Osmanlı Tarihi (1789-1876) Final 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Islahat Fermanı hangi tarihte ilan edilmiştir?
1855 |
1856 |
1857 |
1858 |
1859 |
Ancak 1839-1876 yıllarını ifade eden Tanzimat Dönemi çoğunlukla iki alt dönemde incelenmektedir. 1856’da ilan edilen Islahât Fermanı’na kadar olan devre.
2.Soru
Londra Antlaşması ile ilgili hangisi doğru değildir?
Özerk bir Yunanistan kurulması hedeflenmiştir. |
Osmanlı Devleti şartları kabul etmezse diğer devletler ikna etmek için uğraşacaklardır. |
Diğer devletler Osmanlı Devleti’ne karşı birlik olmuşlardır. |
Osmanlı Devleti Antlaşmayı kabul etmiştir. |
Diğer ülkeler tehditle Osmanlı Devleti’ne şartları kabul ettireceklerdir. |
Osmanlı Devleti bütün tehditlere rağmen yine bağımsız bir devletin içişlerine müdahale olarak gördüğü bu antlaşmayı kabul etmemiştir.
3.Soru
Tanzimat Fermanı’nın ilanından kısa bir süre önce Mısır Meselesi’nin baskısı altındaki Osmanlı Devleti, 16 Ağustos 1838’de hangi devletle Balta Limanı Ticaret anlaşması'nı imzalamıştır?
Fransa |
İspanya |
Portekiz |
Hollanda |
İngiltere |
Dış etkinin bir diğer boyutu da batının yarattığı kapitalist sistemin, dünya imparatorluklarını sistemlerine eklemleme çabası ile ilgilidir. Nitekim bu Avrupa merkezli kapitalist dünya, Osmanlı Devleti’nin, Rumeli, Anadolu, Suriye topraklarını, 19. yüzyıl boyunca ekonomik sistemine eklemlemeyi başarmıştır. Bu bakımdan Tanzimat’ı hazırlayan ekonomik gelişmeler arasında Mısır Meselesi özel bir yer tutmaktadır. Tanzimat Fermanı’nın ilanından kısa bir süre önce Mısır Meselesi’nin baskısı altındaki Osmanlı Devleti, 16 Ağustos 1838’de İngiltere ile Balta Limanı Ticaret Antlaşması’nı imzalamıştı. İngilizlere iç ticarette geniş imtiyazlar verildi. İngilizler Osmanlılar üzerinde daha fazla iktisadi nüfuz kurdular. 1838 Osmanlı-İngiliz ticaret antlaşmasının benzerleri aynı yıl içinde Fransa ile daha sonra 1840’ta İsveç, Norveç, İspanya, Hollanda, Belçika, 1841’de Danimarka, 1843’te Portekiz ile imzalanmıştır.
4.Soru
15 Temmuz 1840'ta Londra'da yapılan dörtlü anlaşmada hangi devlet çıkarları uymadığı için dışarıda bırakılarak Mısır sorunu çözülmeye çalışılmıştır?
İngiltere |
Fransa |
Avusturya |
Rusya |
Prusya |
Avrupa devletleri, sorununun çözümü noktasında farklı görüşlere sahipti. Görüş ayrılığı özellikle İngiltere ile Fransa arasındaydı. İngiltere’ye göre, Mehmed Ali Suriye’den çıkarılmalıydı. Fransa ise Mehmed Ali’nin Suriye’yi elinde tutmasına taraftardı. Rusya politika değişikliğine giderek özel elçisini 15 Eylül 1839’da Londra’ya gönderdi. Rusya, Çanakkale ve İstanbul Boğazları’nın kapalılığının, uluslararası bir antlaşma ile kabul edilmesini teklif etti. İngiltere bu teklifi memnuniyetle karşıladı. Rusya, Hünkar İskelesi Antlaşması ile elde ettiği üstünlükten vazgeçtiği gibi Çanakkale dışında İstanbul Boğazı’nın da kapalılığını kabul ediyordu. Gelişen bu durum karşısında İngiltere, uzlaşmaya yanaşmayan Fransa’yı bu işin dışında bırakma şansını elde etti. İngiliz Dışişleri Bakanı Palmerston, Mehmed Ali Paşa’ya bir ultimatom gönderilmesini ve kabul etmediği takdirde kuvvet kullanılmasını teklif etti. Fransa dışında diğer devletler teklifi kabul ettiler. Fransız kamuoyu ve hükümeti Mehmed Ali Paşa’ya sempati besliyordu. Fransa’nın bu tavrı karşısında İngiltere, Mısır meselesini Fransa olmadan çözmeye karar verdi. 