Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı Ara 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Osmanlı’da aşağıdaki şahsiyetlerden hangisi terfi ederlerse şeyhülislam unvanını alırlar?
Padişah hocaları |
Nakibü’l-eşraf |
Müderris |
Kadılar |
Kadıasker |
Ulemâ sınıfının şeyhülislâmdan sonra en önemli iki şahsiyeti Anadolu ve Rumeli kadıaskerleriydi. Terfi ederlerse şeyhülislam olurlardı. Kadıaskerlikten sonra gelinebilecek tek makam ise şeyhülislâmlıktı.
2.Soru
''Malı cem’eyleyen reâyâdır'' cümlesinde Adalet Dairesinin hangi unsuru kastedilmiştir?
Halk |
Ordu |
Adalet |
Hazine |
Hükümdar |
Malı cem’eyleyen reâyâdır (Malı toplayan, biriktiren vergi veren halktır)=Halk, vergi yükümlüleri. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
I- Cizye
II- Gümrük
III- Adet-i Ağnam
Yukarıdaki vergilerden hangisi ya da hangileri Osmanlı’da doğrudan merkez hazinesine alınan vergilerdendir?
I, II, III |
I, II |
I, III |
Yalnız I |
Yalnız II |
Geliri doğrudan merkez hazinesine alınan gelirler ki bunlar, cizye, âdet-i ağnam vergileri ile tuzla, maden, iskele ve liman mukata’aları ve gümrük gelirleridir.
4.Soru
Osmanlı Devlet'inde Timar sistemi aşağıdaki yüzyılların hangisinde bozulmaya başlamıştır?
XV. Yüzyıl |
XIV. Yüzyıl |
XVI. Yüzyıl |
XVII. Yüzyıl |
XVIII. Yüzyıl |
Osmanlı Devlet'inde Timar sisteminin XVI. asrın sonlarına doğru soysuzlaşarak devlet idaresinde büyük bir buhrana sebep olduğu konusunda bu devirdeki askerî, siyasî ve sosyal bozuklukların mahiyeti ve ıslahı çareleri hakkında yazılmış olan risalelerde açıkça ortaya konmuştur.
Buna göre doğru cevap C (XVI. Yüzyıl) şıkkıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devlet'inde Salyaneli Eyaletlerden biridir?
Budin |
Erzurum |
Şam |
Karaman |
Yemen |
Sâlyâneli eyaletler: Sâlyâne, yıllık demektir. Sâlyâneli eyaletlerde timar sistemi uygulanmıyordu. Yani tahrir (sayım) yapılmıyor, timar ve zeamet gibi dirlikler bulunmuyordu. Eyaletin gelirleri öncelikle eyaletteki beylerbeyi, sancakbeyi ve diğer görevlilerin maaşları çıktıktan sonra merkeze alınıyordu. Buralarda güvenliği sağlamak için yeniçeri garnizonları, kadı ve defterdâr vardı. Bu eyaletler Mısır, Bağdad, Şehr-i zor, Yemen, Habeş, Lahsa, Cezayir, Trablusgarb ve Tunus eyaletleri idi.
Buna göre doğru cevap E (Yemen) şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devlet'inde bir nevi Sayıştay işlevi görmüş olan Baş Muhasebe Kaleminin görevlerinden biri değildir ?
Mali kanun ve nizamnameleri hazırlamak |
Para ile ilgili hesapları kontrol etmek |
Malikane Beratı vermek |
Devlete ait ihale ve ödemeleri yapmak |
Kazalara naipler yollamak |
A, B, C ve D şıklarına verilenler Baş muhasebe Kaleminin görevlerinden olup kazalara Naip atamak bunlardan biri değildir. Bu görev Başkadı'ya aittir. Doğru cevap 'E'.
7.Soru
İcraat ve tahsilat işlerinde defterdârın maiyetindeki icra memurlarının âmiri olan görevliye ne ad verilir?
Şıkk-ı sâni defterdârı
|
Defter Emini
|
Ruznamçeci
|
Tezkireci
|
Başbâkıkulu
|
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri Osmanlı Ordusu'nda Acemi Ocağı'nın asker kaynaklarındandır?
