakıf sistemidir. İktisadî ve sosyal refahı sağlayan
en önemli unsur bu yatırımlardır.
12.Soru
Osmanlı İmparatorluğu’nun genelinde yetiştirilen ve hem dokumada kullanılan hem de tohumlarından yağ çıkarılan bitki aşağıdakilerden hangisidir?
Keten |
Pamuk |
İpek |
Kenevir |
Sof |
Keten, Osmanlı İmparatorluğu’nun genelinde yetiştirilen ve hem dokumada kullanılan hem de tohumlarından yağ çıkarılan bitkidir.
13.Soru
Osmanlı iktisadî anlayışında ihracat, üretim faaliyetinin hedefi olmayıp, ülke içi ihtiyaçların karşılanmasından sonra artan malın yer değiştirterek tüketime sunulması anlamına gelmektedir. Bu durum aşağıdakilerden hangisine uygundur?
Merkantilizm |
Fiskalizm |
Provizyonizm |
Kapitalizm |
Gelenekçilik |
Görülüyor ki, provizyonizm ilkesine dayanan Osmanlı iktisadi anlayışında ihracat, üretim faaliyetinin hedefi olmayıp, ülke içi ihtiyaçların karşılanmasından sonra artan malın yer değiştirterek tüketime sunulması anlamına gelmektedir.
14.Soru
Hazineye ait gelirleri mümkün olduğu kadar yüksek düzeye çıkarmaya çalışırken ulaşılan düzeyin altına inmesini engellemeye amaçlar.
Yukarıda özellikleri verilen ekonomi kavramı hangi seçenekte yer almaktadır?
Fiskalizm |
Fizyokratizm |
Provizyonizm |
Merkantalizm |
İthal ikamecilik |
Fiskalizm, hazineye ait gelirleri mümkün olduğu kadar yüksek düzeye çıkarmaya çalışırken ulaşılan düzeyin altına inmesini engellemeye amaçlar. Doğru cevap A seçeneğidir.
15.Soru
Aşağıda Osmanlı'nın klasik zirai üretimine dair belirtilenlerden hangisi yanlıştır?
Kullanılan toprakların yüzde 90’a yakın bölümünde kuru tarım yapılır ve tahıl ekilirdi. |
Tahıl üretiminde, esas olarak hane emeğiyle bir çift öküzün çektiği karasabana dayanan üretim teknolojisi kullanılıyordu. |
Buğday, İtalya’da Granaturco, Macaristan’da “Türk buğdayı” olarak adlandırılmıştır. |
Fatih Sultan Mehmed zamanında pirinç ekimine verilen önem artmıştır. |
Zeytinin meyvesinden daha çok yağı, gıda ve temizlik sektörünün temel maddesiydi. |
Buğday değil mısır, İtalya’da Granaturco, Macaristan’da “Türk buğdayı” olarak adlandırılmıştır.
16.Soru
Dirlik içerisinde işletilen değirmenden maktu olarak alınan vergi aşağıdakilerden hangisidir?
Resm-i asiyab |
Resm-i zemin |
Resm-i çiftbozan |
Resm-i çift |
Resm-i tapu |
Resm-i asiyab, dirlik içerisinde işletilen değirmenden maktu olarak alınan vergidir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zirai vergi olarak toplanmaktadır ?
Otlak resmi |
Yaylak ve kışlak resmi |
Resm-i ağnam |
Resm-i ganem |
Öşür |
Ziraî vergiler
Bunlar umumiyetle öşür adı altında toplanırlar ve % 10 civarında bir orana sahip idiler. Aslında müslümanlardan alınan ve mülk topraklarının mahsullerinin zekâtını ifade eden öşür onda bir demektir. Yine Osmanlı uygulamasında harâc-ı mukâseme vergisinin ve toprak kirasının alt dilimi olarak görülmüştür. Öşür, toprak mahsullerinden vezir, kumandan vs. lere ayrılan pay olan sâlâriye ile birlikte tahsil edilirdi. Bu vergilerin aynen tahsili mecburiyeti vardı. Dirlik sahiplerinin reayadan nakdî karşılık istemeleri ço¤unlukla yasaktı.
18.Soru
19. yüzyılın başlarından itibaren devlet, Fabrika-i Hümayunlar diye adlandırılan büyük sınaî kuruluşlar oluşturdu. Bunun önemli iki amacı vardı. İlki özellikle askerî ihtiyaçların yurt içi üretimle karşılanması yoluyla askerî giderlerden tasarruf sağlanmasıdır. İkinci amacı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Sanayileşme girişimleri |
Paranın yurt dışına çıkışının engellenmesi |
İş alanı yaratma çabaları |
Artan tüketime cevap verme çabaları |
Yabancı sermayenin ülkeye sokulması |
19. yüzyılın başlarından itibaren devlet, Fabrika-i Hümayunlar diye adlandırılan büyük sınaî kuruluşlar oluşturdu. Bunun en önemli amacı, özellikle askerî ihtiyaçların yurt içi üretimle karşılanması yoluyla hem askerî giderlerden tasarruf sağlanması hem de paranın yurt dışına kaçmasının önlenmesi idi.
19.Soru
Hangi yıl bütçe yapma hakkı Kanun-i Esasi ile Meclis-i Mebusan ve Meclis-i Ayan'a verilmiştir?
1865 |
1871 |
1876 |
1884 |
1890 |
Tanzimat’tan Meşrutiyet’e kadar birlik ilkesine bağlı kalınarak devlet gelir ve giderleri
tek bir bütçede gösterilmiştir. 1874 yılında ikinci defa yayınlanan bütçe nizamnamesinden sonra 1876 yılında Meşrutiyet’in ilanıyla bütçe yapma hakkı Kanun-ı Esasî ile Meclis-i Mebusân ve Meclis-i Ayân’a verildi. Padişaha bütçeyi onaylama ve eski bütçenin bir yıl daha uygulanması yetkisi tanındı. Bütçe kelimesi de ilk defa Kanun-ı Esasî’nin 97. maddesinde kullanıldı.
20.Soru
- Merkez maliyesinin, eyaletlerdeki gelir kaynakları içindeki payı 16. Yy.da yüzde 51’dir
- Baş defterdar günümüzün maliye bakanıdır.
- Merkez bürolarda çalışan mali memurlarına maaş ödenmezdi.
- Merkez maliyesinden ücret ödenen en önemli kurum yeniçeri askerleri idi.
Merkez maliyesinin yapısı ve çalışma biçimine dair yukarıda verilen bilgilerden hangisi/ hangileri doğrudur?
I |
II |
II,III |
I,III |
I,II,III,IV |
Tümü doğrudur. Merkez maliyenin eyalet gelirleri içindeki payı daha sonra artmıştır. Merkez memurlarına maaş ödenmesi 2. Mahmut döneminde başlayacaktır. Devletin en önemli gider kalemi yeniçeri ulufeleridir. Klasik dönemin maliye nazırı demek baş defter demektir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