15 Temmuz 1840’ta İngiltere, Rusya, Avusturya ve Prusya devletleri arasında Londra’da dörtlü bir antlaşma yapıldı. Buna göre, Mısır’ın yönetimi babadan oğula geçmek üzere Mehmed Ali’ye verilecek ve Akkâ Valiliği ile sınırları belirtilen Güney Suriye de kayd-ı hayat şartıyla yine Mehmed Ali’ye bırakılacaktı. Mehmed Ali bu şartları on gün içinde kabul etmezse Akkâ’yı kaybedecek ve sadece Mısır’la yetinmek zorunda kalacaktı. Takip eden on gün içinde babadan oğula geçmek üzere Mısır’ın idaresini kabul etmezse o zaman Osmanlı Devleti babadan oğula geçme şartını geri alacaktı. Yine bu senede göre, Mehmed Ali bunların hepsini ilk on gün içinde kabul ettiği takdirde Osmanlı Devleti’nin imzaladığı bütün antlaşmalar Mısır’da da geçerli olacak ve vergiler Osmanlı padişahı adına toplanacaktı. Bunların gerçekleşmesi amacıyla imzacı devletler, Mehmed Ali’ye yapılan teklifi kabul ettirmek için iş birliği yapacaklardı. Ayrıca, Mehmed Ali bu teklifleri kabul etmeyecek olursa Suriye ile Mısır’ın bağlantısını kara ve denizden kesmek için Osmanlı Devleti’ne yardım edecekleri gibi Mehmed Ali’nin kuvvetlerini, karadan ve denizden İstanbul’a yönlendirmesi halinde de Osmanlı Devleti’ne her türlü askeri yardımı yapacaklardı.
5.Soru
Osmanlı Devletinin ilk defa yabancı devletlerden borç para alması aşağıdaki hangi olaydan sonra gerçekleşmiştir?
Kırım Savaşı |
Paris Konferansı |
Viyana Notası |
Islahat Fermanı |
Karadağ İsyanı |
Kırım Savaşı’nın Osmanlı Devleti’ne getirdiği bir diğer sonuç da ilk defa yabancı devletlerden borç para alması oldu. Kırım Savaşı Osmanlı maliyesini krize sokarken dış borç alınması kararı verildi. Osmanlı Devleti’nin müttefikleri olan İngiltere ve Fransa bu kararı desteklemişlerdir. Bunun üzerine Bâbıâli, Londra’da Palmer ve Earisie- Goldschmid adındaki iki banka grubu ile 24 Ağustos 1854’te bir sözleşme yaparak 3.000.000 Sterlin (yaklaşık 330 milyon kuruş) borç aldı. Osmanlı tarihinde alınan bu ilk borca Mısır’dan alınan vergi geliri karşılık olarak gösterildi. Doğru yanıt A’dır.
6.Soru
Memûrine Mahsûs Ceza Kanûnu hangi tarihte yayımlanmıştır?
1835 |
1838 |
1841 |
1844 |
1847 |
1838’de Memûrine Mahsûs Ceza Kanûnu yayımlanmıştır. Doğru cevap B’dir.
7.Soru
- Osmanlı Devleti tek başına Boğazlar rejimini belirleyemeyecek,
- İngiltere ve Rusya savaş gemilerini bir savaş durumunda Boğazlardan geçirebilecek,
- Barış zamanı diğer devletlerin savaş gemileri boğazlardan geçmeyecek,
- Osmanlı Devleti ile diğer devletler boğazlar rejimini birlikte belirleyecek,
- Osmanlı Devleti ile bir başka devlet Boğazlar hakkında ayrı bir antlaşma yapamayacak,
Hangisi/hangileri 1841 Boğazlar Sözleşmesinin maddeleri arasında yer almaktadır?
I, II, III, IV ve V |
II, III, IV ve V |
I, III, IV ve V |
I ve II |
Yalnız I |
Boğazların kapalılığına dair Osmanlı Devletinin taahhüdü, sadece barış zamanına aittir. Buna göre, Osmanlı Devleti, herhangi bir devletle savaş halinde olursa Boğazları istediği devletin savaş gemilerine açabilecekti. Boğazlar rejimini tayin eden artık sadece Osmanlı Devleti değildi. Avrupa devletlerinin karşılıklı ve ortak taahhütleri de söz konusuydu. Yani Osmanlı Devleti, diğer devletlerin onayları olmaksızın Boğazlar rejiminde bir değişiklik yapamayacaktı. Diğer yandan Avrupa devletlerinin, Boğazların kapalılığına saygı hususundaki taahhütleri, sadece Osmanlı Devletiyle karşılıklı ilişkilerini de ilgilendiriyordu. Dolayısıyla içlerinden biri taahhüdünden vazgeçip Osmanlı Devleti ile Boğazlar hakkında ayrı bir anlaşma imzalayamazdı. Doğru yanıt C’dir.
