Harac-ı muvazzaf: Arazinin yüz ölçümüne göre alınan vergi. Osmanlı hukukçularınca çift resmine karşılık sayılmıştır.

Sosyal hizmetleri îfâ eden vakıf­lar: Hastahaneler, dâru’ş-şifâlar, kervansaraylar, imâretler (aş-evleri), dâru’l-acezeler (yaşlı ve kimsesizlerin sığındıkları yerler), kör evleri, çocuk emzirme yurtları, cüzamlı yurtları ve benzerleri bu tür vakıf­lar tarafından kurulmuştu. Doğru cevap E'dir.

Osmanlı döneminde gerçek vakıf (asl­ı vakf) olarak adlandırılan vakıflar, gelirleriyle intifa olunan vakılar adıyla bilinir; bunlar diğer vakıfların finans kaynaklarıdır; birinci grupta yer alan vakıf müesseselerini ayakta tutmak için, onlara gelir sağlarlar. Arazi, han, hamam, dükkan, bina, para ve benzeri mal ve mülklerin vakfedilmeleri bu türdendir. Diğer şıklardakiler hizmet üreten vakıflardır.

Sınırları düşman saldırısından korumak amacıyla teşkilatlanmış olan askerler için hudut boylarında inşa edilen kışla ve tekkeler; müstahkem yapılara "Ribat" adı verilir.

Vakıf kurucusu (vâkıf) tarafından hazırlanan ve aynı zamanda hukukî belge niteliği taşıyan nizâm­nâmelere vakfiye denir. Vakfiyeler, yukarıda belirtildiği şekilde, vakıf kurucusunun talebi üzerine kadı (mahkeme) tarafından tescil ve sicil defterine kaydedildikten sonra resmiyet kazanırlardı.

İkinci grupta yer alan vakıf­lar ise gelirleriyle intifâ olunan vakıf­lar adıyla bilinir; bunlar diğer vakıf­ların finans kaynaklarıdır; birinci grupta yer alan vakıf müesseselerini ayakta tutmak için, onlara gelir sağlarlar. Arâzî, han, hamam, dükkân, binâ, para ve benzeri mal ve mülklerin vakfedilmeleri bu türdendir. Bu tür vakıf­lara, Osmanlı döneminde gerçek vakıf (asl-ı vakf) denmiştir. Bunlara vakıf gelirleri (akârât) demek de mümkündür. Doğru cevap B'dir.

Harac-ı muvazzaf, arazinin yüz ölçümüne göre alınan vergidir. Osmanlı hukukçularınca çift resmine karşılık sayılmıştır.

Vakıf (vakf), Arapça bir kelimedir. Sözlükte durdurmak, alıkoymak, hapsetmek
mânâlarına gelir. Doğru cevap D'dir.

Haslar: Geliri 100 bin akçe ve yukarısı olan dirliklere has denilmiştir. Bunlar başta padişah olmak üzere şehzadeler, veziriazam, vezirler, valde sultan ve padişahın kız kardeşleri ve kızları ile beylerbeyileri, sancakbeyileri gibi yüksek dereceli devlet adamlarına tahsis edilmektedir.

Gerektiğinde merkezi bütçenin hazırlanmasında devlete yardımcı olmak

Değişme, bozulma ya da dönüşüm denilen olguyu anlamak için öncelikle Osmanlı tarihinin dönemleri hakkında kısa bir değerlendirmeye ihtiyaç vardır. Osmanlı tarihçiliğinin önde gelen ismi Halil İnalcık, dönemlendirmede katı bir teorik çerçeve yerine Osmanlı tarihinin birbirini izleyen dönemlerini şu açılardan incelemeyi öneriyor: • Osmanlılarla yabancı güçler arasındaki denge,

• hükümdarın otoritesinin imparatorluktaki gelişimi,

• öbür güçler karşısında tesis ettiği denge,

• ve nihayet devletin askerî, malî ve sosyal kurumlarının dayandığı toprak tasarrufu sisteminin işleyişi.

Bütün seçenekler Halil İnalcık tarafından önerilen Osmanlı tarihinin birbirini izleyen dönemlerini inceleme açıları arasında yer almaktadır

Bu şekilde tahsis edilen bir mülk, alınıp satılamaz; bir başkasına devredilemez; tekrâr kişilerin mülkü hâline getirilemez; faydala- nanlar bulunduğu ve vakıf hukûkunca çerçevesi çizilen şartlara tecâvüz edilmediği sürece, tahsis edildiği cihetten başka bir cihete yönlendirilemez. Diğer bir deyişle, vakıf, ne tür hizmetlerin ve kimlerin faydalanması için gerçekleştirilmiş ise, ancak onlar için kullanılabilir. Dolayısıyla, şartlarına uyularak gerçekleştirilen ve hukukî bir mâhiyet kazanan vakfa konu olan mülk, vakfedenin mülkiyetinden çıkarak Allâh’ın hâline gelmiş ve kanun dışı müdâhalelerden korunmuş sayılır.

Ribat: Sınırları düşman saldırısından korumak amacıyla teşkilatlanmış olan askerler için hudut boylarında inşa edilen kışla ve tekkeler; müstahkem yapılar. Han, misafirhane.