I. Savaşlarda elde edilen Hıristiyan esirler
II. Kapıkulu ordusu mensuplarının çocukları
III. Esir pazarlarından satın alınan köleler
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
Hepsi |
Acemi Ocağın asker ihtiyâcı, şu dört kaynaktan karşılanmıştır:
1. Savaşlarda elde edilen Hıristiyan esirler,
2. Devşirme sistemi çerçevesinde toplanan gayr-i müslim çocukları,
3. Kapıkulu ordusu mensuplarının çocukları (kul oğulları),
4. Esir pazarlarından satın alınan kölelerdir.
Buna göre doğru cevap E (Hepsi) şıkkıdır.
9.Soru
Ekber ve erşed sistemi nedir?
Tahta en yaşlı ve akıllı erkek üyenin geçmesi |
Tahta en güçlü erkek üyenin geçmesi |
Tahta önceki sultanın en büyük oğlunun geçmesi |
Tahta önceki sultanın seçtiği oğlunun geçmesi |
Devletin topraklarının sultanın oğulları arasında paylaştırılması |
Ekberiyet usulü, yani hükümdarın ölümü veya hal’i üzerine tahta hanedanın ekber ve erşed (en yaşlı ve akıllı) erkek üyesinin geçmesi, 1876’da ilan edilen Kanun-ı Esasî’de yer almıştır.
10.Soru
İlmiye sınıfının meseleleri ve şer’î konulara bakan Divan-ı Hümayun üyesi aşağıdakilerden hangisidir?
Kazasker
|
Şeyhülislam
|
Defterdar
|
Nişancı
|
Vezir
|
11.Soru
Devşirme çocukların toplanması için görevlendirilen memurun seçtiği,- çocuk yaş grubu aşağıdakilerden hangisidir?
7 - 15 |
8 - 18 |
10 - 15 |
5 - 10 |
15 - 20 |
Devşirme çocukların toplanması için görevlendirilen memur, devşirme yapacağı bölgenin mahallî kadılarının, tımarlı sipâhilerinin, köy kethüdâlarının ve kilise yetkililerin de yardımlarıyla 8 ilâ 18 yaş arasındaki gençlerden uygun olanları seçerdi. Sâdece bir oğlu bulunan âilelerin çocuğu alınmazdı.
12.Soru
Bölük ve cemaat adıyla iki gruba ayrılan birim aşağıdakilerden hangisidir?
Cebeci Ocağı |
Topçu Ocağı |
Humbaracı Ocağı |
Top Arabacıları Ocağı |
Lağımcı Ocağı |
Osmanlı merkez ordusunun önemli bir birimi de Cebeci Ocağı idi. Cebe kelimesi zırh anlamına gelir. Bölük ve cemaat adıyla iki gruba ayrılan cebeciler, yeniçerilerin savaşlarda kullanacakları ok, yay, kalkan, kılıç, tüfenk, kazma, kürek, balta, barut, kurşun, fitil, zırh, tolga ve benzeri silâhların yapımı ve tâmiri işiyle görevliydiler.
13.Soru
Aşağıdaki Osmanlı Padişahlarından hangisi zamanında Yeniçeri Ocağı kurulmuştur?
Orhan Bey |
I. Mehmed |
Fatih Sultan Mehmed |
I. Murad |
II. Murad |
Yeniçeri Ocağı, 1363 yılında, Sultan I. Murad devrinde kurulmuştur.
Buna göre doğru cevap D (I. Murad) şıkkıdır.
14.Soru
Osmanlı bütçesinde hangi tarihten sonra paranın değeri sık sık düşürüldü?
1380 |
1580 |
1410 |
1450 |
1530 |
1580’lerden sonra paranın değeri sık sık düşürüldü.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı beyliğinin bir beylik haline geldiğinin delilleri arasında sayılamaz?
Hutbe okutulması |
Sikke bastırılması |
Vergi ödenmesi |
Timar sisteminin kurulması |
Vakfiyelerin oluşturulması |
Osman Gazi döneminde dönemin hâkimiyet sembollerinden olan Cuma namazlarında Osmanlı beyi adına hutbe okutulması ile ilgili rivayet ile Osman Gazi’ye atfedilen ama sahihliği tartışılan sikkeler bağımsızlık yönünde işaretler olarak yorumlanabilir. Bununla birlikte Orhan Gazi döneminde İlhanlılara vergi ödendiği bilindiğine göre Osmanlı Beyliğinin ancak İlhanlı Devletinin dağılması sürecinde 1327’deki Timurtaş isyanı ile 1335’de Ebu Said Bahadır Han’ın ölümü arasında tam anlamıyla bağımsız bir devlet haline geldiği ve kurumsal açıdan da Orhan Gazi ve I. Murad dönemlerinde devletleşmenin gerçekleştiği söylenebilir. Divan’ın ve timar sisteminin kökenlerini en azından I. Murad, hatta Orhan Gazi dönemine kadar takip etmek mümkündür. Orhan Gazi zamanında yaya ve müsellem teşkilatı kurulmuştu. 1323 ve 1324 tarihli vakfiyeler de belirli bir bürokratik örgütlenmenin varlığının, delilleri olarak okunabilir.