8.Soru
Hâriciye Nâzırı Keçecizâde Mehmed Fuad Paşa Fransa’nın hangi şehrinde hayatını kaybetmiştir?
Paris |
Lyon |
Nice |
Lille |
Marsilya |
Fransa’nın Nice şehri Fuad Paşa gibi Osmanlı bürokrasisi ve aydınlarından pek çok ismi ağırlamıştır. Hâriciye Nâzırı Keçecizâde Mehmed Fuad Paşa henüz 54 yaşında iken 12 Şubat 1869’da bu şehirde hayatını kaybetmiştir.
9.Soru
Fransa ve Osmanlı arasında imzalanan hangi antlaşma ile Karadeniz, Fransa ticaret gemilerine açılmıştır?
Akka Antlaşması. |
Emiens Antlaşması. |
Tilsit Antlaşması. |
Paris Antlaşması. |
Fransa Antlaşması. |
Fransa, İngiltere ile 25 Mart 1802 tarihinde Emiens Antlaşması’nı, Osmanlı Devleti ile de 25 Haziran 1802 tarihinde Paris Antlaşması’nı imzaladı. Osmanlı Paris Elçisi Amedi Galib Efendi ile Fransız meşhur Diplomat Talleyrand’ın tespit ettiği 10 maddelik anlaşma ile kapitülasyonların devamı, iki ülkenin toprak bütünlüklerinin garanti edilmesi ve Karadeniz’in de Fransız ticaret gemilerine açılması hükme bağlandı. Karadeniz’in İngiliz gemilerine de açılmasına izin verildi.
10.Soru
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nı tetikleyen en önemli unsur hangisidir?
Karadeniz’in önemi |
Osmanlı Devleti’nin iç karışıklıkları |
Osmanlı Devleti’nin mali sıkıntıları |
Balkanlar’dakİ Osmanlı tebaası Hristiyanların isyanları |
Sadrazamların saray karşıtı politikaları |
Panslavist emellerle kıskırtılan Balkanlar’daki Osmanlı tebaası Hristiyanların isyanları, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nı tetikleyen en önemli unsurdur.
11.Soru
Lübnan’da yönetimi elinde bulunduran Maan ailesinden sonra yönetimi ele alan ailenin ismi aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?
Maurya |
Tuğluk |
Esad |
Şihab |
Burci |
Şihab ailesi Suriye’de Maan ailesinden sonra yönetimi ele almıştır.
12.Soru
Sultan Abdülmecid Devri için hangisi yanlıştır?
Farklı din ve ırk mensubu grupları ayırarak farklı bölgelere yerleştirmiştir. |
İktidarını Mustafa Reşit, Âli ve Fuat Paşalar gibi dönemin önde gelen bürokratları ile paylaşmıştır. |
Bâb-ı Âli devri olarak anılan dönemdir. |
Avrupa devletlerinin Osmanlıyı parçalamalarına mani olmak hedefi olmuştur. |
Meclis-i Vâlâ’nın kanun yapma yetkisini daha sistemli bir biçimde kullanmasına izin vermiştir. |
Bâb-ı Âli devri olarak anılan ve büyük bir yeniden yapılanma hareketinin yaşandığı dönemin, devletin kendini yenilemesi dışında, birkaç hedefi daha vardı: İlki, Rusya başta olmak üzere, büyük Avrupa devletlerinin Osmanlıyı parçalamalarına mani olmaktı. İkincisi de, farklı ırki ve dinî gruba mensup Osmanlı yurttaşlarının ortak bir yaşama pratiği geliştirmelerinin zeminini oluşturmaktı.
13.Soru
Nizâm-ı Cedîd ortaları kurulması görevini aşağıdaki isimlerden hangisi üstlendi?
Kadı Abdurrahman Paşa |
Sadrazam Hafız İsmail Paşa |
Tirsiniklioğlu İsmail Ağa |
Dağdevirenoğlu Mehmed Bey |
Abdurrahman Paşa |
1806 yılında Rumeli’de Nizâm-ı Cedîd ortaları kurulmasına karar verildi ve bu görevi de Kadı Abdurrahman Paşa üstlendi.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hünkar İskelesi Antlaşması'nın (8 Temmuz 1833) gizli maddesidir?
