Osmanlı İktisat Tarihi Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki hangi tarihler arasında Osmanlı devletinde esnaf birlikleri faaliyette bulunmuşlardır?
|
|
|
|
|
Osmanlı devletinin esnaf birliklerini oluşturma politikası, 15. yüzyılın ikinci yarısından 19. yüzyılın ikinci yarısının başlarına kadar devam eden Osmanlı esnaf sisteminin temelini oluşturmuştu. Bu safhada devlet, esnaf birliklerine tanıdığı tekel içeren hakların korunmasını da aktif olarak üstlenmişti.
2.Soru
Osmanlı da esnaf birliğinin yöneticisine ne isim verilirdi?
Kethüda |
Şeyh |
Yiğitbaşı |
Ak Sakallı |
Usta |
Osmanlı da esnaf birliğinin yöneticisine Kethüda denirdi. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Aşağıdaki kalemlerden hangisi Osmanlı Defterdarlığında dış hazine işleriyle ilgilenir?
Mevkûfât |
Teşrifat kalemi |
Ruznamçe kalemi |
Muhasebe-i evvel |
Küçük Ruznamçe kalemi |
Dış hazine, maliye dairelerinden Ruznamçe kalemi tarafından kayıtları tutulan, yönetim sorumluluğu sadrazamın ve defterdarın üzerinde olan devlet hazinesidir. Bu
hazinenin gelir ve giderleri bütçelere yansımaktadır. Dış hazinenin bütün gelir ve gider işlemlerinin yapıldığı büro Ruznamçe kalemidir.
4.Soru
Osmanlılar kendi adlarına ilk sikkeyi ne zaman bastırdılar?
1326 |
1328 |
1330 |
1332 |
1334 |
Osmanlı ekonomisi klasik dönemde madenî para rejimini kullanmıştır. Bu dönemde hesap birimi olarak akçe kullanılmıştır. Akçe ya da akçayı Batılı kaynaklar yunanca aspron kelimesinden esinlenerek, asper ya da aspre olarak belirtirler. Bu terim, 12. yüzyılda Irak Selçukluları tarafından kullanılmıştı. Osmanlılar kendi adlarına ilk sikkeyi İlhanlıların Anadolu’daki egemenliklerinin sona ermesinden sonra, Orhan Bey zamanında (1326-27) bastırdılar.
5.Soru
I. Alanya
II. Sinop
III. Antalya
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Anadolu'da bulunan Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde Anadolu'da bulunan limanlardandır?
Yalnız I |
II ve III |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Bütün seçenekler Anadolu'da bulunan Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde Anadolu'da bulunan limanlardandır.
6.Soru
- Bursa
- Ankara
- Bilecik
- Denizli
Yukarıdaki yerleşim yerlerinden hangisi/hangileri Osmanlının en önemli ipekli üretim merkezleri arasındadır
I,II |
II,III,IV |
I,IV |
I,III,IV |
I,II,III,IV |
Ankara dışındaki tüm yerleşim yerleri ipekli dokuma merkezleridir. Ankara’da dokuma sektörü tiftik keçisi temelinde gelişim göstermiştir.
7.Soru
Aşağıdaki yerleşimlerden hangisi İpek yolunun Anadolu'daki güzergahlarından birisi değildir?
Erzurum |
Kayseri |
Antalya |
Ankara |
İstanbul |
Doğudan gelip Osmanlı topraklarına giren en önemli yol şüphesiz İpek Yolu
idi. Çin’de Zian’dan başlayıp Taklamakan ve Gobi çöllerini geçerek önce Türkistan’a
sonra Kaşgar, Taşkent, Semerkant, Buhara ve Merv üzerinden Hazar’ın güneyine
ulaşmaktaydı. Tahran ve Tebriz’den sonra Anadolu topraklarına giren bu yol,
Erzurum-Kayseri-Ankara istikametinden İstanbul’a ulaşmaktaydı.
8.Soru
Gümrük kayıtlarına göre Anadolu’dan Mısır ve Suriye’ye hangi mallar ihraç edilmemiştir?
Şeker |
halı |
ipekli |
demir, |
kereste |
Gümrük kayıtlarına göre Anadolu’dan Mısır ve Suriye’ye kereste, demir, madenî
eşya, ipekli, tiftik, pamuklu dokuma, halı, kilim, afyon, kuru yemiş, kürk, balmumu,
zift gibi mallar ihraç edilmiştir.
9.Soru
Osmanlı'da sosyal güvenlik uygulamaları kapsamında bazı kavramlar ortaya çıkmıştır.Geçimini kendi başına sağlaması mümkün olmayanlar için kullanılan kavram hangisidir?
Musabin |
Aceze |
Bikes |
Maruz |
Muhtacın |
Osmanlı Devletinde yardıma muhtaç olanların tanımlanması, sosyal yardımların planlanmasında ve gerçekleştirilmesinde yol gösterici olmuştur. Sıklıkla karşılaşılan muhtacın kavramı ile geçimini kendi başına sağlaması mümkün olmayan ve bu nedenle hayat boyu şu veya bu şekilde desteğe ihtiyacı olan kesimler ifade edilmekteydi. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Anadolu'da sanayi ve iç ticaret kesimleri fütüvvet ve ahilik ilkelerine dayalı esnaf birlikleri tarafından teşkilatlanmalar aşağıdakilerden hangi devlet zamanında başlamıştır?
Frigler |
Hititler |
Osmanlı Devleti |
Selçuklu Devleti |
Karahanlılar Devleti |
Anadolu’da Selçuklu döneminden (1075-1318) beri sanayi ve iç ticaret kesimleri fütüvvet ve ahilik ilkelerine dayalı esnaf birlikleri tarafından teşkilatlanmıştır.
11.Soru
Eski bir alacağı tahsil etmek amacıyla düzenlenen mektuba ne ad verilir?
Havale |
Süftece |
Kitabu’l-kadı |
Tefâvüt-i hasene |
Hasene-i sultaniye |
Osmanlı ekonomisinde poliçe benzeri süftece ve kitabu’l-kadı gibi belgeler, uzun mesafeli ticaretin finansmanında kullanılmaktaydı. Kitabu’l-kadı eski bir alacağı tahsil etmek amacıyla düzenlenen kadı mektubudur. Bununla vekili bazı şartlarla bu belgeyi alıp, borçlunun borçlusundan parasını tahsil edebilirdi. Özellikle kitabül’l-kadının kullanılma sıklığı çok dikkat çekicidir.
12.Soru
Şeyhülislâm ve kadı gibi ilmiye ve adliye görevlilerinin azledildiklerinde aldıkları ayni veya nakdi karşılığa ne denir?
Buğdaylık |
Yulaflık |
Çavdarlık |
Arpalık |
Dinkellik |
Bu görevlilere azledildiklerinde arpalık denen aynî veya nakdî karşılık verilirdi. Doğru cevap D seçeneğidir.
13.Soru
Sultani, akçe ve mangırdan oluşan üçlü para biriminin, üç farklı işleve sahip olduğunu gözlemliyoruz. Bu doğrultuda aşağıdakilerden hangisi mangır para biriminin bir özelliğidir?
Sarraflar tarafından kullanılmaktaydı |
Tüccarlar tarafından kullanılmaktaydı |
Günlük alışverişlerde kullanılmaktaydı |
Yüksek devlet memurları tarafından kullanılmaktaydı |
Orta ve büyük ölçekli imalathane sahipleri tarafından kullanılmaktaydı |
Sultani, akçe ve mangırdan oluşan üçlü para biriminin, üç farklı işleve sahip olduğunu gözlemliyoruz. Günlük alışverişlerin çoğunluğu için bir hayli büyük kalan altın sikkeler, tüccarlar tarafından büyük ödemeler yapmak için kullanılıyordu. Sarraşar, yüksek devlet memurları ve bir ölçüde de orta ve büyük ölçekli imalathane sahipleri tarafından kullanılmaktaydı. Altında sultani, tüm İmparatorluk düzeyinde geçerli tek Osmanlı parası konumunu elde etti. Sultaninin ağırlığı ve ayarı, Venedik dükasına eşitlenmişti. Gümüş akçe ise, para düzeninin temel taşını oluşturuyordu. Tüm küçük ve orta ölçekli parasal büyüklüklerin yanı sıra, daha büyük parasal miktarların önemli bir bölümü de akçe ile ifade edilmekteydi. Mangırlara ise günlük alışverişlerde çokça rastlanıyordu.
14.Soru
Derbentler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Bir bölgenin ve yolun emniyetinin sağlanması bakımından önemli tesislerdir |
Issız yerlerin şenlendirilmesi için iskân vasıtası olarak kullanılmışlardır |
Yurtluk ve ocaklık şeklinde tımar sistemi içerisinde kullanılan ve vergi muafiyeti karşılığında kurulan derbentler şeklinde ikiye ayrılmaktadırlar |
Derbentler ayrıca kale mahiyetinde olanlar (ribatlar), vakıf şeklinde bulunanlar, han ve kervansaray olarak kullanılanlar, köprü civarlarında bulunanlar şeklinde dört başlık altında sınıflandırılabilir. |
Derbentler 17. yüzyıldan itibaren kırsal kesimde önemini ciddi ölçüde arttırmıştır. |
Derbentler, bir bölgenin ve yolun emniyetinin sağlanması bakımından önemli bir tesis olmaları yanında, ıssız yerlerin şenlendirilmesi için iskân vasıtası olarak da kullanılmışlardır. İki çeşit derbentten söz edilebilir: İlki yurtluk ve ocaklık şeklinde
tımar sistemi içerisinde kullanılan derbentler, ikincisi vergi muafiyeti karşılığında kurulan derbentlerdir. Bu ikinciler vakıf, has veya boş topraklar üzerinde kurulmuşlardır. Derbentleri ayrıca kale mahiyetinde olanlar (ribatlar), vakıf şeklinde bulunanlar,
han ve kervansaray olarak kullanılanlar, köprü civarlarında bulunanlar şeklinde dört başlık altında sınıflamak da mümkündür.
Derbentler, 17. yüzyıldan itibaren kırsal kesimde güvenliğin azalmasına paralel olarak bozulmaya başlamış, görevlerini yapamaz duruma düşmüş ve askerî mahiyette olanları hariç dağılmışlardır.
15.Soru
Esnaf birliğinin yöneticisi aşağıdakilerden hangisidir?
Ahibaba |
Kethüda |
Yiğitbaşı |
Ustabaşı |
İhtiyar ustalar |
Kethüda Esnaf birliğinin yöneticisi idi. Esnaf birliğinin ustaları tarafından, ustalar arasından seçilmekteydi. Karar, ilgili bölge kadısı tarafından ve Divan-› Hümayun tarafından onaylanıp seçilen kişiye kethüda beratı verilmekteydi. Kethüda, esnaf birliğinin talep etmesi halinde birlik dışından da atanabilmekteydi.
16.Soru
Ahi Evran'ın Anadolu'da, aşağıdakilerden kaç yıl içerisinde modüler sistem halinde oluşumu tamamlanarak bu ilk sanayi çarşısı kurulmuştur?
5 Yıl |
10 Yıl |
15 Yıl |
20 Yıl |
25 Yıl |
1205-1220 yıllarında modüler sistem halinde oluşumu tamamlanarak kurulan
bu ilk sanayi çarşısınınn/sitesinin alt yapısının inşası için gerekli sermaye ve yatırım
ihtiyacı vakıflar tarafından karşılandı.
17.Soru
Osmanlıda “mal getiren yabancı tüccarın para ile değil ülkesine yine mal ile dönmesi” ilkesi aşağıdakilerden hangisinin oluşmasına neden olmuştur?
Dış ticaretin azalmasına |
Dış ticaretin iç ticaretten daha fazla önem kazanmasına |
Başka ülkelerden gelen tüccarların sorun yaşamasına |
Üretilen malların fiyatlarının her geçen yıl artmasına |
Üretim miktarının artmasına |
Bunun yanında “mal getiren yabancı tüccarın para ile değil ülkesine yine mal ile dönmesi” ilkesi dış pazarlar için de üretimi akla getirmektedir.
18.Soru
Ahi felsefesine dayalı ilk debbağ esnaf-sanayi birliği hangi şehirde kurulmuştur?
Kayseri |
Sivas |
Konya |
Ankara |
Diyarbakır |
Ahi Evren fütüvvet felsefesinden ilham alarak kendi oluşturduğu Ahi üretim teorisine ve Ahi felsefesine dayalı ilk debbağ esnaf-sanayi birliğini Kayseri’de kurdu. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
I. Çalışanlara sosyal nitelikte destek sağlamıştır.
II. Kütahya'da bir fincancı esnafı tarafından hazırlanmıştır.
III. Tarihteki ilk toplu sözleşme örneği olduğundan önemlidir.
Yukarıdakilerden hangileri Osmanlı'da yapılan Toplu İş Sözleşmesi'nin özelliklerindendir?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Günümüzde toplu iş sözleşmelerinin çalışanlara sosyal nitelikte destekler sağladığı düşünüldüğünde, Osmanlı Devleti'nde gerçekleştirilen ilk toplu iş sözleşmesi dikkat çekicidir. Bu sözleşmenin Kütahya'da çalışan fincancı esnası tarafından imzalandığı bilinmektedir. Fincancı esnafının 1776 yılında ücret ve diğer haklar konusunda imzaladığı bu sözleşme, dünyada da ilk toplu sözleşme özelliği taşımaktadır. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Osmanlılar kendi adına parayı ilk kez hangi dönemde bastırmışlardır?
Osman Bey |
Orhan Bey |
Birinci Mehmet |
Birinci Süleyman |
Dördüncü Murat |
Osmanlılar ilk kez sikke adı verilen parayı Orhan Bey döneminde bastırmışlardır. Bundan öncesinde küçük ve değerli isimsiz sikkeleri piyasaya sürdüler.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