16.Soru
Osmanlı beyliğinin devletleşmesinin kurumsal açıdan hangi hükümdarlar döneminde gerçekleştiği söylenebilir?
Osman Gazi - Orhan Gazi
|
Orhan Gazi - I. Murad
|
I. Murad - Yıldırım Bayezid
|
Yıldırım Bayezid - I. Mehmed
|
I. Mehmed - II. Murad
|
17.Soru
Osmanlı Devletinde Maliye Nezareti hangi yüzyılda kurulmuştur?
16. Yüzyıl |
17. Yüzyıl |
18. Yüzyıl |
19. Yüzyıl |
20. Yüzyıl |
1838 yılında ise Maliye Nezareti kurularak devletin maliyeye ait işleri buradan yürütülmeye başlandı.
Buna göre doğru cevap D (19. Yüzyıl) şıkkıdır.
18.Soru
Genel olarak geliri en fazla 19.999 akça olan dirliklere ne denilmektedir?
Haslar |
Timarlar |
Zeametler |
Serbest Timarlar |
İktâ |
Timar, genel olarak geliri en fazla 19.999 akça olan dirliklere denilmektedir
19.Soru
Osmanlı devletin de II. Mehmed devrinden itibaren üst düzey askerî-idarî makamlar büyük ölçüde Devşirme kökenlilerin atanmasının en önemli nedeni neydi?
Devşirme kökenlilerin padişaha daha sadık olmaları, |
Devşirme kökenlilerin Devlet yönetiminde daha başarılı olmaları, |
Devşirmelerin her türlü göreve atanmalarının daha kolay olması, |
Devşirmelerin akraba ve aileleri olmadığı için görevlere insan atamada daha objektif ve adil olmaları, |
Güçlenmelerinden çekindikleri Türk ailelerin güçlerini dengelemek ve Padişahların otoritesini sağlamlaştırmak |
Osmanlılar aynı zamanda, kuruluş devrinde merkezde uzun süre vezirlik ve kazaskerlik makamlarını elinde bulunduran Çandarlı ailesi ile Rumeli’nin fetih ve iskânında etkili olan Evrenuzoğulları, Mihaloğulları, Turahanoğulları gibi Türk ailelerin güçlerini dengelemek ve Padişahların otoritesini sağlamlaştırmak için kul sisteminden gelen(Devşirme) devlet adamları önemli Askeri ve idari görevlere atanıyorlardı.
Merkeziyetçi imparatorluk projesini hayata geçiren II. Mehmed devrinde üst düzey askerî-idarî makamlar büyük ölçüde kullara verildi. Artık vezirlik kullara has bir makam sayılmaya başlandı. XVI. yüzyılda da sistem daha da gelişti ve derinleşti. Kapıkullarının sayısı arttı.
20.Soru
Sancakbeyinden sonra sipahilerin en önemli subayı aşağıdakilerden hangisidir?
Timarlı subaşı |
Mîrî subaşı |
Şehir subaşısı |
Asesbaşı |
Muhzırbaşı |
Fâtih kanunnâmesine göre biri mîrî subaşı, diğeri timar subaşısı olmak üzere iki tür subaşılık vardır. Mîrî subaşılar’a şehir subaşısı da denirdi. Bunlar şehirlerdeki ihtisab işlerine bakarlar; bu meyanda vazifelerinden biri gündüzleri kol gezerek çarşı, pazar ve mahalle aralarının temizliğini temin etmek, kaldırımları tamir ettirmektir. Öteki vazifesi ise geceleri asesbaşı ile gezerek uygunsuz takımının teftiş ve araştırılması ile meşgul olmaktır. Kısacası kadı’nın emrinde olan mîrî subaşı, şehir ve kasabalarda belediye, zabıta ve asayiş işlerine bakmaktadır. Timarlı subaşı ise sancakbeyinden sonra sipahilerin en önemli subayıdır. Görevi bulunduğu eyalet ve sancak merkezlerinin idare âmirliğidir. Bunlar serbest dirlik tasarruf ederler, sefere cebelüleri ile birlikte katılırlardı. Doğru cevap A’dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