İki devlet arasında ebedi sulh ve ittifak olduğu |
Rusya'nın Çanakkale Boğazı'nın kendi lehine kapatılması ve hiç bir yabancı geminin geçmesine müsade edilmemesi |
14 Eylül 1829 tarihli Edirne Antlaşması ve bu antlaşmaya dahil edilen iki devlet arasında daha önce yapılmış bütün antlaşmalrın tasdik edilmesi |
Osmanlı Devleti'nin tam istiklal ve istikrarının Rusya'nın samimi arzusu olması |
Tarafların hangisi diğerinden yardım görürse gönderilecek kara ve deniz kuvvetlerinin iaşe masraflarını da üstlenmesi |
Hünkar İskelesi Antlaşması'nın (8 Temmuz 1833) 7. ve gizli maddesinde, önce açık metnin karşılıklı askeri yardımlaşmayı ön gören 1. ve 3. maddelerine atıfta bulunmakta ve böyle bir maddi yardımın ağır külfetinden Osmanlı Devleti'ni korumak isteyen Rusya, bunun yerine Çanakkale Boğazı'nın kendi lehine kapatılması ve hiç bir yabancı geminin geçmesine müsade edilmemesi hususunu Babıaliye kabul ettirmektir. Bu gizli madde Avrupa genelinde büyük bir endişeye yol açmıştır.
15.Soru
Rusya, Karadeniz’in statüsünde yıllardır yapmak istediği değişikliği ancak hangi yılında gerçekleştirir?
1971 |
1781 |
1780 |
1870 |
1871 |
Rusya, Karadeniz’in statüsünde yıllardır yapmak istediği değişikliği ancak 1871 yılında gerçekleştirir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "İkinci Yavuz" yakıştırması yapılan padişahtır?
II. Mahmud |
Sultan Abdülmecid |
III. Selim |
Sultan Abdülaziz |
IV. Mustafa |
Safahatı sevmeyen Sultan Abdülaziz, Avrupai adetlerden hoşlanmaz, orta oyunu seyreder, avlanır, güreşir, yüzer ve cirit atardı. Eski örf ve adetler bağlı olanlar tarafından kendisine "İkinci Yavuz" yakıştırması yapılmıştır.
17.Soru
Rusya- Kazakistan ilişkisi ile ilgili hangisi yanlıştır?
Ruslar, Kenasarı Han’ın ölümünden sonra Kazak mukavemetini kıramamışlardır. |
Rusların Türkistan’a yerleşmeleri Kazakistan yolu ile olmuştur. |
Rusya, Orenburg Hattı üzerinden hareketle Kazakistan’ı kontrol altına almıştır. |
Ruslar Kazak direnişini kırmak için savaşırken, Kazaklara destek veren Hîve Hanlığı üzerine de yönelmişlerdi. |
Ruslar, Hokandlılar tarafında Kazalinsk Kalesini ele geçirmişlerdir. |
Ruslar, Kenasarı Han’ın ölümünden sonra Kazak mukavemetini kırarak 1846 yılında Aral Gölü’ne inmişler ve Hokandlılar tarafında Sir- Derya’nın Aral’a döküldüğü yerde bulunan Kazalinsk Kalesini ele geçirmişlerdir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mehmed Ali Paşa hakkında doğru bir bilgi değildir?
Fransız kuvvetleri karşısında başarılar elde etmiştir. |
Mısır halkının desteğini kazanmayı başarmıştır. |
Mısır’ı ekonomi alanında da güçlendirmiştir. |
Mısır’da pamuk yetiştiriciliğine önem vermiştir ve bunu geliştirmiştir. |
Hicaz’da çıkan Vehhabi isyanını bastırmayı başaramamıştır. |
Mehmed Ali Paşa’nın, Mısır’dan uzaklaştırılarak Selanik ve Kavala’ya vali olarak tayini düşünülmüş ancak gerçekleştirilememiştir. Mehmed Ali Paşa’nın 1812’de Hicaz’da çıkan Vehhabi isyanını bastırması gücünü büsbütün arttırmıştır.
19.Soru
Tanzimat Fermanında ön planda tutulan amaçlardan biri de vergilerin düzenlenmesidir. Bu yönde atılan ilk adım aşağıdakilerden hangisidir?
Muhassıllık Meclisleri'nin kuruluşu |
Ahi teşkilatının kuruluşu |
Lonca teşkilatının kuruluşu |
Meclis'i Vala 'nın Kuruluşu |
Niş isyanının önlenmesi |
Tanzimatın öngördüğü amaçlardan biri de vergi adaletiydi. Buna yönelik ilk önlemMuhassıllık Meclisleri’nin kuruluşudur. Tanzimat sonrası Muhassıl gönderilen yerlerde, kurulan meclislere Muhassıllık Meclisleri denmiştir. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
Lale Devri hangi yıllar arasındadır?
1702-1718 |
1718-1730 |
1730-1745 |
1757-1773 |
1773-1786 |
Lale Devri 1718 ile 1730 yılları arasındadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